Δύο σεμνές προτάσεις

Facebook Twitter
0

Μία βόλτα στους δρόμους αρκεί για να καταλάβει κανείς ότι λίγοι είναι οι Έλληνες που δεν έχουν να προτείνουν μία θαυματουργή λύση σ’ όλα τα προβλήματα. Όσο πιο περίπλοκο το πρόβλημα, τόσο πληθαίνουν οι από μηχανής Θεοί, οι απλούστατες λύσεις και οι σκοτεινές ερμηνείες  που τοποθετούν με μία ζαριά όλους τους κατεργάρηδες στον πάγκο τους.

Τι κι αν οι γλώσσες των ειδικών έχουν μαλλιάσει να αναλύουν τις συνιστώσες, τι κι αν οικονομολόγοι δηλώνουν αδυναμία να προβλέψουν το μέλλον, τι κι αν το πρόβλημα της Ελλάδας έχει ξεκινήσει πολύ πριν την Ολυμπιάδα του 2004 (μην ήταν και στο αίμα μας;)  Η χώρα βρίθει από Σωτήρες που με μία απλή πρόταση –την δικιά τους- όλα θα τακτοποιηθούν αυτομάτως. Το μόνο που φταίει είναι που δεν τους κάνουμε πρωθυπουργούς.

Η χώρα ζει κάτι που μοιάζει με αναίμακτο πόλεμο: ενώ οι περισσότεροι δέχονται επιθέσεις, υπάρχουν ακόμα κάποιοι που εξακολουθούν να επωφελούνται και ο λαός ρίχνει τις ευθύνες στο διπλανό του, έχοντας κρυφά πίστη σε όσους παραδοσιακά ψήφιζε.

Ίσως να νιώθουμε μοναδικοί σ’ αυτή την στροφή της Ιστορίας, αλλά φυσικά δεν είμαστε: κρίσεις έχουν περάσει πολλές χώρες της Ευρώπης, ακόμα και οι πιο πλούσιες, κι εν τω μεταξύ, σε 3 ώρες με το αεροπλάνο, άνθρωποι συνωστίζονται σε καταυλισμούς και σκοτώνουν για ένα σακί ρύζι. Είναι αυτό παρηγοριά; Δεν είναι, αλλά τουλάχιστον ας συνετιστούν όσοι  έχουν τη λύση στο τσεπάκι «να μην πληρώσουμε τίποτα!» «να καταργήσουμε τον καπιταλισμό!» χωρίς να καταλαβαίνουν ούτε οι ίδιοι τι εννοούν, πυροβολώντας στον αέρα με μαγκιά γελαδάρη στο Φαρ Ουέστ. Ε  λοιπόν, αν υπήρχε μία απλή λύση, θα είχε προκύψει οργανικά. Πώς να το κάνουμε.

Μου πήρε 280 λέξεις για να εκφράσω την αγανάκτησή μου με όσο πιο πολύ μπορώ ευθύ τρόπο. Ευτυχώς για όλους μας, υπάρχουν καλλιτέχνες: πριν από μερικές ημέρες βρέθηκε στα χέρια μου το καταπληκτικό κείμενο του Τζόναθαν Σουίφτ «Σεμνή πρόταση ώστε να παύσουν τα τέκνα των φτωχών ν' αποτελούν βάρος για τους γονείς τους και τον τόπο και να καταστούν ωφέλιμα στην κοινωνία», γνωστό και ως «Μία σεμνή πρόταση». Σε περίπτωση που δεν το έχετε διαβάσει ακόμα, δε θέλω να σας αποκαλύψω το εύρημα, που είναι η οριστική απάντηση σε όσους έχουν μαγικές λύσεις μαζί με λαγούς μέσα στα καπέλα τους. Μερικές φορές δεν αρκεί ούτε η λογική, ούτε η επιστήμη, ούτε τα επιχειρήματα: χρειάζεται ο σαρκασμός.

Στα χνάρια του Σουίφτ, ο οποίος προκάλεσε πολλές συζητήσεις στην εποχή του με ένα κείμενο που δεν αναγνωρίζεται ως πετυχημένο λογοτεχνικά αλλά έκανε αίσθηση που η απλή λογική δε μπορεί να κάνει, ο δικός μας «Ιωνάθαν Τσίφτης» (ή αλλιώς Άγης Πετάλας) έγραψε το 2009 το «Μια σεμνή πρόταση, ώστε οι λαθρομετανάστες που έχουν εισρεύσει στη χώρα μας να παύσουν να αποτελούν βάρος για την κοινωνία μας και αντί να επιδίδονται σε διαρρήξεις, να συμμετάσχουν σε ένα εγχείρημα παγκοσμίου βεληνεκούς που σκοπό έχει να επιστρέψει στον νόμιμο κύριό τους, τα κλοπιμαία μιας παλαιότερης ληστείας» στη Νέα Εστία, τχ. 1827. Το πρόβλημα είναι ότι ο σαρκασμός μπορεί να γίνει δυνατό όπλο, μόνο που πετυχαίνει το στόχο του μόνο σ’ αυτούς που τον αντιλαμβάνονται. Πώς ν’ ακούσεις την ώρα που ουρλιάζεις;

(…) Από τις πρώτες κιόλας στιγμές της γερμανικής εισβολής οι περισσότεροι εκ των πολιτικών ηγετών της νικημένης χώρας αναγκάστηκαν να πάρουν τον δρόμο της αυτοεξορίας. Οι υπόλοιποι θεώρησαν σωστό να παραμείνουν, και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον τόπο, παλεύοντας με ένα τρομερό, διπρόσωπο τέρας (…). Είναι στ’ αλήθεια δύσκολο να αποφασίσει κανένας ποια από τις δύο αντιστασιακές πράξεις φέρει μεγαλύτερη εσωτερική ένταση, ποια από τις δύο αποφάσεις τονίζει με εναργέστερο τρόπο την προσωπική αυταπάρνηση των πρωταγωνιστών τους.

Ας σταθούμε πρώτα στην περίπτωση των αυτοεξορίστων: Κρήτη, Λονδίνο, Κάιρο, Νότια Αφρική είναι ορισμένοι μόνο από τους τόπους όπου εκτυλίχθηκε το δράμα τούτων των νεομαρτύρων του έθνους μας. Κακοτράχαλα βουνά της Κρήτης, βροχερό τοπίο της αγγλικής πρωτεύουσας, πνιγηρή ζέστη της Μέσης Ανατολής, κουνούπια του Νείλου, αλλοπρόσαλλη αντιστροφή των εποχών στο νότιο ημισφαίριο της αφρικανικής ηπείρου. Προσπάθησε, αγαπητέ αναγνώστη, να μπεις στη θέση ενός τέτοιου ταλαιπωρημένου Οδυσσέα, και αναλογίσου αν τα νεύρα και το σώμα σου θα μπορούσαν να μείνουν αλώβητα από μια τέτοια ταξιδιωτική περιπλάνηση, από μια τέτοια βίαιη εναλλαγή των καιρικών συνθηκών, από έναν τόσο περιπετειώδη ξεριζωμό. Οι άνθρωποι αυτοί αναγκάστηκαν να φιλοξενηθούν σε ξενοδοχεία που πρόσφεραν υπηρεσίες κατώτερες της προπολεμικής φήμης τους, αναγκάστηκαν να κάνουν τους χορούς και τις συνεστιάσεις τους σε σάλες που δεν ταίριαζαν στην περιωπή τους, ανέχονταν την κακομεταχείριση των φράκων τους από ανίδεους βεδουίνους υπηρέτες που τα έπλεναν και τα σιδέρωναν σαν να ήταν κελεμπίες, εργάζονταν σε γραφεία με έπιπλα ξεπερασμένης μόδας, με ταπετσαρίες που δεν τις είχαν διαλέξει οι ίδιοι. (…)

Το υπόλοιπο κείμενο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ ενώ το κείμενο του Σουίφτ στ’ αγγλικά εδώ.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ