Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς επιστρέφει μετά από μισό αιώνα στο Βελιγράδι και σκέφτεται να εγκαταστήσει μόνιμα το αρχείο της στην Αθήνα

Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς επιστρέφει μετά από μισό αιώνα στο Βελιγράδι και σκέφτεται να εγκαταστήσει μόνιμα το αρχείο της στην Αθήνα Facebook Twitter
«Για μεγάλο διάστημα δεν ήμουν καλοδεχούμενη στα Βαλκάνια»: Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Βελιγραδίου για τα εγκαίνια της μεγαλύτερης ανδρομικής έκθεσης στην καριέρα της
0

Όπως είναι φυσικό, η επιστροφή της διάσημης εικαστικού Μαρίνα Αμπράμοβιτς στο Βελιγράδι μετά από μισό αιώνα σχεδόν, έχει αντιμετωπιστεί ως τεράστιο event στη σερβική πρωτεύουσα. Η αφίσα της μεγάλης αναδρομικής της έκθεσης στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της πόλης, την απεικονίζει καβάλα σ΄ ένα λευκό άλογο (πρόκειται για εικόνα από το βίντεο που είχε κάνει το 2001 με τίτλο "Ήρωας") ενώ την ημέρα των επίσημων εγκαινίων πριν μια εβδομάδα, το πρόσωπό της ήταν σε όλα τα πρωτοσέλιδα των σερβικών μέσων.

Οι επισκέπτες εισέρχονται υπό τους ήχους ριπών πολυβόλων ενώ ολόκληρο το κτίριο αντηχεί από τους απόκοσμους ήχους και τις κραυγές της Αμπράμοβιτς που προέρχονται από ασπρόμαυρα φιλμ αλλά και από ζωντανές αναπαραστάσεις παλαιότερων «εμβληματικών» της performance σε μια έκθεση που είναι η μεγαλύτερη στην καριέρα της και περιλαμβάνει πάνω από 120 έργα από τα μέσα στης δεκαετίας του '60 και μετά, υποχρεώνοντας το μουσείο να απομακρύνει προσωρινά ολόκληρη την σημαντική μόνιμη συλλογή του για να χωρέσουν τα έργα της.

Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς επιστρέφει μετά από μισό αιώνα στο Βελιγράδι και σκέφτεται να εγκαταστήσει μόνιμα το αρχείο της στην Αθήνα Facebook Twitter
Η εγκατάσταση για την performance “Balkan Baroque”

Μία από τις πιο περιβόητες παραστάσεις της που δεν αναπαρίσταται στην έκθεση – για λόγους ασφαλείας πλέον – είναι o «Ρυθμός 5», η τελευταία performance από τα χρόνια της στο Βελιγράδι, στην οποία για πρώτη φορά έσπρωξε τις σωματικές της αντοχές της στα όριά τους ξαπλώνοντας για ώρα μέσα σ΄ ένα ξύλινο αστέρι που καιγόταν. Σύμφωνα με τον θρύλο, είχε κινδυνεύσει πολύ σοβαρά τότε να πεθάνει από ασφυξία.


Γεννημένη το 1946 στο Βελιγράδι, πέρασε στην πόλη τα πρώτα 28 της χρόνια, συμμετέχοντας ενεργά, μετά από σπουδές ζωγραφικής στο Ζάγκρεμπ, στην πρωτο-πανκ και ελευθέρια εικαστική σκηνή που μαζευόταν στο Κέντρο Φοιτητών Τέχνης του Βελιγραδίου.

«Για μεγάλο διάστημα, δεν ήμουν καλοδεχούμενη στα Βαλκάνια», λέει, προσθέτοντας ότι παρότι θεωρεί την έκθεση στο Βελιγράδι ως κάποιου είδους «επιστροφή στο σπίτι», εξακολουθεί να έχει νομαδική αντίληψη.

Ένα από τα πρώτα, υπερφιλόδοξα «πρότζεκτ» της – που δυστυχώς δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ – ως νεαρή «εννοιακή» καλλιτέχνιδα, ήταν να σχεδιάσει την πτήση ένα σμήνος μαχητικών αεροσκαφών της Γιουγκοσλαβικής Αεροπορίας που θα διέγραφε στον ουρανό σχηματισμούς δικής της επινόησης. «Πήραν τηλέφωνο τον πατέρα μου από το Επιτελείο – ο ίδιος ήταν στρατηγός – και του είπαν "η κόρη σου είναι τελείως τρελή, εκτός των άλλων ξέρεις πόσο θα κόστιζε κάτι τέτοιο;"», θυμάται σήμερα η Αμπράμοβιτς μιλώντας στον απεσταλμένο των New York Times που ταξίδεψε στο Βελιγράδι για τα εγκαίνια της έκθεσης.

Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς επιστρέφει μετά από μισό αιώνα στο Βελιγράδι και σκέφτεται να εγκαταστήσει μόνιμα το αρχείο της στην Αθήνα Facebook Twitter
Η Αμπράμοβιτς το 1974 στο «Ρυθμός 5», τελευταία performance από τα χρόνια της στο Βελιγράδι, στην οποία για πρώτη φορά έσπρωξε τις σωματικές της αντοχές της στα όριά τους ξαπλώνοντας για ώρα μέσα σ΄ ένα ξύλινο αστέρι που καιγόταν.

Ήταν 28 χρονών όταν έφυγε από το Βελιγράδι για να εγκατασταθεί στο Άμστερνταμ και από τότε η καριέρα της την έχει οδηγήσει στα πέρατα του κόσμου από την Αυστραλία και τη Βραζιλία στην Κίνα, την Ιαπωνία και βέβαια τη Νέα Υόρκη που αποτελεί την πιο πρόσφατη μόνιμη (σχετικά) βάση της. «Για μεγάλο διάστημα, δεν ήμουν καλοδεχούμενη στα Βαλκάνια», λέει, προσθέτοντας ότι παρότι θεωρεί την έκθεση στο Βελιγράδι ως κάποιου είδους «επιστροφή στο σπίτι», εξακολουθεί να έχει νομαδική αντίληψη και τονίζει πολλές φορές στην κουβέντα ότι «θα πεθάνει δουλεύοντας».

Τον επόμενο μήνα πετάει για το Λος Άντζελες για να επιβλέψει τις πρόβες του έργου «Επτά Θάνατοι», μια όπερα εμπνευσμένη από την καριέρα της Μαρίας Κάλλας που είναι προγραμματισμένη να κάνει πρεμιέρα του χρόνου τον Απρίλιο στο Μόναχο, για να ακολουθήσει η προετοιμασία άλλης μιας μεγάλης έκθεσης στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου τον Σεπτέμβριο του 2020.

Τα μεγαλεπήβολα σχέδια που είχε κάνει όμως για την ίδρυση στη Νέα Υόρκη ενός μόνιμου ινστιτούτου αφιερωμένου αποκλειστικά στις performance arts κατέρρευσαν προ διετίας όταν οι υποστηρικτές του έργου πληροφορήθηκαν ότι είχε ξοδευτεί πάνω από ένα εκατομμύρια δολάρια από τις δωρεές που είχαν ήδη γίνει χωρίς αντίκρισμα (και χωρίς επιστροφή των χρημάτων).

Η Μαρίνα Αμπράμοβιτς επιστρέφει μετά από μισό αιώνα στο Βελιγράδι και σκέφτεται να εγκαταστήσει μόνιμα το αρχείο της στην Αθήνα Facebook Twitter
Η Αμπράμοβιτς στο βίντεο 'Ο Ήρωας" του 2001, ένας φόρος τιμής στον στρατιωτικό πατέρα της.

Η ίδια πάντως παραμένει αισιόδοξη ότι θα βρεθεί τουλάχιστον ένα μόνιμο σπίτι για το μεγάλο αρχείο της, πιθανόν στην Αθήνα. «Θέλω πραγματικά να βρω ένα σπίτι για το αρχείο», λέει.

Όταν τη ρωτάνε αν η μεγάλη διασημότητά της αποτελεί φράγμα για τους καλλιτεχνικούς της στόχους, η Αμπράμοβιτς δεν αγριεύει πια. Απλά φορά ένα ειρωνικό μειδίαμα και απαντά με μια παλιά ατάκα του Γούντι Άλεν: «Σήμερα, είμαι αστέρας. Αύριο, είμαι μαύρη τρύπα».

Με στοιχεία από τους New York Times

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Κέιτ Μπλάνσετ υποδύεται την Μαρίνα Αμπράμοβιτς - και την κατεδαφίζει

TV Series / Η Κέιτ Μπλάνσετ υποδύεται την Μαρίνα Αμπράμοβιτς - και την κατεδαφίζει

Ενώ στην Πολωνία η διάσημη καλλιτέχνις δεχόταν πυρά ως «σατανίστρια» και φριχτό αφεντικό που δίνει μισθούς πείνας, το πρόσφατο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς “Documentary Now!” την διακωμωδούσε με τον πιο εμπνευσμένο τρόπο
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Διαβάζοντας την αυτοβιογραφία της Μαρίνα Αμπράμοβιτς: Σώμα, αίμα, θάνατος-και ΤΕΧΝΗ

Βιβλίο / Διαβάζοντας την αυτοβιογραφία της Μαρίνα Αμπράμοβιτς: Σώμα, αίμα, θάνατος-και ΤΕΧΝΗ

Τι αποκαλύπτει η αυτοβιογραφία της διάσημης εικαστικού που κυκλοφορεί και στα ελληνικά με τον τίτλο «Περνώντας από Τοίχους» για την οδυνηρή εφηβική της ηλικία, τον πολυσυζητημένο έρωτα της με τον Ουλάι και την σχεδόν αυτοκαταστροφική, μαγική ενέργεια της τέχνης της
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ