Ζέιντι Σμιθ: «Για μένα ο χορός είναι μια διατριβή για την ελευθερία»

Ζέιντι Σμιθ: «Για μένα ο χορός είναι μια διατριβή για την ελευθερία» Facebook Twitter
"Απελευθέρωση. Από τα δεσμά, από την καταπίεση, από τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, από κάθε μορφή περιορισμού, ακόμα κι από αυτούς που επιβάλλει η βαρύτητα"
0

Όταν ήμουν γύρω στα δώδεκα, με πήγε η μητέρα μου να δω το χοροθέατρο του Άλβιν Έιλι. Ήμασταν οι δυο μας και ήμουν κάπως διστακτική καθώς υποπτευόμουν κάποιου είδους εκπαιδευτική εμπειρία «φυλετικής υπέρβασης» που πίστευα ότι την κατάφερνα και μόνη μου στο δωμάτιο μου ακούγοντας Monie Love και βλέποντας ξανά και ξανά το βίντεο κλιπ του "Word Up" των Cameo.

Ήμουν καχύποπτη με την ιδέα της «φυλετικής υπέρβασης» εν γένει και κυρίως με τον τρόπο που έμοιαζε να δείχνει αποκλειστικά προς μια κατεύθυνση, αυτή των «υψηλών» τεχνών: θέατρο αντί για τηλεόραση, τραγουδίστριες της όπερας αντί για ποπ είδωλα, χορευτές μπαλέτου αντί για breakdance. Δεν υπήρξε ποτέ Τζαμαϊκανή μητέρα που να μπήκε τρέχοντας στο δωμάτιο της κόρης της κρατώντας μια κασέτα και ουρλιάζοντας: «Άκουσες το 'Push It'; Τι κομματάρα! Το λένε κάτι ιδιοφυή κορίτσια από τη Νέα Υόρκη!». Κι όμως μου ήταν αδύνατο να φανταστώ ότι μπορεί να υπάρχει κάτι στην καθωσπρέπει καλλιτεχνική σκηνή που να σημαίνει τόσα για μένα όσο οι Salt-N-Pepa.

Πήγαμε λοιπόν – και ήταν ό,τι πιο σαγηνευτικό είχα βιώσει. Τίποτα δεν σε προετοιμάζει για την ολοκληρωτική εμπειρία του Άλβιν Έιλι – για την ακουστική, οπτική, σωματική, πνευματική ομορφιά.

Πήγαμε λοιπόν – και ήταν ό,τι πιο σαγηνευτικό είχα βιώσει. Τίποτα δεν σε προετοιμάζει για την ολοκληρωτική εμπειρία του Άλβιν Έιλι – για την ακουστική, οπτική, σωματική, πνευματική ομορφιά. Μέχρι τότε, οι περισσότερες εισηγήσεις στην υψηλή κουλτούρα (μέσα από σχολικές εκδρομές κυρίως) έμοιαζαν με προγύμναση για μια ζωή αμυδρά ευχάριστων ενήλικων αισθητικών εμπειριών: ωραίες φωνές αλλά βαρετές ιστορίες, σπουδαία υποκριτική ερμηνεία σε ακατανόητο έργο ηλικίας 500 ετών, και ούτω καθεξής.

Ζέιντι Σμιθ: «Για μένα ο χορός είναι μια διατριβή για την ελευθερία» Facebook Twitter
Don Bellamy, Karine Plantadit και Uri Sands στην παράσταση του έργου της Judith Jamison, “Sweet Release” (Alvin Ailey American Dance Theater, 1996)

Να σου επιτρέπεται όμως να ακούς το υπέροχο γκόσπελ του "Wade in the Water" ενώ συγχρόνως παρακολουθείς αυτά τα εξιδανικευμένα μυώδη μπράτσα – σε κάθε απόχρωση του καφέ – να υψώνονται και να παίρνουν το σχήμα αρχαίων αμφορέων! Θεϊκό. Όπου κι αν έστρεφες το βλέμμα συναντούσες μια αισθησιακή τελετουργία. Στη θέση των ζαχαρωμένων κουστουμιών του «Καρυοθραύστη», έβλεπες να πλέουν στον αέρα απλές κατάλευκες κελεμπίες πάνω σε λαμπερό σκούρο δέρμα, δημιουργώντας ένα ονειρικό σύμπαν που είχα επισκεφτεί μόνο σε βιβλία και τραγούδια. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα ότι δεν παρακολουθώ ούτε υψηλή ούτε χαμηλή κουλτούρα αλλά ένα πλήρως ενοποιημένο σύνολο.

Απελευθέρωση. Από τα δεσμά, από την καταπίεση, από τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, από κάθε μορφή περιορισμού, ακόμα κι από αυτούς που επιβάλλει η βαρύτητα.

Για μένα, ο χορός είναι μια διατριβή για την ελευθερία, αλλά ειδικά στον «μαύρο χορό» αυτό δεν αποτελεί σχήμα λόγου αλλά κυριολεξία. Στις χορογραφίες του μπαλέτου του Άλβιν Έιλι, το «μαύρο σώμα» δεν είναι αποκλειστικά πεδίο πόνου, οδύνης και εκμετάλλευσης – όπως συχνά αναπαρίσταται στις μέρες μας – αλλά επίσης ο τόπος μιας εξωπραγματικής ανάτασης. Και κάθε άνοιξη, τώρα που ζω πλέον μόνιμα στη Νέα Υόρκη, δεν χρειάζεται να πάω μακριά για να πάρω άλλη μια γενναία δόση αυτής της απογείωσης που προσφέρει το χοροθέατρο του Άλβιν Έιλι.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Θέατρο / Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Διεθνείς σκηνοθέτες και σχήματα, δυνατά καστ, κλασικά και σύγχρονα έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων: Το φθινοπωρινό ρεπερτόριο των αθηναϊκών σκηνών το λες και φιλόδοξο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βέντερς, Σουίντον, Ροντρίγκες, Λάνθιμος και Αγγελάκας: Αυτό είναι το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Θέατρο / Σουίντον, Λάνθιμος, Βέντερς, Ροντρίγκες και Αγγελάκας: Το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Η Στέγη γιορτάζει τα 15 χρόνια της με ένα πρόγραμμα άκρως οικογενειακό, δημιουργικό και, όπως πάντα, με πολλές εκπλήξεις και απρόσμενες συναντήσεις δημιουργών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Θέατρο / Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Τέσσερις φορές βρέθηκαν στο ίδιο μέρος ο Χίτλερ και ο Φρόιντ. Τι θα γινόταν αν είχαν συναντηθεί; Αυτό επιχειρεί να διανοηθεί το θεατρικό έργο «Ο δρ Φρόιντ θα σας δει τώρα, κυρία Χίτλερ» που ανεβαίνει αυτές τις μέρες στο Λονδίνο.
THE LIFO TEAM
Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Θέατρο / Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Παραμένει μέχρι σήμερα μία από τις ομορφότερες γυναίκες που πέρασαν από το ελληνικό θέατρο και το σινεμά. Από νωρίς επέλεξε να ζει και έξω από το θεατρικό συνάφι. «Δεν μπορώ να ξυπνάω κάθε πρωί και να αναρωτιέμαι τι θα παίξω ή που θα παίξω» δηλώνει ενώ θεωρεί τη μοναχικότητα πηγή δημιουργικότητας. Η Ελένη Ερήμου αφηγείται τη ζωή της στη LifO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Οι Αθηναίοι / Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Ξεκίνησε από τα καλλιστεία, για μία ψήφο δεν στέφθηκε Μις Κόσμος, έπαιξε δίπλα στον Κουν, υπήρξε μούσα του Τάκη Κανελλόπουλου, αλλά κυρίως του Ανδρέα Βουτσινά. Στα 92 της ακόμα οδηγεί και παρακολουθεί θέατρο, ελπίζοντας πάντα να βρει καλά στοιχεία, ακόμα και σε κακές παραστάσεις.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ