Το 2020 δεν είναι έτος, είναι κατάσταση

Το 2020 δεν είναι έτος, είναι κατάσταση Facebook Twitter
Η Ζέιντι Σμιθ πάντως επιχείρησε να βγάλει μια άκρη για όλο αυτό που μας συμβαίνει φέτος με το γράψιμο. Φωτ.: Dominique Nabakov
0



«ΘΑ ΓΡΑΦΤΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ για το έτος 2020: ιστορικά, αναλυτικά, πολιτικά...», σημειώνει η συγγραφέας Ζέιντι Σμιθ στην εισαγωγή του βιβλίου της που κυκλοφόρησε πρόσφατα και περιλαμβάνει έξι "βιωματικά" κείμενα που έγραψε εντός πανδημίας. «Αυτό δεν είναι από εκείνα – η χρονιά είναι ακόμα στη μέση. Αυτό που προσπάθησα να κάνω είναι να οργανώσω κάποια από τα συναισθήματα και τις σκέψεις που μου έχουν προκαλέσει μέχρι τώρα τα γεγονότα, σ' αυτά τα σπαράγματα του χρόνου που επέτρεψε τούτη η χρονιά. Πρόκειται πάνω απ' όλα για προσωπικά δοκίμια: μικρά εξ ορισμού, σύντομα εκ των συνθηκών».


Εκτός των άλλων, τούτη η χρόνια μας επιβεβαίωσε την ματαιότητα των προβλέψεων και των προβολών σε τόσο ρευστούς και γεμάτους απρόβλεπτες αναταράξεις, καιρούς. Δεν είμαι σίγουρος αν θα γραφτούν πολλά βιβλία για το 2020 ούτε και για το αν θα θέλει ο κόσμος να τα διαβάσει (εκτός αν πράγματι αποδειχτεί ότι αυτή η αποφράδα χρονιά ήταν το σημείο "μηδέν" και συγχρόνως το έτος υπ' αριθμόν ένα, η απαρχή μιας νέας παγκόσμιας συνθήκης, όπως ακούγαμε και διαβάζαμε διαρκώς στην πρώτη φάση της πανδημίας), το βέβαιο είναι πάντως ότι μέχρι τώρα, έναν μήνα πριν την λήξη, δεν έχουμε κατακλυστεί από «covid λογοτεχνία» ή από αναρίθμητες εκδόσεις «ημερολογίων καραντίνας» (ή «εγκλεισμού», στο πιο "Κόμης Μοντεχρήστος").

«Αρχίζεις να σκέφτεσαι την περιφρόνηση ως ιό. Πρώτα μολύνει τα άτομα, αμέσως όμως εξαπλώνεται στις οικογένειες, τις κοινότητες, τους λαούς, τις δομές εξουσίας, τα έθνη. Λιγότερο φανταχτερή από το μίσος, πιο θανάσιμη όμως επειδή είναι πολύ πιο κοινή».


Ευτυχώς, γιατί υπήρχε ένας τέτοιος φόβος εκείνη την περίοδο, από τον Φλεβάρη μέχρι το καλοκαίρι, όταν όλοι μας την είχαμε ακούσει κάπως περίεργα, παρασυρμένοι από μια απόκοσμη διέγερση που σώνει και καλά έπρεπε να βρει κάποιου είδους δημιουργική / εκφραστική διέξοδο.


Η Ζέιντι Σμιθ πάντως επιχείρησε να βγάλει μια άκρη για όλο αυτό που μας συμβαίνει φέτος – για όλο αυτό που μας κάνει να λέμε διαρκώς ο ένας στον άλλο, ή στον εαυτό μας, «τι ζούμε!» – με το γράψιμο, συγκεντρώνοντας στην συνέχεια τα κείμενα της σε ένα από τα ελάχιστα, τελικά, βιβλία που γράφτηκαν με θεματικό πλαίσιο την τρέχουσα πανδημία, ή, όπως γράφει, «αυτήν την παγκόσμια αυτοταπείνωση». Ο τίτλος της μικρής αυτής ανθολογίας είναι "Intimations" – που θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά με διάφορες λέξεις: νύξεις, ενδείξεις, υπόνοιες, αναγγελίες, εκμυστηρεύσεις. Ή και επιφοιτήσεις ίσως, όπως αυτές τις δύο που την επισκέφτηκαν μέσα στην καραντίνα και τις αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου χαρακτηρίζοντάς τις ανεκτίμητες: «Το να μιλάς στον εαυτό σου μπορεί να αποδειχτεί πολύ χρήσιμο. Και το να γράφεις σημαίνει να σε κρυφακούνε».

Παρά την εδώ και μια δεκαετία ιδιότητά της ως καθηγήτρια δημιουργικής γραφής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU), σημειώνει στο πρώτο κείμενο της έκδοσης με τίτλο «Παιώνιες»: «Η γραφή περιγράφεται συχνά ως "δημιουργική" – προσδιορισμός που πάντα μου φαινόταν αταίριαστος. Η γραφή είναι έλεγχος, είναι αντίσταση. Που μπορεί να είναι μια όμορφη, και κάποιες φορές ακόμα και χρήσιμη, δραστηριότητα – στο χαρτί. Ως εξάσκηση για την αληθινή ζωή, δεν έχει καμιά αξία, όπως μου έχει δείξει η εμπειρία μου. Στην αληθινή ζωή, η υποταγή και η αντίσταση δεν έχουν προκαθορισμένη μορφή».


Στο δοκίμιο που έχει τίτλο «Οδύνη» ("Suffering") ξεκινά παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο η μιζέρια του lockdown φαίνεται σα να είναι «σχεδιασμένη με ακρίβεια και διαφορετική για τον καθένα», ενώ σε ένα άλλο συγκρίνει την εξάπλωση του ιού με την μεταδοτική ισχύ της κοινωνικής περιφρόνησης: «Αρχίζεις να σκέφτεσαι την περιφρόνηση ως ιό. Πρώτα μολύνει τα άτομα, αμέσως όμως εξαπλώνεται στις οικογένειες, τις κοινότητες, τους λαούς, τις δομές εξουσίας, τα έθνη. Λιγότερο φανταχτερή από το μίσος, πιο θανάσιμη όμως επειδή είναι πολύ πιο κοινή».


Γράφει κι άλλα πολλά στα μικρά αυτά δοκίμια, κάποια εκ των οποίων εξαιρετικά ενδιαφέροντα, μέσα στον στοχαστικό προβληματισμό και την αμφισημία τους, όσον αφορά τους περίεργους και λανθάνοντες τρόπους με τους οποίους έχει διαμορφώσει την αντίληψη και την συνείδησή μας αυτή η χρονιά. Ας κρατήσουμε ως επιμύθιο κάτι που λέει περί αγάπης (γενικώς, όχι ρομαντικής αποκλειστικά), εκεί δηλαδή που καταλήγουν όλα: «Η αγάπη δεν είναι κάτι που κάνεις [όπως η τέχνη] αλλά... κάτι που περνάς – γι' αυτό μάλλον φοβίζει τόσους πολλούς από εμάς και γι' αυτό την προσεγγίζουμε τόσο συχνά με πλάγιους τρόπους».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT