1) Αναρωτιόμουν ποιοι θα έρθουν. Πέρα από μερικούς φανς απ' τη Θεσσαλονίκη, ή άλλες κοντινές μεγαλουπόλεις, φοβόμουν πως ο Morrissey θα ήταν μάλλον άγνωστος στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ.
Κλασικά, ήρθαν όλοι όσοι πηγαίνουν στις συναυλίες του τα τελευταία χρόνια: Κυρίως οι νέοι - αγόρια και κορίτσια που όταν διαλύθηκαν οι Smiths δεν είχαν γεννηθεί καν. Μερικοί από περιέργεια, οι περισσότεροι όμως hardcore φανς.
Είναι αυτό που έγραφε -καταντώντας βαρετός- στο τελευταίο κομμάτι της Αυτοβιογραφίας του ο Morrissey: "Βλέπω μπροστά μου μια θάλασσα από νεαρά κεφάλια, και δεν έχω ιδέα πώς και γιατί". (Αυτό δεν σημαίνει πως οι υπόλοιποι οι γηραιότεροι τον ξεχνούμε...)
2) "Remember me!" ή κάτι ανάλογο είχε πει πέρσι τον Δεκέμβριο στην Αθήνα σε μια συναυλία ταυτόχρονα δυνατή αλλά και ψυχοπλακωτική. Ήταν την περίοδο που είχαμε μάθει για τον καρκίνο, τις επεμβάσεις, που φαινόταν χάλια, που ακύρωνε τη μία συναυλία μετά την άλλη λόγω χημειοθεραπείας - και που τον βλέπαμε στη σκηνή ευάλωτο, για πρώτη φορά πραγματικά τρωτό.
Τότε κάθε κίνηση που έκανε, κάθε μικρό χορευτικό, στα μάτια μου ήταν μια νίκη - καταφέρνει και περπατά!, σκεφτόμουν, ταυτόχρονα ανησυχώντας μήπως σωριαστεί κάτω, ή μήπως του κοπεί η φωνή. (Άλλωστε ο καρκίνος του σχετίζεται και με το λαιμό του.)
Νιώσαμε τότε πως ίσως ήταν ένας αποχαιρετισμός. Κατεβήκαμε και ξανακατεβήκαμε στην Αθήνα (παρά την αρχική ακύρωση) γιατί σκεφτόμασταν πως ίσως ήταν η τελευταία φορά που θα τον βλέπαμε λάιβ.
"Remember me" είχε πει, και τα λόγια του είχαν συγκινητική χροιά, τελεσίδικη.
3) Ένα χρόνο μετά, ποιο ιατρικό θαύμα έγινε δεν ξέρω, αλλά πρέπει να το πω: Καμία σχέση με την Αθήνα.
Όχι μόνο ο ίδιος που ήταν ενεργητικότατος, αδυνατισμένος, η χαρά της ζωής. Και το σέτλιστ. Εκεί που στην προηγούμενη περιοδεία του πολλά τραγούδια ήταν μπαλάντες, γεμάτες μελοδραματισμό και μελαγχολία -όταν είπε το Asleep των Smiths το είχα πάρει ως επιθυμία του να πεθάνει το συντομότερο δυνατό- τώρα το ένα γρήγορο σουξέ διαδεχόταν το άλλο.
Κι ο ίδιος, ακμαίος και ξαναγεννημένος έμοιαζε να απολαμβάνει αυτό που συνέβαινε, στην τελευταία αποχαιρετιστήρια συναυλία της φετινής ευρωπαϊκής του περιοδείας - στην οποία δεν χρειάστηκε να ακυρώσει/αναβάλλει ούτε ένα λάιβ.
Μικρό ενθύμιο
4) Λόγω των κωλοcapital controls δεν μπορούσαμε να αγοράσουμε εισιτήριο για τη συναυλία, μέχρι που μας βοήθησε μια φίλη απ' τη Σουηδία που μας τα αγόρασε χρησιμοποιώντας τη σουηδική πιστωτική της. «Εμείς έχουμε εισιτήρια για μπροστά μπροστά» είπε ο Βαγγέλης, ένας φίλος που λίγη ώρα πριν τη συναυλία μιλήσαμε και αλληλοσυνειδητοποιήσαμε πως είμαστε όλοι στα Σκόπια. «Μπα, εμείς όχι» είπα, «ίσως βρεθούμε μετά».
Μόνο φτάνοντας εκεί είδαμε ότι τα εισιτήρια που είχαμε κλείσει ήταν για το Fan Pit δηλαδή μπροστά μπροστά, κι αυτό το γεγονός που είχα τελείως ξεχάσει, σε συνδυασμό ότι είχα ψιλομεθύσει ήδη ήταν ένα απρόσμενο δώρο. Έχω πάει σε 7 συναυλίες του, αλλά σ' αυτήν ήμουν πιο κοντά από ποτέ. Στη δεύτερη σειρά, με ακριβώς μπροστά μου όχι τον συνηθισμένο ψηλό που πάντα λόγω ατυχίας θα μου έκοβε τη θέα, αλλά έναν ακόμη πιο κοντό από εμένα, πράγμα ασυνήθιστο και υπέροχο.
5) Ο μπροστά μου λοιπόν ήταν ένας μικροκαμωμένος καλοσυνάτος τύπος, που είχε τυπώσει ένα γράμμα για τον Morrissey (φαίνεται στην πάνω φωτογραφία) και συνεχώς άπλωνε το χέρι του για να του το δώσει. Κάθε φορά που ερχόταν προς την μεριά μας, το παιδί έσκυβε και φώναζε, αλλά ο M. δεν τον έβλεπε ενώ άλλους τους είδε και πήρε με ευγνωμοσύνη τα δώρα τους. Τον είχα συνέχεια έννοια, και μια φορά που ο M. ήρθε τελείως μπροστά μας αλλά αυτός κοιτούσε προς τα πίσω, τον χτύπησα στην πλάτη για να τον κινητοποιήσω: "Δώστο τώρα!" του είπα κι αυτός γύρισε βλέποντας τον M. να απομακρύνεται...
Λίγο μετά κάποιος πέταξε το νέο βιβλίο του Morrissey - το πρώτο του μυθιστόρημα- κι αυτός έσκυψε το πήρε και το υπέγραψε. Κι ο δικός μου, ο μπροστινός είχε το βιβλίο και προσπάθησε μέχρι το τέλος να το δώσει και αυτός. Τίποτα δεν έγινε, ο M. δεν πήρε το χαρτί μ' αυτά που ο νεαρος του έγραφε (κρυφοκοίταξα και τελείωνε με τη φράση "Find me").
Όταν άναψαν στο τέλος τα φώτα, το παιδί έκλαιγε με λυγμούς και έφυγε με κατεβασμένο το κεφάλι. Στεναχωρήθηκα αν κι έχω μια (ανεδαφική μάλλον) ελπίδα ότι έκλαιγε από χαρά που είδε το ίνδαλμά του από τόσο κοντά.
6) Όπως και στην Αθήνα, οι εικόνες που συνόδευαν το Meat Is Murder ήταν φρικιαστικές. Στην αρχή δεν κοιτούσα, για να μην νιώσω περισσότερη ντροπή που τρώω ακόμα κρέας, όμως όταν είδα μια αγελάδα να τοποθετείται σε μια ξύλινη γκιλοτίνα κι ένας άνθρωπος να της κόβει με μαχαίρι το λαιμό -όσο είναι ζωντανή- σαν υπνωτισμένος κοίταξα. Και είδα κάθε σκηνή του βίντεο, ντροπιασμένος όχι μόνο για μένα αλλά και για το ανθρώπινο είδος που ενώ εξελίχθηκε σε ένα σωρό πράγματα απ' τους χόμο ερέκτους που αν δεν έτρωγαν κρέας θα πέθαιναν, σε ένα σωρό άλλα είναι ίδιος και χειρότερος.
7) Το μήνυμα που εμφανίστηκε στα σλαβομακεδονικα όταν το Meat Is Murder τελείωσε.
Η κάτω σειρά φαντάζομαι ότι λέει Meat Is Murder. Η πρώτη, που θέτει ένα ερώτημα, δεν έχω ιδέα. Αν ξέρει κάποιος ας πει. [Πήρα την απάντηση στα σχόλια: «Ποια είναι η δικαιολογία σου τώρα;»)
8) Φανταστική εκτέλεση: Το What She Said, που έπαιξε λίγο πριν το τέλος, θύμιζε απ' την αρχή του το Rubber Ring ίσως γιατί ενσωμάτωσαν κάπως το ρυθμό του - για να καταλήξει να *είναι* το Rubber Ring σε ένα απ' τα ωραιότερα mashup τραγουδιών των Smiths.
9) O Βoz Boorer (στην πάνω φωτο, αριστερά), κιθαρίστας, μουσικός και τραγουδοποιός για τον Morrissey εδώ και 25 χρόνια, ήταν, αναμενόμενα, ο αγαπημένος των φαν απ' την μπάντα των μουσικών. Κάποιες φορές βγαίνει ντυμένος γυναίκα, τώρα όχι. Σε κάποια στιγμή, στο τέλος του Speedway, η μπάντα άλλαξε θέσεις: ο Boorer πήγε κι έπαιξε ντραμς, αυτός που ήταν στα πλήκτρα πήρε τη θέση του Morrissey και τραγούδησε το δεύτερο μισό του κομματιού ΣΤΑ ΙΣΠΑΝΙΚΑ, κι ο Morrissey πήγε στην θέση του Ισπανού κι έπαιξε ντέφι.
10)Στο τέλος κάθε συναυλίας ο M. πετάει το πουκάμισό του (και στο Principal της Θεσσαλονίκης το έπιασε ο Βαγγέλης: γνωρίζοντας ότι γίνεται μετά σφαγή το είχε ασφαλίσει κατευθείαν κάτω απ' τα ρούχα του).
Έτσι και τώρα, το πέταξε κάποιος το έπιασε, νομίσαμε ότι εκεί τελείωσε το θέμα.
Κι όμως: όταν άναψαν τα φώτα το πουκάμισο είχε σκιστεί σε αρκετά κομμάτια -λες και ήταν η Ιερά Σινδόνη- και άνθρωποι για ώρα συνέχιζαν να τραβάνε από δω κι από κει ό,τι είχε απομείνει απ' αυτό.
Και σε όσο μικρότερα κομμάτια κοβόταν, τόσο περισσότεροι μαζεύονταν από παντού και απαιτούσαν κι αυτοί λίγο. Όποιος κατάφερνε να πάρει κάτι, το μοιραζόταν μετά με τους υπόλοιπους, αυτοί με τους υπόλοιπους και πάει λέγοντας.
Μετά φωτογραφίζονταν περήφανοι με το κουρελάκι που είχαν αρπάξει, θυμίζοντας ποπ γιαγιάδες που σκοτώνονταν για ένα κομματάκι απ' τις παντόφλες του Άγιου Παϊσιου.
11) Ανκόρ με το Queen is Dead σε μια απ' τις καλύτερες εκτελέσεις του που έχω δει απ' τον Morrissey, καθώς η Βασίλισσα έκανε κωλοδάχτυλα συνοφρυωμένη.
Όταν έφυγε ο Morrissey ένιωσα τελείως το αντίθετο που είχα νιώσει πέρσι στο Tae Kwon Do: Δεν ήταν η τελευταία φορά που τον βλέπαμε. Ήταν μία απ' τις πολλές που θα ακολουθήσουν, καθώς αυτός, γερός και δυνατός πια μοιάζει να ζει μόνο για αυτό: Για να τραγουδά σ' αυτούς που θέλουν να τον ακούσουν.
