Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα

Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Τρίπτυχο. Εργαστήρια Στρόγκανοφ, 1626. Το τρίπτυχο με τα χαρακτηριστικά φλογόμορφα τελειώματα περιέχει είκοσι μία σκηνές που διακρίνονται για τη μικρογραφική ακρίβεια, το πλούσιο χρυσό και τις πολύπλοκες συνθέσεις. Το έργο φιλοτεχνήθηκε στα εργαστήρια Στρόγκανοφ για Έλληνα παραγγελιοδότη, όπως μαρτυρούν οι ελληνικές επιγραφές. Μουσείο Μπενάκη, αρ. 14147
0

Μια ιδιαίτερα σημαντική έκθεση, η πρώτη που επιχειρεί συστηματικά την ανάδειξη έργων της ρωσικής εκκλησιαστικής τέχνης, ξεκινά στο κεντρικό κτίριο του Μουσείο Μπενάκη στις 14 Δεκεμβρίου. Η «Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα» διερευνά την παρουσία και διάδοση των ρωσικών θρησκευτικών έργων στις ελληνικές κοινότητες και τα εκκλησιαστικά κέντρα από τα μέσα του 16ου έως τα τέλη του 19ου αιώνα.


Οι πολυάριθμες ρωσικές εικόνες καθώς και τα ποικίλα λειτουργικά σκεύη, άμφια, βιβλία και αντικείμενα ιδιωτικής ευλάβειας που φυλάσσονται σήμερα σε μονές, ναούς και μουσεία στην Ελλάδα αποτέλεσαν το αντικείμενο ενός ερευνητικού προγράμματος που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας από το 2012 έως το 2015, με κύρια ερευνήτρια τη Γιουλιάνα Μπόιτσεβα.

Στο πλαίσιο αυτής της έρευνας καταγράφηκαν, μελετήθηκαν και συντηρήθηκαν ρωσικές εικόνες και λατρευτικά αντικείμενα που βρίσκονται διάσπαρτα όχι μόνο σε μουσειακές συλλογές αλλά και σε μοναστήρια και ναούς, στους οποίους αφιερώθηκαν ως δωρεές και αναθήματα.

Ο πρώτος και παλαιότερος δίαυλος μεταφοράς ρωσικών εικόνων στον ελληνικό χώρο σχετίζεται με την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας και ενεργοποιείται ήδη από τον 16ο αιώνα, με βασικό χαρακτηριστικό τη διαρκή επιδίωξη πολιτικής και θρησκευτικής κηδεμονίας επί του ορθόδοξου πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.


Με αφορμή το αφιερωματικό έτος «2016: Ελλάδα-Ρωσία», το Μουσείο Μπενάκη, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, σχεδίασε τη διοργάνωση μιας έκθεσης που αξιοποιεί τα πορίσματα αυτής της πολυετούς έρευνας. Η έκθεση «Θρησκευτική τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα (16ος-19ος αιώνας)» προοριζόταν αρχικά να παρουσιαστεί στη Μόσχα, στο Μουσείο «Αντρέι Ρουμπλιόφ», υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Καθώς η παρουσίαση στη Μόσχα δεν κατέστη δυνατό να υλοποιηθεί, το Μουσείο Μπενάκη τροποποίησε το εκθεσιακό του πρόγραμμα, προκειμένου να φιλοξενήσει την έκθεση στην Αθήνα.

Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Σταυρός του πατριάρχη Ιωακείμ Γ’, δωρεά του τσάρου της Ρωσίας Νικόλαου Β’. Μόσχα, περ. 1908-1912. Ο σταυρός, είναι κατασκευασμένος από συνθετικό ελεφαντόδοντο, ένα νέο υλικό της εποχής. Οι σφραγίδες πιστοποιούν ότι φιλοτεχνήθηκε από τον διάσημο χρυσοχόο Κοσμά Κόνοφ σε εργαστήριο που προμήθευε με πολυτελή έργα την αυτοκρατορική αυλή. Μουσείο Μπενάκη, αρ. 8313. Δωρεά Κωνσταντίνου Σπανούδη.


«Οι ρωσικές εικόνες γνωρίζουν μεγάλη και συστηματική διάδοση στον χώρο της Ορθόδοξης Ανατολής από τον 16ο αιώνα και εξής για αισθητικούς, πολιτικο-θρησκευτικούς και οικονομικούς λόγους. Η υψηλή καλλιτεχνική αξία και οι υφολογικές τους ιδιαιτερότητες τις κατέστησαν από πολύ νωρίς ιδιαίτερα αρεστές και επιθυμητές στους ορθόδοξους της Ανατολής. Επιπλέον, το γεγονός ότι προέρχονταν από τη Ρωσία προσέδιδε στις εικόνες αυτές ιδιαίτερη συμβολική πολιτικο-θρησκευτική αξία.

Τέλος, η ανάπτυξη στη Ρωσία μαζικής παραγωγής εικόνων καλής ποιότητας και χαμηλού κόστους τις καθιστούσε προσιτές σε ευρύτερα στρώματα του ορθόδοξου πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των ορθόδοξων κρατών της Βαλκανικής που τη διαδέχτηκαν. Αξίζει να σημειωθεί εν προκειμένω ότι σε αντίθεση με άλλα αντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης που φτάνουν από τη Ρωσία, οι εικόνες δεν προορίζονται αποκλειστικά για λειτουργική χρήση» σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης η Γιουλιάνα Μπόιτσεβα, ενώ στη συνέχεια περιγράφει τους διαύλους μέσω των οποίων αυτές έφταναν στην Ελλάδα.


Ο πρώτος και παλαιότερος δίαυλος μεταφοράς ρωσικών εικόνων στον ελληνικό χώρο σχετίζεται με την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας και ενεργοποιείται ήδη από τον 16ο αιώνα, με βασικό χαρακτηριστικό τη διαρκή επιδίωξη πολιτικής και θρησκευτικής κηδεμονίας επί του ορθόδοξου πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η πολιτική αυτή εξελίσσεται σταδιακά από την αρχική εκδήλωση ενός «πνευματικού προστατευτισμού» στον σχηματισμό ενός ιεραρχικού, ρυθμιζόμενου από το κράτος μηχανισμού κατανομής της λεγόμενης «ελεημοσύνης». Ο μηχανισμός αυτός, μετά το 1821, καταλήγει στην αθρόα αποστολή εκκλησιαστικών αντικειμένων στην Ελλάδα μέσω του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας.

Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Αντιμήνσιο (κινητή Αγία Τράπεζα), δωρεά της Μεγάλης Αικατερίνης της Ρωσίας προς τον Νικηφόρο Θεοτόκη (Κέρκυρα 1731 – Μόσχα 1800), αρχιεπίσκοπο Αστραχανίου και Σταυρουπόλεως και επιφανή προσωπικότητα του Nεοελληνικού Διαφωτισμού. Το αντιμήνσιο καθαγιάστηκε από τον αρχιεπίσκοπο Θεοτόκη για τον ναό της Παναγίας Αντιβουνιώτισσας στην Κέρκυρα. Μόσχα, τυπογραφείο της Ιεράς Συνόδου, τέλη 18ου αιώνα. Μουσείο Αντιβουνιώτισσας ΑΜ124

Παράλληλα με τις επίσημες δωρεές του τσάρου και της ρωσικής Εκκλησίας, πολλές ρωσικές εικόνες αποστέλλονται στον ελληνικό χώρο από Έλληνες που μεταναστεύουν στη Ρωσία ή ταξιδεύουν σε αυτή για λόγους θρησκευτικούς ή επαγγελματικούς. Σημαντικές είναι οι δωρεές υψηλής ποιότητας εικόνων εκ μέρους Ελλήνων της Ρωσίας, υψηλόβαθμων κληρικών, λογίων, μεταφραστών στα γραφεία των πρεσβευτών, γιατρών και εμπόρων, ο αριθμός των οποίων στη Μόσχα αυξάνεται σημαντικά από τον 17ο αιώνα και μετά.


Ο τρίτος σημαντικός δίαυλος μεταφοράς ρωσικών εικόνων στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια είναι το εμπόριο ρωσικών εικόνων, στο οποίο ειδικεύεται μια ιδιαίτερη κατηγορία Ρώσων πλανόδιων εμπόρων, οι γνωστοί ως «Αφένια». Οι Αφένια διακινούν στην ορθόδοξη Ανατολή εικόνες μικρότερης αξίας, τις λεγόμενες «ευρείας ζήτησης», από τον 17ο μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα. Πρόκειται για εικόνες που παράγονταν μαζικά στην περιφέρεια του Βλαντίμιρ και του Σούζνταλ, με διαδικασίες πρωτοβιομηχανικής οργάνωσης παραγωγής.

Οι ρωσικές εικόνες που συναντάμε στην Ελλάδα στην πλειονότητά τους χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα ως τις αρχές του 20ού και εκπροσωπούν όλα σχεδόν τα ρεύματα της ρωσικής αγιογραφίας αυτής της περιόδου. Η θεματολογία τους είναι ποικιλόμορφη, αναμφίβολα όμως κυριαρχούν οι εικόνες της Παναγίας, με τον Άγιο Νικόλαο, τον προστάτη των ναυτικών, να είναι ο δημοφιλέστερος από τους αγίους.

Τα περισσότερα αντικείμενα της έκθεσης προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, του Μουσείου Αντιβουνιώτισσας στην Κέρκυρα, καθώς και του Κοργιαλένειου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου της Κεφαλονιάς, ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι η παραχώρηση έργων από εκκλησιαστικές συλλογές, μοναστήρια και ναούς.


Στον κατάλογο της έκθεσης παρουσιάζονται και ορισμένα σπάνια αντικείμενα από μοναστηριακές συλλογές και ναούς που δεν ήταν δυνατό να μετακινηθούν, αλλά προσφέρθηκε η δυνατότητα φωτογράφισης και μελέτης τους. Συνολικά, ο κατάλογος περιλαμβάνει 42 έργα ρωσικής εκκλησιαστικής τέχνης που εκτίθενται για πρώτη φόρα, ώστε να φωτιστεί ολόπλευρα το σημαντικό αυτό φαινόμενο πολιτισμικής μεταφοράς και να γνωρίσουμε καλύτερα ένα πολύ ιδιαίτερο, αλλά όχι επαρκώς αναγνωρισμένο κομμάτι του οπτικού πολιτισμού του ελληνικού χώρου.

Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Ο άγιος Γεώργιος Δρακοντοκτόνος από τον Άγιο Γεώργιο Πολιτείας στην Καστοριά. Εργαστήριο Ροστόφ, τέλη 17ου-αρχές 18ου αιώνα. Η εικόνα ακολουθεί τη ζωγραφική των αγιογράφων της Αίθουσας Όπλων του Κρεμλίνου. Η ελληνική εικονογραφία του θέματος εμπλουτίζεται εδώ με ένα σπάνιο επεισόδιο από τη ρωσική παράδοση της περιοχής του Ροστόφ: πάνω αριστερά, ο άγιος Ιωάννης Θεολόγος εικονίζεται να προσφέρει το ραβδί του στον άγιο Γεώργιο. Άγιος Γεώργιος Πολιτείας, Καστοριά
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, δώρα του Ιωάννη Καποδίστρια στη Μονή Πλατυτέρας Κέρκυρας. Μόσχα 1819. Ο Καποδίστριας διατηρούσε ιδιαίτερη σχέση με τη Μονή Πλατυτέρας, στην πόλη της Κέρκυρας, στην οποία χάρισε πολυάριθμα δώρα ως έκφραση ευγνωμοσύνης για τη σωτηρία του από ατύχημα.
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Οι δύο αρχάγγελοι, ζωγραφισμένοι με λάδι σε καμβά, φιλοτεχνήθηκαν στο εργαστήριο του διάσημου ζωγράφου της Αγίας Πετρούπολης Βλαντίμιρ Μποροβικόφσκι. Καθολικό Μονής ΥΘ Πλατυτέρας, Κέρκυρα.
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Παναγία «Ουτολί μογιά πετσάλι» (Η Παυσολύπη), Μόσχα, 18ος αιώνας. Η εικόνα μεταφέρει τη ρωσική εκδοχή ενός βυζαντινού εικονογραφικού τύπου με τον Χριστό ξαπλωμένο στην αγκαλιά της μητέρας του. Κάτω από τις μορφές διαβάζεται το τροπάριο από τον κανόνα της Παναγίας Παυσολύπης. Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου, αρ. 2522
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Η Βάπτιση του Χριστού. Νόβγκοροντ, 16ος αιώνας. Το επεισόδιο της Βάπτισης εικονίζεται ιδιαίτερα λιτό, με τα βασικά μόνο πρόσωπα της σκηνής, από τα οποία απουσιάζει το χέρι του Θεού και το άγιο Πνεύμα. Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, αρ. ΒΕΙ 576
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Η Αγία Σκέπη της Θεοτόκου, δώρο του αρχιεπισκόπου Ελασσώνος Αρσενίου στη Μονή Δουσίκου. Μόσχα, 1589. Ο άγιος Αρσένιος Ελασσώνος (1550-1625) κατέχει κεντρική θέση στην ιστορία των πολιτιστικών σχέσεων Ρωσίας-Ελλάδας. Χάρη στον λόγιο Έλληνα ιεράρχη, που από το 1589 εγκαταστάθηκε στη Ρωσία, πλήθος «μοσχοβίτικων» εικόνων και εκκλησιαστικών σκευών στάλθηκαν σε ελληνικά μοναστήρια και ναούς. Δικά του αφιερώματα φυλάσσονται στις μονές Δουσίκου, Μεγάλου Μετεώρου, Βαρλαάμ και Τατάρνας. Μονή Δουσίκου αρ. 47.
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Το όραμα του αγίου Σεργίου του Ράντονεζ, δώρο του αρχιεπισκόπου Ελασσώνος Αρσενίου στη Μονή Δουσίκου. Μόσχα, τέλη 16ου – αρχές 17ου αιώνα. Στην εικόνα ιστορείται το όραμα της εμφάνισης της Παναγίας στον άγιο Σέργιο του Ράντονεζ, προστάτη-άγιο της Ρωσίας από το 1422. Μονή Δουσίκου, αρ. 46
Θρησκευτική Τέχνη από τη Ρωσία στην Ελλάδα Facebook Twitter
Ευαγγέλιο της ελληνικής κοινότητας Καλλίπολης με ρωσική επίχρυση στάχωση και ζωγραφισμένα σμάλτα. Μόσχα 1867. Τα ζωγραφισμένα σμάλτα κυριαρχούν στα ρωσικά άμφια και λειτουργικά σκεύη, από τον 17ο αιώνα. Η μαζική παραγωγή τους, που έφτανε μέχρι και τα 2,000,000 τεμάχια το χρόνο, είχε κύριους παραγγελιοδότες τα μοναστήρια και τα αυλικά εργαστήρια ειδών πολυτελείας. Το ευαγγέλιο του Μουσείου Μπενάκη προέρχεται από τα προσφυγικά κειμήλια του 1922. Μουσείο Μπενάκη, αρ. 34159.

Ιnfo:

Θρησκευτική Τέχνη από την Ρωσία στην Ελλάδα

Μουσείο Μπενάκη

14/12/2017 - 11/02/2018

Τετάρτη, Παρασκευή: 9:00 - 17:00

Πέμπτη, Σάββατο: 9:00 - 00:00

Κυριακή: 9:00 - 15:00

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

H Παναγία ως γυναίκα και άνθρωπος, κάτι περισσότερο από μια άφωνη ιερή μορφή

Βιβλίο / H Παναγία ως γυναίκα και άνθρωπος, κάτι περισσότερο από μια άφωνη ιερή μορφή

Πού προστρέχει κανείς ιστορικά, όταν αναζητά γεγονότα και όχι θρησκευτικούς ύμνους για το πιο λατρεμένο, αλλά και πιο βουβό -ιστορικά- πρόσωπο της χριστιανικής αφήγησης; Μερικές απαντήσεις
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Πώς ήταν άραγε η Αθήνα την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ήταν άραγε η Αθήνα την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Ο αρχαιολόγος Γιώργης Μαγγίνης περιγράφει την εικόνα της ελληνικής πρωτεύουσας από το 1485 έως το 1830 και αναλύει τους πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών κατά τους τέσσερις αιώνες της οθωμανικής συμβίωσης
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ιερά λείψανα με χορηγούς επικοινωνίας: Πίστη βαθιά ή στυγνή εκμετάλλευση;

Ελλάδα / Ιερά λείψανα με χορηγούς επικοινωνίας: Πίστη βαθιά ή στυγνή εκμετάλλευση;

Πού πηγαίνουν τα χρήματα; Γιατί η υποδοχή έγινε με τιμές αρχηγού κράτους; Τι σχέση έχουν με την Εκκλησία οι χορηγοί επικοινωνίας;, Mε αφορμή την υποδοχή του σκηνώματος της Αγίας Ελένης απαντούν ο επίσκοπος Φαναρίου Αγαθάγγελος και ο καθηγητής Κοινωνιολογίας της Θρησκείας του Παντείου Πανεπιστημίου, Αντώνης Παπαρίζος
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ