«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Μάρθα Δημητροπούλου, «Κορόνα», 2009, πευκοβελόνες, 22 x 22 x 17 εκ. Ευγενική παραχώρηση: η καλλιτέχνιδα και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα

Η μαγεία των Cabinets of Curiosities και ο φόβος του κενού σε μια έκθεση

0

Για έξι ολόκληρους μήνες ο πρώτος όροφος του MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά φιλοξενεί την έκθεση «Α Cabinet of Curiosities» με 78 σύγχρονους εικαστικούς και με σημαντική εκπροσώπηση νέων καλλιτεχνών που εμφανίζονται για πρώτη φορά με έργα τους στον χώρο ενός μουσείου για να μας μεταφέρουν την ιδιαίτερη και μαγική ατμόσφαιρα των cabinets of curiosities –των ερμαρίων και των θαλάμων με αξιοπερίεργα αντικείμενα– με τα θαυμαστά, τα εξωτικά και τα απροσδόκητα του φυσικού κόσμου και της ανθρώπινης δεξιοτεχνίας, επινοητικότητας και δημιουργίας.

Μια από τις βασικές επιδιώξεις του επιμελητή της έκθεσης, Γιάννη Μπόλη, ήταν η αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής του μουσείου ‒ στην πραγματικότητα ενός σπιτιού των αρχών του 20ού αιώνα που μεταμορφώθηκε σε μουσείο από τη γλύπτρια Άλεξ Μυλωνά για να στεγάσει το έργο της αλλά και να σχεδιάζει και να οργανώνει θεματικές και ιστορικές εκθέσεις καθώς και εκθέσεις νέων εικαστικών. 

Αυτό το φιλόξενο, οικείο και φιλικό προς τον επισκέπτη περιβάλλον μεταμορφώθηκε χρωματικά από την αρχιτέκτονα και εικαστικό Κυριακή Μαυρογεώργη, με τα σκούρα χρώματα στους τοίχους να παραπέμπουν στα σπίτια των συλλεκτών περασμένων αιώνων. Παράλληλα, παρουσιάζονται οι «αφηγήσεις» ενός φανταστικού κόσμου, τόσο μακριά αλλά και τόσο κοντά στις πραγματικότητες του σήμερα, ενός κόσμου εσωτερικού και βαθιά προσωπικού, που αντιστοιχεί σε ψυχικές και συναισθηματικές καταστάσεις και συμπεριφορές, βάζοντας στο επίκεντρο της έκθεσης τις έννοιες του χρόνου, της ζωής και του θανάτου, το παράδοξο, το αλλόκοτο, το «άλλο» και το αμφίσημο, το μυθολογικό στοιχείο και τις αναφορές σε αρχαίους κόσμους.

Ζωγραφικές και χαρακτικές συνθέσεις, γλυπτά, κατασκευές και βίντεο –έργα εξαιρετικά ποικίλα ως προς το ύφος, τα υλικά, τις ποιότητες, την ευαισθησία, τις εικαστικές τους αξίες και την αισθητική που προκρίνουν– καταλαμβάνουν ασφυκτικά τον χώρο του μουσείου, μεταδίδοντας την αίσθηση του φόβου του κενού (horror vacui)· αυτή η αίσθηση, άλλωστε, ήταν η κυρίαρχη σε όλα τα cabinets of curiosities.

Η έκθεση, που αποτελεί μια προσωπική και βαθιά πνευματική και συναισθηματική εμπειρία για τον επισκέπτη, οργανώνεται με νοητό άξονα τις «θεματικές» οι οποίες κυριαρχούσαν και στα ιστορικά cabinets of curiosities: τον φυσικό κόσμο, την τεχνολογία, τα παράξενα όργανα και κατασκευές, τα «εξωτικά» και τα αντικείμενα από μακρινούς τόπους, αλλά και τα σύμβολα της ματαιότητας. Μια έκθεση που μοιάζει να μεταδίδει, αλλά και ταυτόχρονα να αναιρεί το horror vacui, τον φόβο του κενού. Ένα θέατρο του κόσμου που ανοίγει τη σκηνή του και μας καλεί να το επισκεφτούμε, να βυθιστούμε στις εικόνες του, να αναστοχαστούμε αλλά και να γοητευθούμε, να αισθανθούμε την έλξη και την εμμονή που μας ασκεί, τις περισσότερες φορές, το παράδοξο και το γκροτέσκο.

 «A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Νίκος Τρανός, «Παράδεισος είναι οι εκδρομές μας στην Κόλαση», 2019-20, εγκατάσταση, λευκός άργιλος, υαλοχρωματισμένος, ψημένος δύο φορές στους 1020°C, μεταβλητές διαστάσεις. Ευγενική παραχώρηση: ο καλλιτέχνης και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη

«Όλα έχουν τη θέση τους σε ένα σύγχρονο cabinet of curiosities: πλάσματα της μυθολογίας, Τρίτωνες και Σφίγγες· θρυλικά σύγχρονα τέρατα (kaiju) της pop κουλτούρας, όπως μικροί Γκοτζίλες· πραγματικά, φανταστικά, μεταλλαγμένα ή νεκραναστημένα ζώα, λιβελούλες, πεταλούδες και ορχιδέες “παγωμένες”-φυλακισμένες σε γυάλινες σφαίρες, φιδολούλουδα και αμφικέφαλα φίδια· χειροβομβίδες που μεταμορφώνονται σε αράχνες, πληγωμένα ελάφια, αρουραίοι-ναρκαλιευτές και κεχριμπαρένιοι φαλλοί· κορόνες και διαμάντια φτιαγμένα με πευκοβελόνες, ζυγαριές με τριαντάφυλλα, κόκκινες χρωστικές και αράχνες· απολιθώματα απροσδιόριστων ζωικών οργανισμών από ένα αρχέγονο παρελθόν, ναοί του θέρους, ψυχοφυλάκια, χρυσά εικονοστάσια και θεατρικές σκηνές με δεινόσαυρους· πρόσωπα-“νεκρές φύσεις” με λουλούδια, αστακούς και καβούρια, μηχανές-“άνθρωποι”, δράκοι και πρωτόγονες μάσκες· σύμβολα, νεκροκεφαλές και σκελετοί, τοτέμ και μεσαιωνικοί χοροί του θανάτου· λαβυρινθώδη συμπλέγματα σωμάτων και ερωτικές συναντήσεις γκροτέσκων μορφών· φιγούρες από κάρτες Tarot και άλλες προερχόμενες από αρχαίους πολιτισμούς της Αφρικής και της προκολομβιανής Αμερικής· πορφυροί χορευτές και ακριβοδίκαιοι κριτές που κρατούν τη ζυγαριά της δικαιοσύνης· απροσδόκητοι βραχώδεις σχηματισμοί γεννητικών οργάνων· συλλογές από αρχαιότητες, υβριδικές μορφές-μικρογλυπτά από πορσελάνινες φιγούρες και παιχνίδια, κούκλες ή συλλογές από κεφάλια σκοτεινών και αμφιλεγόμενων ηγετών της ιστορίας· καθημερινά αντικείμενα φιλοτεχνημένα από άσφαλτο· ονειρικοί και συνάμα τρομακτικοί κήποι της Εδέμ, απόκοσμα τοπία ή τόποι κατοικημένοι από αλλόκοτες τεχνολογικές κατασκευές.

Ζωγραφικές και χαρακτικές συνθέσεις, γλυπτά, κατασκευές και βίντεο –έργα εξαιρετικά ποικίλα ως προς το ύφος, τα υλικά, τις ποιότητες, την ευαισθησία, τις εικαστικές τους αξίες και την αισθητική που προκρίνουν– καταλαμβάνουν ασφυκτικά τον χώρο του μουσείου, μεταδίδοντας την αίσθηση του φόβου του κενού (horror vacui)· αυτή η αίσθηση, άλλωστε, ήταν η κυρίαρχη σε όλα τα cabinets of curiosities. Μια έκθεση-πρόκληση για το βλέμμα σε διαδρομές ανάμεσα στην τέχνη και τη φύση, την πραγματικότητα και τη φαντασία», λέει ο Γιάννης Μπόλης.

«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, «Ο Τρίτων του καλοκαιριού», 2024, ξύλο και φύλλο χρυσού, 32 x 40 εκ. «Τρίτων σε όνειρο», 2024, ξύλο και φύλλο χρυσού, 25 x 35 x 25 εκ. Ευγενική παραχώρηση: ο καλλιτέχνης
 «A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Πάνος Ματθαίου, «Κατάρα #1», 2024, τερακότα, δέρμα, 27 x 19 εκ. Ευγενική παραχώρηση: ο καλλιτέχνης

Τα έργα μάς ταξιδεύουν με σύγχρονη εικαστική γλώσσα σε ένα σύγχρονο, νέο «ερμάριο» και μια πολλαπλή σύνδεση εικόνων και πραγματικοτήτων, ως υπενθύμιση και νέα ανάγνωση των cabinets of curiosities, τα οποία εμφανίζονται στην Ευρώπη την περίοδο της Αναγέννησης. Τα περίφημα cabinets of curiosities (ή αλλιώς wunderkammern) ήταν συλλογές αντικειμένων που εκτίθεντο σε δωμάτια ή θησαυροφυλάκια. Γεμάτα από ασύνδετα μεταξύ τους χαρακτηριστικά, εκτός από το γεγονός ότι θεωρούνταν αξιοσημείωτα ή εξαιρετικά, προορίζονταν για ιδιωτική απόλαυση των ευγενών ή των πλουσίων, αλλά χρησιμοποιούνταν και για την εκπαίδευση του κοινού σχετικά με τον φυσικό κόσμο, την ιστορία και την τέχνη.Οι θαυμαστές συλλογές και τα αντικείμενα κατέληξαν να αποτελούν τις βάσεις για πολλά μουσεία και δημόσιες συλλογές που γνωρίζουμε σήμερα.

«Τα cabinets of curiosities διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της δυτικής αντίληψης για το “άλλο”, και επιπλέον πρόσφεραν ένα αισθητικό, κοινωνικό, ανθρωπολογικό αλλά και πολιτικό πεδίο με πολλά και χρήσιμα ερευνητικά οφέλη», γράφει η Αρετή Λεοπούλου, ιστορικός τέχνης - επιμελήτρια MOMus. «Η σύγχρονη σκέψη πλέον επανεξετάζει κριτικά την κληρονομιά τους, εντοπίζοντας στη δημιουργία και τη χρήση των cabinets μια σύνθετη αλληλεπίδραση πολλαπλών τύπων κοινωνικού διαχωρισμού (εθνολογικών/φυλετικών, ταξικών, μορφωτικών κ.ά.). Στο επίκεντρο αυτής της κριτικής βρίσκεται η αποδοχή ότι τα cabinets ήταν βαθιά συνυφασμένα με την αποικιοκρατία. Πολλά από τα αντικείμενα που εξέθεταν –εξωτικά ζώα, ιθαγενή αντικείμενα και ανθρώπινα λείψανα– είχαν αποκτηθεί μέσω της αποικιοκρατικής εκμετάλλευσης και κατάκτησης. Ο χαρακτηρισμός αυτών των αντικειμένων ως “αξιοπερίεργων” αντανακλούσε μια φαινομενικά αφελή και αθώα ρατσιστική κοσμοθεωρία, όπου οι μη ευρωπαϊκοί/δυτικοί λαοί και οι πολιτισμοί τους μετατρέπονταν σε θέαμα προς κατανάλωση. Τέτοιες παρουσιάσεις και εκθέσεις διαιώνιζαν μια ιεραρχία που εξυμνούσε τα δυτικά επιστημονικά και καλλιτεχνικά επιτεύγματα, ενώ περιθωριοποιούσε και εξωτικοποιούσε οτιδήποτε αφορούσε ή ανήκε σε “άλλους”… Συνεπώς, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και εκλεκτικιστικοί μικρόκοσμοι μιας αποικιοκρατικής τάξης, όπου ο συλλέκτης ήταν φιγούρα με γνώσεις και με βάση αυτές δικαιούνταν να κατηγοριοποιεί και να ελέγχει κατά το δοκούν τον κόσμο».

«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
(Νουράκο) Φανούρης Μωραΐτης, «Μην αγαπήσεις ποτέ κάτι άγριο», 2024, κερί 100 x 70 εκ. Ευγενική παραχώρηση: ο καλλιτέχνης

Ο ιστορικός τέχνης Θοδωρής Κουτσογιάννης γράφει ότι το «δωμάτιο αξιοπερίεργων» παραμένει per se αξιοθαύμαστο, ως εικονικό σύμπαν, αλλά και αξιόλογο ως τεκμήριο του συλλεκτισμού, της τέχνης, της επιστήμης, εν γένει της ευρωπαϊκής πολιτισμικής ιστορίας.

«Ένα τυπικό “δωμάτιο αξιοπερίεργων” φιλοδοξούσε να συλλέξει σπάνια, ει δυνατόν μοναδικά, αντικείμενα ως εκθέματα της ανθρώπινης και της φυσικής δημιουργίας, παράγωγα της Τέχνης (Ars) και της Φύσης (Natura).

Σε ειδικά προορισμένο χώρο, με διαστάσεις από ένα μεγάλο δωμάτιο μέχρι ένα ολόκληρο μουσείο, οι λάτρεις των αξιοθαύμαστων εκθεμάτων συνέλλεγαν αντικείμενα από τέσσερις, κυρίως, κατηγορίες: α) Naturalia: αντικείμενα της φυσικής ιστορίας, πρωτίστως ζώα, φυτά και ορυκτά (κατά την αριστοτελική ταξινόμηση), ιδιαίτερα πολύτιμους λίθους, απολιθώματα, έντομα, κοχύλια, σκελετούς, κέρατα, βότανα κ.τ.ό., β) Artificialia: ανθρώπινα τεχνουργήματα, ιδίως αρχαιολογικά ευρήματα, έργα τέχνης, όπλα, διακοσμητικά αντικείμενα, γ) Scientifica: επιστημονικά όργανα και κατασκευές, ιδίως “αυτόματα”, δ) Exotica: αντικείμενα είτε φυσικά (ζώα και φυτά) είτε ανθρώπινα (τέχνεργα εθνογραφικού χαρακτήρα), προερχόμενα από μακρινά μέρη, όπως από τον “Νέο Κόσμο” της αμερικανικής ηπείρου, αλλά και από την Ασία, όπως από την Ινδία και την Κίνα, που έφταναν στην Ευρώπη μέσω των Κάτω Χωρών. Επομένως, οι αίθουσες με τα αξιοπερίεργα συγκεντρώνουν, προς ταξινόμηση και έκθεση, τέχνεργα και φυσικά αντικείμενα, παράγωγα του ανθρώπου και της φύσης, επιλεγμένα με κριτήριο τη σπανιότητα, τον εξωτικό, ευφάνταστο, επινοητικό και αξιοθαύμαστο χαρακτήρα τους». 

«Η έκθεση ανατρέχει σε μια μεγάλη ιστορία, αυτή που εκκινεί από την προδρομική μορφή του μουσείου και εισάγει τη διάσταση του χρόνου ήδη από τη σύλληψή της», λέει η καλλιτεχνική διευθύντρια του Momus Θούλη Μισιρλόγλου, «με το σημείο από το οποίο η έκθεση προτείνει τη θέαση των έργων να βρίσκεται στο σήμερα. Ποιο είναι το ανθρώπινο πρόσωπο, λοιπόν, που προκύπτει μέσα στο χάος του κόσμου; Πώς επινοούνται εκ νέου τα έμψυχα όντα; Πώς ανασυγκροτείται το θέατρο του κόσμου; Πώς ξαναφτιάχνουν οι καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις την αναπαράσταση του κόσμου; Διασαλεύοντας την τάξη του κόσμου, φτιάχνεται ένας καινούργιος;

Το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών για το διαφορετικό, το έκκεντρο και το προσωπικό, μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο και υπερ-τεχνολογικό περιβάλλον, φέρνει στο επίκεντρο την τόλμη των υποκειμενικοτήτων». 

«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Λίνα Μπέμπη, «Λάζαρος II», 1999-2024, κερί, οστά, ξύλο. Ευγενική παραχώρηση: η καλλιτέχνιδα
«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Ιφιγένεια Σδούκου, «Δικαιότερος σταχάνης», 2024, κέντημα στο χέρι, 100 x 64 εκ. Ευγενική παραχώρηση: η καλλιτέχνιδα και η αίθουσα τέχνης εκφραση – γιαννα γραμματοπουλου
«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Δημήτρης Τζαμουράνης, «The Death», 2014, λάδι σε ξύλο, 71 x 46 εκ. Ευγενική παραχώρηση: ο καλλιτέχνης και η Γκαλερί Σκουφά (φωτογραφία: Lea Gryze)

Στην έκθεση «A Cabinet of Curiosities» οι καλλιτέχνες ενεργοποιούν τη φαντασία τους για την αναδημιουργία ενός κόσμου που δεν ορίζεται από τη λογική αλλά από την αμφισβήτησή της. Με την προσωπική τους γλώσσα δημιουργούν κόσμους πολλαπλών συνειρμών και αναγνώσεων. Εκφράζουν ιδέες, επιθυμίες και συναισθήματα, τολμηρά, χωρίς να φοβούνται το παράλογο, το γκροτέσκο, την αναίρεση ή την αυτοαμφισβήτηση, και συνθέτουν μια νέα εικόνα ή ανασυνθέτουν μια παλιότερη που συνομιλεί με τον προσωπικό κόσμο και τον κόσμο που μας περιβάλλει, με τον παραλογισμό και τη βία του να γίνονται εργαλεία φαντασίας και απελευθέρωσης χωρίς βεβαιότητες και την πίστη σε μία και μόνη «αλήθεια». 

Ανάμεσα στα έργα συναντάμε το έργο του Πάνου Ματθαίου «Η Κατάρα», μια λάκα από τερακότα που εκκινεί από τα γιαπωνέζικα ξόρκια και αναφέρεται στην εμπορευματοποίηση της οδύνης και της θλίψης στη σημερινή εποχή. Το έργο του Νουράκο (Φανούρη Μωραΐτη) «Ποτέ μην αγαπήσεις κάτι άγριο» μάς συνδέει με την ποπ γιαπωνέζικη κουλτούρα και τον Γκοτζίλα, αποδομώντας τη μνημειακή τέχνη με τους μικρούς Γκοτζίλα από κερί να μαγειρεύονται. 

Μια σειρά έργων είναι εκείνα που έχουν τη λογική οργάνωση των πρώτων cabinets of curiosities, που ήταν ερμάρια, και σε αυτή την κατηγορία έχουμε το έργο του Ανδρέα Βούσουρα που παίζει με την έννοια της ταυτότητας και της μετάλλαξης, με μικρά πορσελάνινα κουκλάκια με κεφάλια ζώων, το έργο του Περικλή Πραβήτα, μια φωτισμένη βιτρίνα με συγκεντρωμένα διάφορα αντικείμενα που αναφέρονται στην αρχαία Ελλάδα και τον αρχαίο κόσμο μέσα από μια τελείως χιουμοριστική προσέγγιση, και το έργο της Ανδριάνας Βερβέτη, που έγινε ειδικά για την έκθεση, με τίτλο «Ο συλλέκτης και η οικειοποίηση της ιστορίας», όπου σε κάθε τετράγωνο χώρο του έργου, σαν jack’s box, εμφανίζονται διάφοροι σκοτεινοί ηγέτες, από τον Χίτλερ μέχρι τον Τραμπ, ή αμφιλεγόμενες πολιτικές προσωπικότητες της σύγχρονης εποχής, που παρουσιάζονται σαν μαριονέτες. Στο βίντεο της Κατερίνας Ζαχαροπούλου «Το κουκλόσπιτο της Πετρονέλα Όρτμαν» συναντάμε εικόνες της ζωής μια γυναίκας όπου η θλίψη και ο βασανισμός συνυπάρχουν με την έννοια της λύτρωσης, και στο έργο της Εύας Μούρτζη, που παίζει στο ζωγραφικό της έργο με σινική μελάνη σε χαρτί, παράξενα πλάσματα και παραμορφωμένες φιγούρες συνυπάρχουν σε μια λαβυρινθώδη, σκοτεινή ατμόσφαιρα. 

«A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, «Κόκκινο» (2019), «Λιβελούλα» (2019), «Μπλε» (2024), «Διάφανο» (2000), γυαλί, μεικτή τεχνική, 31 x 25 x 7 εκ. (το καθένα) Ευγενική παραχώρηση: η καλλιτέχνιδα και η αίθουσα τέχνης έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου

Τα σύμβολα της νεκροκεφαλής και τον σκελετό τα συναντάμε στο έργο του Αντώνη Παπαδόπουλου με τη νεκροκεφαλή να συντίθεται από πεταλούδες και λιβελούλες σε χρυσό φόντο, στο έργο του Δημήτρη Τζαμουράνη με έναν σκελετό πάνω από το σώμα μιας νεκρής γυναίκας, και στο έργο του Διονύση Καβαλλιεράτου με την κεραμική φιγούρα ενός πορφυρού χορευτή που έχει το πρόσωπο του θανάτου να κρατά στα χέρια του τις φιγούρες δυο Μίκι Μάους σε τρυφερό φιλί και την ερωτική περίπτυξη του ήλιου και της σελήνης. Το «Open the door», έργο του νέου καλλιτέχνη Γιώργου Χατζησπύρου (Looper), είναι μια κατασκευή-εγκατάσταση στον χώρο που εκκινεί από σύμβολα και φιγούρες των πολιτισμών της Λατινικής Αμερικής μέχρι αυτά της σύγχρονης πραγματικότητας. Στα έργα της Αννίκας Αργυρηλιοπούλου μέσα σε γυάλινες σφαίρες που παραπέμπουν σε γυναικείες κοιλιές παγιδεύονται παγωμένες πεταλούδες, ορχιδέες και λιβελούλες. Με την έννοια της νεκρανάστασης παίζει το έργο της Λίνας Μπέμπη, ένα γλυπτό με κρανίο ένα κεφάλι γάτας, ενώ στο έργο του Νίκου Τρανού «Παράδεισος είναι οι εκδρομές μας στην Κόλαση» υπάρχει έντονο ερωτικό στοιχείο και σεξουαλικές περιπτύξεις με τονισμένη τη σεξουαλική ορμή, το αρχέγονο, το πρωτόγονο. Η κορόνα, το διαμάντι και η νεκροκεφαλή στο έργο της Μάρθας Δημητροπούλου είναι φτιαγμένα από πευκοβελόνες, ενώ από ξύλο και φύλλο χρυσού είναι οι Τρίτωνες του καλοκαιριού και του ονείρου του Διονύση Χριστοφιλογιάννη και τα μοτίβα από τον «Κήπο των επίγειων ηδονών» του Ιερώνυμου Μπος βρίσκονται στο έργο της Ιφιγένειας Σδούκου με πρωταγωνιστή έναν άγγελο-κριτή που ζυγίζει τις ψυχές των ανθρώπων. 

 «A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Εύα Μούρτζη, «Thyself», 2025, μελάνι σε χαρτί, 73 x 85 εκ. Ευγενική παραχώρηση: η καλλιτέχνιδα
 «A Cabinet of Curiosities» με 78 καλλιτέχνες σε ένα σύγχρονο μουσείο Facebook Twitter
Αντώνης Παπαδόπουλος, «Η Βασίλισσα», 2024, μολύβια και φύλλο χρυσού σε χαρτί, 114 x 94 εκ. Ευγενική παραχώρηση: ο καλλιτέχνης
Η μαγεία των Cabinets of Curiosities και ο φόβος του κενού σε μια έκθεση Facebook Twitter
Ζωή Σκλέπα, Where are you taking me? There that only i can stare at you, 2024, ασαμπλάζ: πηλός, αντικείμενα, 17 x 27 x 28 εκ.

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση εδώ.





 

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι μεγάλες εκθέσεις του 2025

Εικαστικά / Οι μεγάλες διεθνείς εκθέσεις του 2025 που αξίζουν το ταξίδι

Τα σχέδια των Dolce & Gabbana και η εμβληματική τέχνη του Anselm Kiefer, οι περφόρμανς του Leigh Bowery, οι γυναίκες της Suzanne Valadon και ο ονειρικός κόσμος του Wes Anderson βρίσκονται ανάμεσα στις πιο σημαντικές εκθέσεις της νέας χρονιάς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής» στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Εικαστικά / Ο γλύπτης Θόδωρος παίρνει επιτέλους την αναδρομική έκθεση που του αξίζει

Ήταν ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της δημιουργίας ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Σήμερα, στον δεύτερο όροφο του ΕΜΣΤ, το ανατρεπτικό του έργο, που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της παραδοσιακής γλυπτικής, παρουσιάζεται μέσα από έντεκα ενότητες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αφρική ανάμεσά μας*

Εικαστικά / «Χρησιμοποιούμε τα αντικείμενα για να ακουστούν ιστορίες ανθρώπων»

Στο Μουσείο Μπενάκη, η έκθεση «Η Αφρική ανάμεσά μας» αποτελεί έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα σε αντικείμενα, φωνές και μνήμες της ελληνο-αφρικανικής κοινότητας στην Ελλάδα, φωτίζοντας ταυτότητες, κληρονομιές και διασταυρώσεις πολιτισμών.
M. HULOT
Ο υφασμάτινος κόσμος προσευχών της Ελένης Κρίκκη

Εικαστικά / Ο υφασμάτινος κόσμος προσευχών της Ελένης Κρίκκη

Στο εικαστικό της έργο τα τόπια γίνονται τοπία, οι κλωστές υφαίνουν τη μνήμη και η γεωγραφία ανάγεται σε κάτι βαθιά προσωπικό που αφορά τη συναισθηματική σχέση και οικειότητα της καλλιτέχνιδας με τον κόσμο του υφάσματος.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT