Αέναη Βαβέλ

Μεγάλωσε στην Κω, βυθισμένος στα βιβλία του οικογενειακού βιβλιοπωλείου. Ζει μεταξύ του νησιού του και της Αθήνας. Έχει γράψει τις συλλογές διηγημάτων Ο θάνατος του κόμη Λωτρεαμόν και Λούπα (εκδόσεις Καστανιώτη) και μόλις δημοσίευσε το νέο του μυθιστόρημα Αντάλια (εκδόσεις Οδός Πανός). Ένας κόσμος μελλοντολογικός, εφιαλτικός, σε πλήρη σύγχυση.

Πού παραπέμπει ο τίτλος του βιβλίου; Θυμίζει την Αττάλεια της Τουρκίας...

Πολλοί αυτό νομίζουν! Αλλά ο δικός μου τίτλος είναι Αντάλια. Έψαχνα να βρω ένα όνομα για μια ηρωίδα μου, έπεσα τυχαία επάνω του και μου άρεσε. Είναι η επιστημονική ονομασία της πασχαλίτσας.

Το έντομο που τρώει τις μελίγκρες που καταστρέφουν τα φυτά! Σας ενδιέφερε να βρείτε κοινές συνιστώσες μεταξύ του μικρόκοσμου των εντόμων και των ανθρώπων;

Πέρασα μια περίοδο που είχα μανία μ' αυτά. Είχα βυθιστεί στο πραγματολογικό υλικό για τα έντομα. Εξάλλου, στο βιβλίο μου υπάρχει, προς το τέλος του, μια σχέση με τον κόσμο των εντόμων.

Η αλήθεια είναι ότι ενώ είναι ένα βιβλίο όπου αναγνωρίζεις ανθρώπινες συμπεριφορές, συγχρόνως παραπέμπει στον χώρο του φανταστικού.

Σε ρεαλιστική βάση όμως. Ασχολείται, ας πούμε, πολύ με τον θάνατο αλλά και με την αναζήτηση του νοήματος της ζωής. Δε μ' ενδιέφερε ένα βιβλίο τελείως σουρεαλιστικό. Ήθελα να μπορεί το κοινό να αντιληφθεί τους κραδασμούς της πραγματικότητας που το γέννησαν. Όχι να πρέπει να σκύβει επάνω του ανεξάντλητες ώρες, για ένα κείμενο ναρκισσιστικό.

Ο συγγραφέας, όπως κάθε καλλιτέχνης, δεν είναι νάρκισσος;

Εγώ ζω τη ζωή μου μέσα από το παραμορφωτικό πρίσμα που λέγεται «εαυτός». Όπως άλλωστε ο καθένας μας, γιατί ενώ υπάρχει μια προσέγγιση κοινή που συγκλίνει σε πολλές κοινές γνώμες για να μπορούμε να πορευόμαστε, ο καθένας μας ζει με τον εαυτό του και βλέπει τα πράγματα πιο ιδιαίτερα. Αυτά είναι που με ελκύουν περισσότερο, αυτά ήθελα να καταγράψω, κι όχι ό,τι αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας, της ρουτίνας μας.

Δεν παραμόνευε ο κίνδυνος να γράψετε ένα βιβλίο που θα αφορούσε μόνο εσάς;

Υπήρξα παιδιόθεν ονειροπόλος. Ως έφηβος προτιμούσα να μείνω σπίτι μου με ένα βιβλίο, παρά να βγω για καφέ.

Ένα παιδί φανατικό για γράμματα; Απομονωμένο;

Όχι, είμαι ένας άνθρωπος που θέλει να είναι και κοινωνικός. Τη συγκίνηση με τον άνθρωπο δεν την αντικαθιστώ με τίποτα! Διαφυλάττω τις ώρες του βιβλίου για μένα.

Τι είδους λογοτεχνία σας επηρέασε μεγαλώνοντας;

Αυτοί που με επηρέασαν τα τελευταία χρόνια της εφηβείας μου ήταν ο Λάβκραφτ, ο Πόε, ο Μάχεν, ο Μπλάκγουντ, ο Λόρδος Ντάνσανι, μέχρι που άρχισαν να ανακαλύπτω τους «καταραμένους» Γάλλους, Μπωντλαίρ, Ρεμπώ, Βερλέν. Όλο αυτό το τσαλάκωμα του καθωσπρεπισμού με γοήτευσε πάρα πολύ.

Παρ' όλα αυτά, στο Αντάλια υπάρχει καταιγισμός εικόνων. Ένα άχρονο τοπίο μεγάλης ακμής και παρακμής συγχρόνως.

Έχω επηρεαστεί πάρα πολύ από τον κινηματογράφο. Η σειρά ταινιών του Mad Max, οι ερημιές στις ταινίες του Λαρς φον Τρίερς, ο Κουστουρίτσα, ο Τιμ Μπάρτον.

Τόποι αλλόκοτοι, διάλυσης, αλλά και οικουμενικής ταυτότητας.

Μα πίσω από πολλά πράγματα στην Αντάλια κρύβονται τα σημερινά. Αυτό ήθελα να καταδείξω. Τη σημερινή μας εποχή μέσα από ένα μεγεθυντικό φακό. Ή πώς θα είμαστε σε τρεις δεκαετίες από σήμερα. Να πιάσω τον εκτροχιασμό του σήμερα και να δούμε προς τα πού πάει. Μια Βαβέλ ηθικών συστημάτων σε μεγάλη σύγχυση.

Χρησιμοποιώντας επιτηδευμένα ελληνικά των αρχών του 20^ού αιώνα. Γιατί αυτή η επιλογή;

Αυθόρμητα. Έχω μια βαθιά σχέση με τον χριστιανισμό και αλιεύω πολλές αξίες από την πηγή της Ορθοδοξίας. Ιδιαίτερα από τον μυστικισμό των μοναχών των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Ίσως η γλώσσα να σημαδεύει προς τα εκεί. Ό,τι αγαπάς, προς τα εκεί πηγαίνεις. Ίσως πάλι να ήθελα να δημιουργήσω ένα πεδίο αντιθέσεων για να πετύχω αυτό το άχρονο. Ένα αμάλγαμα παρελθόντος - μέλλοντος.

Το μέλλον, απ' ό,τι λένε, ανήκει σε μια παγκόσμια κοινωνία...

Κάτι που εμένα με εξοργίζει. Δεν θέλω να χάνονται οι γλώσσες. Είναι και ένας λόγος που έγραψα αυτό το βιβλίο. Είμαι υπέρ ενός πολιτισμικού πλουραλισμού, παρά μιας ισοπεδωτικής παγκοσμιοποίησης. Μπορούμε να συνυπάρξουμε όλοι ειρηνικά. Είναι κρίμα να χάνονται πολιτισμοί, όλοι κάποια σοφία έχουν να προσφέρουν.

Μια θρησκεία που έχει εξαντλήσει τα αποθέματά της πώς μπορεί να μας οδηγήσει προς το μέλλον;

Ο χριστιανισμός είναι θρησκεία σωτηριολογική. Ασχολείται με τη σωτηρία του ατόμου. Λέω προς το τέλος του βιβλίου μου ότι χρειαζόμαστε μια καινούργια καθολικότητα, γιατί αυτός ο σπαραγμός δεν πάει άλλο. Μπορεί να μην το ζούμε απαραίτητα δίπλα μας κάθε μέρα, αλλά ξέρουμε ότι συμβαίνει. Εφόσον έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα αυτών των θρησκειών, χρειαζόμαστε κάτι καινούργιο. Εμένα με καλύπτει το «αγαπάτε αλλήλους» του χριστιανισμού γιατί έχει άπειρο βάθος. Παρ' όλα αυτά, η Αντάλια δεν είναι βιβλίο κατήχησης

Τι είναι; Λέει στο εξώφυλλο ότι είναι μυθιστόρημα, αλλά ούτε τη συμβατική φόρμα μυθιστορήματος έχει.

Είναι ένα παζλ με πολλά κομμάτια που στο τέλος γίνονται ένα. Έρχεται η πλήρωση και όλες οι απορίες του αναγνώστη απαντιούνται. Ένα μυθιστόρημα που μέσα από μικρές ιστορίες ξετυλίγονται καινούργιες. Αέναοι συνεχείς κύκλοι. Όσο διαρκούσε το γράψιμό του, με απασχολούσε πολύ η «επιστροφή». Μια έννοια που σημάδεψε ιδιαίτερα αυτό το βιβλίο. Ξεκινώντας και τελειώνοντας με μια παρέλαση. Ένα υβρίδιο μυθιστορήματος που χωρίζεται σε ιστορίες που συγκοινωνούν μεταξύ τους. Αυτό είναι η Αντάλια.