Παπάρας εγκώμιο. Από την Ελένη Ψυχούλη

Παπάρας εγκώμιο. Από την Ελένη Ψυχούλη Facebook Twitter
5
Παπάρας εγκώμιο. Από την Ελένη Ψυχούλη Facebook Twitter

Παπάρα, λαδομπούκα, βούτα, όπως και να την πεις, ηχεί αντιαισθητικά ρουστίκ και πολιτικά ανορθόδοξη. Πατέντα και αποκλειστικότητα ελληνική όσο η φέτα και όσο δεν γίνεται πιο πολύ, η ζουμερή μπουκιά είναι απλά η Ιερή Σύνοψη της εθνικής νοστιμιάς.

Ζεστό γάλα, ζάχαρη, το ψωμί της προηγούμενης κομμένο σε μπουκίτσες που ψιθυρίζουν μικρές μπουρμπουλήθρες όσο πνίγονται στην επαφή του λευκού υγρού. Το παιδικό μας δείπνο όταν είχε αποτροπιαστικές φακές από το μεσημέρι. Όταν ψαρεύαμε τα λιγοθυμισμένα ψωμάκια, που είχαν επανέλθει στην ζυμαρένια τους υπόσταση με μια υγρή γλύκα παραπάνω, παραβγαίνοντας ποιός θα "γυαλίσει" το πιάτο καλύτερα, να το δει η μαμά και να μπερδευτεί, να το βολέψει κατευθείαν στο ντουλάπι.

Στο τραπέζι τρώγαμε κομψά, με τρόπους, μαχαιροπίρουνο και το στόμα κλειστό. Όταν, όμως, στο τέλος της σεμνής καθημερινής τελετής στο κέντρο του τραπεζιού η κατανάλωση αποκάλυπτε το λάδι της χωριάτικης, διάστικτο με σποράκια ντομάτας και ένα touch από φετούλες κρεμμυδιού, το μάτι της οικογένειας γυάλιζε, το άγριο ένστικτο του ανικανοποίητου απαιτούσε τον άσπρο πάτο σε μικρές λαδωμένες παπάρες, την απόδειξη πως στόχος μιας χωριάτικης είναι μόνο η βούτα του φινάλε, τη Θεία Κοινωνία του Απόλυτου. Με το οποίο οι υπόλοιποι ευρωπαίοι φλέρταραν διακριτικά: έφτιαξαν κρουτόν για τις σαλάτες τους, έψησαν ψωμάκια για τις σούπες τους.

Έρωτα και μάλιστα τρελό, έκανε μαζί του μόνο ο έλληνας. Που το γαστρονομικό του ένστικτό υπήρξε ανέκαθεν εξοικειωμένο με το αξίωμα που θέλει όλα τα υλικά μιας συνταγής να συνοψίζονται στο τελικό κρεσέντο της λαδοβούτας, με μπόνους την comfort συμμετοχή-παιδική μνήμη του παπαριασμένου ψωμιού. Με έμπνευση από την απόλυτη φτώχια και την παντοδυναμία του άρτου του επιούσιου ως κεντρικού ρεφραίν της καθημερινής χόρτασης, η παπάρα είναι κάτι παραπάνω από λύση ανάγκης. Είναι ηδονή. Η φτώχια που θέλει καλοπέραση.

Παπάρες υπάρχουν δυό ταχυτήτων: η τυχαία και η εξεπίτηδες. Τυχαία και άρα απολαυστικότερη, σαν τον έρωτα που σε ζαλίζει περισσότερο ως κεραυνοβόλος, είναι το ασυγκράτητο αμόκ όταν έχεις κρατηθεί ως το τέλος, επιτείνοντας τον οργασμό, πάνω από ένα κοκκινιστό αλλά τελικά υποκύπτεις βουλιμικά στα υπολείμματα της κατσαρόλας, είναι όταν επιτίθεσαι απρόσμενα στα απομεινάρια ενός τάπερ με γεμιστά πριν το περάσεις στο νεροχύτη, είναι όταν παθαίνεις το ανεξέλεγχτο μετά από ένα comme il faut τραπέζι και συνευρίσκεσαι κατ'ιδίαν στην κουζίνα με τη σάλτσα του ιμάμ που ξέμεινε σε μια πιατέλα, όταν ξυπνάς από την καλοκαιρινή σιέστα και ο μισοαναίσθητος εαυτός σου σε κατευθύνει στο ζουμί που ξέμεινε από τα μεσημεριανά φασολάκια παρέα με τη γωνιά της φρατζόλας.

H εξεπίτηδες βούτα έχει τις συνταγές της, καθότι ο ζυμωτός υδατάνθρακας μουλιάζει βολικά παντού: στο γάλα, στο τσάι και στον καφέ-όλοι πρωτοδοκιμάσαμε τον ελληνικό με βούτες στο φλυτζανάκι της γιαγιάς-στο τσίπουρο, στο κρασί, στις σάλτσες και στις σούπες. Στην Κοζάνη τα χτεσινά λίπη του ταψιού ζεσταίνονται με ψωμάκι και μρταμορφώνονται σε πιάτο ημέρας, παπάρα με τ'όνομα λένε στη Θεσσαλία το πρωινό με γάλα, πετιμέζι και κανέλα, παπάρα λένε και στη Μακεδονία το ψωμί που μουλιάζει σε σκόρδο και τουλουμοτύρι.

Το εθνικό ένστικτο της κυρίας των βορείων προαστείων επαναστατεί και ζητά ευγενικά από το γκαρσόν μια "μπουκίτσα μπαγκέτα" για να βουτήξει στη σος σοκολά του σουφλέ της στο chic εστιατόριο και η υστερικώς υγιεινίστρια φίλη μου αναζητά παντού τις best συνταγές για κοκκινιστό. Τις οποίες μαγειρεύει χωρίς το κρέας και καταβροχθίζει συνοδεία φρατζόλας στα απόκρυφα του σαλονιού της. Του γαστρονομικού κυττάρου φυγείν αδύνατον.

 

 

Γεύση
5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Θύμηση, μια νέα κρεμερία στο Παγκράτι

Γεύση / Θύμηση: Ο Νίκος και ο πατέρας του έφεραν ξανά το γαλακτοπωλείο στο Παγκράτι

Παίρνει στοιχεία από τα παλιά γαλακτοπωλεία αλλά δεν στέκεται εκεί. Προσθέτει γλυκά –λευκά, όπως αυτά που του αρέσουν– και πίτες. Αυτή η κρεμερία είναι μία από τις καλύτερες ιδέες που έχουμε δει στο χώρο της ζαχαροπλαστικής φέτος.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Τα σαλιγκάρια και ένα λάθος αιώνων που οφείλει να διορθωθεί

Nothing Days / Τα σαλιγκάρια και ένα λάθος αιώνων που οφείλει να διορθωθεί

Από την πιο αρχαία καλλιέργεια στην ιστορία μέχρι τις γκουρμέ, ακριβές εκδοχές τους, τα σαλιγκάρια κατέληξαν από βασική τροφή να γίνουν υποτιμημένη και σπάνια, και η αφορμή για τοξικά σχόλια στα social media.
M. HULOT
Οι γεύσεις του καλοκαιριού που φυλάξαμε για το χειμώνα

Γεύση / Φρυγανισμένα, λιόκαφτα, παστά, ξιδάτα: Έτσι μένει η γεύση του καλοκαιριού

Η τέχνη της συντήρησης των τροφών πάει χιλιάδες χρόνια πίσω και έχει ακόμα λόγο ύπαρξης γιατί μεταμορφώνει τα υλικά σε κάτι άλλο. Και αυτό το «άλλο» έχει γαστρονομική και συναισθηματική αξία.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ
Το πρώτο ελληνικό ουίσκι: Όταν μια παρέα φίλων εμφιάλωσε το όνειρό της

Radio Lifo / Aυτό είναι το πρώτο ελληνικό ουίσκι

Μια ομάδα εννέα φίλων, χωρίς καμία επαγγελματική σχέση με την ποτοποιία, κατάφερε με πείσμα και πολλή αγάπη για το ουίσκι να δημιουργήσει το πρώτο ελληνικό single malt whisky. Δύο από αυτούς, ο Γιάννης Χριστοφορίδης και ο Ντίνος Οικονομόπουλος, μιλούν στη Μερόπη Κοκκίνη γι' αυτό το «ταξίδι» από το κριθάρι και το νερό του Ταΰγετου μέχρι τα βαρέλια vinsanto και τις αμέτρητες δυσκολίες.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
«Το 2025 είναι εξαιρετική χρονιά για τον οινολόγο, ο καλλιεργητής όμως κλαίει»

Το κρασί με απλά λόγια / «Το 2025 είναι εξαιρετική χρονιά για τον οινολόγο, ο καλλιεργητής όμως κλαίει»

Πώς κύλησε ο φετινός τρύγος σε διαφορετικές γωνιές του κόσμου; Από τον βορρά ως τον νότο της Ελλάδας, αλλά και σε εμβληματικές περιοχές όπως το Μπορντώ, η Βουργουνδία και η Μεντόζα, οι Έλληνες οινολόγοι καταθέτουν την εμπειρία τους και μιλούν για τις προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή.
THE LIFO TEAM
Το Χάνι της Ρέρεσης είναι ένα από τα τελευταία της Ελλάδας

Γεύση / Παγόνια, αντίκες και μαγειρευτά σε ένα χάνι που αντέχει στον χρόνο

Το Χάνι της Ρέρεσης, ένα από τα τελευταία της Ελλάδας, παραμένει ανοιχτό για ταξιδιώτες και ντόπιους, με την κυρία Νίτσα να κρατά ζωντανή την παράδοση της φιλοξενίας σε ένα μαγειρείο που θυμίζει λαογραφικό μουσείο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
47’ στο Hygge με την Anne Meurling

Γεύση / Hygge: Ένας φούρνος που μυρίζει θαλπωρή στην Ιπποκράτους

Με νοσταλγία για τις συνταγές της πατρίδας της, μια Σουηδέζα φτιάχνει ψωμί, γλυκά, αέρινο βούτυρο και άψογη μηλόπιτα, δημιουργώντας ατμόσφαιρα βόρειας Ευρώπης - μόλις δυο βήματα από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας.
M. HULOT
«Μα πώς γεμίζει αυτή η τρύπα;»: Πριν από 40 χρόνια, τα «Δυο Λουξ» ξάφνιασαν τα Χανιά

Θρυλικά Μπαρ / «Μα πώς γεμίζει αυτή η τρύπα;»: Πριν από 40 χρόνια, τα «Δυο Λουξ» ξάφνιασαν τα Χανιά

Ξέρετε πολλές τσαγερί που να έχουν εξελιχθεί σε ολοήμερα στέκια, να έχουν μισθώσει λεωφορεία για να δουν οι θαμώνες τους μια έκθεση σε άλλον νομό ή να βγάζουν μια βάρκα γεμάτη με μελομακάρονα για κέρασμα στον δρόμο; Και όμως, αυτό το μέρος υπάρχει και έχει ξενυχτήσει γενιές στο λιμάνι των Χανίων.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Χταπόδι με σύκα: Μια για πολλούς άγνωστη και σίγουρα απρόσμενη συνταγή

Γεύση / Χταπόδι με σύκα: Μια για πολλούς άγνωστη και σίγουρα απρόσμενη συνταγή

«Όπου υπάρχουν συκιές, λίγο πιο πέρα αρχίζουν τα βότσαλα και μετά η Μεσόγειος και μετά το χταπόδι. Και κάπου, σ’ ένα πανηγυρικό τραπέζι, συναντώνται το χταπόδι και τα σύκα. Μαγειρεμένο το χταπόδι, μαγειρεμένα και τα λιόκαφτα, ξερά σύκα».
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ

σχόλια

5 σχόλια
Ψιλοάσχετο...Θυμάμαι στο σχολείο, Α λυκείου, σε ένα διαγώνισμα στα Μαθηματικά κατεύθυνσης γράψαμε όλοι χάλια, όλοι όμως, και μας είπε ο καθηγητής χαρακτηριστικά "Φάγατε παπάρα" ή κάπως έτσι. Είχε γίνει μεγάλος σάλος από τους γονείς στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων. Εγώ ακόμη αναρωτιέμαι αν αναφερόταν στην παπάρα του ψωμιού με λάδι ή σε τίποτα άλλο... :)
Να προσθέσω, αγαπητή μας Ελένη, στο υπέροχο παπάρας εγκώμιο που πολύ γενναιόδωρα προσέφερες στις αισθήσεις -κυρίως όμως στις αναμνήσεις μας, κι άλλη μια εκδοχή, που εκτός από εμένα ίσως και σε άλλους κάτι να θυμίζει, την παπάρα με τσουρέκι σπιτικό της μαμάς (που μοσχομύριζε μαχλέπι και μαστίχα) σε φρέσκο ζεστό γαλατάκι με λίγο κακάο, για πολυτέλεια, μετά από τη νηστεία του Πάσχα!
Μπράβο Ελένη για το καταπληκτικό σου εγκώμιο στην παπάρα.Τα είπες όλα τόσο πετυχημένα που ειλικρινά ζηλεύω που υπάρχουν άνθρωποι σαν εσένα , που αναδεικνύουν πράγματα φαινομενικά ασήμαντα αλλά τελικά τόσο σπουδαία.