«Η μορφή των λειψάνων»: O Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες επιστρέφει με το πιο φιλόδοξο από τα έργα του

«Η μορφή των λειψάνων»: O Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες επιστρέφει με το πιο φιλόδοξο από τα έργα του Facebook Twitter
Ο πολυβραβευμένος κολομβιανός συγγραφέας Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες. Το νέο του μυθιστόρημα "Η μορφή των λειψάνων" (μετ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), είναι το πιο ογκώδες και φιλόδοξο από τα έργα του. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

«Όχι, δεν ξεφεύγεις από τη βία της Κολομβίας, κι αυτό είναι κάτι που έπρεπε να το γνωρίζω. Κανείς δεν ξεφεύγει, πόσο μάλλον οι άνθρωποι της γενιάς μου, αυτοί που γεννήθηκαν με το εμπόριο ναρκωτικών και ενηλικιώθηκαν όταν η χώρα πνιγόταν στο αίμα από τον πόλεμο που της είχε κηρύξει ο Πάμπλο Εσκομπάρ.

Μπορεί κανείς να φύγει από τη χώρα όπως έφυγα εγώ το 1996 και να νομίζει πως έτσι την αφήνει πίσω, αλλά αυταπατάται. Όλοι αυταπατόμαστε...» ομολογεί ο 45χρονος Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες στο νέο του μυθιστόρημα "Η μορφή των λειψάνων" (μετ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), το πιο ογκώδες και φιλόδοξο από τα έργα του.

Ολοκληρώνοντας το «Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν» (2011) - μυθιστόρημα που αγαπήθηκε πολύ και στα μέρη μας- ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας νόμιζε πως έκλεινε τους λογαριασμούς του με τη βία που του έλαχε να ζήσει στα νιάτα του. Επιστρέφοντας, ωστόσο, στην Μπογκοτά έπειτα από πολυετή παραμονή στην Ευρώπη, κατάλαβε πως βαυκαλιζόταν.

Μυθιστόρημα γραμμένο «σαν εξιλέωση για εγκλήματα που, αν και δεν τα ΄χα διαπράξει εγώ, κατέληξα να τα κληρονομήσω», η "Μορφή των λειψάνων" περιστρέφεται γύρω από τη δολοφονία του φιλελεύθερου στρατηγού Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε το 1914 κι αυτήν του επίσης φιλελεύθερου πολιτικού και φαβορί για την προεδρία Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν το 1948.

Δεν μπορούσε να ξεφύγει από το ταραγμένο παρελθόν της πατρίδας του. Η ζωή, άλλωστε, του το είχε δείξει ξεκάθαρα: λίγα χρόνια νωρίτερα, το 2005, τις μέρες που κρατούσε στα χέρια του τις νεογέννητες δίδυμες κόρες του, από ένα παιχνίδι της τύχης ερχόταν σε σωματική επαφή και με τα λείψανα δυο επιφανών συμπατριωτών του, δολοφονημένων υπό συνθήκες που, σε μεγάλο βαθμό, παραμένουν ανεξιχνίαστες.

Κι ενώ μέχρι τότε ο ίδιος αντιμετώπιζε με καγχασμό κι επιφύλαξη όσους πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας, ωθούμενος να σκαλίσει με τη σειρά του τα περασμένα, θα γινόταν πιο καχύποπτος απέναντι στις αλήθειες της επίσημης Ιστορίας με τις οποίες γαλουχήθηκε.

Μυθιστόρημα γραμμένο «σαν εξιλέωση για εγκλήματα που, αν και δεν τα ΄χα διαπράξει εγώ, κατέληξα να τα κληρονομήσω», η «Μορφή των λειψάνων» περιστρέφεται γύρω από τη δολοφονία του φιλελεύθερου στρατηγού Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε το 1914 κι αυτήν του επίσης φιλελεύθερου πολιτικού και φαβορί για την προεδρία Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν το 1948.

Ειδικά η δεύτερη, που πυροδότησε ένα παρατεταμένο κύμα εμφύλιας βίας με ανυπολόγιστες συνέπειες για την προκοπή της χώρας, αποτελεί για τους Κολομβιανούς εθνικό μύθο, όπως για τους Αμερικανούς η δολοφονία του Κένεντι.

Ποιος σκότωσε πραγματικά αυτόν τον ταπεινής καταγωγής δικηγόρο και χαρισματικό ρήτορα «που είχε κληθεί να σώσει τη Κολομβία από τις δικές της ανελέητες ελίτ»;

Είναι τρομακτική η σαφήνεια, παρατηρεί ο Βάσκες, με την οποία ο μεγαλύτερος μυθιστοριογράφος της Κολομβίας αλλά και ο διανοούμενος με την μεγαλύτερη επιρροή, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, στα απομνημονεύματά του (βλ. «Ζω για να τα διηγούμαι», Λιβάνης) αποκάλυπτε χωρίς ευφημισμούς ότι πίσω από το συγκεκριμένο έγκλημα υπήρχε μια καλοδουλεμένη πολιτική συνωμοσία.

Γεγονός είναι πως «δεν υπάρχει Κολομβιανός που να μην αναρωτιέται τι θα συνέβαινε αν όντως είχε αποφευχθεί η δολοφονία του Γκαϊτάν, πόσους ανώνυμους νεκρούς θα είχαμε αποφύγει, τι χώρα θα ήμαστε τώρα».

Όπως στην περίπτωση του Κένεντι, έτσι και σ' εκείνες των Ουρίμπε και Γκαϊτάν, το έδαφος για ν' ανθίσουν σκοτεινά σενάρια αποδείχτηκε εύφορο.

Μήπως, όντως, οι ηθικοί αυτουργοί των παραπάνω εγκλημάτων έμειναν ατιμώρητοι; Μήπως οι πολιτικοί αντίπαλοι των θυμάτων, οι επικεφαλής της αστυνομίας και οι δικαστικοί που χειρίστηκαν τις δυο υποθέσεις συντόνισαν τις δυνάμεις τους ώστε η αλήθεια να κουκουλωθεί;

Μήπως «οι ισχυροί αποφασίζουν ποιος ζει και ποιος πεθαίνει σ' αυτή τη χώρα που την έχει ξεχάσει ο Θεός;»

Επιστρατεύοντας την λιτή και πάντα διαυγή πρόζα του, ο Βάσκες βυθίζεται στο «δύσοσμο πηγάδι» της κολομβιανής ιστορίας και αναπλάθει μυθιστορηματικά τις έρευνες που έγιναν για την κάθε υπόθεση, με όχημα τις εμμονές, το πείσμα και τα ψυχολογικά κίνητρα του κεντρικού ήρωά του, Κάρλος Καρβάγιο.

Ενός μυστήριου άντρα που, καθώς ξεκινά το βιβλίο, συλλαμβάνεται σε μουσείο της Μπογκοτά ενώ προσπαθεί να κλέψει το γαζωμένο από σφαίρες κοστούμι που φορούσε ο Γκαϊτάν την ημέρα της δολοφονίας του.

Ενός άντρα που υποτίθεται ότι ο Βάσκες γνώριζε προσωπικά, και τα φαντάσματα του οποίου, σιγά σιγά, θα φτάσουν να κυριεύσουν και τον ίδιο.

«Τους ανθρώπους σαν τον Καρβάγιο μπορούμε να τους λέμε τρελούς, παρανοϊκούς, αργόσχολους, ό,τι θες» διαβάζουμε.

«Αλλά αυτοί οι άνθρωποι αφιερώνουν όλη τους τη ζωή αναζητώντας την αλήθεια για κάτι σημαντικό. Μπορεί να το κάνουν με λάθος μέσα. Μπορεί το πάθος τους να τους οδηγεί σε υπερβολές, να τους κάνει εύπιστους σε ανοησίες.

Αλλά κάνουν κάτι που ούτε εσύ ούτε εγώ μπορούμε να κάνουμε. Μας προσφέρουν υπηρεσίες, γιατί είναι πάντα άγρυπνοι, γιατί δεν τα χάβουν όλα, όσο εξωφρενικό κι αν είναι αυτό που φαντάζονται»...

Η αναζήτηση της αλήθειας, γράφει ο Βάσκες, δεν είναι χόμπι, είναι το ευγενέστερο καθήκον.

Και η ιστορία της Κολομβίας «έχει αποδείξει χιλιάδες φορές την εξαιρετική ικανότητα που έχουν οι ηγέτες μας να πλάθουν τα γεγονότα όπως τους αρέσει, να κρύβουν τις άβολες εκδοχές και να επιβάλλουν όσες τους είναι βολικές ή αποδεκτές, έτσι ώστε το τρομερό ή απάνθρωπο καταλήγει να γίνει ό,τι πιο φυσιολογικό ή επιθυμητό ή ακόμα και αξιέπαινο».

Παρότι αναφέρεται σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα, η «μορφή των λειψάνων» δεν είναι καθαρόαιμο ιστορικό μυθιστόρημα.

Ξεκινά ως αυτοβιογραφική εξομολόγηση κι εξελίσσεται σε αστυνομικο-πολιτικό θρίλερ με εναλλασσόμενους αφηγητές και ισχυρές δόσεις σασπένς, στήνοντας διαρκώς γέφυρες ανάμεσα στο χθες και το σήμερα.

Και ταυτόχρονα, είναι ένα στοχαστικό μυθιστόρημα για τα παλιά εγκλήματα που εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν, για το πώς η βία περνάει από γενιά σε γενιά και για τα κειμήλια που μας επιτρέπουν να επικοινωνούμε μ' εκείνους που αγαπούσαμε και στερηθήκαμε.



Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ