«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Jane Birkin, Alain Noury
0

Το «Sex Power» [Philips, 1970] είναι ένα θρυλικό soundtrack του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Παρά ταύτα, ενώ είναι «θρυλικό» έχοντας κάνειμεγάλη φήμη τα τελευταία χρόνια, ελάχιστοι το γνώριζαν έως τα μέσα του ’90.


Προσωπικά, έμαθα για πρώτη φορά την ύπαρξή του στις αρχές εκείνης της δεκαετίας, όταν το είχα δει να πωλείται στον κατάλογο ενός γάλλου εμπόρου (δίσκων). Του είχα ζητήσει λοιπόν να μου αντιγράψει το άλμπουμ σε μια κασέτα (ήταν πανάκριβο) και να μου φωτοτυπήσει το εξώφυλλο, παίρνοντας θάρρος από το γεγονός πως ήμουν παλιός πελάτης του, λέγοντάς του πως ετοιμάζω κάποιο βιβλίο και τα λοιπά.... Και όντως.

Sex - Power» λεγόταν μια ταινία του HenryChapier γυρισμένη στο πρώτο μισό του 1970. Η ταινία ήταν επηρεασμένη από το «Zabriskie Point» του Antonioni και αναφερόταν στην περιπέτεια ενός νεαρού να εντοπίσει τη γυναίκα των ονείρων του, επιχειρώντας μια δύσκολη διαδρομή, βασανιστικά γεμάτη από... Σειρήνες. Ο Chapier κινηματογραφεί εντελώς ελεύθερα, χωρίς σεναριακή γραμμική συνοχή, ανακατεύοντας στοιχεία του χιπισμού εντάσσοντάς τα σ' ένα κάπως φολκλόρ μυστικιστικό περιβάλλον

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Bernadette Lafont

Ο Γάλλος δεν είχε αρνηθεί κι έτσι είχα εγκαίρως το σχετικό υλικό, ώστε να γράψω μια πρώτη γνώμη για το «Sex Power» στο βιβλίο μου «Ραντεβού στο Κύτταρο» [Δελφίνι, 1996], δείχνοντας συγχρόνως και το εξώφυλλο (στο σχετικό section). Δεν γνωρίζω αν νωρίτερα είχε γραφεί κάτι σχετικό στην Ελλάδα, παρότι –κι αυτό είναι το εντυπωσιακό– είχε υπάρξει κάποια στιγμή στα seventies μία ελληνική εκτύπωσή του, την οποία ελάχιστοι πήραν χαμπάρι. Λόγω τίτλου, μάλλον, το άλμπουμ παρέπεσε και το ’φαγε το σκοτάδι…

Τον Σεπτέμβριο του 1997 ο Βρετανός Mark J.T. Griffin έγραψε στο #217 τεύχος του περιοδικού «Record Collector» ένα άρθρο για τον Βαγγέλη Παπαθανασίου κι εκεί ανέφερε το «Sex Power» (στη γαλλική και την ελληνική έκδοσή του), κάτι που είχε πράξει και στο βιβλίο του «V-A-N-G-E-L-I-S The Unknown Man», μιαν ανεξάρτητη σκωτσέζικη έκδοση του 1994, που τυπώθηκε εκ νέου το 1997.

Λίγα χρόνια αργότερα ξαναγράφω για το «Sex Power», αρχικά σ’ ένα άρθρο μου στο «Ποπ & Ροκ» (#252, 5/2000) και εν συνεχεία στο «Jazz & Τζαζ» (#115, 10/2002). Κι ενώ το δίκτυο αναπτυσσόταν ραγδαία θα σκάσουν σιγά-σιγα και τα sites των fans του Vangelis οπότε, και έκτοτε… ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.

X
Το εξώφυλλο του δίσκου

«Sex - Power» (προσέξτε την παύλα στη μέση) λεγόταν μια ταινία του Henry Chapier γυρισμένη στο πρώτο μισό του 1970 (επίσημη πρεμιέρα: Παρίσι, 17/6/1970). Η ταινία ήταν καταφανώς επηρεασμένη από το «Zabriskie Point» του Michelangelo Antonioni (που είχε βγει στις αίθουσες νωρίτερα, την 9/2/1970) και αναφερόταν στην περιπέτεια ενός νεαρού (Alain Noury) να εντοπίσει τη γυναίκα των ονείρων του (Jane Birkin), επιχειρώντας μια δύσκολη διαδρομή, βασανιστικά γεμάτη από… Σειρήνες (Bernadette Lafont, Juliette Villard, Elga Andersen…). Ο Chapier κινηματογραφεί εντελώς ελεύθερα, χωρίς σεναριακή γραμμική συνοχή, ανακατεύοντας στοιχεία του χιπισμού (στην Αμερική είχε ήδη σβήσει η «ιδέα» –υπήρχαν εστίες–, αλλά στην Ευρώπη βρισκόταν στην ακμή της), εντάσσοντάς τα σ’ ένα κάπως φολκλόρ μυστικιστικό περιβάλλον. Η ταινία έχει ενδιαφέρον, ως προϊόν της εποχής της αρχικά, παρότι υπολείπεται τόσο του «Zabriskie Point», όσο και του «El Topo» του Alejandro Jodorowsky, που θ’ ακολουθούσε. Γι’ αυτή λοιπόν την ταινία κλήθηκε να γράψει μουσική ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.

Είναι η εποχή της… ψιλοδιάλυσης των Aphrodite’s Child. Το συγκρότημα (τέλη ’69-αρχές ’70) είναι σε περιοδεία στο νότο της Ευρώπης, με τον Παπαθανασίου να μην ακολουθεί, μένοντας στο Παρίσι και ασχολούμενος με τα δικά του. Το σάουντρακ του «Sex - Power» φαίνεται πως ήταν το παρθενικό (γαλλικό) προσωπικό του σχέδιο…

Είναι η εποχή της... ψιλοδιάλυσης των Aphrodite's Child. Το συγκρότημα (τέλη '69-αρχές '70) είναι σε περιοδεία στο νότο της Ευρώπης, με τον Παπαθανασίου να μην ακολουθεί, μένοντας στο Παρίσι και ασχολούμενος με τα δικά του. Το σάουντρακ του «Sex - Power» φαίνεται πως ήταν το παρθενικό (γαλλικό) προσωπικό του σχέδιο...

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Alain Noury

Η πρώτη πλευρά του άλμπουμ αποτελείται από 6 tracks (άνευ τίτλων) συνολικής διάρκειας 17 λεπτών. Μετά την ολίγων δευτερολέπτων εισαγωγή, περνάμε στο πρώτο κατ’ ουσίαν θέμα. Στηριγμένο στα κρουστά, στα πλήκτρα και βασικά στα χορωδιακά φωνητικά, το κομμάτι αυτό διακρίνεται για τη μελωδική στόφα του. Θα μπορούσε να γράψει κάποιος για μια συνέχεια του ήχου τoυ «In Concert & in the Studio» του Γιώργου Ρωμανού, με μιαν αίσθηση... chariots of fire – με τα πάντα να μεγαλύνονται από την ηχογράφηση-παραγωγή.

Το επόμενο θέμα έχει ακουστικό ήχο και είναι ενοργανωμένο για κιθάρα. Κάποιοι off ήχοι από το φιλμ, του δίνουν έναν πρόδηλο cinematique αέρα. Ακολουθεί ένα track που ξεκινά, συνεχίζει και ολοκληρώνεται στηριζόμενο στα κρουστά (υποθέτω πως όλα τα κρουστά τα χειρίζεται ο Vangelis). Είναι κάπως ραφιναρισμένο. Δεν έχει π.χ. την «άγρια ομορφιά» αναλόγων θεμάτων από τον ελληνικό κινηματογράφο – του Γιάννη Μαρκόπουλου φερ’ ειπείν.

Δεν το ανέφερα τυχαία το όνομα του Μαρκόπουλου. Έχω την αίσθηση πως αποτελεί μία πρώιμη (ελληνική) επιρροή του Βαγγέλη Παπαθανασίου, πράγμα που φαίνεται στο επόμενο κομμάτι. Μία πολύ ωραία κάπως trad μελωδία, που ανακαλεί στη μνήμη μου το soundtrack της ταινίας του Γιώργου Σκαλενάκη «Επιχείρησις Απόλλων» – στην οποία είχε γράψει μουσική ο Μαρκόπουλος, με τον Παπαθανασίου να συνθέτει το «Εκδρομικό τραγούδι» σε στίχους Γιώργου Παπαστεφάνου (το θυμόσαστε – απέδιδαν η Έλενα Ναθαναήλ και ο Thomas Fritsch).

Η πλευρά θα ολοκληρωθεί μ’ ένα ακόμη «ήσυχο» μελωδικό κομμάτι, παιγμένο στο πιάνο.

Η δεύτερη πλευρά έχει διάρκεια 17:27 και περιλαμβάνει πέντε θέματα. Το πρώτο έχει ένα ημι-ηλεκτρονικό κάπως στυλ, αλλά τα διαρκή κρουστά και το φλάουτο το μετατοπίζουν σε πιο folk περιοχές.

«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Juliette Villard, Alain Noury
«Sex Power»: ένα σπάνιο σάουντρακ του Βαγγέλη Παπαθανασίου Facebook Twitter
Juliette Villard, Alain Noury

Ακολουθεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα του LP, και περαιτέρω το μεγαλύτερο σε διάρκεια. Κι εδώ κάποια πρώιμα ηλεκτρονικά δηλώνουν παρόν, όπως και τα κρουστά και ακόμη τα βυζαντινά chorus vocals (πιθανώς να είχε κάτι από τότε στο μυαλό του ο Vangelis – σε σχέση με το «666» εννοώ). Η ανάπτυξη μοιάζει αυτοσχεδιαστική, ενώ έχει πέσει και η σχετική στουντιακή επεξεργασία. Αν μου έλεγε κάποιος πως αυτός που ακούγεται να ψέλνει προς το τέλος, στο συγκεκριμένο track, είναι ο Ντέμης Ρούσσος θα το πίστευα… (Το λέω επειδή δεν αναφέρεται τίποτα σχετικό στο άλμπουμ).

Early… κιμπορντικός και μεγαλοπρεπής Vangelis στο επόμενο θέμα, με κάτι από το ύφος των αναγνωρισμένων mid-seventies δουλειών του. Κομμάτι οδηγός. Όπως και το επόμενο, που κινείται σ’ ένα πιο σκοτεινό και κάπως πειραματικό στυλ με υπόκωφους θριλερικούς ήχους, πειραγμένα φωνητικά (στο στυλ της Edda Dell'Orso – δεν αποκλείω να είναι και πάλι ο Ντέμης Ρούσσος!) και cool γενικώς ατμόσφαιρα (θα ταίριαζε σε ταινία του Argento).

Το κλείσιμο της πλευράς και του άλμπουμ αναλαμβάνει το πιάνο. Αποδίδει μία ολίγων δευτερολέπτων απλή μελωδία, που σβήνει με fade out.

Το «Sex Power» είναι σπάνιο στην original έκδοση βινυλίου (γαλλική ή ελληνική). Η τιμή του πριν λίγα χρόνια ξεπερνούσε τα 500 ευρώ, τώρα όμως φαίνεται πως έχει πέσει στα μισά (η «κρίση» γαρ). Υπάρχει όμως και η πρόσφατη (2013) άψογη ελληνική επανέκδοσή του στην Missing Vinyl, που ξεκινάει (στο discogs) από τα 18 ευρώ, οπότε δεν γεννάται ζήτημα…

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 8.2.2015

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Subset Festival, η συναρπαστική σκηνή της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας 

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Subset Festival: Η συναρπαστική μουσική του μέλλοντος είναι ήδη εδώ

Το φεστιβάλ νέας μουσικής παρουσιάζει καταξιωμένους καλλιτέχνες της διεθνούς σκηνής που συνομιλούν με τα νέα μέσα, αποκαλύπτοντας τις άπειρες δυνατότητες της σύγχρονης δημιουργίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ηρώδειο: Όπερα, θέατρο και πολλή μουσική

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Ηρώδειο: Όπερα, θέατρο και πολλή μουσική

«Τουραντότ» και «Ριγολέττο» από την Εθνική Λυρική Σκηνή, συναυλίες των Raining Pleasure και Stranglers, καθώς και οι κορυφαίοι Max Richter και Youssou N’Dour, είναι μερικές μόνο από τις πολυαναμενόμενες εκδηλώσεις που θα παρουσιαστούν στο ρωμαϊκό ωδείο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PinkPantheress: H απόλυτη ποπ σταρ της Gen Z

Μουσική / PinkPantheress: Από το παιδικό της δωμάτιο στo παγκόσμιo Billboard

Η καριέρα της γεννήθηκε μέσα από τα social media, αλλά είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μουσική της, μια lo-fi μείξη bedroom pop, drum ‘n’ bass και UK garage, δεν μπαίνει σε κανένα κουτάκι, είτε ηχητικό είτε αισθητικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ