Δύο σεμνές προτάσεις

Facebook Twitter
0

Μία βόλτα στους δρόμους αρκεί για να καταλάβει κανείς ότι λίγοι είναι οι Έλληνες που δεν έχουν να προτείνουν μία θαυματουργή λύση σ’ όλα τα προβλήματα. Όσο πιο περίπλοκο το πρόβλημα, τόσο πληθαίνουν οι από μηχανής Θεοί, οι απλούστατες λύσεις και οι σκοτεινές ερμηνείες  που τοποθετούν με μία ζαριά όλους τους κατεργάρηδες στον πάγκο τους.

Τι κι αν οι γλώσσες των ειδικών έχουν μαλλιάσει να αναλύουν τις συνιστώσες, τι κι αν οικονομολόγοι δηλώνουν αδυναμία να προβλέψουν το μέλλον, τι κι αν το πρόβλημα της Ελλάδας έχει ξεκινήσει πολύ πριν την Ολυμπιάδα του 2004 (μην ήταν και στο αίμα μας;)  Η χώρα βρίθει από Σωτήρες που με μία απλή πρόταση –την δικιά τους- όλα θα τακτοποιηθούν αυτομάτως. Το μόνο που φταίει είναι που δεν τους κάνουμε πρωθυπουργούς.

Η χώρα ζει κάτι που μοιάζει με αναίμακτο πόλεμο: ενώ οι περισσότεροι δέχονται επιθέσεις, υπάρχουν ακόμα κάποιοι που εξακολουθούν να επωφελούνται και ο λαός ρίχνει τις ευθύνες στο διπλανό του, έχοντας κρυφά πίστη σε όσους παραδοσιακά ψήφιζε.

Ίσως να νιώθουμε μοναδικοί σ’ αυτή την στροφή της Ιστορίας, αλλά φυσικά δεν είμαστε: κρίσεις έχουν περάσει πολλές χώρες της Ευρώπης, ακόμα και οι πιο πλούσιες, κι εν τω μεταξύ, σε 3 ώρες με το αεροπλάνο, άνθρωποι συνωστίζονται σε καταυλισμούς και σκοτώνουν για ένα σακί ρύζι. Είναι αυτό παρηγοριά; Δεν είναι, αλλά τουλάχιστον ας συνετιστούν όσοι  έχουν τη λύση στο τσεπάκι «να μην πληρώσουμε τίποτα!» «να καταργήσουμε τον καπιταλισμό!» χωρίς να καταλαβαίνουν ούτε οι ίδιοι τι εννοούν, πυροβολώντας στον αέρα με μαγκιά γελαδάρη στο Φαρ Ουέστ. Ε  λοιπόν, αν υπήρχε μία απλή λύση, θα είχε προκύψει οργανικά. Πώς να το κάνουμε.

Μου πήρε 280 λέξεις για να εκφράσω την αγανάκτησή μου με όσο πιο πολύ μπορώ ευθύ τρόπο. Ευτυχώς για όλους μας, υπάρχουν καλλιτέχνες: πριν από μερικές ημέρες βρέθηκε στα χέρια μου το καταπληκτικό κείμενο του Τζόναθαν Σουίφτ «Σεμνή πρόταση ώστε να παύσουν τα τέκνα των φτωχών ν' αποτελούν βάρος για τους γονείς τους και τον τόπο και να καταστούν ωφέλιμα στην κοινωνία», γνωστό και ως «Μία σεμνή πρόταση». Σε περίπτωση που δεν το έχετε διαβάσει ακόμα, δε θέλω να σας αποκαλύψω το εύρημα, που είναι η οριστική απάντηση σε όσους έχουν μαγικές λύσεις μαζί με λαγούς μέσα στα καπέλα τους. Μερικές φορές δεν αρκεί ούτε η λογική, ούτε η επιστήμη, ούτε τα επιχειρήματα: χρειάζεται ο σαρκασμός.

Στα χνάρια του Σουίφτ, ο οποίος προκάλεσε πολλές συζητήσεις στην εποχή του με ένα κείμενο που δεν αναγνωρίζεται ως πετυχημένο λογοτεχνικά αλλά έκανε αίσθηση που η απλή λογική δε μπορεί να κάνει, ο δικός μας «Ιωνάθαν Τσίφτης» (ή αλλιώς Άγης Πετάλας) έγραψε το 2009 το «Μια σεμνή πρόταση, ώστε οι λαθρομετανάστες που έχουν εισρεύσει στη χώρα μας να παύσουν να αποτελούν βάρος για την κοινωνία μας και αντί να επιδίδονται σε διαρρήξεις, να συμμετάσχουν σε ένα εγχείρημα παγκοσμίου βεληνεκούς που σκοπό έχει να επιστρέψει στον νόμιμο κύριό τους, τα κλοπιμαία μιας παλαιότερης ληστείας» στη Νέα Εστία, τχ. 1827. Το πρόβλημα είναι ότι ο σαρκασμός μπορεί να γίνει δυνατό όπλο, μόνο που πετυχαίνει το στόχο του μόνο σ’ αυτούς που τον αντιλαμβάνονται. Πώς ν’ ακούσεις την ώρα που ουρλιάζεις;

(…) Από τις πρώτες κιόλας στιγμές της γερμανικής εισβολής οι περισσότεροι εκ των πολιτικών ηγετών της νικημένης χώρας αναγκάστηκαν να πάρουν τον δρόμο της αυτοεξορίας. Οι υπόλοιποι θεώρησαν σωστό να παραμείνουν, και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον τόπο, παλεύοντας με ένα τρομερό, διπρόσωπο τέρας (…). Είναι στ’ αλήθεια δύσκολο να αποφασίσει κανένας ποια από τις δύο αντιστασιακές πράξεις φέρει μεγαλύτερη εσωτερική ένταση, ποια από τις δύο αποφάσεις τονίζει με εναργέστερο τρόπο την προσωπική αυταπάρνηση των πρωταγωνιστών τους.

Ας σταθούμε πρώτα στην περίπτωση των αυτοεξορίστων: Κρήτη, Λονδίνο, Κάιρο, Νότια Αφρική είναι ορισμένοι μόνο από τους τόπους όπου εκτυλίχθηκε το δράμα τούτων των νεομαρτύρων του έθνους μας. Κακοτράχαλα βουνά της Κρήτης, βροχερό τοπίο της αγγλικής πρωτεύουσας, πνιγηρή ζέστη της Μέσης Ανατολής, κουνούπια του Νείλου, αλλοπρόσαλλη αντιστροφή των εποχών στο νότιο ημισφαίριο της αφρικανικής ηπείρου. Προσπάθησε, αγαπητέ αναγνώστη, να μπεις στη θέση ενός τέτοιου ταλαιπωρημένου Οδυσσέα, και αναλογίσου αν τα νεύρα και το σώμα σου θα μπορούσαν να μείνουν αλώβητα από μια τέτοια ταξιδιωτική περιπλάνηση, από μια τέτοια βίαιη εναλλαγή των καιρικών συνθηκών, από έναν τόσο περιπετειώδη ξεριζωμό. Οι άνθρωποι αυτοί αναγκάστηκαν να φιλοξενηθούν σε ξενοδοχεία που πρόσφεραν υπηρεσίες κατώτερες της προπολεμικής φήμης τους, αναγκάστηκαν να κάνουν τους χορούς και τις συνεστιάσεις τους σε σάλες που δεν ταίριαζαν στην περιωπή τους, ανέχονταν την κακομεταχείριση των φράκων τους από ανίδεους βεδουίνους υπηρέτες που τα έπλεναν και τα σιδέρωναν σαν να ήταν κελεμπίες, εργάζονταν σε γραφεία με έπιπλα ξεπερασμένης μόδας, με ταπετσαρίες που δεν τις είχαν διαλέξει οι ίδιοι. (…)

Το υπόλοιπο κείμενο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ ενώ το κείμενο του Σουίφτ στ’ αγγλικά εδώ.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Αναγνώσεις / Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Πώς ήταν η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο; Ένας Αμερικανός αρχαιολόγος περιγράφει το 24ωρο των ανθρώπων κάθε ιδιότητας και κοινωνικής τάξης στις Θήβες της αρχαίας Αιγύπτου μέσα από ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές.
THE LIFO TEAM
Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ