Ο θρόνος του αίματος

Ο θρόνος του αίματος Facebook Twitter
0

Φόντο ένα αιματοβαμμένο τσίγκινο υπερμέγεθες παραπέτασμα. Τρεις γυναίκες με μακριά μαύρα ρούχα και κόκκινα μαλλιά εκτελούν μια χορογραφία, ενώ σύντομα συμπληρώνονται από μία σειρά επίσης μαυροντυμένων γυναικών που φοράνε μαύρα γυαλιά και κόκκινα γάντια. Η πρωτοποριακή όπερα του Τζουζέπε Βέρντι «Μακμπέθ», γραμμένη το 1847 και βασισμένη στο σαιξπηρικό δράμα, παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή στη δεύτερη και πιο καταλασταγμένη εκδοχή της του 1865, όταν για χάρη των Γάλλων και της παριζιάνικης πρεμιέρας ο Ιταλός συνθέτης πρόσθεσε ένα εισαγωγικό μπαλέτο, ενώ έκανε και αρκετές άλλες προσαρμογές. Η Λυρική, παρ’ όλα αυτά, κράτησε το ιταλικό λιμπρέτο του Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε με τις επεμβάσεις του Αντρέα Μαφέι.

Οι μάγισσες όχι μόνο προφητεύουν την πορεία του στρατηγού Μακμπέθ και του συντρόφου του Μπάνκο αλλά τους καλούν στον κόσμο τους. Στην αισθητικά εξεζητημένη αυτή παράσταση, της οποίας βλέπω πρόβα στην αίθουσα «Τριάντη» του Μεγάρου Μουσικής, οι δυο τους προσγειώνονται από τον ουρανό με αλεξίπτωτα. Ο Ιταλός σκηνοθέτης Λορέντζο Μαριάνι έχει τοποθετήσει όλη τη δράση σε έναν τόπο ανώνυμο και άυλο, στους δαιδάλους και τους εφιάλτες του ανθρώπινου μυαλού, ένα ιδιαίτερο «περιβάλλον» όπου θα διαδραματιστεί όλο το δράμα. Στο σύντομο διάλειμμα από τις πολύωρες πρόβες τον απομονώνω για μία ολιγόλεπτη συνέντευξη, ώστε να μου εξηγήσει τον τρόπο που βλέπει τη διάσημη όπερα. Εξηγεί: «Η ιστορία του Μακμπέθ έχει να κάνει με την ανθρώπινη “Ψυχή” και τον “Φόβο” – με την ελληνική έννοια των λέξεων. Η αληθινή σύγκρουση στο έργο δεν είναι μεταξύ πολεμιστών ή ανάμεσα σε χώρες. Η πραγματική σύγκρουση είναι της ψυχής του Μακμπέθ και της Λαίδης Μακμπέθ. Η έκφραση του αγνώστου και της αμφιβολίας αλλά και της πιθανότητας της σύγχυσης μέσα στο μυαλό, όπως εκπροσωπείται από τις μάγισσες. Κατά κάποιον τρόπο, οι μάγισσες εκπροσωπούν το άγνωστο και τη ρήξη της ψυχής του Μακμπέθ με το άγνωστο, αυτό που ποτέ δεν ξέρουμε. Πολλές φορές στη ζωή μας καταλήγουμε στο πουθενά, όπως η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων που, όταν ακολουθεί τον λαγό, πέφτει στην τρύπα η οποία κανένας δεν ξέρει που καταλήγει. Ίσως μέσα της, ίσως κάπου αλλού. Όπως και ο καθένας, όταν κάνει ενδοσκόπηση, χάνεται στον εαυτό του. Αυτό είναι το σκηνικό στο οποίο εξελίσσεται το έργο, στη συλλογική ψυχή όλων μας. Εκεί όπου μας πηγαίνουν οι μάγισσες». Προτείνω γι’ αυτό τον άτοπο τόπο τον «εύκολο» χαρακτηρισμό «no man’s land», αλλά ο Μαριάνι επιμένει να αναφέρεται στο «άγνωστο», το μέρος που δεν γνωρίζουμε, και συμπληρώνει: «Ο Σαίξπηρ αποκαλεί τις μάγισσες “αλλόκοτες αδελφές” γιατί συμπεριφέρονται με έναν αλλόκοτο τρόπο».

«Τι είναι εκείνο που οδηγεί τον Μακμπέθ και την Λαίδη στις ανόσιες πράξεις τους, στους φόνους και στις προδοσίες, με σκοπό την αρπαγή του θρόνου της Σκωτίας; Η υπέρμετρη φιλοδοξία για εξουσία;» τον ρωτάω. Απαντάει: «Αν και δεν είναι μικρής σημασίας, θεωρώ ότι η φιλοδοξία είναι συνέπεια του φόβου, η συνέπεια του αγνώστου και των μαγισσών. Έχουμε δύο άντρες, τον Μακμπέθ και τον φίλο του Μπάνκο, οι οποίοι είναι ταυτόσημοι. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια μαζί στα πεδία της μάχης, σκότωσαν ανθρώπους μαζί, έσωσαν ο ένας τον άλλον από τον θάνατο και τώρα αντιδρούν με τελείως διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Ο Μπάνκο δεν σκοτώνει κανέναν». Η περιγραφή της σκηνοθετικής του ματιάς παραπέμπει σε μια υπαρξιακή και ψυχογραφική ανάλυση του έργου. Δεν τον ενδιαφέρει η ρεαλιστική απεικόνιση του έργου; «Φυσικά υπάρχει το αίμα, φυσικά ο βασιλιάς πεθαίνει, η ιστορία είναι γνωστή και όντως συμβαίνει όπως την ξέρουμε, αλλά ο λόγος που επέλεξα να παρουσιάσω την ιστορία με τον συγκεκριμένο τρόπο είναι για να δώσω την ευκαιρία σε όλους να καταλάβουν γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Ο Μακμπέθ δεν είναι ο προφανής κακός. Δεν μπορούμε να τον συγκρίνουμε με τον Ριχάρδο ΙΙΙ ούτε με τον Ιάγο, κι ας κάνει φόνους. Δεν είναι τυχαίο ότι ταυτιζόμαστε μαζί του, ενώ ποτέ δεν θα ταυτιστούμε με τον Ιάγο ή τον Ριχάρδο». Ποια είναι η άποψή του για τον καταλυτικό ρόλο της Λαίδη Μακμπέθ, η οποία είναι και εκείνη που εξωθεί τα πράγματα προς αυτή την κατεύθυνση; Εξηγεί: «Ούτε για εκείνη θα έλεγα ότι φταίει. Δεν είναι απλώς μια κακιά γυναίκα. Θα τη χαρακτήριζα “ψυχολογικό ρετάλι”. Στην αρχή είναι ορμητική, δεν φοβάται κανέναν, αλλά στο τέλος αυτοκτονεί, επειδή ακριβώς η ψυχή της είναι ευάλωτη. Με έναν τρόπο, έτσι είμαστε όλοι».

Ο Δημήτρης Τηλιακός, βαρύτονος με σημαντική διεθνή καριέρα, συμμετέχει στην πρόβα επίσης, καθώς είναι ο Μακμπέθ της πρώτης διανομής. Έχει παίξει τον ρόλο επανειλημμένως στο παρελθόν και πρόσφατα στην πετυχημένη σκηνοθεσία του Ντίμτρι Τσερνιάκοφ, με διευθυντή ορχήστρας τον Θόδωρο Κουρετζή στη Μόσχα, στο Παρίσι και στη Μαδρίτη. Εξηγεί πώς κάθε παραγωγή είναι μία νέα ανάγνωση, αλλά γνωρίζοντας καλά πια τον ρόλο επικεντρώνεται σε αυτόν: «Ο Μακμπέθ είναι τρομερά απαιτητικός κι εξουθενωτικός δραματουργικά. Έχει πολλές, απότομες και περίεργες ψυχολογικές μεταπτώσεις, είναι ένας άνθρωπος συνέχεια φοβισμένος κι οξύθυμος. Ουσιαστικά, την πρώτη φορά σκοτώνει για να γίνει αυτό που έχει αποφασίσει στο υποσυνείδητό του, επειδή φοβάται μη συμβεί, και από κει και πέρα το στοιχείο του φόβου είναι συνεχώς παρόν. Ένας δύσκολος ρόλος, για τον οποίο ακουμπάει κανείς σε τέτοια συναισθήματα». Παρατηρώ ότι ίσως δεν είναι τυχαίο ότι έχει παίξει τόσο πολλές φορές. «Ναι, ίσως τελικά να μην είναι τυχαίο! Είναι ένας ρόλος που τον σκέφτομαι από τα σπουδαστικά μου χρόνια, μάλλον γιατί με ενέπνευσε ένας σπουδαίος Μακμπέθ, ο δάσκαλος μου Κώστας Πασχάλης. Η τελευταία άρια για τον θάνατο πάντα μου άρεσε. Δεν θα έλεγα ότι αγαπώ τον ήρωα, αλλά ότι μου έμαθε πολλά πράγματα. Με επηρεάζει ψυχολογικά πάρα πολύ όποτε τον ερμηνεύω». Έχει δει παραστάσεις που να τον έχουν βοηθήσει; «Ναι, έχω δει, κυρίως μέσα από το Διαδίκτυο. Μου αρέσει πολύ η κινηματογραφική μεταφορά του Κουροσάβα Ο θρόνος του αίματος». 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βασίλης Παπαβασιλείου

Απώλειες / Βασίλης Παπαβασιλείου (1949-2025): Ένας σπουδαίος διανοητής του ελληνικού θεάτρου

«Αυτό, λοιπόν, το οφείλω στο θέατρο: τη σωτηρία από την κακομοιριά μου»: Ο σκηνοθέτης, μεταφραστής, ηθοποιός και δάσκαλος Βασίλης Παπαβασιλείου πέθανε σε ηλικία 76 ετών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Θέατρο / Δημήτρης Γκοτσόπουλος: «Ήμουν ένα αγρίμι που είχε κατέβει από τα βουνά»

Ο ταλαντούχος ηθοποιός φέτος ερμηνεύει τον Νεοπτόλεμο στον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή. Πώς κατάφερε από ένα αγροτικό περιβάλλον να πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες τηλεοπτικές επιτυχίες και γιατί πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι στην Πολύαιγο, διαβάζοντας «Βάκχες»;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Θέατρο / Γιάννης Χουβαρδάς: «Το κοινό που έρχεται να σε δει είναι ο καθρέφτης σου»

Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης διασκευάζει φέτος τις τραγωδίες του Οιδίποδα σε ένα ενιαίο έργο και μιλά στη LiFO, για το πώς η μοίρα είναι μια παρεξηγημένη έννοια, ενώ σχολιάζει το αφήγημα περί «καθαρότητας» της Επιδαύρου, καθώς και τις ακραίες αντιδράσεις που έχει δεχθεί από το κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΓΙΑ 28 ΜΑΙΟΥ Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Θέατρο / Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Σαν σήμερα, το 1943, γεννήθηκε η Ελληνίδα σοπράνο που διέπρεψε για μια ολόκληρη δεκαετία στην Ευρώπη και την Αμερική, αλλά κάηκε εξαιτίας μιας σειράς ιδιαίτερα απαιτητικών ρόλων, τους οποίους ερμήνευσε πολύ νωρίς. Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που γνωρίζουν σε βάθος την πορεία της, περιγράφει την άνοδο και την πτώση της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Θέατρο / Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Από τους Αγίους Σαράντα της Αλβανίας μέχρι τη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η ζωή του βραβευμένου ηθοποιού, τραγουδιστή και σεναριογράφου είναι μια διαρκής προσπάθεια συμφιλίωσης με την απώλεια. Η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» τον καθόρισε, ενώ ο ρόλος του στο «Brokeback Mountain» τού έσβησε κάθε ομοφοβικό κατάλοιπο. Δηλώνει πως αυτό που τον ενοχλεί βαθιά είναι η αδράνεια απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μιχαήλ Μαρμαρινός: Το έπος μάς έμαθε να αναπνέουμε ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ

Θέατρο / Μιχαήλ Μαρμαρινός: «Από μια κοινωνία της αιδούς, γίναμε μια κοινωνία της ξεδιαντροπιάς»

Με τη νέα του παράσταση, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επιστρέφει στην Οδύσσεια και στον Όμηρο και διερευνά την έννοια της φιλοξενίας. Αναλογίζεται το «απύθμενο θράσος» της εποχής μας, εξηγεί τη στενή σχέση του έπους με το βίωμα και το θαύμα που χάσαμε και παραμένει σχεδόν σιωπηλός για τη νέα του θέση ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κυνηγώντας τον χαμένο χρόνο σε ένα έργο για την εξουσία

Θέατρο / «Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ»: Ένα έργο για τη μόνιμη ήττα μας από τον χρόνο

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί και γράφει ένα έργο-παιχνίδι, εξετάζοντας τις σχέσεις εξουσίας, τον δημιουργικό αντίλογο και τη μάταιη προσπάθεια να ασκήσουμε έλεγχο στη ζωή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΧΛΟΗ ΟΜΠΟΛΕΝΣΚΙ: Σκηνογράφος-ενδυματολόγος του θεάτρου και της όπερας

Οι Αθηναίοι / Χλόη Ομπολένσκι: «Τι είναι ένα θεατρικό έργο; Οι δυνατότητες που δίνει στους ηθοποιούς»

Ξεκίνησε την καριέρα της ως βοηθός της Λίλα ντε Νόμπιλι, υπήρξε φίλη του Γιάννη Τσαρούχη, συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν και τον Λευτέρη Βογιατζή, δούλεψε με τον Φράνκο Τζεφιρέλι και, για περισσότερο από 20 χρόνια, με τον Πίτερ Μπρουκ. Η διεθνούς φήμης σκηνογράφος και ενδυματολόγος Χλόη Ομπολένσκι υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια στην «Τουραντότ» του Πουτσίνι και αφηγείται τη ζωή της στη LiFO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Φάουστ» του Άρη Μπινιάρη, ένα μιούζικαλ από την Κόλαση

Θέατρο / Φάουστ: Ένα μιούζικαλ από την κόλαση

«Ζήσε! Μας λέει ο θάνατος, ζήσε!», είναι το ρεφρέν του τραγουδιού που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, εν μέσω ομαδικών βακχικών περιπτύξεων – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Φάουστ» του Γκαίτε σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη στο Εθνικό Θέατρο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Αριάν Μνουσκίν τα βάζει με τους δράκους της Ιστορίας

Θέατρο / Η Αριάν Μνουσκίν τα βάζει με τους δράκους της Ιστορίας

Η μεγάλη προσωπικότητα του ευρωπαϊκού θεάτρου Αριάν Μνουσκίν επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών με το Θέατρο του Ήλιου για να μιλήσουν για τα τέρατα της Ιστορίας που παραμονεύουν πάντα και απειλούν τον ελεύθερο κόσμο. Με αφορμή την παράσταση που αποθεώνει τη σημασία του λαϊκού θεάτρου στην εποχή μας μοιραζόμαστε την ιστορία της ζωής και της τέχνης της, έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες, που υπηρετούν με πάθος την πρωτοπορία, την εγγύτητα που δημιουργεί η τέχνη και τη μεγαλειώδη ουτοπία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ Νίκος Χατζόπουλος

Νίκος Χατζόπουλος / «Αν σκέφτεσαι μόνο το ταμείο, κάποια στιγμή το ταμείο θα πάψει να σκέφτεται εσένα»

Ο Νίκος Χατζόπουλος έχει διανύσει μια μακρά πορεία ως ηθοποιός, σκηνοθέτης, μεταφραστής και δάσκαλος υποκριτικής. Μιλά στη LIFO για το πόσο έχει αλλάξει το θεατρικό τοπίο σήμερα, για τα πρόσφατα περιστατικά λογοκρισίας στην τέχνη, καθώς και για τις προσεχείς συνεργασίες του με τον Γιάννη Χουβαρδά και τον Ακύλλα Καραζήση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι θα δούμε φέτος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας;

Χορός / Τι θα δούμε φέτος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας;

Maguy Marin, Χρήστος Παπαδόπουλος, Damien Jalet, Omar Rajeh και άλλα εμβληματικά ονόματα του χορού πρωταγωνιστούν στις 20 παραστάσεις του φετινού προγράμματος του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, που θα πραγματοποιηθεί από τις 18-27 Ιουλίου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια άλλη Θήβα»: Η πιο αθόρυβη επιτυχία της θεατρικής Αθήνας

The Review / «Μια άλλη Θήβα»: Η παράσταση-φαινόμενο που ξεπέρασε τους 100.000 θεατές

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την θεατρική παράσταση στο Θεάτρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, που διανύει πλέον την τρίτη της σεζόν σε γεμάτες αίθουσες. Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας της; Το ίδιο το έργο ή οι δύο πρωταγωνιστές, ο Θάνος Λέκκας και ο Δημήτρης Καπουράνης, που καθήλωσαν το κοινό;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Θέατρο / «Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Η Μαρία Πρωτόπαππα σκηνοθετεί την «Ανδρομάχη» στην Επίδαυρο, με άντρες ηθοποιούς στους γυναικείους ρόλους, εξερευνώντας τις πολιτικές και ηθικές διαστάσεις του έργου του Ευριπίδη. Η δημοκρατία, η ελευθερία, η ηθική και η ευθύνη ηγετών και πολιτών έρχονται σε πρώτο πλάνο σε μια πολιτική και κοινωνική τραγωδία με πολυδιάστατη δομή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «Χρυσή Εποχή»

Αποστολή στο Νόβι Σαντ / Κωνσταντίνος Ρήγος: «Ήθελα ένα υπέροχο πάρτι όπου όλοι είναι ευτυχισμένοι»

Στη νέα παράσταση του Κωνσταντίνου Ρήγου «Χρυσή Εποχή», μια συμπαραγωγή της ΕΛΣ με το Φεστιβάλ Χορού Βελιγραδίου, εικόνες από μια καριέρα 35 ετών μεταμορφώνονται ‒μεταδίδοντας τον ηλεκτρισμό και την ενέργειά τους‒ σε ένα ολόχρυσο ξέφρενο πάρτι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ