«Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Μαρία Πρωτόπαππα Facebook Twitter
«Πρέπει να δείξεις στον πολίτη την ευθύνη του, τις προτεραιότητες, κάποιες ηθικές περιοχές που πρέπει να είναι απαραβίαστες και να τηρούνται από τον καθένα μας απολύτως στο σπίτι, στον γάμο, στις συναναστροφές, στην κοινότητα –αλλιώς δεν υπάρχει η δημοκρατία». Φωτ.: Εβίτα Σκουρλέτη/LIFO
0

Η Μαρία Πρωτόπαππα σκηνοθετεί στην Επίδαυρο την «Ανδρομάχη» με άντρες ηθοποιούς. Είναι ένα έργο που διαδραματίζεται σε έναν αποδεκατισμένο τόπο, τη Θεσσαλία, στο οποίο ο Ευριπίδης στηλιτεύει την αλαζονεία και την ψευδαίσθηση ανωτερότητας των νικητών του Τρωικού Πολέμου. Η δημοκρατία, η ελευθερία, η ηθική και η ευθύνη ηγετών και πολιτών έρχονται σε πρώτο πλάνο σε μια πολιτική και κοινωνική τραγωδία με πολυδιάστατη δομή. 

— Μαρία, ετοιμάζεσαι για την πρώτη σου σκηνοθεσία στην Επίδαυρο, αλλά δεν σε έχω ρωτήσει ποτέ πώς ξεκίνησες να σκηνοθετείς. Ήταν κάτι που το ήθελες;
Δεν το ήθελα, ούτε το είχα σκεφτεί, μέχρι που μου το πρότειναν ο Γιώργος Λούκος και η Δηώ Καγγελάρη και ξαφνιάστηκα γιατί δεν είχα σχέση μαζί τους, ούτε κοινωνική, αλλά μου είπαν ότι θα τους ενδιέφερε να δουν κάτι από μένα. Πέρασαν δυο χρόνια, και σε τυχαίες συναντήσεις επαναλάμβαναν την πρόταση. Κάποια στιγμή σκέφτηκα αυτόν τον γρίφο της «Ιφιγένειας εν Αυλίδι», ότι με αυτά τα έργα είναι χαμένο το παιχνίδι μεν, αλλά θέλεις κάπως να τα πιάσεις, να «λερώσεις» τα χέρια σου – αυτό είναι ένα πράγμα. Το άλλο ήταν η Αγορίτσα Οικονόμου, που ήταν η μούσα μου. Τότε ακόμα δεν της έδιναν πρωταγωνιστικούς ρόλους και αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατό αυτή την ηθοποιό να μην τη χρησιμοποιούν. Ήθελα να παίξει την Κλυταιμνήστρα, γιατί ήξερα πώς το ψάχνει. Κι έτσι έγινε αυτή η παράσταση με την Αγορίτσα και τη Χριστίνα Μαξούρη που έπαιζε την Ιφιγένεια, και δεν υπήρξε άνθρωπος που να μη μιλήσει με απίθανα λόγια γι’ αυτές τις δύο ηθοποιούς. Ωστόσο, δεν θα νιώσω ποτέ επαγγελματίας σκηνοθέτις. Μπαίνω σε αυτό το πράγμα επειδή μου αρέσει να ασχολούμαι με το θέμα και έχω αυτή την ελευθερία να αλλάξω λέξεις, να αλλάξω τη σειρά, να βρω το κίνητρο που βρίσκεται από κάτω, που ως ηθοποιός δεν την είχα. Ας πούμε, στην «Ιφιγένεια» το θέμα μου ήταν όχι το παιδί-θύμα αλλά ο πατέρας του, τον είδα όπως θα έβλεπα και τον δικό μου πατέρα. Τι σημαίνει η δική του ευθύνη, όχι σε ψυχολογικό επίπεδο όμως: είσαι ένας ηγέτης που καλείται να κάνει κάτι και να χάσει κάτι δικό του. Πώς στο καλό να τα βάλεις όλα σε μια παλάμη; Αυτό ήθελα να δώσω. Ήμασταν τότε και στην κρίση και σκεφτόμουν τι είναι ένας αρχηγός, τι σημαίνει να είναι ηγέτης. 

«Βρίσκω πολύ συγκινητικό το ότι άντρες καλλιτέχνες μπαίνουν στο γυναικείο σώμα, χωρίς να τους μεταμορφώνω σε γυναίκες, και μιλάνε για τα δικά μας θέματα. Μπαίνουν στη θέση των γυναικών που έχουν παιδιά, γυναικών που δεν έχουν παιδιά ή που δεν μπορούν να κάνουν».

— Και μετά πέρασες στα δύσκολα, στον Μπέρνχαρντ. Έκανες το «Ρίτερ, Ντένε, Φος», που ήταν μια υπέροχη παράσταση.
Είχε δει η Στεφανία Γουλιώτη την «Ιφιγένεια» και με φώναξαν με τη Λουκία Μιχαλοπούλου να κάνουμε ένα έργο. Ήρθε και ο Ξάφης και κάναμε τον Μπέρνχαρντ. Έπαθα πανικό στην αρχή, αλλά μπήκα πολύ μέσα, ερωτεύτηκα αυτόν τον συγγραφέα, μου άνοιξε τα μάτια. Αυτό θέλω, να εμπλέκομαι με συγγραφείς για να μαθαίνω, να ανοίγομαι με άλλον τρόπο στον κόσμο του άλλου. Το ίδιο συνέβη όταν έκανα τον Λόρκα, μου άνοιξε τα μάτια στην ουτοπία, στην πολιτική, με βοήθησε να καταλάβω τα σύμβολα –καμία σχέση με όσα ήξερα.

— Την «Ανδρομάχη» πώς τη διάλεξες;
Είναι ένα έργο που δεν ανεβαίνει συχνά. Όταν το διάβασα, είδα άλλα πράγματα από αυτά που έλεγε, από ένστικτο και γιατί τους ποιητές μας τους εμπιστεύομαι. Δεν είμαι κλασική φιλόλογος, αλλά από πολύ μικρή με ενδιέφερε αυτό που υπάρχει μέσα και κάτω από τη γλώσσα, ξόρκια και μαθηματικά που τα λάτρευα όσο και τα αρχαία, σαν μικρογραφία του σύμπαντος. Το ίδιο βρίσκω και στον Ευριπίδη, αυτά τα άλυτα που δεν τα καταλαβαίνεις, που δεν συνδέονται μεταξύ τους διά γυμνού οφθαλμού και όταν πάω να τα παίξω ως ηθοποιός μού κλοτσάνε, δεν βγάζω άκρη, με κουρντίζουν, με απασχολούν, τα ερωτεύομαι και με συνοδεύουν σαν μια φέτα ζωής δίπλα στην άλλη μου ζωή, πέρα από το θέατρο. Για να κατανοήσω τη γραφή του Ευριπίδη ήρθα σε επαφή και βασίστηκα σε μελετητές και διανοούμενους κυρίως ξένους, νέους. Έπιασα κάθε λεξούλα και τη σημασία της και τη δούλεψα μέχρι να φτάσει στο δικό μας στόμα, να γίνει εκφραστική τέχνη.

— Έκανες όλη αυτή την προετοιμασία εδώ και έναν χρόνο στην Άνδρο. Πώς το αποφάσισες;
Μετά από τρία χρόνια που έκανα τηλεόραση και θέατρο έπρεπε να κατεβάσουμε παλμούς, έτσι πάρθηκε η απόφαση να περάσουμε έναν χρόνο στην Άνδρο για να μελετήσω απερίσπαστα‧ ήρθε και η καλλιτεχνική συνεργάτιδα της παράστασης Ελένη Σπετσιώτη και δουλέψαμε όλη τη χρονιά. Εκεί οργανώσαμε ένα σεμινάριο, το «Πριν τα Φώτα», όχι για να κάνουμε μια παράσταση αλλά για να ασχοληθούμε με τις θεματικές της «Ανδρομάχης», να δούμε τι μπορεί να φέρει κάποιος στο έργο από τα προσωπικά του βιώματα, για να το εμπλουτίσουμε με προσωπικές ιστορίες. Θέλαμε να δούμε τι σημαίνει ξενότητα, το να είσαι γυναίκα σε μια κοινότητα, τι σημαίνει βία, χρόνος, καχυποψία, αγκαλιά, κίνδυνος‧ να εκτεθούμε κι εμείς πέρα από το κοινωνικό προσωπείο μας. Αυτό οδήγησε σε έναν πυρήνα συναισθηματικά πολύ φορτισμένο, σε μια κοινότητα. Ήταν μια πολύτιμη εμπειρία, μια υπενθύμιση ότι το θέατρο είναι επαναστατικό γιατί φέρνει κοντά ανθρώπους από διαφορετικές τάξεις ώστε να ακούσουν, να κοιταχτούν σε πράγματα προσωπικά, να αποδεχτούν ο ένας τον άλλο πέρα από τη διαφωνία, να δουν τα πράγματα με άλλο μάτι. Μαθαίνεις να ακούς και να ανοίγεσαι, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρχει δημοκρατία και ελευθερία. Εγώ το έχω μάθει αυτό από το θέατρο, όπου έφαγα χαστούκια και θαύμασα και ζήλεψα και συνειδητοποίησα τι μπορώ να κάνω και τι όχι. Άλλη μια φορά το είδα να συμβαίνει αυτό και με το σεμινάριο, να χαίρομαι που υπάρχει ο άλλος, ο διαφορετικός, ένιωθα τη χαρά της ανακάλυψης και του εμπλουτισμού.

Μαρία Πρωτόπαππα Facebook Twitter
«Πιστεύω βαθιά στη δύναμη της γλώσσας, που αν είναι ταγμένη σε κάτι υψηλό παράγει ιδεολογία, σε επηρεάζει. Η γλώσσα είναι αυτή που μπορεί να αλλάξει τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων». Φωτ.: Εβίτα Σκουρλέτη/LIFO

— Η «Ανδρομάχη», ως πρόσωπο, σε αυτό το έργο είναι κι αυτή ένας γρίφος. Δίνει το όνομα στην τραγωδία, αλλά δεν είναι η μόνη που πρωταγωνιστεί.
Δεν υπάρχει μία πρωταγωνίστρια εδώ, την εξαφανίζει κάποια στιγμή ο συγγραφέας. Έσπαγα το κεφάλι μου μελετώντας, μέχρι που κατάλαβα ότι εδώ δεν είναι η Ανδρομάχη το θέμα αλλά οι γυναίκες, τα παιδιά, οι πιο αδύναμοι πολίτες. Αυτοί είναι οι μοχλοί που σε κάνουν να σκεφτείς πόση ευθύνη φέρει το σώμα της δημοκρατίας. Είναι ένα έργο περί δημοκρατίας και ηθικής μέσα στη δημοκρατία, πέρα από το κοινωνικό θέμα, τη θέση της γυναίκας ή τον πόλεμο. Η «Ανδρομάχη» δεν είναι σαν τις «Τρωάδες». Ο Ευριπίδης έχει βάλει μια γυναίκα που δεν είναι Ελληνίδα –δεν είναι ελεύθερη, αλλά αιχμάλωτη πολέμου–, που έχει γεννήσει παιδί μετά τον βιασμό της από τον Νεοπτόλεμο, που σκότωσε το πρώτο της παιδί, τον Αστυάνακτα, και ο πατέρας του, ο Αχιλλέας, τον άντρα της. Μάλιστα, ο Νεοπτόλεμος διέπραξε και τη μεγαλύτερη ύβρι σφάζοντας στο ιερό του Δία τον αδελφό και τον πατέρα της, χωρίς να σεβαστεί άσυλο και άμαχο πληθυσμό.  

— Ο Ευριπίδης τη βάζει να παίρνει τον λόγο, να ξεμπροστιάζει το ελληνικό ήθος των νικητών σε ένα κοινό Ελλήνων αντρών πολιτών – αυτοί ήταν οι θεατές.
Ο Ευριπίδης έχει την ευφυΐα και το θάρρος να βάλει μια φωνή θηλυκή, μη ελεύθερη, εχθρική, που στο χώμα της χώρας της πέθαναν τα ελληνικά νιάτα –σάπισαν άθαφτα και οι μανάδες έκλαιγαν πάνω από άδεια φέρετρα, όπως σήμερα στα Τέμπη–, αυτό το μισητό πρόσωπο να πρεσβεύει το στέργειν και την προστασία της ζωής. Και φέρνει και ένα άλλο θέμα, τον κίνδυνο που νιώθουμε στη σκέψη ότι ο ξένος που φτάνει στη χώρα μας γεννάει παιδιά, ενώ εμείς όχι, και θα γεμίσουμε από αυτά, θα γίνουν τελικά οι αυριανοί βασιλιάδες. Όταν διαβάζεις αυτά τα λόγια που μιλάνε για τον φόβο που νιώθεις για το σπίτι σου, καταλαβαίνεις πού πάτησαν οι ακροδεξιές ιδεολογίες, πώς ανατέλλει ο εθνικισμός, ο Τραμπ, τι συμβαίνει με τις συμμαχίες. Εκεί, όμως, είναι που βλέπεις ότι το «βασίλειο» δεν κινδυνεύει από τον ξένο αλλά από τις εσφαλμένες επιλογές σου. Υπάρχουν όλα εδώ, σε αυτό το κείμενο που είναι αποκαλυπτικό και σε σχέση με τις συνθήκες της εποχής μας.

— Ο Ευριπίδης μας λέει με τον τρόπο του ότι για να γίνει η ουτοπία της δημοκρατίας πράξη πρέπει να αναβαθμιστεί ο πολίτης.
Πρέπει να δείξεις στον πολίτη την ευθύνη του, τις προτεραιότητες, κάποιες ηθικές περιοχές που πρέπει να είναι απαραβίαστες και να τηρούνται από τον καθένα μας απολύτως στο σπίτι, στον γάμο, στις συναναστροφές, στην κοινότητα – αλλιώς δεν υπάρχει η δημοκρατία. Το ζούσαν αυτό οι Αθηναίοι, άσχετα από τη σύλληψη της ιδέας της Δημοκρατίας. Έπασχαν απ’ όσα συμβαίνουν και σήμερα, και επαναλαμβάνονται διαρκώς μέσα στην Ιστορία. Το κόλπο το θεατρικό του Ευριπίδη είναι ότι με τον θάνατο του Νεοπτόλεμου δείχνει το τέλος της πόλης-κράτους, την ισοπέδωση ενός μοντέλου, φτιάχνει έναν επιτάφιο. Πάνω απ’ όλα αυτά υπάρχει το βλέμμα της Ανδρομάχης και του παιδιού της που ελευθερώνονται και προχωρούν.

Μαρία Πρωτόπαππα Facebook Twitter
Φωτ.: Εβίτα Σκουρλέτη/LIFO

— Ο συγγραφέας δείχνει τις δυο γυναίκες, την Ανδρομάχη, που έχει το νόθο παιδί του Νεοπτόλεμου, και την Ερμιόνη, τη νόμιμη σύζυγό του, ως ερωτικές αντίζηλες. Αυτό είναι πρόσχημα για να μιλήσει για ποιο πράγμα;
Η διένεξη αυτών των γυναικών δεν αφορά το κρεβάτι, το σεξ, αυτά ήταν και προς τέρψιν των θεατών. Πρόκειται για μια πολιτική αντιπαράθεση: εκπροσωπούν δυο χώρες, μια παλιά, την Τρία, και μια νέα, τη Σπάρτη. Σε όλο το έργο μιλά γι’ αυτά τα πράγματα, όπως μιλά και για τα παιδιά, σε ποιους κινδύνους τα έχεις εκθέσει εσύ ο νικητής, για το αν δίνουμε ευκαιρίες σε ένα νόθο παιδί, σε έναν παρία. Δεν είναι τυχαίο ότι όλη αυτή η αναπαράσταση διαδραματίζεται μπροστά στο ιερό θυσιαστήριο της Θέτιδας της Κουροτρόφου, προστάτιδας των ανεπιθύμητων παιδιών. Αυτούς τους μύθους προσπαθώ να φέρω στην επιφάνεια. Για τους πρώτους θεατές των έργων οι αναφορές στη μυθολογία ήταν εύκολες, ο Ευριπίδης, με τρεις λέξεις, σε γλώσσα οικεία σε αυτούς, απέδιδε όλα τα νοήματα που εμείς πρέπει να αναλύσουμε και να ξεμπερδέψουμε για να δούμε όλες τις «στρώσεις» τους.

— Μίλησέ μου για την επιλογή να κάνεις την παράσταση με άντρες ηθοποιούς.
Βρίσκω πολύ συγκινητικό το ότι άντρες καλλιτέχνες μπαίνουν στο γυναικείο σώμα, χωρίς να τους μεταμορφώνω σε γυναίκες, και μιλάνε για τα δικά μας θέματα. Μπαίνουν στη θέση των γυναικών που έχουν παιδιά, γυναικών που δεν έχουν παιδιά ή που δεν μπορούν να κάνουν, μπαίνουν στη θέση αυτών που έκαναν παιδί από βιασμό, αυτών που έχουν θρηνήσει παιδί, που υπήρξαν μάνες, αδερφές, γιαγιάδες, που δεν έχουν ελπίδα να κάνουν κάτι, δεν είναι περήφανες κι ελεύθερες, αλλά φοβούνται, που ξέρουν μόνο να υπακούνε, και ο μόνος τρόπος να μιλήσουν είναι τραγουδώντας. Θα μιλήσουν για εμάς και αυτό είναι το φεμινιστικό στοιχείο. Πιστεύω ότι και οι άντρες υποφέρουν σήμερα και θέλουν να εκτεθούν και δεν βρίσκουν τον τρόπο, γιατί όλοι είμαστε δέσμιοι των στερεοτύπων. Το βλέπω στους δικούς μου ανθρώπους, στους φίλους μου. Εμείς έχουμε το κλειδί που θα απελευθερώσει αυτές τις περιοχές τις κρυμμένες, πρώτα σαν μάνες, σαν φίλες, μιλώντας. Πιστεύω βαθιά στη δύναμη της γλώσσας, που αν είναι ταγμένη σε κάτι υψηλό παράγει ιδεολογία, σε επηρεάζει. Η γλώσσα είναι αυτή που μπορεί να αλλάξει τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων. 

Για μένα μέσα από αυτό το εγχείρημα παντρεύονται τα δύο φύλα. Μέσα από αυτήν τη συνάντηση των αντρών ηθοποιών με τα γυναικεία θέματα νιώθω ότι επέρχεται μια συμφιλίωση, τα φύλα αλληλοϋποστηρίζονται. Υπάρχει και μια μεγαλύτερη και πιο ευρεία σημασία σε όλο αυτό: αν δεν συμφιλιωθούν οι κοινωνίες που διαρκώς μας οδηγούν σε διαχωρισμούς, δεν μπορούν να προχωρήσουν. Και συνειδητοποιώ ότι στη ζωή διαλέγεις τι θα γίνεις, φτιάχνεις τη μοίρα σου ανάλογα με τις επιλογές σου και την καλλιέργειά σου. Αυτή είναι η μοίρα σου και ο δαίμονάς σου, ο τρόπος που σκέφτεσαι, ο χαρακτήρας σου. Και πρέπει να διαλέξεις πλευρά σε έναν αγώνα που είναι ιδεολογικός και πολιτικός. Οι ιδέες γίνονται λόγια και τα λόγια πράξεις υπέρ ή εναντίον της ζωής –σημασία έχει πού θα σταθείς.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Αντώνης Αντωνόπουλος από μικρός είχε μια έλξη για τα νεκροταφεία ή Όλα είναι θέατρο αρκεί να στρέψεις το βλέμμα σου πάνω τους ή Η παράσταση «Τελευταία επιθυμία» είναι ένα τηλεφώνημα από τον άλλο κόσμο

Θέατρο / «Ας απολαύσουμε τη ζωή, γιατί μας περιμένει το σκοτάδι»

Ο Αντώνης Αντωνόπουλος, στη νέα του παράσταση «Τελευταία Επιθυμία», δημιουργεί έναν χώρο όπου ο χρόνος για λίγο παγώνει, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να συναντήσουμε τους νεκρούς αγαπημένους μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όσα (δε) βλέπουν τα μέντιουμ

Θέατρο / Όσα (δε) βλέπουν τα μέντιουμ

«Δεν πηγαίνουμε ποτέ στη Μόσχα, όμως η επιθυμία γι’ αυτήν κυλάει διαρκώς μέσα μας» - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για τη sold-out παράσταση «Τρεις Αδελφές» του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη στο Εθνικό Θέατρο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Θέμελης Γλυνάτσης: Ας ξεκινήσουμε με το να είμαστε πολύ πιο τολμηροί με τους ρόλους που δίνουμε στους νέους καλλιτέχνες, κι ας μην είναι τέλειοι

Θέατρο / Μια όπερα με πρωταγωνιστές παιδιά για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Μεταξύ χειροποίητων σκηνικών και σκέψεων γύρω από τη θρησκεία και την εξουσία, «Ο Κατακλυσμός του Νώε» δεν είναι άλλη μια παιδική παράσταση, αλλά ανοίγει χώρο σε κάτι μεγαλύτερο: στη δυνατότητα τα παιδιά να γίνουν οι αυριανοί δημιουργοί, όχι απλώς οι θεατές.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ