«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Jane Birkin, Alain Noury
0

Το «Sex Power» [Philips, 1970] είναι ένα θρυλικό soundtrack του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Παρά ταύτα, ενώ είναι «θρυλικό» έχοντας κάνειμεγάλη φήμη τα τελευταία χρόνια, ελάχιστοι το γνώριζαν έως τα μέσα του ’90.


Προσωπικά, έμαθα για πρώτη φορά την ύπαρξή του στις αρχές εκείνης της δεκαετίας, όταν το είχα δει να πωλείται στον κατάλογο ενός γάλλου εμπόρου (δίσκων). Του είχα ζητήσει λοιπόν να μου αντιγράψει το άλμπουμ σε μια κασέτα (ήταν πανάκριβο) και να μου φωτοτυπήσει το εξώφυλλο, παίρνοντας θάρρος από το γεγονός πως ήμουν παλιός πελάτης του, λέγοντάς του πως ετοιμάζω κάποιο βιβλίο και τα λοιπά.... Και όντως.

Sex - Power» λεγόταν μια ταινία του HenryChapier γυρισμένη στο πρώτο μισό του 1970. Η ταινία ήταν επηρεασμένη από το «Zabriskie Point» του Antonioni και αναφερόταν στην περιπέτεια ενός νεαρού να εντοπίσει τη γυναίκα των ονείρων του, επιχειρώντας μια δύσκολη διαδρομή, βασανιστικά γεμάτη από... Σειρήνες. Ο Chapier κινηματογραφεί εντελώς ελεύθερα, χωρίς σεναριακή γραμμική συνοχή, ανακατεύοντας στοιχεία του χιπισμού εντάσσοντάς τα σ' ένα κάπως φολκλόρ μυστικιστικό περιβάλλον

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Bernadette Lafont

Ο Γάλλος δεν είχε αρνηθεί κι έτσι είχα εγκαίρως το σχετικό υλικό, ώστε να γράψω μια πρώτη γνώμη για το «Sex Power» στο βιβλίο μου «Ραντεβού στο Κύτταρο» [Δελφίνι, 1996], δείχνοντας συγχρόνως και το εξώφυλλο (στο σχετικό section). Δεν γνωρίζω αν νωρίτερα είχε γραφεί κάτι σχετικό στην Ελλάδα, παρότι –κι αυτό είναι το εντυπωσιακό– είχε υπάρξει κάποια στιγμή στα seventies μία ελληνική εκτύπωσή του, την οποία ελάχιστοι πήραν χαμπάρι. Λόγω τίτλου, μάλλον, το άλμπουμ παρέπεσε και το ’φαγε το σκοτάδι…

Τον Σεπτέμβριο του 1997 ο Βρετανός Mark J.T. Griffin έγραψε στο #217 τεύχος του περιοδικού «Record Collector» ένα άρθρο για τον Βαγγέλη Παπαθανασίου κι εκεί ανέφερε το «Sex Power» (στη γαλλική και την ελληνική έκδοσή του), κάτι που είχε πράξει και στο βιβλίο του «V-A-N-G-E-L-I-S The Unknown Man», μιαν ανεξάρτητη σκωτσέζικη έκδοση του 1994, που τυπώθηκε εκ νέου το 1997.

Λίγα χρόνια αργότερα ξαναγράφω για το «Sex Power», αρχικά σ’ ένα άρθρο μου στο «Ποπ & Ροκ» (#252, 5/2000) και εν συνεχεία στο «Jazz & Τζαζ» (#115, 10/2002). Κι ενώ το δίκτυο αναπτυσσόταν ραγδαία θα σκάσουν σιγά-σιγα και τα sites των fans του Vangelis οπότε, και έκτοτε… ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.

X
Το εξώφυλλο του δίσκου

«Sex - Power» (προσέξτε την παύλα στη μέση) λεγόταν μια ταινία του Henry Chapier γυρισμένη στο πρώτο μισό του 1970 (επίσημη πρεμιέρα: Παρίσι, 17/6/1970). Η ταινία ήταν καταφανώς επηρεασμένη από το «Zabriskie Point» του Michelangelo Antonioni (που είχε βγει στις αίθουσες νωρίτερα, την 9/2/1970) και αναφερόταν στην περιπέτεια ενός νεαρού (Alain Noury) να εντοπίσει τη γυναίκα των ονείρων του (Jane Birkin), επιχειρώντας μια δύσκολη διαδρομή, βασανιστικά γεμάτη από… Σειρήνες (Bernadette Lafont, Juliette Villard, Elga Andersen…). Ο Chapier κινηματογραφεί εντελώς ελεύθερα, χωρίς σεναριακή γραμμική συνοχή, ανακατεύοντας στοιχεία του χιπισμού (στην Αμερική είχε ήδη σβήσει η «ιδέα» –υπήρχαν εστίες–, αλλά στην Ευρώπη βρισκόταν στην ακμή της), εντάσσοντάς τα σ’ ένα κάπως φολκλόρ μυστικιστικό περιβάλλον. Η ταινία έχει ενδιαφέρον, ως προϊόν της εποχής της αρχικά, παρότι υπολείπεται τόσο του «Zabriskie Point», όσο και του «El Topo» του Alejandro Jodorowsky, που θ’ ακολουθούσε. Γι’ αυτή λοιπόν την ταινία κλήθηκε να γράψει μουσική ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.

Είναι η εποχή της… ψιλοδιάλυσης των Aphrodite’s Child. Το συγκρότημα (τέλη ’69-αρχές ’70) είναι σε περιοδεία στο νότο της Ευρώπης, με τον Παπαθανασίου να μην ακολουθεί, μένοντας στο Παρίσι και ασχολούμενος με τα δικά του. Το σάουντρακ του «Sex - Power» φαίνεται πως ήταν το παρθενικό (γαλλικό) προσωπικό του σχέδιο…

Είναι η εποχή της... ψιλοδιάλυσης των Aphrodite's Child. Το συγκρότημα (τέλη '69-αρχές '70) είναι σε περιοδεία στο νότο της Ευρώπης, με τον Παπαθανασίου να μην ακολουθεί, μένοντας στο Παρίσι και ασχολούμενος με τα δικά του. Το σάουντρακ του «Sex - Power» φαίνεται πως ήταν το παρθενικό (γαλλικό) προσωπικό του σχέδιο...

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Alain Noury

Η πρώτη πλευρά του άλμπουμ αποτελείται από 6 tracks (άνευ τίτλων) συνολικής διάρκειας 17 λεπτών. Μετά την ολίγων δευτερολέπτων εισαγωγή, περνάμε στο πρώτο κατ’ ουσίαν θέμα. Στηριγμένο στα κρουστά, στα πλήκτρα και βασικά στα χορωδιακά φωνητικά, το κομμάτι αυτό διακρίνεται για τη μελωδική στόφα του. Θα μπορούσε να γράψει κάποιος για μια συνέχεια του ήχου τoυ «In Concert & in the Studio» του Γιώργου Ρωμανού, με μιαν αίσθηση... chariots of fire – με τα πάντα να μεγαλύνονται από την ηχογράφηση-παραγωγή.

Το επόμενο θέμα έχει ακουστικό ήχο και είναι ενοργανωμένο για κιθάρα. Κάποιοι off ήχοι από το φιλμ, του δίνουν έναν πρόδηλο cinematique αέρα. Ακολουθεί ένα track που ξεκινά, συνεχίζει και ολοκληρώνεται στηριζόμενο στα κρουστά (υποθέτω πως όλα τα κρουστά τα χειρίζεται ο Vangelis). Είναι κάπως ραφιναρισμένο. Δεν έχει π.χ. την «άγρια ομορφιά» αναλόγων θεμάτων από τον ελληνικό κινηματογράφο – του Γιάννη Μαρκόπουλου φερ’ ειπείν.

Δεν το ανέφερα τυχαία το όνομα του Μαρκόπουλου. Έχω την αίσθηση πως αποτελεί μία πρώιμη (ελληνική) επιρροή του Βαγγέλη Παπαθανασίου, πράγμα που φαίνεται στο επόμενο κομμάτι. Μία πολύ ωραία κάπως trad μελωδία, που ανακαλεί στη μνήμη μου το soundtrack της ταινίας του Γιώργου Σκαλενάκη «Επιχείρησις Απόλλων» – στην οποία είχε γράψει μουσική ο Μαρκόπουλος, με τον Παπαθανασίου να συνθέτει το «Εκδρομικό τραγούδι» σε στίχους Γιώργου Παπαστεφάνου (το θυμόσαστε – απέδιδαν η Έλενα Ναθαναήλ και ο Thomas Fritsch).

Η πλευρά θα ολοκληρωθεί μ’ ένα ακόμη «ήσυχο» μελωδικό κομμάτι, παιγμένο στο πιάνο.

Η δεύτερη πλευρά έχει διάρκεια 17:27 και περιλαμβάνει πέντε θέματα. Το πρώτο έχει ένα ημι-ηλεκτρονικό κάπως στυλ, αλλά τα διαρκή κρουστά και το φλάουτο το μετατοπίζουν σε πιο folk περιοχές.

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Juliette Villard, Alain Noury
«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Juliette Villard, Alain Noury

Ακολουθεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα του LP, και περαιτέρω το μεγαλύτερο σε διάρκεια. Κι εδώ κάποια πρώιμα ηλεκτρονικά δηλώνουν παρόν, όπως και τα κρουστά και ακόμη τα βυζαντινά chorus vocals (πιθανώς να είχε κάτι από τότε στο μυαλό του ο Vangelis – σε σχέση με το «666» εννοώ). Η ανάπτυξη μοιάζει αυτοσχεδιαστική, ενώ έχει πέσει και η σχετική στουντιακή επεξεργασία. Αν μου έλεγε κάποιος πως αυτός που ακούγεται να ψέλνει προς το τέλος, στο συγκεκριμένο track, είναι ο Ντέμης Ρούσσος θα το πίστευα… (Το λέω επειδή δεν αναφέρεται τίποτα σχετικό στο άλμπουμ).

Early… κιμπορντικός και μεγαλοπρεπής Vangelis στο επόμενο θέμα, με κάτι από το ύφος των αναγνωρισμένων mid-seventies δουλειών του. Κομμάτι οδηγός. Όπως και το επόμενο, που κινείται σ’ ένα πιο σκοτεινό και κάπως πειραματικό στυλ με υπόκωφους θριλερικούς ήχους, πειραγμένα φωνητικά (στο στυλ της Edda Dell'Orso – δεν αποκλείω να είναι και πάλι ο Ντέμης Ρούσσος!) και cool γενικώς ατμόσφαιρα (θα ταίριαζε σε ταινία του Argento).

Το κλείσιμο της πλευράς και του άλμπουμ αναλαμβάνει το πιάνο. Αποδίδει μία ολίγων δευτερολέπτων απλή μελωδία, που σβήνει με fade out.

Το «Sex Power» είναι σπάνιο στην original έκδοση βινυλίου (γαλλική ή ελληνική). Η τιμή του πριν λίγα χρόνια ξεπερνούσε τα 500 ευρώ, τώρα όμως φαίνεται πως έχει πέσει στα μισά (η «κρίση» γαρ). Υπάρχει όμως και η πρόσφατη (2013) άψογη ελληνική επανέκδοσή του στην Missing Vinyl, που ξεκινάει (στο discogs) από τα 18 ευρώ, οπότε δεν γεννάται ζήτημα…

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 8.2.2015

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

105’ με τον Rack

Μουσική / Rack: «Έχω φάει σφαλιάρες γιατί τις ζήταγα, αλλά η ζωή μου πλέον έχει αλλάξει»

Γιος του Λεκτικού Επεξεργαστή και με καριέρα που εκτοξεύτηκε νωρίς, ο δημοφιλής ράπερ έχει αλλάξει ρότα. Στα 25 του, πιο ήρεμος από ποτέ, απολαμβάνει μια φήμη που έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ.
M. HULOT
Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Μουσική / Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Το ακριτικό διαβαλκανικό φεστιβάλ του Christopher King και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση ξεσήκωσε για άλλη μια χρονιά άτομα κάθε ηλικίας και καταγωγής με παραδοσιακή μουσική απρόσμενη και συναρπαστική.
M. HULOT
Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Η Ματούλα Κουστένη διερευνά τη σχέση του ποιητή με τον συνθέτη, την αφετηρία της δημιουργίας του μεγάλου έργου «Άξιον Εστί» και την πορεία του μέχρι την πρώτη ηχογράφηση.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ