Η επίμονη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της

Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Το Munstead Wood, το σπίτι της Γερτρούδης από το 1897 μέχρι τον θάνατό της το 1932, σχεδιασμένο από τον Edwin Lutyens.
0

Σε ένα κτήμα 11 στρεμμάτων στο Surrey βρίσκεται το σπίτι που κάποτε ανήκε στην πρωτοπόρο Βρετανίδα κηπουρό, σχεδιάστρια κήπων και συγγραφέα Γκέρτρουντ Τζέκιλ. Η Γκέρτρουντ Τζέκιλ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το Μετάλλιο Τιμής «Βικτώρια» της Βασιλικής Κηπουρικής Εταιρείας –το πιο σημαντικό βραβείο για τους Βρετανούς κηπουρούς– μετά από μια λαμπρή καριέρα κατά τη διάρκεια της οποίας «μεταμόρφωσε την πρακτική της κηπουρικής και ενέπνευσε άλλους να γίνουν κηπουροί μέσω των βιβλίων της και περισσότερων από 1.000 άρθρων», αναφέρει το National Trust.

Σχεδιασμένο από τον σταθερό συνεργάτη της, Sir Edward Lutyens, το σπίτι είναι ένα γοητευτικό δείγμα του κλασικού αγγλικού Arts and Crafts design και, χάρη στο ταλέντο της ίδιας στην κηπουρική και την ανθοκομία, ο κήπος του σπιτιού είναι ένα «κηποτεχνικό στολίδι».

Η Γκέρτουντ έζησε στο Munstead Wood από τη δεκαετία του 1890 έως τον θάνατό της το 1932. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στο κτήμα, πειραματίστηκε πολύ με τον σχεδιασμό του κήπου της, φυτεύοντας εποχιακά άνθη και σχεδιάζοντας με επιμέλεια έναν δασικό κήπο, ο οποίος, σύμφωνα με το National Trust, «παραμένει ένα εξαιρετικό παράδειγμα της προσέγγισής της στην καλλιτεχνική "άγρια κηπουρική"», μια τεχνική για την οποία είναι ιδιαίτερα γνωστή, και η οποία επέστρεψε στη μόδα σήμερα. Επίσης, στους κήπους του Munstead Wood εισήγαγε τουλάχιστον 30 νέες ποικιλίες φυτών στη Βρετανία, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς σε πολλούς κήπους σε όλη τη Βρετανία σήμερα.

Ήταν μια τρομερή φυτολόγος, η οποία πειραματιζόταν με τα φυτά, ενώ δίδαξε την αξία των συνηθισμένων φυτών που είναι γνωστά στους κηπουρούς σήμερα, αγαυοειδή, βεργένια, λεβάντα και παλιομοδίτικα τριαντάφυλλα.

Μετά την ανακοίνωση ότι το Munstead Wood θα βγει προς πώληση από ιδιώτες, το National Trust (με την υποστήριξη της κυβέρνησης της Βρετανίας) απέκτησε το διεθνούς σημασίας ακίνητο. Τώρα, το Munstead Wood θα υποβληθεί σε μια ολοκληρωμένη αποκατάσταση σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα και άλλους εταίρους, μετά την οποία το κτήμα στο Surrey θα ανοίξει για το κοινό, ώστε να γνωρίσει και να βιώσει το όμορφο σπίτι, τους κήπους και την αντίστοιχη ιστορία τους. Για την αποκατάσταση του κήπου θα χρησιμοποιηθούν φωτογραφίες αρχείου και σχέδια του κήπου. Η επιβίωση τόσο του σπιτιού όσο και του κήπου προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία για έμπνευση σε μια νέα γενιά κηπουρών και φυσιολατρών.

Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Η Γκέρτρουντ Τζέκιλ πίστευε με πάθος στην κατανόηση της ομορφιάς στο φυσικό τοπίο και προσπαθούσε να τη δημιουργήσει στο έργο της.

Η Γκέρντρουντ Τζέκιλ, που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στο Surrey, κάποτε περιέγραψε τον κήπο της στο Munstead Wood ως «το εργαστήριό μου, το ιδιωτικό μου γραφείο και τόπος ξεκούρασης». Κάποια από τα αρχικά της φυτά επιβιώνουν ακόμα, ενώ τα χαραγμένα μονοπάτια, οι τοίχοι και η λίμνη που σχεδίασε ο Sir Edwin παραμένουν ανέπαφα.

Μια διάσημη και δημοφιλής κηπουρός και κηποτέχνης

Γνωστή σε πολλούς ενθουσιώδεις κηπουρούς και σχεδιαστές τοπίου, απέσπασε την εκτίμηση του κόσμου της κηπουρικής στις αρχές του αιώνα, όταν αναγνωρίστηκε για το εκτεταμένο σχεδιαστικό της έργο. Πίστευε με πάθος στην κατανόηση της ομορφιάς στο φυσικό τοπίο και προσπαθούσε να τη δημιουργήσει στο έργο της. Η αφοσίωση, η εργατικότητά της και η χωρίς περιστροφές προσέγγιση ήταν πτυχές της φιλοσοφίας της που οδήγησαν στη δημιουργία αξέχαστων κήπων.

Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Τμήμα των ανακαινισμένων κήπων του Munstead Wood.
Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Η Rosa Gertrude Jekyll, μια ποικιλία τριανταφυλλιάς που πήρε το όνομά της από τη διάσημη κηπουρό.

Αν και λίγοι σύγχρονοι κήποι θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ένα αυθεντικό σχέδιο της Τζέκιλ, κάθε κηπουρός θα μπορούσε να μελετήσει και να προσαρμόσει τα χρωματικά της σχέδια ώστε να ταιριάζουν στον δικό του χώρο και στους χρονικούς περιορισμούς του κήπου του. Αγαπούσε την κηπουρική για το όμορφο αποτέλεσμα και είναι περισσότερο γνωστή για τα τεράστια βοτανόφυτα με χρωματικά σχήματα που κυμαίνονταν από το ψυχρό (λευκό, μπλε) στο θερμό (πορτοκαλί, κόκκινο) και πάλι πίσω στο ψυχρό.

Ήταν μια τρομερή φυτολόγος, η οποία πειραματιζόταν με τα φυτά, ενώ δίδαξε την αξία των συνηθισμένων φυτών που είναι γνωστά στους κηπουρούς σήμερα, αγαυοειδή, βεργένια, λεβάντα και παλιομοδίτικα τριαντάφυλλα. Επικέντρωσε το σχεδιαστικό της έργο στην προσαρμογή φυτών σε ποικίλα περιβάλλοντα, κήπους με δάση, κήπους με νερό και ποώδη παρτέρια, προσπαθώντας πάντα να επιτύχει το πιο φυσικό αποτέλεσμα. Είχε καλλιτεχνική ματιά για το χρώμα και δημιουργούσε αντιθέσεις με τις υφές των φυτών με εξαιρετικό αποτέλεσμα. Κάθε κήπος αντιμετωπιζόταν ως σύνολο με διαφορετικά τμήματα, αλλά κάθε τμήμα συμπλήρωνε το ένα το άλλο.

Ασχολήθηκε με την κηπουρική σχετικά αργά στη ζωή της, αφού οι γιατροί τής είχαν δώσει οδηγίες να εγκαταλείψει τα κύρια πάθη της, τη ζωγραφική και το κέντημα, λόγω σοβαρής και προοδευτικής μυωπίας. Διοχέτευσε τη δημιουργικότητά της στην κηπουρική, έχοντας ένα υπόβαθρο γνώσεων και αγάπης για το αντικείμενο που είχε αναπτύξει από την παιδική της ηλικία. Ολοκλήρωσε περίπου 350 παραγγελίες στην Αγγλία και την Αμερική, τις οποίες εκτελούσε χωρίς να εγκαταλείψει το σπίτι της, αλλά με εκτενή αλληλογραφία με τους πελάτες της.

Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Στους κήπους του Munstead Wood εισήγαγε τουλάχιστον 30 νέες ποικιλίες φυτών στη Βρετανία, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς σε πολλούς κήπους σε όλη τη Βρετανία σήμερα.© National Trust / Megan Taylor
Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Σημειωματάρια της Γκέρτρουντ Τζέκιλ. Φωτ.: Godalming Museum.

Οι σχεδιαστικές αρχές της ήταν απλές αλλά αποτελεσματικές. Η αρχιτεκτονική αποτελούσε το κύριο πλαίσιο του κήπου, με σκληρά χαρακτηριστικά τοπίου για την προβολή ορισμένων φυτών. Η αίσθησή της για τη σωστή χρήση των υλικών στον σχεδιασμό, ο σεβασμός στη χειροτεχνία και η κατανόηση και εφαρμογή των σχεδίων φύτευσης άφησαν μια διαρκή κληρονομιά για τους κηπουρούς του σήμερα.

Γεννημένη το 1843, υπήρξε, εκτός από σχεδιάστρια κήπων, χειροτέχνης, φωτογράφος, συγγραφέας και καλλιτέχνης και έχει χαρακτηριστεί ως «κορυφαία επιρροή στον σχεδιασμό κήπων» από Βρετανούς και Αμερικανούς λάτρεις της κηπουρικής. Έμεινε στην ιστορία για τα εξαιρετικά σχέδιά της και τη λεπτή, ζωγραφική προσέγγιση στη διαμόρφωση των κήπων που δημιούργησε, ιδιαίτερα για τα «ανθεκτικά παρτέρια λουλουδιών», κάτι που είχε σχέση με τις ακουαρέλες που ζωγράφιζε. 

Ήταν από τις πρώτες που έλαβαν υπόψη τους το χρώμα, την υφή και την «εμπειρία» των κήπων ως πτυχές των σχεδίων της. Η θεωρία της για το πώς να σχεδιάζει με το χρώμα επηρεάστηκε από τον ζωγράφο J. M. W. Turner και τον ιμπρεσιονισμό, καθώς και από τον θεωρητικό χρωματικό κύκλο. Η ενασχόλησή της με την κηπουρική ξεκίνησε στη Σχολή Καλών Τεχνών του South Kensington, όπου άρχισε να ενδιαφέρεται για τη δημιουργική τέχνη της φύτευσης. Αργότερα, έβαλε τη σφραγίδα της στη σύγχρονη χρήση των θερμών και των ψυχρών χρωμάτων των λουλουδιών στους κήπους. Η άποψή της ότι τα φυτά θα πρέπει να προβάλλονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ακόμη και όταν κόβονται για το σπίτι, την οδήγησε να σχεδιάσει τη δική της σειρά γυάλινων βάζων για λουλούδια.

Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Άποψη του καλοκαιρινού κήπου. © National Trust / Megan Taylor

Αργότερα ανέλαβε μια ακόμα αποστολή, συνέλεξε και συνεισέφερε ένα τεράστιο φάσμα φυτών αποκλειστικά με σκοπό τη διατήρησή τους σε πολυάριθμα ιδρύματα σε ολόκληρη τη Βρετανία. Το πιο διάσημο από τα βιβλία που συνέγραψε είναι το «Colour in the Flower Garden», στο οποίο οι συγκινητικές περιγραφές της φύσης δείχνουν την αγάπη της για ένα περιβάλλον στο οποίο εργάζεται σκληρά για να το κάνει πιο όμορφο.

Ενδιαφερόταν επίσης για την παραδοσιακή επίπλωση των εξοχικών σπιτιών και τις αγροτικές τέχνες και ανησυχούσε για την εξαφάνισή τους. Το βιβλίο της «Old West Surrey» (1904) καταγράφει πολλές πτυχές της αγροτικής ζωής του 19ου αιώνα, με περισσότερες από 300 φωτογραφίες που τράβηξε η ίδια.

Η επίμονη, ευφάνταστη κηπουρός Γκέρτρουντ Τζέκιλ και η ιστορία των κήπων της Facebook Twitter
Η αρχιτεκτονική αποτελούσε το κύριο πλαίσιο του κήπου, με σκληρά χαρακτηριστικά τοπίου για την προβολή ορισμένων φυτών.
Design
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

ADM 2025: The Urban Issue / Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

Με σεβασμό στον χαρακτήρα του κάθε τόπου και μακριά από την τυποποίηση, το γραφείο gnb architects προτείνει συνθέσεις που ισορροπούν ανάμεσα στη μορφολογική καθαρότητα, τη λειτουργική πληρότητα και την κατασκευαστική ακρίβεια. Η διαρκής αναζήτηση για μια νέα, αυθεντική αφήγηση καθιστά το έργο τους σύγχρονο και βαθιά συνδεδεμένο με τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
«Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

ADM 2025: The Urban Issue / «Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

Καθώς η Στοά Αρσακείου αναδύεται ξανά μετά από χρόνια εγκατάλειψης, ο Θωμάς Αμαργιανός, principal architect του γραφείου BETAPLAN, εξηγεί πώς εντάσσεται αυτό το έργο αποκατάστασης σε μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον του ιστορικού κέντρου της πόλης.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ
Η αρχιτεκτονική συναντά τη λειτουργία και το μέτρο

ADM 2025: The Urban Issue / Η αρχιτεκτονική συναντά τη λειτουργία και το μέτρο

Με σύγχρονα εργαλεία, καθαρές συνθετικές αρχές και βαθιά γνώση του εργοταξίου, το γραφείο LKMK architects αποτυπώνει έναν αρχιτεκτονικό λόγο που ισορροπεί μεταξύ δημιουργικότητας και τεχνικής ακρίβειας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Η συλλογική ευφυΐα στην υπηρεσία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

ADM 2025: The Urban Issue / Η συλλογική ευφυΐα στην υπηρεσία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

Με έδρα την Αθήνα και έργα σε όλη την Ελλάδα, το αρχιτεκτονικό γραφείο The Hive Architects χτίζει ένα δημιουργικό μοντέλο συνεργασίας που αντλεί έμπνευση από τη συλλογικότητα, την τοπική ταυτότητα και τη σύγχρονη καθημερινή ζωή.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Η αρχιτεκτονική ως τοπίο και η αναδιαμόρφωση της ελληνικής κατοικίας

ADM 2025: The Urban Issue / Η αρχιτεκτονική ως τοπίο και η αναδιαμόρφωση της ελληνικής κατοικίας

Καθώς η νέα ελληνική αρχιτεκτονική αναζητά τρόπους να συνδυάσει τη νοηματική πυκνότητα με τον χωρικό στοχασμό, το γραφείο Façade ξεχωρίζει για την ακρίβεια, τη θεωρητική συνέπεια και τη βαθιά σύνδεση με το τοπίο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
 Οι «δυό Μουριές» και ο Χατζηδάκις

ADM 2025: The Urban Issue / Οι «δυό Μουριές» και ο Χατζηδάκις

Πώς η λαϊκή αρχιτεκτονική της Τήνου, δύο άγριες μουριές και οι «Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη» του Χατζιδάκι συναντιούνται σε μια σύγχρονη κατοικία.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΔΑΛΙΑΝΗ ΤΩΝ CREATIVE ARCHITECTS / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΣ
Όταν η τοπική γλώσσα εκφράζει το διεθνές design

ADM 2025: The Urban Issue / Όταν η τοπική γλώσσα εκφράζει το διεθνές design

Το αρχιτεκτονικό γραφείο The KS Project, με ιδρύτρια την Κωνσταντίνα Συνγκιρίδη, απαντά στην πρόκληση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής να ισορροπήσει ανάμεσα στην πίεση της τουριστικής ανάπτυξης και την ανάγκη για ουσιαστικό σχεδιασμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR / 3D VISUALIZATION: MARIA NEFELI PACHTA
Σχεδιάζοντας το τοπίο, την εμπειρία και το μέλλον

ADM 2025: The Urban Issue / Σχεδιάζοντας το τοπίο, την εμπειρία και το μέλλον

Με έδρα την Κρήτη και έργα που καλύπτουν την κλίμακα από την κατοικία έως τη δημόσια ανάπλαση, το αρχιτεκτονικό γραφείο Lefteris Tsikandilakis + Architects οικοδομεί ένα πλούσιο και συνθετικό αρχιτεκτονικό ιδίωμα, σε διαρκή διάλογο με τον τόπο, το φως και τον πολιτισμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Αρχιτεκτονική στο μεταίχμιο της πόλης και του νερού

ADM 2025: The Urban Issue / Αρχιτεκτονική στο μεταίχμιο της πόλης και του νερού

Τρεις πόλεις. Τρία παράθυρα προς το νερό. Κάθε ξενοδοχείο των WOBI - STYLIANIDIS HATZIΥIANNAKIS ARCHITECTS είναι και μια μικρή χειρονομία συνάντησης ανάμεσα στον ξένο και τον τόπο, στον κάτοικο και τον επισκέπτη, στον άνθρωπο και το περιβάλλον του.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR