Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού

Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού Facebook Twitter
Η εμβληματική νουβέλα «Ο θάλαμος αρ. 6» του Άντον Τσέχοφ, η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε το 1892, διαδραματίζεται στην ψυχιατρική κλινική ενός δημοτικού νοσοκομείου της αχανούς ρωσικής επαρχίας, το οποίο διευθύνει ο γιατρός Αντρέι Εφίμιτς. Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Σοφικίτης
3

Με το που κλείνει πίσω σου η πύλη και μανταλώνουν οι σιδεριές, αρχίζεις να νιώθεις κάπως παράξενα. Χάνεις εντελώς την επαφή σου με τον έξω κόσμο, αφού έχεις παραδώσει το κινητό σου τηλέφωνο ‒ για μένα, δε, που το χρησιμοποιώ και ως ρολόι, σήμαινε και την απώλεια της αίσθησης του χρόνου.

Είναι σαν να παίρνεις μια ελάχιστη, αλλά όχι αμελητέα αίσθηση του πώς είναι να είσαι έγκλειστος, να έχεις χάσει την ελευθερία σου.


Κυριακή απόγευμα, καλεσμένοι του Εθνικού Θεάτρου, λίγο πριν οδηγηθούμε στον κήπο που προηγείται του παλιού σιδηρουργείου των Φυλακών Κορυδαλλού, όπου δινόταν η παράσταση «Ο Θάλαμος αρ. 6, 200 χρόνια μετά», μας υποδέχτηκαν ο διευθυντής του Καταστήματος Κράτησης, όπως είναι η επίσημη ονομασία του, κ. Χριστόφορος Γιαννακόπουλος και η κοινωνιολόγος κ. Γιολάντα Κωνσταντινίδου, η οποία είναι υπεύθυνη για τις εκεί καλλιτεχνικές δραστηριότητες και δράσεις.

Ο συνταρακτικός λόγος του Τσέχοφ θέτει μεγάλα ερωτήματα, υπαρξιακά και ηθικά, που εκσφενδονίζουν τον συλλογισμό των ηρώων 200 ή 300 χρόνια μετά, όταν «ίσως κάτι ν' αλλάξει». Ο προβληματισμός αυτός επανέρχεται στα θεατρικά του και, δυστυχώς, η έκβαση των πραγμάτων σήμερα μάλλον θα τον απογοήτευε.


Μια κυρία που περπατούσε μαζί μου και κουβαλούσε τσάντες, προφανώς με τρόφιμα, δήλωσε μητέρα ενός από τα παιδιά (γιατί, όπως θα αποδεικνυόταν λίγες ώρες αργότερα, μερικοί είναι τόσο νέοι που θα τους έλεγες παιδιά) που συμμετείχαν στην παράσταση.

Ο διευθυντής συγκινήθηκε που το άκουσε και της είπε πόσο καλό παιδί είναι ο γιος της. Αυθόρμητα σκέφτηκα ότι το σχόλιό του θα ήταν μια παρηγοριά για εκείνην, που όσο καλός χαρακτήρας και να είναι το παιδί της, κάποια παραστρατήματα τον έχουν οδηγήσει στη φυλακή.

Η αξιοπρεπέστατη παρουσία της με διαβεβαίωνε για την περίπτωση του γιου. Η βεβαιότητά μου αυτή επαληθεύτηκε σε όλη της την έκταση όσες ώρες έμεινα εκεί μέσα, καθώς απ' όλους τους κρατουμένους (κι ελπίζω να μην απατώμαι) αναδυόταν μια αξιοπρέπεια που συνομιλούσε με ένα αίσθημα συστολής ανάμεικτο με τη μετάνοια αλλά και ένα βλέμμα καλοπροαίρετου πείσματος να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους και να κάνουν ένα μεγάλο άλμα προς μια περήφανη και δημιουργική ζωή που τους περιμένει έξω.

Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού Facebook Twitter
Το κείμενο του μεγάλου Ρώσου δραματουργού, του οποίου το περιβάλλον δεν απέχει πολύ από την κατάσταση εγκλεισμού που βιώνουν οι άντρες που συμμετείχαν στην παράσταση, ανέλαβε να διδάξει ο σκηνοθέτης Στρατής Πανούριος ως υπεύθυνος του Θεατρικού Εργαστηρίου του Κ.Κ. Κορυδαλλού. Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Σοφικίτης


Στην πολύ όμορφη και γαλήνια αυλή του εντευκτηρίου, όπου περιμέναμε μέχρι να ξεκινήσει η παράσταση, κατέφτασαν γνωστοί καλλιτέχνες, όπως ο Παντελής Βούλγαρης και η Ιωάννα Καρυστιάνη, ο Γιώργος Μαργαρίτης, η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Βαγγέλης Μουρίκης αλλά και ο Παναγιώτης Μπουγιούρης, για να αναφερθώ στους πιο αναγνωρίσιμους. Η αναμονή ξεπέρασε τη μιάμιση ώρα.


Όταν κάποτε ξεκινήσαμε να πάμε στον χώρο όπου θα δινόταν η παράσταση, έπρεπε και πάλι να περάσουμε από ηλεκτρονικές πύλες και στενούς διαδρόμους που προκαλούν κλειστοφοβικό σοκ.

Αλλά το παράρτημα του καταστήματος όπου οδηγηθήκαμε ήταν κάτι εντελώς απρόσμενο και πολύ χαρούμενο, κάτι σαν φοιτητικό καλλιτεχνικό στέκι, αφού τους τοίχους κοσμούν ζωγραφικά έργα των τροφίμων που προέκυψαν από μαθήματα ζωγραφικής αλλά κυρίως τα σκίτσα του Νίκου Σιμάκου, εμπνευσμένα από το θεατρικό που θα παρακολουθούσαμε.

 
Η εμβληματική νουβέλα «Ο θάλαμος αρ. 6» του Άντον Τσέχοφ, η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε το 1892, διαδραματίζεται στην ψυχιατρική κλινική ενός δημοτικού νοσοκομείου της αχανούς ρωσικής επαρχίας, το οποίο διευθύνει ο γιατρός Αντρέι Εφίμιτς. Στο εγκαταλελειμμένο από τις Αρχές ίδρυμα, και συγκεκριμένα στον θάλαμο αρ. 6, νοσηλεύονται πέντε «τρελοί».

Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού Facebook Twitter
Η διασκευή έγινε με τη συνδρομή ολόκληρης της θεατρικής ομάδας. Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Σοφικίτης

Οι νοσοκόμοι, όπως και ο επιβλέπων την τάξη Νικήτας, τους συμπεριφέρονται άσχημα, αλλά ο γιατρός Εφίμιτς αναπτύσσει ιδιαίτερη σχέση με τον καθένα ξεχωριστά κι εκείνοι με τη σειρά τους κάνουν ενδιαφέρουσες κουβέντες μαζί του, προσφέροντάς του μαρτυρίες ζωής.

Αυτές οι μαρτυρίες, χάρη στη γραφή του Τσέχοφ, αγγίζουν βαθιές και καίριες πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας και των μεγάλων υπαρξιακών ζητημάτων.


Αυτό το σημαντικό κείμενο του μεγάλου Ρώσου δραματουργού, του οποίου το περιβάλλον δεν απέχει πολύ από την κατάσταση εγκλεισμού που βιώνουν οι άντρες που συμμετείχαν στην παράσταση, ανέλαβε να διδάξει ο σκηνοθέτης Στρατής Πανούριος ως υπεύθυνος του Θεατρικού Εργαστηρίου του Κ.Κ. Κορυδαλλού χάρη στη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου με τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής.


Η διασκευή έγινε με τη συνδρομή ολόκληρης της θεατρικής ομάδας. Τον κεντρικό ρόλο, αυτόν του Αντρέι Εφίμιτς, κράτησε ο ίδιος ο κ. Πανούριος, ενώ τους υπόλοιπους ρόλους ερμήνευσαν κρατούμενοι, οι οποίο δούλεψαν δέκα μήνες για το εντυπωσιακό, στα όρια του επαγγελματικού, ανέβασμα.

Ερμηνείες όπως εκείνη του αφηγητή, του «αλαφροΐσκιωτου» Ιβάν, και του διαταραγμένου Στρατηγού ξεχώρισαν και συγκίνησαν το κοινό που είχε γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα. Η σκηνοθεσία ήταν ενδιαφέρουσα, το ίδιο και η λιτή σκηνογραφία -δυο τρεις παλιοκαιρισμένες βαλίτσες,ένα σιδερένιο κρεβάτι-, και ο φωτιστικός σχεδιασμός.

Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού Facebook Twitter
Το απόφθεγμα του Μιχαήλ Αβεριάνιτς «Το μόνο που παγιδεύεται σε φυλακή είναι το φθαρτό σώμα. Το πνεύμα παραμένει πάντα ελεύθερο» επανέλαβε στο τέλος της παράστασης ο Νίκος Σ που συμμετείχε στη παράσταση. Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Σοφικίτης


Ο συνταρακτικός λόγος του Τσέχοφ θέτει μεγάλα ερωτήματα, υπαρξιακά και ηθικά, που εκσφενδονίζουν τον συλλογισμό των ηρώων 200 ή 300 χρόνια μετά, όταν «ίσως κάτι ν' αλλάξει». Ο προβληματισμός αυτός επανέρχεται στα θεατρικά του και, δυστυχώς, η έκβαση των πραγμάτων σήμερα μάλλον θα τον απογοήτευε.


Το απόφθεγμα του Μιχαήλ Αβεριάνιτς «Το μόνο που παγιδεύεται σε φυλακή είναι το φθαρτό σώμα. Το πνεύμα παραμένει πάντα ελεύθερο» επανέλαβε στο τέλος της παράστασης ο Νίκος Σ. που ερμήνευσε τον ρόλο, αφού πρώτα αποθεώθηκε το σύνολο των συντελεστών από το κοινό.


Ο ίδιος πήρε τον λόγο και με ένα συγκλονιστικό, μεγάλης διάρκειας αλλά βαθύ λογύδριο ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχία του εγχειρήματος, από τον διευθυντή και την κοινωνική λειτουργό έως τους φύλακες. Το σημαντικό ήταν ότι πριν από μερικές ημέρες έκανε πρεμιέρα μπροστά σε συγκρατούμενούς του ως έγκλειστος και την Κυριακή το βράδυ ήταν και πάλι ελεύθερος πολίτης, έχοντας αποφυλακιστεί.

Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού Facebook Twitter
Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Σοφικίτης


Υπερθεμάτισε στη σημασία του σωφρονισμού μέσα από την τέχνη, όντας και ο ίδιος ζωγράφος, και έδωσε τον λόγο σε ηθοποιούς της περσινής παράστασης, της «Τρικυμίας» του Σαίξπηρ.

Επίσης αποφυλακισμένοι, με δάκρυα στα μάτια, αλλά και ευτυχείς που βρισκόντουσαν ανάμεσα σε φίλους, με τους οποίους σίγουρα τους ενώνουν αρκετές πικρές ίσως όμως και χαρούμενες στιγμές, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους από την εμπειρία που τους χάρισε η επαφή με την τέχνη.


Και για να κλείσω με μια ακόμα φράση του Μιχαήλ Αβεριάνιτς, «όλοι μας οφείλουμε ένα στίγμα, καλό ή κακό». Νομίζω ότι οι αξιοπρεπέστατοι άνθρωποι που όλοι μας αντικρίσαμε κατά τη διάρκεια αυτής της θεατρικής εμπειρίας στον Κορυδαλλό, ό,τι και να έχουν κάνει, κατάφεραν να το μετατρέψουν σε ένα καλό στίγμα που θα τους ακολουθεί στη νέα τους εκκίνηση, όταν με το καλό επιστρέψουν στη ζωή που άφησαν μισοτελειωμένη εκεί έξω.

Μια συμβολική θεατρική παράσταση μέσα στις Φυλακές Κορυδαλλού Facebook Twitter
«Όλοι μας οφείλουμε ένα στίγμα, καλό ή κακό». Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Σοφικίτης
Θέατρο
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ