«I AM (VR)» στη Στέγη: Το θέατρο στην εποψή του metaverse Facebook Twitter
Αυτός που καθορίζει την έκβαση του θεάματος είσαι εσύ. Δεν είναι τυχαίο ότι το κυρίαρχο μοτίβο είναι το «σκέφτομαι, άρα υπάρχω».

«I AM (VR)» στη Στέγη: Το θέατρο στην εποχή του metaverse

0

Όσοι έτυχε να περάσουν από το Πεδίον του Άρεως όταν παρουσιαζόταν πρόσφατα η έκθεση «Πλάσματα: Σώματα, όνειρα και δεδομένα» σίγουρα δεν θα έχουν ξεχάσει τη στιγμή που στάθηκαν μπροστά από τον «Frank» (από το «ειλικρινής»), την εγκατάσταση που βρισκόταν σε έναν υπερυψωμένο βράχο και στην οποία μπορούσες να θέσεις ερωτήματα, περιμένοντας έναν χρησμό.

Επρόκειτο για έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο που συνέδεε αρμονικά την τεχνολογία με τον φιλοσοφικό στοχασμό, τις υπαρξιακές αναζητήσεις με πρωτότυπα μηνύματα, βγαλμένα από το μέλλον. Επρόκειτο για ένα ακόμα εντυπωσιακό έργο της Σουζάνε Κένεντι, η οποία με την τέχνη της συνδυάζει την αμεσότητα του βιώματος της κυβερνο-εμπειρίας και της φαντασίας με τον βαθύ πνευματικό στοχασμό.

Στις συνεντεύξεις της λέει συχνά ότι στόχος της είναι να βρει αυτό το «μέρος επώασης» που αναφέρεται στη θρησκευτική πρακτική τού να κοιμάται κανείς σε έναν ιερό τόπο, όπου έχει την ευκαιρία να βιώσει μεταφυσικές εμπειρίες, δοκιμάζοντας μάλιστα, μέσω της ονειροφαντασίας, να κατακτήσει τη θεραπεία και την ψυχική ηρεμία που τόσο στερούνται οι Δυτικοί άνθρωποι τον καιρό της πανδημίας.

Η Κένεντι δεν αφήνει ποτέ τον εαυτό της έξω από το πολυπρισματικό βίωμα που στόχο έχει να κάνει τον θεατή κοινωνό και, γιατί όχι;, συνένοχο του έργου. Το είδαμε στο «Frank» αλλά και στο εντυπωσιακό έργο τεχνογνωσίας «Ι ΑΜ», το πρώτο VR έργο της Κένεντι που σε βάζει σε έναν φανταστικό κόσμο αυτογνωσίας και εσωτερικής αναζήτησης με σαφές σημείο αναφοράς την κυβερνοφαντασία και την ψυχεδελική πραγματικότητα.

«Εάν σκεφτείς τη φωτιά, φλέγεσαι. Εάν σκεφτείς τον πόλεμο, θα τον προκαλέσεις. Όλα εξαρτώνται από τη φαντασία σου» ακούγεται σε κάποια στιγμή του  έργου που έφτιαξαν η Σουζάνε Κένετι και οι συνεργάτες της διαμορφώνοντας όχι μόνο ένα συναρπαστικό περιβάλλον διαδικτυακής πραγματικότητας αλλά και μια σχεδόν παραισθησιογόνο, μεταθεατρική συνθήκη όπου θεατής και αντικείμενο της θέασης γίνονται ένα.

Το νέο της εγχείρημα, πάντα σε αυτό το ψυχεδελικό μήκος κύματος που χρησιμοποιεί την τεχνολογία με σκοπό την ενδοσκόπηση, οδηγώντας μας σε άλλους κόσμους, ουράνιους, και στοχεύοντας σε μια ακόμα μεγαλύτερη εμβάθυνση στον εαυτό, λέγεται «I AM (VR)».

Είχαμε την τύχη να απολαύσουμε την εμπειρία αυτού του τρισδιάστατου ταξιδιού, φορώντας το ειδικό VR headset, σε ένα δωμάτιο στο κέντρο ενός όμορφου κτιρίου, όπου διεξαγόταν το Φεστιβάλ Vie στη Μόντενα. Σε μία από τις πιο ωραίες πόλεις της Ιταλίας, μακριά από τα πολύβουα σοκάκια, βιώσαμε μια διαδραστική εμπειρία, από αυτές στις οποίες μας συνηθίζει η Κένεντι, μέσω ενός έργου που μας καλούσε όχι μόνο να δούμε ποια είναι η θέση μας στο σύμπαν αλλά και να λάβουμε τον δικό μας ψηφιακό χρησμό.

Σε αρμονία με το σκηνικό, το οποίο αντικρίζουμε με έκπληξη όταν ξεκινάει το VR ταξίδι, το ψυχεδελικό χαλί δίνει τον τόνο αυτού του πολύχρωμου σύμπαντος που θα αποκαλυφθεί όταν φορέσουμε το μαγικό headset, όπου αντικρίζουμε διαφορετικά δωμάτια, με μια άλλη εκδοχή του εαυτού μας να είναι ξαπλωμένη αναπνέοντας σαν σε διαλογισμό, ενώ στη συνέχεια μπαίνουμε σε άλλους, ερμητικά κλειστούς κόσμους: διασχίζουμε συμπαντικές σκουληκότρυπες, περνάμε τρισδιάστατα τούνελ, βλέπουμε τεράστια μάτια να μας αντικρίζουν από ψηλά. Άλλοτε, πάλι, βλέπουμε μια μικρή φωτιά που θα μπορούσε, αν το θέλουμε, να σβήσει ή να εξελιχθεί σε πυρκαγιά ‒ είμαστε οι κυρίαρχοι του σύμπαντος.

Αναζητώντας τον εαυτό με το «I AM (VR)» της Σουζάνε Κένεντι στη Στέγη Facebook Twitter
Η τεχνολογία χρησιμοποιείται με σκοπό την ενδοσκόπηση, οδηγώντας μας σε άλλους κόσμους, ουράνιους, και στοχεύοντας σε μια ακόμα μεγαλύτερη εμβάθυνση στον εαυτό. Φωτ.: Markus Selg & Rodrik Biersteker

«Εάν σκεφτείς τη φωτιά, φλέγεσαι. Εάν σκεφτείς τον πόλεμο, θα τον προκαλέσεις. Όλα εξαρτώνται από τη φαντασία σου» ακούγεται σε κάποια στιγμή του ενδιαφέροντος έργου που έφτιαξαν με τον δικό τους ιδιοσυγκρασιακό τρόπο η Σουζάνε Κένετι και οι συνεργάτες της Μάρκους Σελγκ και Ρόντρικ Μπίρστεκερ, διαμορφώνοντας όχι μόνο ένα συναρπαστικό περιβάλλον διαδικτυακής πραγματικότητας αλλά και μια σχεδόν παραισθησιογόνο, μεταθεατρική συνθήκη όπου θεατής και αντικείμενο της θέασης γίνονται ένα.

Σε τελική ανάλυση, αυτός που καθορίζει την έκβαση του θεάματος είσαι εσύ. Δεν είναι τυχαίο ότι το κυρίαρχο μοτίβο είναι το «σκέφτομαι, άρα υπάρχω», ενώ στην αρχή κιόλας της περιήγησης βλέπεις να δεσπόζει η φράση-οδηγός «γνώθι σαυτόν», που είναι και το βασικό αίτημα του έργου, σίγουρα όχι μέσα από τα γνωστά δεδομένα αλλά μέσα από απρόβλεπτες περιηγήσεις, βουνά που οδηγούν σε τεράστιους κρατήρες και μπορεί να είναι το εσωτερικό της ίδιας σου της ψυχής, ψυχικά τρισδιάστατα ανσανσέρ που σε ανεβάζουν στα ουράνια ή σε κατεβάζουν στα πιο αδιανόητα φλεγόμενα μέρη του απερινόητου εαυτού.

Πάντως, ακόμα και σε ανθρώπους στους οποίους όλα αυτά μπορεί να φαντάζουν κάπως εξεζητημένα ‒προσωπικά, μου είναι άγνωστο οτιδήποτε έχει να κάνει με new age αναζητήσεις‒, αυτό που πραγματικά συναρπάζει είναι η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε έναν άλλο κόσμο, σε έναν διαφορετικό πλανήτη που δεν μπορείς με τίποτα να ταυτοποιήσεις, που άλλοτε σε τρομάζει και άλλοτε σε προκαλεί να τον εξερευνήσεις· το καλύτερο είναι ότι βιώνεις πράγματα πρωτόγνωρα. Μάλιστα, για πρώτη φορά στη ζωή μου ικανοποίησα το βαθύτερο όνειρό μου, που ήταν να πετάξω! Κάποιες στιγμές έχεις πραγματικά την αίσθηση ότι βρίσκεσαι πολύ ψηλά, και όχι σε αυτόν τον παράξενο πλανήτη, ότι ίπτασαι σε έναν κόσμο τόσο κοντά αλλά και τόσο μακριά από εσένα, σαν σε όνειρο.

Αναζητώντας τον εαυτό με το «I AM (VR)» της Σουζάνε Κένεντι στη Στέγη Facebook Twitter
Αυτό που πραγματικά συναρπάζει είναι η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε έναν άλλο κόσμο, σε έναν διαφορετικό πλανήτη που δεν μπορείς με τίποτα να ταυτοποιήσεις, που άλλοτε σε τρομάζει και άλλοτε σε προκαλεί να τον εξερευνήσεις. Φωτ.: Markus Selg & Rodrik Biersteker

Δεν ξέρω πραγματικά πώς θα μπορούσε να περιγράψει κανείς αυτό το ψυχεδελικό Μαντείο των Δελφών που σε οδηγεί σε άγνωστους κόσμους, το σίγουρο είναι ότι αυτή η μεταθεατρική συνθήκη ψηφιακής και φαντασιακής αντίληψης θα ενθουσίαζε από τον Χάντερ Τόμσον και τον Τζον Λένον έως τους μπιτ ποιητές και τους νεο-πάνκ του κυβερνοχώρου ‒ ακόμα και τα νέα παιδιά από τις γειτονιές της Αθήνας που θα το δουν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και θα έχουν έτσι μια συναρπαστική εμπειρία να αφηγούνται για καιρό.

Όπως λέει χαρακτηριστικά αυτή η υποβλητική φωνή που καλείται να σε ξεναγήσει σε μέρη της ψυχής σου που ούτε έχεις καν φανταστεί: «Είσαι σαν μια μηχανή. Δεν μπορείς να σταματήσεις τη ροή της σκέψης σου. Δεν μπορείς να ελέγξεις τη φαντασία, τα αισθήματά σου, την προσοχή. Ο κόσμος σου κρύβεται πίσω από ένα πέπλο φαντασίας. Άρχισε να παρατηρείς τον εαυτό του γιατί αυτή είναι η αρχή του παντός. Τώρα πρέπει να φύγεις, να φύγεις τώρα».

Πάντως, εγώ έφυγα με τη βεβαιότητα ότι ακόμα και αν αυτά τα παράξενα ψηφιακά πλάσματα και οι αλλόκοτοι κόσμοι δεν με έκαναν να ανακαλύψω εκ νέου τον εαυτό μου, με έβαλαν τουλάχιστον στη διαδικασία να αναρωτηθώ γι’ αυτόν, για το νόημα του ταξιδιού ‒όχι για τον προορισμό του‒ και να νιώσω μέτοχος αλλά και δημιουργός όλων όσα συμβαίνουν σε αυτή την ατελείωτη τεχνολογική πραγματικότητα που, επιτέλους, δεν μου φαίνεται τόσο ξένη. Άσε που μπορεί, όπως εδώ, ακόμα και στον ακραίο αυτό ριζοσπαστισμό της, να αποδειχθεί άκρως διασκεδαστική!

Αναζητώντας τον εαυτό με το «I AM (VR)» της Σουζάνε Κένεντι στη Στέγη Facebook Twitter
Βλέπουμε τεράστια μάτια να μας αντικρίζουν από ψηλά. Φωτ.: Markus Selg & Rodrik Biersteker
Αναζητώντας τον εαυτό με το «I AM (VR)» της Σουζάνε Κένεντι στη Στέγη Facebook Twitter
Στο I AM (VR), αντλείται έμπνευση από το μαντείο των Δελφών και το επίγραμμα «γνώθι σαυτόν» που καλωσόριζε τους επισκέπτες του. Φωτ.: Markus Selg & Rodrik Biersteker

Δείτε πληροφορίες, ώρες και ημέρες παραστάσεων εδώ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.

To νέο τεύχος της LIFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Έκθεση αφισών στην Ύδρα μιας Ελλάδας ανόθευτης και ταπεινής

Εικαστικά / Πώς διαφήμιζε η Ελλάδα τον εαυτό της στο εξωτερικό από το ’30 έως το ’60;

Μια σειρά αφισών του ΕΟΤ, σε μια έκθεση που φιλοξενείται στην οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, αποκαλύπτει τις πρώτες απόπειρες και τα αρχικά βήματα του ελληνικού τουρισμού, με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Εικαστικά / Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Έχει βοσκήσει πρόβατα, έχει πουλήσει κουλούρια και έχει δουλέψει στην οικοδομή, μέχρι που αποφάσισε ότι το μόνο που ήθελε να γίνει είναι καλλιτέχνης. Τελικά, εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες δημιουργούς. Ο πρώην πρύτανης της ΑΣΚΤ είναι άνθρωπος από σπάνια πάστα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Εικαστικά / «Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Μια μεγάλη έκθεση στο Σικάγο εξετάζει την γκέι ταυτότητα ως ιστορικό φαινόμενο μέσα από 300 έργα που δημιουργήθηκαν κυρίως στην περίοδο μεταξύ του 1869, όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η λέξη «ομοφυλόφιλος», και του 1939
THE LIFO TEAM
Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ