H.R. Giger: Ο τρομακτικός κόσμος του δημιουργού του «Alien» σε μια έκθεση στο Βερολίνο

Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
0

Ακόμα και αν δεν ξέρει κάποιος τον Hans Ruedi Giger ως εικαστικό, έχει δει τα σχέδιά του που έχουν αναπαραχθεί σε τατουάζ και έπιπλα, εξώφυλλα δίσκων και εκτυπώσεις.

Ο διάσημος Ελβετός καλλιτέχνης, που στο έργο του ανέμειξε την ανθρώπινη φιγούρα με τις αρχές της μηχανικής, δημιουργώντας ένα στιλ που λέγεται «biomechanical», και εφαρμόζει τις αρχές της μηχανολογίας σε βιολογικά συστήματα, είναι αυτός που βρίσκεται πίσω από τον οπτικό σχεδιασμό της ταινίας τρόμου Alien του Ρίντλεϊ Σκοτ του 1979 για την οποία μαζί με την ομάδα του κέρδισε το Όσκαρ Ειδικών Εφέ. 

Ο Giger έφυγε από τη ζωή το 2014, από τις επιπλοκές των τραυμάτων του όταν έπεσε από μια σκάλα. Το έργο του εκτίθεται μόνιμα στο Μουσείο H. R. Giger στο Gruyères της Ελβετίας, έναν πύργο στον οποίο κατοικούσε με τη δεύτερη γυναίκα του.

Τώρα μια έκθεση στο Βερολίνο όχι μόνο τον φέρνει ξανά στην επικαιρότητα, αλλά δημιουργεί μια νέα ανάγνωση και μελέτη του έργου του και των προεκτάσεών του στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Το Schinkel Pavilon του Βερολίνου, σε μια έκθεση που θα διαρκέσει μέχρι τις 2 Ιανoυαρίου 2022, συγκεντρώνει τους κόσμους του Ελβετού οραματιστή H.R. Giger και της 31χρονης Νοτιοκορεάτισσας καλλιτέχνιδας Mire Lee, μεταμορφώνοντας τις αίθουσές του σε μια τοποθεσία για εξερεύνηση των πιο σκοτεινών διαδρόμων του ανθρώπινου σώματος και της ψυχής. Αυτό το εξίσου σαγηνευτικό και δυστοπικό σενάριο είναι η πρώτη μεγάλη έκθεση του έργου του Giger στη Γερμανία, καθώς και η πρώτη σημαντική παρουσίαση του έργου της Lee.

Ο ζωγράφος, γλύπτης και σχεδιαστής, γνωστός ως ο «πατέρας» του Xenomorph από την ταινία Alien, H.R. Giger δεν είναι μόνο ο πατέρας των εμβληματικών έργων ενός κόσμου επιστημονικής φαντασίας αλλά και ένας όψιμος σουρεαλιστής της εποχής μας.

Αυτό επιχειρεί η έκθεση, να οδηγήσει τον θεατή να καταδυθεί σε έναν κόσμο όπου παρουσιάζεται ολοκληρωμένα το συνολικό έργο του, ξεκινώντας από τις πρώιμες σουρεαλιστικές ελαιογραφίες του, τα περίπλοκα σχολαστικά και λεπτομερή σχέδια με μελάνι, τα γλυπτά, καθώς και τα ημερολόγιά του, που δεν είχαν εκτεθεί στο παρελθόν, στα οποία τόνιζε τη φρίκη και τους κοινωνικούς φόβους που εμφυτεύτηκαν τόσο βαθιά στο έργο του. «Αν δεν μπορείς να νικήσεις τους εφιάλτες σου, μπορείς να τους μετατρέψεις σε τέχνη» έλεγε.

Πέρα από την ποπ κουλτούρα, τα εξώφυλλα δίσκων, τις διάσημες και εφιαλτικές πολυθρόνες του, βγαλμένες από τον δυστοπικό, αντι-εργονομικό καθηλωτικό κόσμο του, ο H.R. Giger μας άφησε ως κληρονομιά τη μοναδική και ιδιοφυή «σύνδεση» ανθρωπίνων σωμάτων με μηχανές, σύνδεση την οποία ο ίδιος περιέγραψε ως βιο-μηχανική (biomechanical) και την οποία συνέδεσε επίσης ορατά και επιθετικά με τον φετιχισμό και το ερωτικό fiction.

Η αλήθεια για τον γεννημένο το 1940 H.R. Giger είναι ότι από παιδί είχε «αλλόκοτες» καλλιτεχνικές τάσεις. Ο πατέρας του ήταν επιστήμονας και τον απέτρεπε από το να ασχοληθεί με την τέχνη. Τελικά, στα 22 του δεν έγινε χημικός ή φαρμακοποιός αλλά σπούδασε Αρχιτεκτονική και Industrial Design μέχρι το 1970 στη Ζυρίχη.

Έγινε διάσημος από το Necronomicon, ένα άλμπουμ με σχέδια και ζωγραφιές πάνω στις οποίες βασίστηκε ολοκληρωτικά το Alien, και το Necronomicon II, φόρο τιμής στη μαγεία και τον σκοτεινό κόσμο του πατέρα της horror fiction λογοτεχνίας H.P. Lovecraft.

Αυτή ήταν η ψυχοθεραπεία του, η ενσάρκωση του εφιάλτη του σε τέχνη, σε εμμονή στον κόσμο του φανταστικού, του μακάβριου και του απόκρυφου, η θεραπεία του από τους χρόνιους εφιάλτες, τη διαταραχή του ύπνου αλλά και τη δραματική αυτοκτονία της πρώτης γυναίκας και μούσας του στην περίοδο των πρώιμων έργων του, της ηθοποιού Λι Τόμπλερ, που τον στιγμάτισε.

Πέρα από την ποπ κουλτούρα, τα εξώφυλλα δίσκων, τις διάσημες και εφιαλτικές πολυθρόνες του, βγαλμένες από τον δυστοπικό, αντι-εργονομικό καθηλωτικό κόσμο του, ο H.R. Giger μας άφησε ως κληρονομιά τη μοναδική και ιδιοφυή «σύνδεση» ανθρωπίνων σωμάτων με μηχανές, σύνδεση την οποία ο ίδιος περιέγραψε ως βιο-μηχανική (biomechanical) και την οποία συνέδεσε επίσης ορατά και επιθετικά με τον φετιχισμό και το ερωτικό fiction.

Το σύμπαν αυτό, ολοκληρωμένο, σκοτεινό και ακέραιο, συνδυάζεται με αυτό της Mire Lee, η οποία έγινε πρόσφατα γνωστή για τα κινητικά της γλυπτά και τις οιονεί αλχημικές εγκαταστάσεις της. Το Schinkel Pavilion μοιάζει να έχει κατακτηθεί από σύνθετες κατασκευές και δομές από σιλικόνη, PVC, σωλήνες, μηχανήματα, μέταλλο και σκυρόδεμα που υφαίνουν δυσλειτουργικούς οργανισμούς, τμήματα του σώματος, σαρκώδη άκρα ή έντερα σε δημόσια θέα, ανάγλυφες σπονδυλικές στήλες, ταυτόχρονα σαγηνευτικές και απωθητικές μορφές που λιμνάζουν σε παχύρρευστα υγρά.

Η δουλειά της νεαρής Κορεάτισσας έχει το ίδιο υπόβαθρο με τη σωματικότητα, τη σεξουαλικότητα και την τεχνολογία να είναι δεμένες σε ένα σύνολο ιδεών, μια μάζα ρεαλιστική που έρχεται από τη μακρά παράδοση των υπερφυσικών τεράτων και την αέναη μεταφορά και σύνδεσή τους με την ανθρώπινη φύση. 

Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Atomkinder, 1967-8. © Courtesy Kunstsammlung Stadt Zurich

Η έκθεση τους μετατρέπει τον κύριο οκταγωνικό χώρο του Schinkel Pavilion σε τόπο που μοιάζει με μήτρα. Εκεί συνυπάρχουν σε ένα αδιάλυτο σύνολο τα οράματα του H.R. Giger, οι γκροτέσκες μεταλλαγμένες μορφές που αντικατοπτρίζουν την αγωνία του σχετικά με τον ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων στην απόκτηση πυρηνικών όπλων κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και τις παράξενες εξερευνήσεις της προγεννητικής ψυχολογίας.

Τα πλάσματα που δημιούργησε, που πεινασμένα λαχταρούν να απορροφήσουν τα ζωντανά όντα και να αναγεννηθούν καταναλώνοντάς τα, κρέμονται από το ταβάνι, τρέφονται από παχύρρευστα υγρά τα οποία αντλούνται μέσω υπερφυσικών δοκιμαστικών σωλήνων που θυμίζουν ομφάλιους λώρους και βρίσκονται σε διάφορες καταστάσεις πληρότητας και κενότητας, ανάπτυξης και παρακμής.

Σήμερα, δεκαετίες μετά τη δημιουργία των πρώτων του έργων, μπορούν και συνομιλούν μεταξύ τους σε μια δαιμονική και βίαια σέξι ιστορία αγάπης που ενοχλητικά διαδραματίζεται μέσα από ατέλειωτους βρόχους των υπαρξιακών μυστηρίων.

Τόσο οι οργανισμοί του H.R. Giger όσο και της Lee είναι φαντασμαγορίες ανθρώπων και μηχανών που μετατοπίζονται συνεχώς, σε μια ρευστότητα συγγενή με την ανθρώπινη φύση και τους εφιάλτες της, δείχνοντας τις πολύπλοκες όψεις τους, την ανθεκτικότητα και την αποστροφή, τη δύναμη και τη βία και τον θάνατο που ενώνονται σε έναν κύκλο συνεχούς μεταμόρφωσης και φανερώνοντας την ανάγκη μας να έχουμε μια παρανοϊκή, σχεδόν ερωτική σχέση με το άγνωστο. Η έκθεση είναι ένας ύμνος στο απόκοσμο και μια επιστροφή στις υπαρξιακές ανησυχίες, που εμφανίζονται εδώ ακάλυπτες, διαλυμένες και ενοχλητικές, ένα βήμα πριν παραμεριστούν από την ανάλυση, την κοινωνική συνθήκη και την ψυχολογική προσέγγιση.

Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Hommage a S. Beckett. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Hommage a S. Beckett II. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Der Magus, 1975. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Zeichnung fur Alien III, 1990. Courtesy HR Giger Museum Gruyeres
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Giger Mire Lee Schinkel Pavilion. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Giger Mire Lee Schinkel Pavilion. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel PavilionΟ κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Giger Mire Lee Schinkel Pavilion. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ron Cobb: Ποιος ήταν ο κομίστας της αμφισβήτησης και της δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας

Απώλειες / Ron Cobb: Ποιος ήταν ο κομίστας της αμφισβήτησης και της δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας

Υπήρξε από τους πλέον επιφανείς και επιδραστικούς σχεδιαστές πολιτικού κόμικ στα '60s, υπέγραψε ακολούθως σχεδιαστικά και σκηνογραφικά μερικές από τις διασημότερες ταινίες sci-fi, παρά όμως την επιτυχία του παρέμεινε «χίπης» μέχρι τέλους. Πέθανε πρόσφατα στα 83 του χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο», μια εντυπωσιακή έκθεση στη Στέγη

Οδηγός Τέχνες & Πολιτισμός / «Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο», μια εντυπωσιακή έκθεση στη Στέγη

Η έκθεση «Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο» που ξεκινά αυτή την εβδομάδα στη Στέγη έρχεται να μας θυμίσει τη σαρωτική επίδραση της επιστημονικής φαντασίας στην τέχνη και στην αισθητική, με ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα στο είδος
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Τι περιμένουμε από την επιστροφή του Alien, 38 χρόνια μετά την πρώτη ταινία;

Οθόνες / Τι περιμένουμε από την επιστροφή του Alien, 38 χρόνια μετά την πρώτη ταινία;

Καμία από τις ταινίες που ακολούθησαν (με εξαίρεση ίσως το σίκουελ του Τζέιμς Κάμερον) δεν συγκρίνεται με την αρχική, κάτι όμως εξακολουθεί να μας τραβά σε αυτό το σπουδαίο κινηματογραφικό σύμπαν
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ