«Η ζωή μου ήταν σαν μια σβούρα»: Ο γλύπτης Τάκις και τα ατρόμητα πιστεύω του σε έναν συναρπαστικό, ανέκδοτο μονόλογο Facebook Twitter

«Η ζωή μου ήταν σαν μια σβούρα»: Ο γλύπτης Τάκις και τα ατρόμητα πιστεύω του σε έναν συναρπαστικό, ανέκδοτο μονόλογο

0
Ο Πέτρος Μπιρμπίλης είχε συναντήσει τον Τάκι το 2006 στο Γεροβουνό για λογαριασμό ενός βραχύβιου περιοδικού. Aπό τη μακρά συνομιλία τους, που κατέληξε σε μία από τις πιο εξομολογητικές και ατρόμητες συνεντεύξεις του γλύπτη, είχε δημοσιευτεί ένα πολύ μικρό μέρος. Με αφορμή τον σημερινό του θάνατο δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά ολόκληρη η απομαγνητοφώνηση.
 


 
 

Μπορείς να γίνεις καλλιτέχνης χωρίς να διαθέτεις ταλέντο. Δεν υπήρξα παιδί με έφεση στη ζωγραφική. Θυμάμαι ότι για να σχεδιάσω ένα πορτρέτο του Βάγκνερ χρησιμοποίησα διαβήτες, χάρακες και κάθε είδους όργανα. Αυτό που με έκανε καλλιτέχνη ήταν η μεγαλομανία. Ονειρευόμουν να γίνω πάμπλουτος, να ζω στην πολυτέλεια. Σε αυτό έπαιξε ρόλο το ότι γεννήθηκα σε μια πλούσια οικογένεια που τα είχε χάσει όλα και δεν μπορούσα να παραδεχτώ ότι είχαμε γίνει φτωχοί λόγω του πολέμου στη Μικρά Ασία. Αργότερα κατάλαβα πόσο περιφρόνηση μου προξενούσε το χρήμα. Κάτι που ισχύει ακόμα. 

 
Από μικρός ήμουν ατίθασος και έτρεφα μεγάλη απέχθεια για την Εκκλησία, τους παπάδες και τους καταπιεστές. Τα μίσος αυτό παραμένει το ίδιο. Μάλλον ήταν αναπόφευκτο επειδή οι πρόγονοί μου από τον 16ο αιώνα ήσαν όλοι επαναστάτες. Στην οικογένειά μας δεν γνωρίζαμε την ντροπή του σώματος. Κολυμπούσαμε τσίτσιδοι με τις αδερφές μου στον Ιλισό όταν ήμουν 12-13 ετών και κοιμόμασταν στο ίδιο κρεβάτι, γυμνοί. 
 
Είμαι κυνικός, ήθελα πάντα την επιτυχία για να κατακτήσω αυτό που μου ανήκει. Αργότερα αυτό το πάθος για επιτυχία μετατράπηκε σε ένα πάθος διαφορετικό. Από παιδί ήμουν υπερσεξουαλικός. Το πάθος μου για το γυναικείο σώμα έγινε το κίνητρο για να το μετουσιώσω σε κάτι φορμαλιστικό. Ήθελα να ζωγραφίσω το γυναικείο σώμα. 
 
Μερικές αποφάσεις πρέπει να παίρνονται ακόμα κι αν φαίνονται παράλογες. Έκανα διάφορα επαγγέλματα για να ζήσω. Μετά τον πόλεμο του '46 καθάριζα μέχρι και τουαλέτες μόνο για ένα πιάτο φαγητό. Μέχρι που μια μέρα αποφάσισα ότι δεν έπρεπε να κάνω πράγματα που δεν ήθελα. Κλείστηκα σε ένα δωμάτιο και κόντεψα να πεθάνω της πείνας. Όμως, αν δεν το έκανα, δεν ξέρω τι θα ήμουν σήμερα.
 
 

Έχω μίσος για τους καταπιεστές. Τους καταπιεστές όλων των ανθρώπων, αλλά ακόμα περισσότερο για τους καταπιεστές των καλλιτεχνών. Οι καλλιτέχνες καταπιέζονται απ' όλες τις μεριές περισσότερο από ποτέ. Δεν τους αφήνουν στην ησυχία τους. 

 
Θεωρούσα την ομορφιά μου όπλο. Όταν ήμουν νέος κοιτούσα τον εαυτό μου στον καθρέφτη και ήξερα ότι θα κάνω θραύση. Επειδή ήμουν εκδικητικός, αν κάποιος μου έκανε κακό, του έπαιρνα τη γυναίκα ή την κόρη του. Σήμερα δεν κοιτάζω πλέον τον εαυτό μου στον καθρέφτη. 
 
Δεν ανεχόμουν να είμαι προστατευόμενος κανενός. Ειδικά την εποχή που ξεκίνησα, για να επιζήσει κανείς έπρεπε να είναι προστατευόμενος. Έπαιρνα ό,τι μπορούσα κι έφευγα. Κάποτε τα πράγματα έγιναν πολύ σοβαρά. Όμως δεν οπισθοχώρησα.
 
Ανέπτυξα το ερευνητικό μου πνεύμα και κατάφερα να γίνω ένας επιστήμονας λόγω της μεγάλης μου περιέργειας. Αυτό μου έδωσε μεγάλη ικανοποίηση διότι μέσω της γνώσης μπόρεσα να δώσω χαρά στον κόσμο που επισκέπτεται τις εκθέσεις μου. Την έκθεσή μου στο Μπομπούρ την επισκέφτηκαν 1.500.000 άνθρωποι. 
 
Ο κόσμος της τέχνης είναι πολύ βρόμικος. 
 
Η επιστήμη δεν μπορεί να είναι από μόνη της μια μορφή τέχνης αν δεν έχει μέσα της μια φαντασίωση απολλώνεια. 
 
Ό,τι πιάνω το εμβαθύνω πάρα πολύ. Το πηγαίνω στα άκρα. 
 
Χρησιμοποίησα τον ερωτισμό στην τέχνη μου επειδή είμαι ειδωλολάτρης. Μου άρεσε το σώμα. Ο άνθρωπος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης. 
 
 
Παρότι έχω αυτή την αναίδεια να μιλάω τόσο δυνατά, είμαι πολύ ταπεινός. 
 
Οι χριστιανοί εξεδίωξαν τα είδωλα, αλλά δεν κατάφεραν να διώξουν τους θεούς. Στη θέση τους έφεραν τους σημερινούς θεούς. Οι σημερινοί θεοί με ενέπνευσαν πάρα πολύ. Θεός είναι αυτός που έχει κάνει θαύματα. Τον συναντάς στη σύγχρονη ποίηση. Με αυτούς τους θεούς, αν και έχουν πεθάνει, ακόμα επικοινωνώ. 
 
Χρωστάω πάρα πολλά στη μεγαλοφυΐα των θεών που γνώρισα. Γνώρισα πολλές γυναίκες θεές. Κάποιες από αυτές έγιναν και ερωμένες μου. Με καταδεχτήκανε.
 
Έκανα –και κάνω ακόμα– τέχνη όταν πέθαινα από ανία. Όταν δουλεύει ένας καλλιτέχνης, ζει. Όταν δεν δουλεύει, ζει την ανία και το χάος. Ο καλλιτέχνης δεν είναι τίποτα. Απλώς μεταφέρει σε ένα έργο τα μηνύματα των θεών. Όταν τελειώνει ένα έργο, ακολουθεί μεγάλη κατάθλιψη και ανία. Ένας φίλος μου αγαπητός μού είπε: «Δεν σε έχω δει μια μέρα που να μη σκέφτεσαι». Είναι επειδή πάσχω από ανία και με αυτόν τον τρόπο μπορώ να έχω μια επικοινωνία με τους θεούς που γνώρισα.
 

Θεωρούσα την ομορφιά μου όπλο. Όταν ήμουν νέος κοιτούσα τον εαυτό μου στον καθρέφτη και ήξερα ότι θα κάνω θραύση. Επειδή ήμουν εκδικητικός, αν κάποιος μου έκανε κακό, του έπαιρνα τη γυναίκα ή την κόρη του. Σήμερα δεν κοιτάζω πλέον τον εαυτό μου στον καθρέφτη.

 
 
Η πλήξη είναι ένα πλάκωμα. Μερικές φορές ερχόταν ένα φως και την έσπαγε. Μου έλεγε: «Κάνε αυτό».
 
Το σεξ δεν ήταν ένας τρόπος για να καταπολεμήσω την πλήξη. Ήταν πάντοτε πανταχού παρόν. Δεν έλειπε ποτέ. Πλήξη-ξεπλήξη, το σεξ ήταν εκεί. Το σεξ μού έδωσε ευχαρίστηση. 
 
Δεν μπορώ να φανταστώ έναν κόσμο δίχως καλλιτέχνες. Θα ήταν μεγάλη δυστυχία για την κοινωνία.
 
Έχω μίσος για τους καταπιεστές. Τους καταπιεστές όλων των ανθρώπων, αλλά ακόμα περισσότερο για τους καταπιεστές των καλλιτεχνών. Οι καλλιτέχνες καταπιέζονται απ' όλες τις μεριές περισσότερο από ποτέ. Δεν τους αφήνουν στην ησυχία τους. 
 
Ο χριστιανισμός έχει κάνει πολύ κακό στην ανθρωπότητα. Είναι μια θρησκεία που είναι εναντίον της ζωής. Έχει μια απέχθεια για τη ζωή. Το βρίσκουμε και στον Νίτσε αυτό, τον οποίον τον βγάλανε τρελό. 
 
Ο καλλιτέχνης δεν υπάρχει όταν δημιουργεί. Υπηρετεί το διονυσιακό στοιχείο. Αυτό είναι το βάθος. Αλλά χωρίς το απολλώνειο δεν είσαι καλλιτέχνης. Δεν μπορείς να βγαίνεις και να κάνεις τον τρελό. Χρειάζεται η γνώση, που αποκτιέται. Δεν είναι κάτι το αδύνατο. Αλλά και χωρίς το πάθος, το διονυσιακό δηλαδή, δεν γίνεται έργο τέχνης. Από το πάθος μόνο του δεν είναι έργο τέχνης μια γνώση απολλώνεια – αν θέλεις να σου δίνει κάτι το έργο τέχνης.
 
Οι σύγχρονοι Έλληνες δεν μπόρεσαν να φτιάξουν αυτό που υπήρχε. Ούτε να το ξεπεράσουν ούτε καν να το πλησιάσουν. Αντιθέτως το κατασπίλωσαν και το ξεσκίσανε. 
 
Αγαπημένος μου φιλόσοφος είναι ο Πλάτωνας. Επίσης ο Νίτσε και ο Ντε Σαντ. Ο Νίτσε δεν παραδεχόταν τον Πλάτωνα, έχει κάνει όμως μεγάλο λάθος. Είναι δήθεν. Γιατί μάλλον δεν κατάλαβε ποτέ την Ελλάδα, επειδή δεν πάτησε ποτέ το πόδι του εδώ. 
 
Μπορεί να δηλώνω πολίτης του κόσμου, όμως την Ελλάδα την αγαπώ για το απολλώνειο πνεύμα της και συγχρόνως για το διονυσιακό. Η Ελλάδα είναι ακόμα ένα όνειρο. Έχει κάτι το απολλώνειο, το φανταστικό. Η αττική γη με γεμίζει. Όλα αυτά τα χιλιάδες λουλούδια και φυτά. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να βάλεις γκαζόν στον κήπο σου.
 
Το '74 κάτι πήγε να γίνει πάλι στην Ελλάδα, πιο ελευθερία, πιο…, σιγά σιγά όμως έσβησε. 
 
Το Παρίσι το αγάπησα επειδή έχει το λουξ της παιδικής μου μανίας για το μεγαλείο. Κάνεις μια βόλτα και βλέπεις το μεγαλείο της πόλης. Και τη Βενετία την αγαπώ πολύ.
 
Τις δεκαετίες του '50 και του '60 στο Παρίσι τις θυμάμαι με άγχος. Πώς να επιβιώσει ένας άνθρωπος σαν εμένα με όλες αυτές τις ιδέες και δίχως κανέναν συμβιβασμό, όταν οι μισοί γίνονταν κομμουνιστές και οι άλλοι μισοί παντρευόντουσαν μια Γαλλίδα πλούσια! Αλλιώς δεν υπήρχες ως Έλληνας. 
 
 

Από πολύ νωρίς απελευθερώθηκα από τις πολιτικές μαλακίες. Όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουνε. Δεν πήγα να πάρω τα παράσημα ούτε από την ελληνική κυβέρνηση ούτε από τον Μιτεράν, έστειλα τη φίλη μου την Ελένη. Τα πήρα για να μην τους προσβάλω.

 
Δεν άλλαξα την υπηκοότητά μου για να γίνω Γάλλος, επειδή νιώθω πολίτης του κόσμου. Δεν πιστεύω σε εθνικότητες. Αυτό έκανε τη ζωή μου πολύ δύσκολη. Το ίδιο είχε κάνει και ο Πικάσο. Σιχαίνομαι τους κομμουνιστές. Είναι χειρότεροι και από τους χριστιανούς. 
 
Από πολύ νωρίς απελευθερώθηκα από τις πολιτικές μαλακίες. Όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουνε. Δεν πήγα να πάρω τα παράσημα ούτε από την ελληνική κυβέρνηση ούτε από τον Μιτεράν, έστειλα τη φίλη μου την Ελένη. Τα πήρα για να μην τους προσβάλω. 
 
Οι άνθρωποι που συνάντησα στη ζωή μου, αν και έχουν φύγει, εξακολουθούν να είναι η παρέα μου. Μου σκοτώνουν τη μοναξιά μου συχνά. Προσεύχομαι σε αυτούς. Είναι οι θεοί μου. 
 
Το πνεύμα ήταν κάτι που πάντα με συγκινούσε σε μια γυναίκα. Θυμάμαι τη Σιμόν Σινιορέ. Τη μαγεία της. Τις γνώρισα όλες τις θεές. Την Γκρέτα Γκάρμπο αλλά και τη Μελίνα, όταν ήμουν 20 ετών κι εκείνη 26. Ήταν ένας τρομερός άνθρωπος. Έκανε θραύση. Αλλά ήταν τόσο ευφυής που με ταπείνωνε με τις λέξεις. Έμενα μουγγός. Κι αυτό δεν μπορούσα να το δεχτώ. Με αποστόμωνε. Με έκανε να νιώθω πολύ μαλάκας. 
 
Η ζωή μου ήταν σαν μια σβούρα. Έζησα πράγματα χωρίς να τα επιδιώκω. Τους Μπιτλς, τον Γκίνσμπεργκ. Ήταν απίστευτη η ζωή μου. Βρέθηκα να με φιλοξενεί στη βίλα του ακόμα και ο Ροδόλφο Βαλεντίνο. Η μόνη που δεν συνάντησα ποτέ ήταν η Μαρία Κάλλας. Και λυπάμαι γι' αυτό. 
 
Οι θεοί μερικές φορές κακοπερνάνε από τα πάθη τους επειδή εμβαθύνουν στη ζωή τους. Έτσι κομματιάστηκαν όλοι αυτοί. 
 
Ένας καλλιτέχνης δεν αναπτύσσεται αν δεν συναντήσει θεούς. Αυτοί μου έδωσαν κουράγιο. Ένας από αυτούς τους θεούς με ενθάρρυνε να συνεχίσω τις έρευνές μου στην τέχνη σε σχέση με τον μαγνήτη. 
 
Πάντα θα υπάρχει πρωτοπορία στην τέχνη. Στις μέρες μας δεν αναπτύσσεται όπως αναπτυσσόταν στη δική μας εποχή. Τότε και οι συλλέκτες και οι έμποροι είχαν έναν σεβασμό στον καλλιτέχνη. Τον βλέπανε θεϊκό. Θυμάμαι τον Ιόλα να μου φιλά τα χέρια.
 
Έγινα γνωστός από τα κινητικά μου έργα. Από τη στιγμή που πέταξα ένα στραβό καρφί πάνω σε έναν μαγνήτη. Αλλά αυτό ήταν φυσικό επόμενο της έρευνας που έκανα. 
 
Πάμε σε μια κοινωνία Όργουελ ολοταχώς. 
 
Μετανιώνω για πολλά πράγματα που έκανα. Έκανα αρκετά λάθη. Το μεγαλύτερο ήταν ότι δεν βάσταξα κάποιες από τις θεές που γνώρισα. Έπρεπε να σκεφτώ ότι στα 80 σου χρειάζεσαι μια θεά δίπλα σου. Τώρα είναι πολύ αργά, αλλά δεν πειράζει. Ίσως τη Μελίνα. 
 
Η αγάπη είναι θαυμασμός και διαλεκτική. Δεν μπορεί να υπάρχει μονόλογος στην αγάπη. Δεν πρέπει να κολλάμε αν δεν υπάρχει αυτός ο διάλογος.
 
 

Πάμε σε μια κοινωνία Όργουελ ολοταχώς.

 
Το συναίσθημα είναι κάτι χριστιανικό. Αγάπησα εγωιστικά. Έτσι, για να πω ότι έχω κατακτήσει μια γυναίκα και ότι την έχω μόνο για τον εαυτό μου. Αλλά όχι για να πάψω να πηγαίνω με άλλες. Τι είναι αγάπη; Αφού μπορείς να είσαι συνεχώς ερωτευμένος με ένα διαφορετικό πλάσμα.
 
Τους νεότερους θα τους συμβούλευα να έχουν ένα κίνητρο. Να γίνουν ήρωες για παράδειγμα. Ή να έχουν μια φιλοδοξία. Κίνητρο για τη γνώση. Εγώ είχα το κίνητρο της επιτυχίας. Ασχέτως του αν αυτό στην πορεία αποδείχτηκε παγίδα. Επίσης, είχα ως κίνητρο το μίσος ενάντια στο κατεστημένο. Διαφορετικά, είσαι ένα μέσα στο δισεκατομμύριο. 
 
Διατηρώ ακόμα το μίσος μου απέναντι στους καταπιεστές και το κατεστημένο και θέλω με την πρώτη ευκαιρία να τους τσακίσω. Και τα πάω καλά τελευταία. Τσακίζω συνέχεια. Είναι ένας ακήρυχτος πόλεμος. Ευτυχώς που μου έμεινε αυτό το μίσος. 
 
Τα παιδιά φαίνεται να αντιδρούν στους γονείς τους. Είναι ένας νόμος της φύσης αυτός. Η κόρη μου έγινε καθολική θεολόγος και ο γιος μου δουλεύει στη Γουόλ Στριτ. Κάνει προγράμματα για να πλουτίζουν πιο πολύ οι πλούσιοι. Πάλι καλά, γιατί τα παιδιά των καλλιτεχνών συνήθως τα βρίσκουν πολύ πιο δύσκολα. 
 
Το αντεργκράουντ με γοήτευε. Ήμουν μέσα σε αυτό, ήθελα δεν ήθελα. Θυμάμαι τα στέκια τους στο Αιγάλεω, στο Μεταξουργείο και στον Κολωνό. Αν έβλεπες τους χορευτές, τα 'χανες. 
 
 
Η Αθήνα δεν υπάρχει. Είναι ένα μεγάλο τσαντίρι. Το μόνο που αξίζει είναι να βλέπεις τις Ελληνίδες το καλοκαίρι, ντυμένες ελαφρά. Οι Ελληνίδες είναι αριστούργημα. Σωστά αγάλματα. 
 
Δεν μ' αρέσουν οι παρθένες. Σημαίνει ότι κάτι πάει λάθος. 
  
Δεν έχω φίλους, φύγανε όλοι. Δεν μου λείπουν πάρα πολύ, γιατί με τη φαντασία μου μπορώ να τους έχω όποτε θέλω. Η φαντασία είναι ένα πράγμα πολύ ελληνικό. Αυτό είναι το μεγαλείο του Έλληνα. Οι Έλληνες ήταν πολύ ευτυχισμένοι την παλιά εποχή και γι' αυτό τους ζήλευαν οι ξένοι. Ήταν κάτι που δεν μπόρεσαν να καταφέρουν οι ξένοι. Το ελληνικό θαύμα. Μπορεί κάποιοι να είναι συντηρητικοί, αλλά εγώ ποτέ δεν είχα τέτοιους φίλους. Η χώρα αυτή έχει βγάλει υπέροχους Έλληνες. Οι περισσότεροι έχουν φύγει.  
 
 
Εικαστικά
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αποστολή στο Λονδίνο: Η Tate Modern υποκλίνεται στον Takis

Εικαστικά / Αποστολή στο Λονδίνο: Η Tate Modern υποκλίνεται στον Takis

Καλλιτέχνης αλλά και εφευρέτης από τους πλέον επιδραστικούς παγκοσμίως μεταπολεμικά, είναι αυτό που λέμε περίπτωση ανθρώπου. Φύση ανήσυχη και «λοξή», έκανε μεγάλη καριέρα στο εξωτερικό, υπήρξε δε πρωτοπόρος στη σύζευξη τέχνης και τεχνολογίας. Η μεγάλη αναδρομική του έκθεση στον εμβληματικότερο χώρο τέχνης του Λονδίνου είναι πράγματι «worth a visit»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τakis στην Tate Modern: «Ξέρω να χρησιμοποιώ την ενέργειά μου. Γι’ αυτό κι εγώ είμαι πιο νέος από σένα»

Lifo Picks / Τakis στην Tate Modern: «Ξέρω να χρησιμοποιώ την ενέργειά μου. Γι’ αυτό κι εγώ είμαι πιο νέος από σένα»

Στην πλέον των 70 χρόνων καριέρα του, ο Takis δημιούργησε μερικές από τις πιο πρωτοποριακές τέχνες του 20ου αιώνα ενώ σε λίγο καιρό πρόκειται να παρουσιαστεί η μεγαλύτερη έκθεση του στην Tate Moden του Λονδίνου

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
«Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Εικαστικά / «Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Αμφισβητώντας τις παραδοσιακές απεικονίσεις του ερωτισμού, η Ελένη Μπαγάκη, η Σοφία Μιτσώλα και η Janice Nowinski προσφέρουν τρεις διαφορετικές οπτικές για το τι σημαίνει να βλέπεις –και να σε βλέπουν– με τους δικούς σου όρους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αρτεμίσια και το πρωτο-φεμινιστικό κεντρί της

Εικαστικά / Η Αρτεμίσια Τζεντιλέσκι ήταν πολύ περισσότερο από μια εκδικήτρια ηρωίδα της ζωγραφικής

Μια νέα έκθεση στο Παρίσι επιχειρεί να αναδείξει το έργο της γενναίας καλλιτέχνιδας της μπαρόκ ζωγραφικής του 17ου αιώνα, με την πρώιμη φεμινιστική προσέγγιση, μέσα από μια φρέσκια οπτική, φωτίζοντας πτυχές πέρα από τη μυθολογία της προσωπικής της τραγωδίας και παρουσιάζοντας έργα της για πρώτη φορά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ