«Θλιβερός Τίγρης»: Η συγκλονιστική μαρτυρία της Νεζ Σινό που τη βίαζε εξακολουθητικά ο πατριός της όταν ήταν παιδί.

Η Χιονάτη που κοίταξε κατάματα το κακό Facebook Twitter
Η Νεζ Σινό είναι μια πολύ γενναία γυναίκα που κοίταξε κατάματα το κακό, αν και η ίδια δηλώνει πως δεν νιώθει κάποια περηφάνια για το γεγονός ότι επέζησε.
0

«NEIGE» ΘΑ ΠΕΙ ΧΙΟΝΙ ΣΤΑ ΓΑΛΛΙΚΑ και «Blanche-Neige» είναι η Χιονάτη. H Neige Sinno ήταν ένα μικροκαμωμένο λεπτεπίλεπτο κοριτσάκι με ξανθά μαλλιά και πράσινα μάτια που έμοιαζε να έχει βγει από κάποιο παραμύθι. Ζούσε με τη μητέρα της, τον πατριό της και τα τρία αδέλφια της –τα δύο ετεροθαλή– στις Άλπεις. Οι γονείς της ζούσαν μια μποέμικη ζωή στη φύση, τον χειμώνα εργάζονταν σε χιονοδρομικά κέντρα, το καλοκαίρι σε κάμπινγκ, έκαναν αγροτικές εργασίες και επισκεύαζαν το σπίτι τους. Η Νεζ, που της είχαν δώσει το όνομα ηρωίδας παραμυθιού των αδελφών Γκριμ, θα μπορούσε να έχει μια παιδική ηλικία όπως οποιοδήποτε άλλο κοριτσάκι. Μόνο που η Νεζ δεν υπήρξε οποιοδήποτε κοριτσάκι. Ο πατριός της τη βίαζε επανειλημμένα από την ηλικία των επτά ετών μέχρι και την εφηβεία της στο κελάρι του σπιτιού τους.

Η 47χρονη σήμερα Γαλλίδα μυθιστοριογράφος Νεζ Σινό είναι η συγγραφέας του συγκλονιστικού αυτοβιογραφικού Θλιβερός Τίγρης, που είναι η σπαρακτική εξομολόγησή της για το τι της συνέβη όταν ήταν παιδί. Πρόσφατα κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις της Εστίας σε μετάφραση της Λίζυς Τσιριμώκου. Το βιβλίο έκανε πάταγο στη Γαλλία όταν κυκλοφόρησε το 2023 και υπήρξε το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς, ενώ απέσπασε και πλήθος βραβείων, μεταξύ των οποίων το Prix Femina και το Prix Goncourt des Lycéens.

Το 2000 η Νεζ Σινό θα καταγγείλει μαζί με τη μητέρα της τον βιασμό που υπέστη από τον πατριό της. Η δίκη θα γίνει δημόσια, ο πατριός της θα ομολογήσει την πράξη του και θα καταδικαστεί σε εννέα έτη φυλάκισης, από τα οποία, λόγω καλής διαγωγής, θα εκτίσει τελικά τα πέντε. Πολλά χρόνια μετά τη δίκη, η Σινό θα επιστρέψει ξανά για να αναψηλαφήσει το τραύμα της και να εξιστορήσει τι πέρασε στα χέρια αυτού του ανθρώπου.

Περικυκλώνει το θέμα από πολλές και ποικίλες πτυχές, επιχειρώντας να συλλάβει το νόημα –αν υπάρχει– που της διαφεύγει, προσπαθώντας να καταλάβει: γιατί; Γιατί συνέβη αυτό που της συνέβη αλλά και γιατί συμβαίνει και σε άλλους ανθρώπους και σε άλλες οικογένειες.

Το βιβλίο, ωστόσο, που ο τίτλος του (Triste Tigre) αποτελεί αναφορά στο ποίημα του Ουίλιαμ Μπλέικ «The Tyger», δεν είναι μόνο μια μαρτυρία για την ενδοοικογενειακή σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού ή η εξομολόγηση μιας γυναίκας damaged for life, «κατεστραμμένης διά βίου», όπως αποκαλεί η ίδια η Σινό τον εαυτό της. Είναι πολύ περισσότερα απ’ όσα φαντάζεται ο αναγνώστης. Δεν περιέχει σχοινοτενείς περιγραφές όσων φρικιαστικών έζησε, δεν είναι αυτό το κέντρο της αφήγησης. Παρ’ όλα αυτά, δεν αποκρύπτει και τίποτα, λέει τα πράγματα με το όνομά τους και παραθέτει τα γεγονότα αυτούσια. Πρόκειται για ένα υβριδικό ανάγνωσμα που συνδυάζει τη μαρτυρία, την αυτοβιογραφία, την εξομολόγηση με το δοκίμιο, ενώ δεν στερείται λογοτεχνικών αρετών. Είναι μια εξερεύνηση ενός «άλλου τόπου», της «χώρας του ερέβους», σύμφωνα με την ίδια, και μια απόπειρα να κατανοήσει τις αιτίες και τα κίνητρα του ανθρώπου που αντίκρισε την αθωότητα στο πρόσωπο ενός παιδιού και αποφάσισε να την καταστρέψει γιατί μπορούσε.

σινο
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Νεζ Σινό, Θλιβερός Τίγρης, Μτφρ: Λίζυ Τσιριμώκου. Εκδ: Εκδόσεις της Εστίας. 

Με αξιοσημείωτη ψυχραιμία και διαύγεια προσπαθεί να μπει στη θέση του πατριού της και να ανιχνεύσει τι ήταν αυτό που τον ώθησε. Διερευνά τους μηχανισμούς και τις ψυχολογικές διεργασίες που τον παρακινούσαν να συνεχίζει τις νοσηρές πράξεις του και τον βοηθούσαν να διαχειριστεί το βάρος τους και τα ψέματα που έλεγε στον εαυτό του· όχι για να δικαιολογήσει το οτιδήποτε αλλά για να κατανοήσει. Δεν αναζητά την εκδίκηση αλλά την αλήθεια.

Το βιβλίο δεν ακολουθεί κάποια γραμμική αφήγηση, η συγγραφέας επανέρχεται ξανά στα γεγονότα από διαφορετικές διόδους κάθε φορά. Περικυκλώνει το θέμα από πολλές και ποικίλες πτυχές, επιχειρώντας να συλλάβει το νόημα –αν υπάρχει– που της διαφεύγει, προσπαθώντας να καταλάβει: γιατί; Γιατί συνέβη αυτό που της συνέβη αλλά και γιατί συμβαίνει και σε άλλους ανθρώπους και σε άλλες οικογένειες. Πετυχαίνει να ξεφύγει από το στενό πλαίσιο του ιδιωτικού τραύματος και να το αναγάγει στο συλλογικό κακό. Δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε: «είμαστε πολλές, είμαστε πολλοί», μας λέει. «Κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες άτομα ξυπνούν ή κοιμούνται μεταμορφωμένα σε κάποιον ή κάποιαν από εμάς. Ένας στρατών σκιών».

Η ίδια, μεγαλώνοντας, καταφέρνει να φύγει μακριά από την οικογενειακή εστία και τόπο του μαρτυρίου της. Θα σπουδάσει Αγγλική και Αμερικανική Λογοτεχνία, θα διδάξει στο πανεπιστήμιο, θα γίνει μητέρα ενός κοριτσιού, θα γράψει βιβλία και θα ζήσει στο Μεξικό με την οικογένειά της. Φαινομενικά σώθηκε, είναι μια επιζώσα. Δεν είναι έτσι όμως. Δηλώνει πως ποτέ δεν ξεφεύγεις, πως οι συνέπειες για τα θύματα εκτείνονται σε κάθε πλευρά της ζωής τους, πως αυτό που έζησε θα είναι πάντα εκεί και θα δηλητηριάζει κάθε στιγμή της καθημερινότητας. Μας ξεκαθαρίζει πως «το σήκω επάνω και προχώρα δεν είναι εφαρμόσιμο στην περίπτωση βιαιοπραγίας σε παιδί […] Έτσι και γίνεις θύμα μια φορά, είσαι πάντα θύμα. Και κυρίως, είσαι θύμα για πάντα. Ακόμα κι όταν το ξεπερνάς, δεν το ξεπερνάς πραγματικά».

Σώζει τελικά η λογοτεχνία; Η Σινό αμφισβητεί έντονα τις θεραπευτικές ιδιότητες της λογοτεχνίας και ισχυρίζεται πως δεν την έσωσε, παρόλο που έχει γράψει κι άλλα βιβλία και αποδείχθηκε σύμμαχός της στο συγκεκριμένο, στην προσπάθειά της να καταλάβει. Ανατρέχει σε αποσπάσματα από λογοτεχνικά βιβλία, άρθρα, δοκίμια και μαρτυρίες σχετικές με την ενδοοικογενειακή βία, όπως αυτή της Βιρτζίνια Γουλφ που είχε κακοποιηθεί από τους ετεροθαλείς αδελφούς της, αλλά και σε βιβλία της Τόνι Μόρισον, της Κριστίν Ανγκό και της Βιρζινί Ντεσπέντες. Επισημαίνει πως στη Λολίτα του Ναμπόκοφ έχει γίνει μια μεγάλη παρανάγνωση, απουσιάζει η φωνή της ίδιας της Λολίτας, την ακούμε μόνο μέσω του πατριού της, αλλά την ίδια ποτέ και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία.

Η μαρτυρία της και οι σκέψεις που καταθέτει μας βοηθούν πολύ να αντιληφθούμε κι εμείς λίγο καλύτερα κάποια κοινά μοτίβα σε ανάλογες ιστορίες κακοποίησης, όπως το γιατί ο περίγυρος ουσιαστικά συγκαλύπτει τον δράστη, γιατί οι μητέρες «ξέρουν, αλλά και δεν ξέρουν· δεν ξέρουν αλλά και ξέρουν», όπως γράφει χαρακτηριστικά, γιατί οι οικείοι βρίσκονται σε άρνηση μετά την αποκάλυψη του βιασμού, γιατί οι γείτονες σταματούν να μιλούν στα θύματα λες και φταίνε τα ίδια. Μετά την καταγγελία και τη δημοσιοποίηση της ιστορίας της, στο χωριό όπου μεγάλωσε σταμάτησαν να της μιλούν: «Κοίταξες το κακό κατάματα και τώρα κανείς δεν μπορεί πια να κοιτάξει εσένα». Όπως και στον μύθο της Μέδουσας, οι άνθρωποι γύρω της δεν άντεχαν πλέον να την κοιτούν, όταν έμαθαν τη δυσβάστακτη αλήθεια.

Στον απόηχο της υπόθεσης της Ζιζέλ Πελικό, της γυναίκας που έγινε σύμβολο κατά της σεξουαλικής βίας στη Γαλλία, όταν επιτέλους «η ντροπή άλλαξε στρατόπεδο», η συμβολή του Θλιβερού Τίγρη όσον αφορά τη συνειδητοποίηση της συλλογικής ντροπής που συνέχει αυτά τα εγκλήματα είναι τεράστια. «Αυτά τα άπλυτα, αυτή η ατίμωση, δεν είναι δική μου, είναι δική μας, ανήκει σε όλους μας», σημειώνει η συγγραφέας. Η Νεζ Σινό είναι μια πολύ γενναία γυναίκα που κοίταξε κατάματα το κακό, αν και η ίδια δηλώνει πως δεν νιώθει κάποια περηφάνια για το γεγονός ότι επέζησε. Το παρόν βιβλίο, στην εξαιρετική μετάφραση της Λίζυς Τσιριμώκου που πετυχαίνει να αποδώσει το νηφάλιο και αποστασιοποιημένο ύφος της συγγραφέως, είναι ένας άθλος όχι μόνο επειδή κατάφερε να το γράψει, διατρέχοντας ξανά την επώδυνη εμπειρία που τη σημάδεψε διά βίου, αλλά κυρίως για τον τρόπο που γράφτηκε: μια διαυγής και κρυστάλλινη ενατένιση της επικράτειας του απόλυτου κακού που επιτρέπει και σ’ εμάς να το κατανοήσουμε καλύτερα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί η Άλις Μονρό δεν μίλησε;

Οπτική Γωνία / Γιατί η Άλις Μονρό κάλυψε τον παιδόφιλο άντρα της και την κακοποίηση της κόρης της;

Ο δεύτερος σύζυγος της πρόσφατα αποθανούσας, βραβευμένης με Νόμπελ Καναδής συγγραφέως ήταν παιδόφιλος και είχε κακοποιήσει σεξουαλικά τη μικρότερη κόρη της. Γιατί εκείνη παρέμεινε σιωπηλή;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Σεξουαλικοποίηση παιδιών

Οπτική Γωνία / Σεξουαλικοποίηση και προστασία παιδιών: Η αιχμηρή κορυφή ενός τεράστιου ζητήματος

Το ιδιαίτερο ζήτημα στην προστασία των ανηλίκων είναι ότι ο τρόπος που θα προστατευθούν εμπίπτει ολότελα στην εξουσία των προσώπων που τα «προσέχουν».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Portraits 2025 / Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Η ολοκλήρωση της περίφημης «Τριλογίας του Δράκου της Πρέσπας» αποδεικνύει ότι πρόκειται για μια από τις πιο απρόβλεπτες, ουσιαστικές και συνεπείς συγγραφείς μας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Μαθαίνεις να υπάρχεις μέσα στο γράψιμο και αυτό είναι επικίνδυνο»

Βιβλίο / «Μαθαίνεις να υπάρχεις μέσα στο γράψιμο και αυτό είναι επικίνδυνο»

Μια κουβέντα με τη Δανάη Σιώζιου, μία από τις πιο σημαντικές ποιήτριες της νέας γενιάς, που την έχουν καθορίσει ιστορίες δυσκολιών και φτώχειας και της οποίας το έργο έχει μεταφραστεί σε πάνω από 20 γλώσσες.
M. HULOT

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ