Λέοναρντ, Πάτι και Μπομπ

Λέοναρντ, Πάτι και Μπομπ Facebook Twitter
Η απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Μπομπ Ντίλαν ξεσήκωσε μια ασήμαντη, εν τέλει, θύελλα διαμαρτυριών, από την άλλη όμως πρόσφερε την αφορμή για γόνιμες συζητήσεις.
1

Ο Καναδός Τζέιμς Τζόις. Ξέρουμε καλά ότι οι άνθρωποι χωρίς ιδιότητες φθονούν τους ανθρώπους με ιδιότητες, γνωρίζουμε ακόμα καλύτερα ότι η πλειονότητα των ατάλαντων θα ήθελε να μην υπάρχουν οι ταλαντούχοι, ενώ κι ένα μειράκιο έχει υπόψη του τι έκανε ο διάβολος όταν δεν είχε δουλειά. Η απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Μπομπ Ντίλαν ξεσήκωσε μια ασήμαντη, εν τέλει, θύελλα διαμαρτυριών, από την άλλη όμως πρόσφερε την αφορμή για γόνιμες συζητήσεις σχετικά με πολλά ζητήματα: την εύρυνση των ορίων της λογοτεχνίας, τη σχέση της ροκ (καίτοι δεν θα έλεγα ότι ο Ντίλαν είναι ροκ) με την ποίηση αλλά και τη διάθεση/ανάγκη/δυνατότητα πολλών δημιουργών να εκφράζονται σε πολλά καλλιτεχνικά πεδία. Μισόν αιώνα πριν, ο Καναδός, και πασίγνωστος πια τροβαδούρος, Λέοναρντ Κοέν (Μόντρεαλ, 1934) ήταν ένας δυναμικός συγγραφέας, ένας πρωτοποριακός λογοτέχνης που είχε εκδώσει ήδη δύο μυθιστορήματα, το The Favourite Game (Το Αγαπημένο Παιχνίδι, μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Μελάνι), το 1963, και το Beautiful Losers (Υπέροχοι Απόκληροι, μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Κέδρος). Μάλιστα, χαιρετίστηκε ως ο νέος Τζέιμς Τζόις, όπως άλλωστε και ο Τόμας Πίντσον, ή, αργότερα, ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας. Η «Boston Globe» έγραφε: «Ο Τζέιμς Τζόις δεν είναι νεκρός. Είναι ζωντανός και ζει στο Μόντρεαλ με το όνομα Λέοναρντ Κοέν». («James Joyce is not dead. He is living in Montreal under the name of Cohen», «Boston Globe», 1966).

Λέοναρντ, Πάτι και Μπομπ Facebook Twitter
Λέοναρντ Κοέν, Υπέροχοι Απόκληροι, (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς), εκδ. Κέδρος.
Λέοναρντ, Πάτι και Μπομπ Facebook Twitter
Λέοναρντ Κοέν. Το Αγαπημένο Παιχνίδι, (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου), εκδ. Μελάνι.

2.

Στου Ντούσκου την ταβέρνα. Ο Κοέν ποτέ δεν σταμάτησε να διακονεί τη λογοτεχνία, να εκδίδει ποιητικές συλλογές, να εκφράζεται και με τον γραπτό λόγο. Στα ελληνικά, εκτός από τα δύο μυθιστορήματά του, κυκλοφορούν επίσης ο επιβλητικός τόμος Το Βιβλίο του Πόθου (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Ιανός) με ποιήματα, πρόζες και ζωγραφιές του Καναδού δημιουργού, καθώς και το Βιβλίο του Ελέους (μτφρ. Διονύσης Μαρσέλλος, εκδ. Περισπωμένη), με σύντομες, συγκινητικές και βαθιά ποιητικές πρόζες στον δρόμο που άνοιξαν οι Εκλάμψεις του Αρθούρου Ρεμπό. Γράφει ο Κοέν, σαν να τραβάει μια ασπρόμαυρη φωτογραφία στην Ύδρα: «Ακόμα τραγουδούν στου Ντούσκου/ καθισμένοι κάτω από τα γέρικα πεύκα/ μεσάνυχτα με αστέρια και πεφταστέρια/ Αν πας στο παράθυρό σου θα τους ακούσεις/ Γιορτάζουν το τέλος κάποιους γάμου/ ή ίσως το σαλπάρισμα ενός αγοριού το πρωί/ υπάρχει θέση για σένα στο τραπέζι/ κρασί και μήλα από τη στεριά/ ένα κενό στα τραγούδια για τη δική σου φωνή» («Ταβέρνα Ντούσκου 1967», από το Βιβλίο του Πόθου). Προσεύχεται ο Κοέν, σαν να ιερουργεί στο κενό των ημερών: «Έτσι καλούμε ο ένας τον άλλο, αλλά δεν καλείται έτσι το Όνομα. Κουρελήδες στέκουμε, ικετεύουμε δάκρυα που να λιώνουν τα αμετακίνητα ορόσημα του μίσους. Όμορφη που είναι η κληρονομιά μας, να μπορούμε να μιλάμε έτσι με την αιωνιότητα, γενναιόδωρη πόσο η μοναξιά αυτή, όπως την περιβάλλει, την πληροί και την εξουσιάζει το Όνομα, που από μέσα του όλα ορθώνονται δοξασμένα, εξαρτημένα το ένα από το άλλο» (από το Βιβλίο του Ελέους). Και η αποκαλούμενη «ιέρεια του πανκ», η Πάτι Σμιθ (Σικάγο, 1946), μοιράζεται την αγάπη του Κοέν για τον Ρεμπό και τις Εκλάμψεις, όπως και την επιμονή του να διακονεί τη λογοτεχνία. Καμιά δεκαριά πολύ δυνατές ποιητικές συλλογές και δύο τόμοι με αυτοβιογραφικές ενθυμήσεις δείχνουν την ποιητική/πεζογραφική στόφα της Πάτι Σμιθ. Το Just Kids (με ελληνικό τίτλο προβολής, όπως λέμε και στον κινηματογράφο, Πάτι και Ρόμπερτ, μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Κέδρος) είναι ένα καλειδοσκοπικό μυθιστόρημα/ντοκουμέντο που αναβιώνει το κλίμα της δεκαετίας του 1960 και μας συστήνει με τη γενιά που αναζήτησε παντού την ποίηση. Αξίζει να σημειώσω ότι το βιβλίο τιμήθηκε με το έμπλεο γοήτρου National Book Award for Nonfiction, το 2010, ενώ ήταν στη βραχεία λίστα αρκετών βραβείων υψηλού κύρους.

Λέοναρντ, Πάτι και Μπομπ Facebook Twitter
Λέοναρντ Κοέν, Το Βιβλίο του Πόθου (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου), εκδ. Ιανός.
Λέοναρντ, Πάτι και Μπομπ Facebook Twitter
Λέοναρντ Κοέν, Βιβλίο του Ελέους (μτφρ.: Διονύσης Μαρσέλλος), εκδ. Περισπωμένη.

3.

Μυστική Γλώσσα. Γράφει η Σμιθ: «Ο Ρεμπό κατείχε μια ασεβή διάνοια που με διήγειρε, και τον υποδέχτηκα στη ζωή μου ως συμπατριώτη, συγγενή, ακόμα και μυστικό εραστή [...] Ο Ρεμπό κρατούσε τα κλειδιά μιας μυστικής γλώσσας την οποία καταβρόχθισα λαίμαργα, έστω κι αν δεν μπορούσα να την αποκρυπτογραφήσω πλήρως. Ο μονόπλευρος έρωτας γι' αυτόν ήταν ό,τι πιο αληθινό είχα βιώσει [...] Γι' αυτόν έγραφα, γι' αυτόν ονειρευόμουν [...] Τα χέρια του είχαν λαξέψει ένα εγχειρίδιο των ουρανών, κι εγώ τα κρατούσα σφιχτά. Η γνώση του πρόσθετε σφρίγος στο βήμα μου και αυτό δεν μπορούσε να μου το πάρει κανείς [...]». Πιο κάτω, η Σμιθ μιλάει για τους ρηξικέλευθους συγγραφείς Αντρέ Ζιντ, Γιούκιο Μισίμα και Ζαν Ζενέ. Επίσης, για τη στενή, αείζωη σχέση της με τον πολύπτυχο δημιουργό Ουίλιαμ Σ. Μπάροουζ. Μιλάει για τον Ουαλό ποιητή Ντίλαν Τόμας. Μιλάει για τη γνωριμία της με τον αρχιτσόγλανο της γενιάς μπιτ, τον Γκρέγκορι Κόρσο. Και, βέβαια, για τον μουσηγέτη Τζακ Κέρουακ: «Ο Κέρουακ κατέθετε την ψυχή του σε ρολά χαρτιού για τηλέτυπο, κοπανώντας τα πλήκτρα της γραφομηχανής του σαν μανιακός».

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

σχόλια

1 σχόλια