Τοιχογραφία του Κιθ Χάρινγκ σε κλαμπ της Βαρκελώνης κινδυνεύει από την επικείμενη κατεδάφιση του κτιρίου

 Facebook Twitter
Ο σπουδαίος καλλιτέχνης Κιθ Χάρινγκ άλλαξε με τη μοναδική του παρουσία και καλλιτεχνική δράση τον τρόπο που ο κόσμος έβλεπε την street art. Φωτο: Getty Images
0

ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ Φεβρουαρίου του 1989, ένας νεαρός στέκεται έξω από το κλαμπ Ars Studio της Βαρκελώνης και ο πορτιέρης δεν του επιτρέπει να μπει μέσα. Ο Cesar de Melero ήταν DJ εκείνη την εποχή στο κλαμπ, όταν κάποιος του είπε ότι ο Keith Haring ήταν έξω από την πόρτα.

Ο ίδιος θυμάται σήμερα ότι το κλαμπ ήταν γεμάτο και αφού έφτασε στην πόρτα σπρώχνοντας το πλήθος τον είδε. «Ήταν εκεί, με το άγιο, αθώο πρόσωπό του, και είπα στον θυρωρό να τον αφήσει να περάσει μέσα, και είπα στο αφεντικό: "Σαμπάνια για τον Keith Haring"».

Η φιλία τους ξεκίνησε με αυτό τον τρόπο και ο Χάρινγκ ζωγράφισε μια τοιχογραφία μέσα στο DJ booth του De Melero. Το κλαμπ έκλεισε το 1992, από τότε που έγινε αίθουσα μπιλιάρδου. Η τοιχογραφία του Χάρινγκ παραμένει εκεί, απείραχτη και μισοξεχασμένη, ακριβώς όπως τη ζωγράφισε. Ο ιδιοκτήτης της αίθουσας μπιλιάρδου λέει πως αν δεν ήταν αυτός η τοιχογραφία θα είχε εξαφανιστεί κάτω από στρώματα μπογιάς.

Αν και μέχρι σήμερα σώθηκε, φαίνεται να κινδυνεύει αφού οι ιδιοκτήτες του κτιρίου σχεδιάζουν να το κατεδαφίσουν για να χτίσουν ένα σπίτι φροντίδας για ηλικιωμένους και η τοιχογραφία φαίνεται να έχει αβέβαιο μέλλον, αν και η πόλη έχει δεσμευτεί να τη σώσει, όπως και άλλες τοιχογραφίες σε κτίρια προς κατεδάφιση.

Η τοιχογραφία του Χάρινγκ παραμένει εκεί, απείραχτη και μισοξεχασμένη, ακριβώς όπως τη ζωγράφισε. Ο ιδιοκτήτης της αίθουσας μπιλιάρδου λέει πως αν δεν ήταν αυτός η τοιχογραφία θα είχε εξαφανιστεί κάτω από στρώματα μπογιάς.

Ο ιδιοκτήτης των μπιλιάρδων Γκαμπριέλ Καράλ ισχυρίζεται ότι η τοιχογραφία τού ανήκει γιατί υπάρχει μια ρήτρα στο συμφωνητικό ενοικίασης που του δίνει το δικαίωμα ιδιοκτησίας για την τέχνη στους τοίχους. Το έργο αξίζει 80.000 ευρώ και το Ίδρυμα Keith Haring είναι πρόθυμο να πληρώσει για την περίπλοκη επιχείρηση της αφαίρεσής του. Ο Καράλ είπε ακόμα ότι δεν έχει αποφασίσει αν θα την πουλήσει ή θα τη δωρίσει στο ίδρυμα.

Ο πρώην DJ του κλαμπ και φίλος του Χάρινγκ διαφωνεί με την πώληση που δεν συμβαδίζει «με το πνεύμα της ειλικρίνειας και της γενναιοδωρίας με την οποία ζωγραφίστηκε η τοιχογραφία». Λέει για τον Χάρινγκ ότι «ήταν ένα τόσο φυσιολογικό και ευχάριστο άτομο, καθόλου ματαιόδοξο».

Ο Χάρινγκ βρισκόταν στη Βαρκελώνη κατόπιν προτροπής του Montse Guillén, ενός σεφ στο Internacional Tapas Bar & Restaurant στην Tribeca, ένα στέκι της δεκαετίας του 1980, όπου σύχναζαν καλλιτέχνες όπως ο Andy Warhol καθώς και μουσικοί, μεταξύ των οποίων η Grace Jones και ο David Byrne.

Το πρωί μετά από εκείνο το βράδυ στο κλαμπ, ο Ντε Μελέρο, ο οποίος είναι τώρα κορυφαίος DJ στην Ίμπιζα, συνόδευσε τον Χαρινγκ στην Plaça Salvador Seguí στο El Raval, ένα γνωστό στέκι για σεξεργάτριες και τοξικοεξαρτημένους, όπου ο Χάρινγκ ζωγράφισε μια τοιχογραφία σε ένα κτίριο που ήταν προγραμματισμένο να κατεδαφιστεί.

Η ιστορία και η τύχη της τοιχογραφίας του Κιθ Χάρινγκ σε ένα κλαμπ της Βαρκελώνης ένα χρόνο πριν το θάνατό του Facebook Twitter
Ο Χαρινγκ ζωγραφίζει μια τοιχογραφία στην Plaça Salvador Seguí στο El Raval, ένα γνωστό στέκι για σεξεργάτριες και τοξικοεξαρτημένους. Φωτο: Keith Haring Foundation

Η τοιχογραφία απεικονίζει ένα φίδι που τρώει τα πάντα κάτω από το σύνθημα: «Μαζί μπορούμε να σταματήσουμε το AIDS.» Ο Χάρινγκ πέθανε έναν χρόνο αργότερα από επιπλοκές που σχετίζονται με το AIDS.

Ο Ντε Μέλερο, ο οποίος βιντεοσκόπησε την εκδήλωση, έγραψε το σύνθημα στα ισπανικά, «Todos juntos podemos parar el sida», σε ένα κομμάτι χαρτί για να το αντιγράψει ο Χάρινγκ. Την επόμενη η τοιχογραφία είχε γεμίσει ταγκς και μουτζούρες γιατί κανένας δεν νοιαζόταν αν την είχε κάνει ο Κιθ Χάρινγκ, που και ο ίδιος ήξερε ότι το κτίριο θα κατεδαφιζόταν αλλά δεν νοιαζόταν καθόλου γι' αυτό. Ένα αντίγραφο του πρωτότυπου αυτού έργου φυλάσσεται στο MACBA, το μουσείο σύγχρονης τέχνης της πόλης.

Εκείνο το βράδυ, ο Χάρινγκ πήγε ξανά στο Ars Studio και ζήτησε από τον Ντε Μελέρο να απομακρύνει τους δίσκους του από τον τοίχο στην καμπίνα του DJ επειδή ήθελε να ζωγραφίσει. Με το ίδιο κόκκινο χρώμα με το οποίο ζωγράφισε την τοιχογραφία νωρίτερα εκείνη την ημέρα, απεικόνισε μια μορφή που φαίνεται να δονείται στoυς ήχους της μουσικής.

«Αυτός ο πίνακας πρέπει να μείνει εκεί που είναι. Πρώτα ήταν σε ένα νυχτερινό κλαμπ, μετά σε μια αίθουσα μπιλιάρδου, τώρα ένα σπίτι φροντίδας ηλικιωμένων. Γιατί όχι;» είπε ο Ντε Μελέρο.

Η ιστορία και η τύχη της τοιχογραφίας του Κιθ Χάρινγκ σε ένα κλαμπ της Βαρκελώνης ένα χρόνο πριν το θάνατό του Facebook Twitter
Μια πολαρόιντ με τον Χάρινγκ να ζωγραφίζει την τοιχογραφία στο Ars Studio το 1989. Φωτο: César de Melero

Ένας εκπρόσωπος του δημοτικού συμβουλίου της Βαρκελώνης είπε: «Έχουμε εγγυηθεί την προστασία της τοιχογραφίας στο πλαίσιο του ειδικού αστικού σχεδίου και ζητήσαμε από την Generalitat [περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας] να την κηρύξει ως μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Ο Ντε Μέλερο δυσφορεί όταν ακούει να μιλάνε για την οικονομική αξία του πίνακα. «Ο Χάρινγκ δεν το ζωγράφισε για χρήματα, το έκανε ως σημάδι φιλίας και από αγάπη για το κλαμπ και τη Βαρκελώνη» είπε, προσθέτοντας ότι κανείς δεν μπορεί να αξιώσει ιδιοκτησία του έργου. Άλλωστε, ο ίδιος ο Χάρινγκ έλεγε: «Η τέχνη είναι για όλους».

Μπορεί η πορεία του στη ζωή να ήταν σύντομη, αλλά το άστρο του λάμπει μέχρι σήμερα. Ο σπουδαίος καλλιτέχνης Κιθ Χάρινγκ άλλαξε με τη μοναδική του παρουσία και καλλιτεχνική δράση τον τρόπο που ο κόσμος έβλεπε τη street art. Πέθανε μόλις στα 31 του χρόνια αλλά είχε προλάβει να ιδρύσει το Keith Haring Foundation το οποίο χρηματοδοτεί μέχρι σήμερα οργανώσεις που ασχολούνται με εκπαιδευτικά προγράμματα για μη προνομιούχα παιδιά για τη μόρφωση, πρόληψη και φροντίδα του ιού του AIDS.

Η ιστορία και η τύχη της τοιχογραφίας του Κιθ Χάρινγκ σε ένα κλαμπ της Βαρκελώνης ένα χρόνο πριν το θάνατό του Facebook Twitter
Ένα CD με αντίγραφο του έργου τέχνης που ζωγράφισε ο Χάρινγκ στο Ars Studio. Φωτογραφία: César de Melero

Στη σύντομη και δημιουργική ζωή του ο Κιθ Χάρινγκ είχε αφοσιωθεί σε θέματα όπως το AIDS, ο εθισμός στα ναρκωτικά, η παράνομη αγάπη και το απαρτχάιντ. «Το κοινό έχει δικαίωμα στην τέχνη. Η τέχνη είναι για τον καθένα. Συχνά το έργο μου είναι αρκετά διφορούμενο, ώστε να μπορεί να ερμηνεύεται από οποιονδήποτε», έλεγε, κάνοντας τα απλά σχέδιά του να μιλάνε περισσότερο από όσο χίλιες λέξεις για τα ζητήματα της εποχής του.

Ήταν είκοσι ετών όταν μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει ζωγραφική. Μέσα στον δημιουργικό άνεμο που σάρωνε την πόλη στη δεκαετία του ’80, ο Κιθ Χάρινγκ βρήκε την προσωπική του γλώσσα σχεδιάζοντας ασταμάτητα με κιμωλίες αρχικά στους χώρους για διαφημιστικές πινακίδες στο μετρό, κάνοντας σύμβολα ακατανόητα τότε, τα πρώτα γκράφιτι που απλώς ήταν μια υποκουλτούρα πολύ κοντά στον βανδαλισμό.

Ο Κιθ Χάρινγκ, μέρος της θρυλικής σκηνής της δεκαετίας του ’80 της Νέας Υόρκης, εμπνευσμένος, ακτιβιστής έκανε εξώφυλλα δίσκων για τους Run-DMC και τον David Bowie, σκηνοθέτησε την Grace Jones, σχεδίασε ρούχα με την Vivienne Westwood και τον Malcolm McLaren διαχέοντας τις ιδέες του όπως ήθελε πάντα, σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

New York, New Wave: Σπάνιες φωτογραφίες από την θρυλική εικαστική σκηνή της Νέας Υόρκης στα ‘80s

Φωτογραφία / New York, New Wave: Σπάνιες φωτογραφίες από την θρυλική εικαστική σκηνή της Νέας Υόρκης στα ‘80s

Με κεντρικές φιγούρες τον Keith Haring και τον Jean-Michel Βasquiat, τους πρόωρα χαμένους σούπερ σταρ της νεοϋορκέζικης εικαστικής σκηνής στη δεκαετία του ’80, μια μεγάλη έκθεση συγκεντρώνει φωτογραφίες από εκείνες τις έντονες μέρες και τις ακόμα πιο έντονες νύχτες

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ