Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Η Νοτιοαφρικανή Ελληνίδα Πηνελόπη Σιώπη - Penny Siopis δικαιώθηκε τόσο πολιτικά όσο και καλλιτεχνικά. Φωτ.: Mario Todeschini

Penny Siopis: Το πολυδιάστατο έργο της ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανής καλλιτέχνιδας στο ΕΜΣΤ

0

Το ΕΜΣΤ μάς συστήνει τη Νοτιοαφρικανή, ελληνικής καταγωγής καλλιτέχνιδα Penny Siopis, ουσιαστικά εντελώς άγνωστη στο ελληνικό κοινό, εκτός ενδεχομένως από επιμελητές, συλλέκτες και γκαλερίστες οι οποίοι ταξιδεύουν ανά την υφήλιο, δίνουν το «παρών» σε διεθνείς μπιενάλε και επισκέπτονται μουσεία. Η αναδρομική έκθεση σε επιμέλεια της καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ Κατερίνας Γρέγου φέρει τον τίτλο «For Dear Life», απλώνεται σε ολόκληρο το επίπεδο -1 του μουσείου και είναι αφιερωμένη στο πολυσύνθετο και πολυδιάστατο έργο της, καλύπτοντας τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 και φτάνοντας μέχρι σήμερα.

Άκρως πολιτικοποιημένη, η Penny Siopis θίγει μια σειρά από θέματα που άλλοτε συνδέονται με την αποικιοκρατία, το απαρτχάιντ και τον ρατσισμό και άλλοτε με τον σεξισμό, τα δικαιώματα των γυναικών και το φύλο. Θέματα όχι αυτονόητα για την εποχή και τη γενιά της, που στην ωριμότητά της είδε το απολυταρχικό παλιό καθεστώς να καταρρέει και μια νέα δημοκρατική διακυβέρνηση να αναδύεται.   

Ζωγραφικά έργα μεγάλης κλίμακας, μικρότερα, μελάνια, εγκαταστάσεις, μέχρι και φιλμ 8 και 16 χιλιοστών απαρτίζουν αυτήν τη σημαντική παρουσίαση, η οποία αφηγείται ταυτόχρονα τους αγώνες και τις εξελίξεις της πατρίδας της, με απόλυτη συνείδηση περιεχομένου και φόρμας, καθώς η Penny Siopis έδινε ανέκαθεν σημασία στη διαδικασία της δημιουργίας και στα υλικά της σε σχέση με το περιεχόμενο, την έννοια, το μήνυμα. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει χρησιμοποιήσει, εκτός από λαδομπογιά και μελάνια, οτιδήποτε της πρόσφερε τη δυνατότητα να εκφραστεί, όπως ζάχαρη, μπαχαρικά, τσάι, ναφθαλίνη, το ίδιο της το αίμα, εφημερίδες, πρόσφατα και κόλλα.  

Γεννημένη το 1953 στην πόλη Βράιμπεργκ, σε μια βορειοδυτική επαρχία της Νότιας Αφρικής, από Έλληνες γονείς προερχόμενους από τη Θεσσαλονίκη και την Άνδρο, δεν έμαθε ελληνικά ως παιδί και σήμερα μετά βίας αρθρώνει μερικές λέξεις, ενώ η λαχτάρα να συνδεθεί με τη χώρα καταγωγής της είναι ολοφάνερη σε κάθε επαφή μαζί της. Τι είναι άραγε αυτό που την κάνει να επιστρέφει όλο και πιο συχνά στον τόπο των δικών της, αναζητώντας τις ρίζες της; Πολλά από τα έργα της έχουν σαφείς αναφορές στην ελληνική ιστορία. Σε μια από τις προθήκες της έκθεσης, μια φωτογραφία με τον γιο της σε παραλία της Άνδρου, όπου με βότσαλα γράφουν τη λέξη «φωτιά», προδίδει την αγωνία της για σύνδεση με το νησί των προγόνων της.

Συχνά φαίνεται να επιμένει στις ελληνικές της ρίζες, οδηγώντας το κινηματογραφικό της σύμπαν σε μια στοχαστική καταβύθιση στα μεγάλα θέματα της διασποράς, της εξορίας, της πολιτικής ρήξης.

Η Σμυρνιά γιαγιά της άσκησε μεγάλη επιρροή επάνω της, ενώ ο ιδιόρρυθμος φούρνος που διατηρούσαν οι γονείς της αποτέλεσε για εκείνη το πρώτο εργαστήρι πειραματισμού και καλλιτεχνικής έκφρασης. Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη της ολοκληρωμένη σειρά, τα «Cake Paintings» των αρχών της δεκαετίας του ’80, στην οποία έχει χρησιμοποιήσει παχιά στρώματα χρώματος που εφάρμοσε με εργαλεία ζωγραφικής με την τεχνική του impasto, θυμίζουν διακόσμηση γαμήλιας τούρτας με γλάσο. Πρόκειται για έργα υψηλής σημασίας για τη συναισθηματική μνήμη, αλλά δεν συνδέονται απαραιτήτως αθώα με το παρελθόν. Οι «αφράτες» τούρτες της συνδέονται και με το γυναικείο σώμα, καθώς μέσα στα χρόνια τα χρώματα «ξεφουσκώνουν», υπενθυμίζοντάς μας ότι το σφριγηλό νεανικό σώμα με τη σειρά του γερνάει, αποκτάει ρυτίδες, μαραίνεται.

Στην αναδρομική μεγάλη βαρύτητα έχει μια σειρά έργων της ίδιας περίπου περιόδου, 1985-1995, η οποία αποτελείται από υπερμεγέθη ταμπλό, τα περίφημα «History Paintings», μια εναλλακτική εφαρμογή της τεχνοτροπίας του ευρωπαϊκού 17ου-19ου αιώνα όπου, σε αντίθεση με τα έργα αναφοράς της, χάρη στην τρομερά λεπτομερή αποτύπωση των καταστάσεων αποκαλύπτεται η άκριτη εκμετάλλευση των ντόπιων πληθυσμών από τους Ευρωπαίους αποικιοκράτες και η πραγματική προέλευση του πλούτου: εξουθενωτικές τακτικές, μαύροι εργάτες γης/σκλάβοι, ορυχεία. 

Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Per Kind Permission (Fieldwork), 1994. Μονοκάναλο ψηφιακό βίντεο, 22΄ 42΄΄. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας

Μπολιασμένη από τις νέες ιδέες με τις οποίες ήρθε σε επαφή κατά τη διάρκεια των σπουδών της στην Αγγλία και στο Πόρτσμουθ, στράφηκε από νωρίς σε μια στρατευμένη τέχνη με σαφή πολιτικά μηνύματα. Στους ιστορικούς αυτούς πίνακες είναι σαν να «ξαναγράφει» την ιστορία από την πλευρά των καταπιεσμένων μαύρων, όπως δεν το έκανε ποτέ πριν η λευκή κυρίαρχη αφήγηση στην Ευρώπη και στην Αφρική.

Ωστόσο δεν στέκεται μόνο στους άντρες εργάτες, αναζητεί τη γυναικεία ταυτότητα, αναπαράγει τη γυναίκα μέσα στον ορυμαγδό και την εξαντλητική εργασία, όπως στο «Patience on a Monument: A History Painting», όπου επάνω σε έναν σωρό από πολιτιστικά συντρίμμια −κολάζ από έντυπα του καθεστώτος του απαρτχάιντ− κάθεται μια γυναίκα με φτωχικά και κουρελιασμένα ρούχα. Ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι το «Έκθεμα: Εξ Αφρικής» στο επίκεντρο του οποίου διακρίνεται η εμβληματική κακοποιητική εικόνα της «Μαύρης Αφροδίτης» Σάρα Μπάρτμαν με τα μεγάλα οπίσθια, μιας γυναίκας που εκτέθηκε κατά τον 19ο αιώνα ως ατραξιόν στις διεθνείς εκθέσεις ανά την Ευρώπη. 

Στην επιτοίχια εγκατάσταση «Charmed lifes» βλέπεις ατέλειωτα κρεμασμένα αντικείμενα, ένα συνονθύλευμα από στρατιωτικές στολές εκστρατείας, όπλα, χειροβομβίδες, παγούρια, σκεύη, αγιογραφίες, πέδιλα του πατινάζ, παιχνίδια, όπως ένα ιστιοφόρο, ένα ρολόι κούκος, ένας κροκόδειλος, και ανάμεσά τους μια προειδοποιητική ταμπέλα για τον κίνδυνο επανάστασης των ντόπιων. Στην προθήκη με τις αυτοβιογραφικές αναφορές, ανάμεσα στα ντοκουμέντα από διαδηλώσεις στο Γιοχάνεσμπουργκ, υπάρχει και ένα απόκομμα της εφημερίδας «Cape Times» με φωτογραφία του μισού Έλληνα και μισού Μοζαμβικανού Δημήτρη Τσαφέντα, εργαζόμενου ως κλητήρα στη Βουλή, ο οποίος τον Σεπτέμβρη του 1966 μαχαίρωσε τον πρωθυπουργό του απαρτχάιντ Χέντρικ Φέρβερντ. Αργότερα, θέλοντας να περιορίσουν την πολιτική διάσταση του εγκλήματος, τον χαρακτήρισαν ψυχοπαθή. Το πρόσωπο αυτό στοιχειώνει την Penny Siopis και συχνά επανέρχεται στο έργο της, όπως στην περίπτωση του φιλμ «Obscure White Messenger», χαρακτηρισμός που χρησιμοποίησε ο Νέλσον Μαντέλα όταν έμαθε για τη δολοφονία του Φέρβερντ από έναν άγνωστο λευκό εκτελεστή. 

Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Note 4, 2013. Κόλλα και μελάνι σε χαρτί 24 x 32 εκ.. Catherina and Michael Roets. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας

Μια σειρά από μικρά έργα με τίτλο «Σημειώσεις για το πένθος» που δημιούργησε όταν πέθανε ο σύζυγός της, κριτικός τέχνης και ζωγράφος, Κόλιν Ρίτσαρντς, κατέληξε να εκφράσει αλληγορικά το πένθος για την Αφρική. Άλλωστε στην κοινωνία της Νοτίου Αφρικής το πένθος είναι καθημερινό, όπως και οι γυναικοκτονίες, που αποτελούσαν ανέκαθεν συνηθισμένο, αν όχι σχεδόν αποδεκτό γεγονός.

Ένα τέτοιο περιστατικό που πήρε δημοσιότητα, η δολοφονία μιας νέας γυναίκας από τον σύντροφό της, ο οποίος δεν δίστασε να την κρεμάσει από ένα δέντρο, αποτέλεσε την έμπνευσή της για τη σειρά ζωγραφικών έργων «Shame» («Ντροπή»), όπου κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα του αίματος. Η αναφορά πάντως δεν περιορίζεται στο φεμινιστικό αφήγημα αλλά παραπέμπει και στα αισθήματα ενοχής και ντροπής της περιόδου της Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης που συστήθηκε στα χρόνια της δημοκρατίας. 

Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Shame, 2002-05 (λεπτομέρεια). Εγκατάσταση από 182 έργα ζωγραφικής σε κάδρο; βαφή καθρέφτη, λάδι, σμάλτο, κόλλα, υδατόχρωμα, βερνίκι χαρτιού και ευρεθέντα αντικείμενα σε χαρτί. Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Pinky Pinky: Blue Eyes, 2002. Λάδι και ευρεθέντα αντικείμενα σε καμβά 41 x 50 εκ.. Ιδιωτική Συλλογή Teresa Lizamore, Johannesburg. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας

Είναι μια σημαντική ενότητα για την οποία η καλλιτέχνιδα τρέφει ιδιαίτερα συναισθήματα, όπως και εκείνη του αστικού μύθου «Pinky Pinky», όπως αποκαλούσαν στην εποχή της τον μπαμπούλα στη Νότια Αφρική. Ένα μικρό ροζ τερατάκι, μισό ζώο και μισό άνθρωπος, απροσδιορίστου φύλου και φυλής, υποδηλώνει το παιδικό τραύμα της γενιάς που μεγάλωσε στη μετα-απαρτχάιντ εποχή της μετάβασης στην επόμενη φάση, της ξενοφοβίας και της σεξουαλικής βίας. 

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και το εν εξελίξει έργο «Will» το οποίο θα ολοκληρωθεί μόνο όταν πεθάνει η ίδια. Πρόκειται για τη συγκέντρωση 700 αντικειμένων που έχουν είτε πολιτική διάσταση είτε συναισθηματική, τα οποία θα καταλήξουν σε 700 διαφορετικούς αποδέκτες, φίλους και συγγενείς της καλλιτέχνιδας. Ανάμεσα στα εκατό που παρουσιάζονται στην έκθεση του ΕΜΣΤ περιλαμβάνονται σουβενίρ από ταξίδια στην Ελλάδα, μια κάσκα ορυχείων με την ελληνική σημαία, η μορφή του Μαντέλα. Η τελευταία και εξίσου ενδιαφέρουσα περίοδός της αποτελείται από αφαιρετικά εξπρεσιονιστικά έργα στα οποία εξερευνά τη συμπεριφορά των υλικών της, του μελανιού και της κόλλας. 

Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Charmed Lives, 1998–99 (λεπτομέρεια). Εγκατάσταση από ευρεθέντα αντικείμενα σε 3 τμήματα. Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Μαρ. Ευσταθιάδη
 

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον πάντως έχουν τα φιλμ 8 και 16 χιλιοστών που έχει δημιουργήσει, με κείμενα και ήχο επίσης πολιτικο-κοινωνικού χαρακτήρα. Ξεκινώντας με τα οικογενειακά φιλμ της μητέρας της, που γυρίστηκαν στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, και συνεχίζοντας με φιλμάκια αγνώστου προέλευσης που προμηθεύτηκε από flea markets  όπως το Μοναστηράκι στην Αθήνα, παρεμβαίνει σε αυτά και τα μετατρέπει σε εικαστικής δύναμης και πολιτικής χροιάς κινηματογραφικά statement. Ιστορίες ανθρώπων με ψυχικά και κοινωνικά τραύματα, με φόντο πάντα το απαρτχάιντ και τη νοτιοαφρικανική κοινωνία, ιστορίες αποικιοκρατίας, μετανάστευσης, παγκοσμιοποίησης, νεωτερικότητας, ενώ πρόσφατα προστέθηκαν και οι προβληματισμοί της για το περιβάλλον και τις σχέσεις ανθρώπινου και μη ανθρώπινου παράγοντα.

Συχνά φαίνεται να επιμένει στις ελληνικές της ρίζες, οδηγώντας το κινηματογραφικό της σύμπαν σε μια στοχαστική καταβύθιση στα μεγάλα θέματα της διασποράς, της εξορίας, της πολιτικής ρήξης. Δεν είναι τυχαίο που, παρόλη την απόσταση που τη χωρίζει από την κοινωνική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας, κάνει αναφορές στο 1922, που έδιωξε εκατομμύρια Ελλήνων από τις προγονικές τους εστίες για να καταλήξουν στα πέρατα του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Αφρικής, μιας χώρας με τα δικά της σοβαρά θέματα που οδήγησαν σε απελευθερωτικά κινήματα.

Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Obscure White Messenger, 2010. Μονοκάναλο ψηφιακό βίντεο, 15΄ 7΄΄. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Obscure White Messenger, 2010. Μονοκάναλο ψηφιακό βίντεο, 15΄ 7΄΄. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας

Ορισμένοι χαρακτηριστικοί τίτλοι έργων της είναι μεταξύ άλλων και οι «My Lovely Day» («Η όμορφή μου μέρα») του 1997, στο οποίο γίνεται χρήση φιλμ παλιότερων δεκαετιών και η μητέρα της τραγουδάει το ομώνυμο τραγούδι, «Obscure White Messenger» («Σκιώδης λευκός αγγελιαφόρος») του 2010 για τον Δημήτριο Τσαφέντα, «The Master is Drowning» («Ο αφέντης πνίγεται») του 2012, «The New Parthenon» («Ο νέος Παρθενώνας») του 2016 σχετικά με τη Μακρόνησο, «She Breathes Water» («Αναπνέει νερό») του 2019 και «Shadow Shame Again» («Η σκιά της ντροπής ξανά») του 2021, το οποίο σηματοδοτεί την επιστροφή της σε θέματα που συνδέονται με τη γυναικεία σεξουαλικότητα και την πατριαρχική αντίληψη γι’ αυτήν.

Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Κέιπ Τάουν από το 2010, επιφανής εικαστικός με δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις τόσο στη Νότια Αφρική όσο και διεθνώς, η αναδρομική της του 2014 με τίτλο «Time and Again» στην Εθνική Πινακοθήκη της Νοτίου Αφρικής, η οποία ταξίδεψε έναν χρόνο αργότερα και στο Γιοχάνεσμπουργκ, επιβεβαίωσε τη συμβολή της στην ιστορία της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης.

Το έργο της, παρόλη την έμφαση στην υλικότητα και τον παιγνιώδη χαρακτήρα του, δείγμα ενός τολμηρού φλερτ με τον πειραματισμό στη φόρμα και την ύλη, διακρίνεται από τη συνειδητοποιημένη πολιτική θέση σε εποχές που λίγοι επέμεναν να επανέρχονται ή ακόμα και να επικεντρώνονται σε αυτήν. Η Νοτιοαφρικανή Ελληνίδα Πηνελόπη Σιώπη - Penny Siopis δικαιώθηκε τόσο πολιτικά όσο και καλλιτεχνικά. Η έκθεση του ΕΜΣΤ είναι μια απολαυστική καταβύθιση στη σκέψη και τη δημιουργικότητα μιας ολόκληρης γενιάς καλλιτεχνών και σκεπτόμενων νέων της προ- και μετα-απαρτχάιντ εποχής. 

Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Shadow Shame Again, 2021. Μονοκάναλο ψηφιακό βίντεο, 6΄ 16΄΄. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, She Breathes Water, 2019. Μονοκάναλο ψηφιακό βίντεο, 5΄ 12΄΄. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, She Breathes Water, 2019. Μονοκάναλο ψηφιακό βίντεο, 5΄ 12΄΄. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Ambush, 2008. Μελάνι και κόλλα σε καμβά 200 x 250 εκ.. Συλλογή Skinner, Γιοχάνεσμπουργκ
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Three Trees, 2009. Κόλλα και μελάνι σε χαρτί 200 x 250 εκ.. Ιδιωτική συλλογή, Γιοχάνεσμπουργκ. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, For Dear Life, 2020. Κόλλα και μελάνι σε καμβά 190 x 90 εκ.. Ιδιωτική Συλλογή, Cape Town. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Restless Republic: Groundswell, 2017. Αποκόμματα εφημερίδων, κόλλα, μελάνι και ευρεθέν αντικείμενο σε καμβά 300 x 200 εκ.. Συλλογή της καλλιτέχνιδας. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Penny Siopis, Who is Pinky Pinky?, 2002. Λάδι και ευρεθέντα αντικείμενα σε καμβά 152 x 91 εκ.. Ιδιωτική Συλλογή Teresa Lizamore, Johannesburg. Φωτ.: Ευγενική παραχώρηση της καλλιτέχνιδας
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ  Facebook Twitter
Η Penny Siopis στο στούντιό της. Φωτ.: Mario Todeschini

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση εδώ.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η εξαιρετική περίπτωση της Phyllida Barlow που ο κόσμος της τέχνης ανακάλυψε αργά

Εικαστικά / Η εξαιρετική περίπτωση της Phyllida Barlow που ο κόσμος της τέχνης ανακάλυψε αργά

Το έργο της «RIG: untitled; blocks», με τα ανορθόδοξα υλικά και τη γλυπτική που δεν μοιάζει με τέτοια, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Tate Britain αποκαθιστά τις παραγνωρισμένες, λησμονημένες γυναίκες καλλιτέχνιδες με μια ιστορική έκθεση

Εικαστικά / Λησμονημένες γυναίκες καλλιτέχνιδες που έσπασαν τα όρια

Η Tate Britain αποκαθιστά τις παραγνωρισμένες Βρετανίδες καλλιτέχνιδες, με έργα από το 1520 μέχρι το 1920, σε μια ιστορική έκθεση αφιερωμένη σε εκείνες που ξεπέρασαν ανυπέρβλητα εμπόδια.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT