Η τέχνη είναι μια στενογραφία

Η τέχνη είναι μια στενογραφία Facebook Twitter
Philip Roth
0

1.

Ηθικά καλλιστεία. Δυστυχώς για κάποιους, αν δεν είσαι λίγο κάθαρμα, λίγο καθίκαρος, λίγο κωλόπαιδο, τότε καλλιτέχνης με αξιώσεις ισχύος, με βλέψεις να κάνεις κάποια μεγάλα πράγματα, ν' αφήσεις μια ουλή στης ιστορίας της τέχνης το πετσί, δεν γίνεσαι. Ο συγγραφέας είναι, πάντα, ρακοσυλλέκτης στιγμών, εθνογράφος των δρόμων, αλάνι και τσογλάνι της λαϊκής ελίτ. Ο ζωγράφος είναι, πάντα, επικίνδυνος ακτινογράφος και ανατόμος και ερευνητής σάρκας και ψυχής και πνεύματος των γύρω του. Ο μουσικός είναι, πάντα, φιλόσοφος και σαμάνος, κατεδαφιστής συστημάτων που αφήνουνε απέξω το ντέρτι και το αλάλιασμα. Κάθε καλλιτέχνης, που σέβεται τον εαυτό του και την ιστορία της τέχνης του, ξέρει να γκρεμίζει βεβαιότητες, να σαρώνει στερεότυπα. Ακούστε τον Philip Roth: «Πρέπει να είναι κανείς τρομερά απλοϊκός για να μην κατανοεί ότι ο συγγραφέας είναι ένας ηθοποιός, ο οποίος ερμηνεύει τον ρόλο που του πάει καλύτερα – και όχι μόνο όταν γράφει φορώντας τη μάσκα του πρωτοπρόσωπου αφηγητή. Αυτή μπορεί να είναι η καλύτερη απ' όλες τις μάσκες για έναν δεύτερο εαυτό. Κάποιοι (και είναι πολλοί) παριστάνουν ότι είναι πιο αξιαγάπητοι απ' ό,τι είναι πραγματικά, και άλλοι λιγότερο. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Η λογοτεχνία δεν είναι ηθικά καλλιστεία. Η δύναμή της εκπορεύεται από το κύρος και την τόλμη με την οποία επιτυγχάνει την ενσάρκωση ενός ρόλου~ αυτό που μετράει είναι πόσο πιστευτή γίνεται». Ο Αμερικανός Μπαλζάκ, ο συγγραφέας του Αμερικανικού Ειδυλλίου και του Θεάτρου του Σάμπαθ, ο Philip Roth (Νιούαρκ, 1933) συγκεντρώνει άρθρα, συνεντεύξεις και δοκίμια στον γενναιόδωρο τόμο Διαβάζοντας τον εαυτό μου και άλλους (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Πόλις) και μας επιτρέπει να περιπολήσουμε στον κόσμο του και στο εργαστήριό του. Η εμπειρία είναι πολύτιμη. «Ο σκοπός είναι να θεωρήσεις την επινόησή σου πραγματικότητα ικανή να κατανοηθεί ως όνειρο» αποφαίνεται ο Roth, συμπυκνώνοντας κρίσιμα σύνολη την περιπέτεια της τέχνης.


2.

Μετά το τακ επανέρχεται το τικ. Είναι ευπρόσδεκτο και ελπιδοφόρο το γεγονός ότι ο W.G. Sebald (1944-2001) ευτύχησε μεταφραστικά και εκδοτικά στη χώρα μας. Και βέβαια το ότι πολλοί ανήσυχοι νέοι εντρυφούν στη λαβυρινθώδη πρόζα και σκέψη αυτού του σκαπανέα του χρόνου και της ιστορίας. Ο Sebald επινόησε ένα νέο είδος πεζογραφίας που ο ίδιος χαρακτήρισε μυθοπλαστική αφήγηση αλλά και ρεαλιστική πεζογραφία. Στον τόμο Η ανάδυση της μνήμης (μτφρ. Βασίλης Δουβίτσας, εκδ. Άγρα) συστεγάζονται συνεντεύξεις του συγγραφέα και δοκίμια που άλλοι συνέθεσαν για το πολύπτυχο έργο του. Έχουμε έτσι την ευκαιρία να εξετάσουμε το βιωματικό υλικό του δημιουργού και τους τρόπους με τους οποίους το επεξεργάστηκε. Μαθαίνουμε πόσο εκτιμούσε τον ηθικό ριζοσπαστισμό ενός Thomas Bernhard και ενός Ludwig Wittgenstein, αλλά και ποιες υπήρξαν οι εμμονές του, οι ιστορίες που τον απασχολούσαν μέρα και νύχτα. Εξοικειωνόμαστε με τις αφηγηματικές του τεχνικές. Μας συγκινεί η βαθιά έγνοια του για το παρελθόν και η βαθύτατη μελαγχολία που τη στιλβώνει επιδέξια με μια λεπτοδουλεμένη κομψότητα κι ένα φίνο χιούμορ. Διαβάζουμε στη σελίδα 139: «Όταν η αφήγηση ολοκληρώνεται, η αφετηρία της φωτίζεται υπό νέο φως. Και στην πραγματικότητα, αυτό συμβαίνει σε κάθε ιστορία όπου το τέλος προσφέρει... Δηλαδή, μετά το τακ επανέρχεται το τικ».


3.

Το έγκλημα της γραφής. Γράφει για τη Νατάσα Χατζηδάκη, τη Μαρία Κυρτζάκη και τη Βερονίκη Δαλακούρα, τρεις ρηξικέλευθες ποιήτριες. Γράφει, και αφιερώνει στον Αριστοτέλη Σαΐνη σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, ένα διεισδυτικό κείμενο για τα πρώτα πεζογραφικά επιτεύγματα του Αχιλλέα Κυριακίδη, ήδη από το 1978. Γράφει για τον μεγάλο λάτρη της νεοελληνικής πεζογραφίας, τον Ζακ Λακαριέρ. Είναι ο πρώτος που μιλάει στην Ελλάδα για τους μπίτνικ, ήδη από το 1962, στο περιοδικό «Θερμοπύλες». Εγκωμιάζει τον Ρίτσο, εγκωμιάζοντας μαζί τον Παλαμά, τον Καβάφη, τον Σεφέρη και τον Ελύτη. Μιλάει για τον κινηματογράφο, τη μουσική, τις πόλεις, τους ανθρώπους. Μας φιλοξενεί στου Απότσου το μπαράκι, παρέα με τον Στρατή Τσίρκα και τον Λόρενς Ντάρελ, με τον Γιώργο Κατσίμπαλη, τον θρυλικό Κολοσσό του Μαρουσιού, και τον Γιώργο Σαββίδη. Προλογίζει το Καφέ Λούκατς, το νουάρ του Κώστα Καλφόπουλου. Ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις του από τον Δημήτρη Δεσποτίδη, που τον τραγούδησε στο πιο παραγνωρισμένο όμορφο τραγούδι του ο Διονύσης Σαββόπουλος. Μας φιλοξενεί στο όλο θάλπος σαλόνι του, που είναι το σύμπαν όλων των λογοτεχνικών τρόπων και τόπων. Είναι ο Βασίλης Βασιλικός, μας συστήνεται και μας προσφέρει στον τόμο Περί λογοτεχνίας και άλλων δαιμονίων (εκδ. Gutenberg) και σε 362 σελίδες ανεπίληπτα φροντισμένες από τον παίκτη/ρέκτη Γιάννη Μαμαή εξήντα χρόνια ανεκτίμητης πείρας. «Ο κάλος μου στο τρίτο δάχτυλο για σαράντα χρόνια υπήρξε το μόνο μου δαχτυλικό αποτύπωμα για το έγκλημα της γραφής» μας βεβαιώνει ο μανιώδης συγγραφέας.

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Η Χάνα Κεντ δεν πίστευε ότι θα ολοκλήρωνε το μυθιστόρημα που ξεκίνησε ως κομμάτι του διδακτορικού της, πλέον όμως τα «Έθιμα Ταφής» την έχουν τοποθετήσει δίπλα σε συγγραφείς όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ