Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1900 – 1910: Πορσελάνινες κούκλες της εταιρείας Armand Marseille. Η ανιδιοτελής αγάπη των κοριτσιών με τις υπάκουες φίλες τους και ο παράτολμος ανταγωνισμός της φιλαρέσκειάς τους.

Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά

0

Ένας άντρας περικυκλωμένος από πλήθος παλιών παιχνιδιών: μολυβένια στρατιωτάκια, πορσελάνινες κούκλες, τρενάκια, τσολιαδάκια, κουκλόσπιτα, τυμπανιστές, μινιατούρες επίπλων. Απόλυτα προσηλωμένος στη δουλειά του, τα συνδυάζει, τα στολίζει, τα «στήνει» για τη μάχη. Παίζει άραγε ή μήπως όχι; 

Στη συνέντευξη Τύπου που προηγήθηκε των εγκαινίων της έκθεσης «Ο τόπος του κάποτε - Ήρωες στα σκουπίδια», που παρουσιάζεται στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, ο ομότιμος καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Μιχάλης Μανουσάκης, υποστήριξε πως δεν παίζει με τα παιχνίδια της συλλογής του, τμήμα της οποίας φιλοξενείται στη γενέτειρά του. 

Γι’ αυτόν αποτελούν την πρώτη ύλη, ένα υλικό για να πλάσει κόσμους και να αφηγηθεί ιστορίες από το παρελθόν. Διστάζει να αποδεχτεί τον τίτλο του συλλέκτη, τα παιχνίδια λειτουργούν ως παλέτα μέσω της οποίας ερμηνεύει τη σκέψη του. Σε αυτή την περίπτωση τον ενδιαφέρει το ντοκουμέντο, δεν του αρκεί να τα ζωγραφίσει. «Όταν το ίδιο το υλικό σού μιλάει, πρέπει να το ζωγραφίσεις; Έχασες!» λέει χαρακτηριστικά. 

Τον καλλιτέχνη δεν τον ενδιαφέρουν τα παιχνίδια με τα οποία δεν έπαιξε ποτέ κανένα παιδί, δεν τον συγκινούν. Σημειώνει στον δίγλωσσο, πλούσια εικονογραφημένο κατάλογο της έκθεσης: «Τα παιχνίδια παίχτηκαν και διατήρησαν την ταυτότητά τους απείραχτη, έχοντας απέναντί τους μόνο τον χρόνο, αγκαλιασμένα από το πάθος του, όπως και από τη σκόνη και τη σκουριά. 

Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 150 σπάνια παιχνίδια της προσωπικής συλλογής του Μιχάλη Μανουσάκη, που καλύπτουν ένα χρονικό εύρος από το 1821 έως το 1960 και προέρχονται από διαφορετικές γωνιές του πλανήτη  – σε μεγάλο ποσοστό, μάλιστα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. 

Και υπάρχουν άλλα παιχνίδια που διαλύθηκαν και έμειναν έτσι, σπαράγματα, να θυμίζουν κάτι από το μεγαλείο της αναγκαιότητά τους και την τέρψη που προκαλούσαν στα λαμπερά μάτια των παιδιών, μέχρι που δεν άντεξαν από την πολλή αγάπη και την άπληστη χρήση και απλώθηκαν γύρω, τριγύρω, αδύνατο να συναρμολογηθούν, γεμάτα μνήμες και με ανεξίτηλα δαχτυλικά αποτυπώματα».

ο ομότιμος καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Μιχάλης Μανουσάκης
O ομότιμος καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Μιχάλης Μανουσάκης

Συγκινημένος που εκθέτει στην πόλη του, ο μικρός καουμπόης από τη γειτονιά της Σπλάντζιας, με το αόρατο πια σημάδι από την πέτρα που του πέταξε στο κεφάλι κάποτε ένας Ινδιάνος από το διπλανό Καστέλι, μίλησε στους δημοσιογράφους για έναν «παραμυθένιο τόπο» που επισκέπτεται συχνά, το Μοναστηράκι. Εκεί ανακάλυψε έναν ολόκληρο κόσμο, τους δικούς του ήρωες, που αλλιώς θα κατέληγε στα σκουπίδια. 

Αυτός ο κόσμος είναι που συντελεί στη διατήρηση της μνήμης, είναι ο κρίκος ανάμεσα σε αυτούς που θυμούνται κι εκείνους που, κοιτάζοντας τα εκθέματα με ορθάνοιχτα μάτια, έχουν απορίες. «Τα σημαντικά δεν ξεχνιούνται», βρίσκει την ευκαιρία να τονίσει ο ζωγράφος, ομολογώντας παράλληλα πως επιλέγει να σκέφτεται θετικά. 

Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 150 σπάνια παιχνίδια της προσωπικής συλλογής του Μιχάλη Μανουσάκη, που καλύπτουν ένα χρονικό εύρος από το 1821 έως το 1960 και προέρχονται από διαφορετικές γωνιές του πλανήτη, σε μεγάλο ποσοστό, μάλιστα, παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. 

Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1900–1930: Τα ζεστά χνώτα στις τζαμαρίες των καταστημάτων με είδη δώρων για παιδιά την περίοδο των Χριστουγέννων θάμπωναν την εικόνα των παιχνιδιών, κάνοντάς τα να μοιάζουν με όνειρο, ενεργοποιώντας τη φαντασία ώστε να ταξιδεύει μαζί τους σε ανελέητους, ιδιωτικούς, προσωπικούς παραδείσους. Προσπάθεια αναβίωσης παιδικών σκέψεων. Το αγόρι και το κορίτσι στα δωμάτιά τους παίζουν. Εδώ ξεκινά ο κόσμος τους με πλάνα ελπιδοφόρα, ανώδυνα, γαλήνια. Ο μικρόκοσμός τους γέφυρα για το μέλλον, εκεί όπου οι επιλογές τους θα καθορίσουν τη ζωή τους.

Μαζί με παλιά αναγνωστικά, παιδικά βιβλία, φωτογραφίες και βινύλια που συγκεντρώνει ο εικαστικός τα τελευταία 25 χρόνια, συνθέτουν μικρές ή μεγαλύτερες εγκαταστάσεις, καθεμία από τις οποίες διηγείται και μια διαφορετική ιστορία. Κάθε λεζάντα, εξάλλου, γραμμένη με ιδιαίτερη φροντίδα και ευαισθησία από τον ίδιο, αποτελεί ένα αυτόνομο έργο, της συγγραφικής αυτήν τη φορά τέχνης.

Μέσα από τρεις ενότητες, όσα και τα επίπεδα της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων που μεταμορφώθηκε για άλλη μια φορά, η έκθεση υπόσχεται να ξεδιπλώσει την ιστορία των παιδιών μέσα από το υλικό με το οποίο είναι πλασμένα τα όνειρά τους. Το πρώτο κεφάλαιο, στο ισόγειο, αναδεικνύει πτυχές της παιδικής ηλικίας μέσα από παιχνίδια, παλιά αναγνωστικά και εξωσχολικά βιβλία, φωτογραφίες και μια αναπαράσταση ενός αγορίστικου και ενός κοριτσίστικου παιδικού δωματίου που τραβά όλα τα παιδικά –και όχι μόνο– βλέμματα.

Το δεύτερο κεφάλαιο, στον πρώτο όροφο του κτιρίου, δίνει έμφαση στο φωτογραφικό υλικό και το τρίτο, στον δεύτερο όροφο, αποτελεί έναν φόρο τιμής στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης και τον 19ο αιώνα, καθώς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει μια έκδοση του 1821 με ποιήματα του λόρδου Βύρωνα αλλά και τον μολυβένιο Ναπολέοντα με τους αξιωματικούς του (παραγωγής 1900-1910). 

Ανάμεσα στα εκθέματα του δεύτερου ορόφου συναντάμε και το «'21 των φίλων». Γιώργος Λάππας, Άγγελος Αντωνόπουλος, Δημήτρης Κοροβέσης, Μαριλένα Ζαμπούρα, Μάριος Σπηλιόπουλος, Παναγιώτης Τανιμανίδης, Γιώργος Αυγέρος, Τάσος Μαντζαβίνος και ο Χρήστος Μποκόρος είναι οι «καλλιτέχνες των κοινών ηρωικών τόπων» που με τα έργα τους βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην κορύφωση της ξεχωριστής αυτής έκθεσης.

Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1930: Ναπολέων κοιμώμενος και η κόρη της Ζοζεφίνα με τα παιχνίδια της (πορσελάνη). 1900-1910: Μολυβένιοι αξιωματικοί και ο Ναπολέων της εταιρείας παιχνιδιών VERTUNNI. 1930: Βιβλία: “Les pages de Napoleon” και το παραμύθι “Napoleon”.
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
Μέσα από τρεις ενότητες, όσα και τα επίπεδα της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων που μεταμορφώθηκε για άλλη μια φορά, η έκθεση υπόσχεται να ξεδιπλώσει την ιστορία των παιδιών μέσα από το υλικό με το οποίο είναι πλασμένα τα όνειρά τους. Φωτό: Νίκη Αρχοντάκη
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1889, Άτλας, παζλ, Γαλλία. Στερεοσκόπιο και φωτογραφίες του 1900. Εύζωνες της αγγλικής εταιρείας Briters και της ελληνικής ΠΑΛ (1930-1940). 1950, Αρχαίοι Έλληνες του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη. Ο ελληνισμός στο μεγαλείο του, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Αλεξάνδρεια, Κρήτη. Έλληνες, οραματιστές ενός κόσμου ευοίωνου. Άνθρωποι ταλαιπωρημένοι στο πέρασμα των χρόνων, μα δοξασμένοι και περήφανοι. Ελλάδα, τόπος ευλογημένος, ιερός, προικιό του κόσμου όλου. Φωτό: Νίκη Αρχοντάκη
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1920-1960: Το Τσίρκο. Τόπος φαντασμαγορίας, επικίνδυνης ακροβασίας και θλιβερής χρησιμοποίησης των ζώων. Φωτό: Νίκη Αρχοντάκη
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
Φωτό: Νίκη Αρχοντάκη
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1930–1960: Άγρια Δύση της γερμανικής εταιρείας ELASTOLINE. Ήμουν κι εγώ ένας από τους καουμπόηδες στη γειτονιά της Σπλάντζιας. Φανταζόμουν ότι φόραγα μπότες, πλατύ καπέλο με άστρο χρυσό και πιστόλια με καψούλια στη μέση, αν και το παντελόνι μου ήταν κοντό και τα παπούτσια μου συχνά είχαν τρύπιες σόλες. Από τον πετροπόλεμο με τους Ινδιάνους της διπλανής γειτονιάς, το Καστέλι, το σημάδι από την πέτρα στο κουρεμένο με την ψιλή μηχανή κεφάλι ξεχώριζε. Σήμερα μου κλείνει το μάτι, σαν τίποτα να μη συνέβη, μόνο η ισοπεδωτική αραίωση του τότε δασώδους τοπίου να υποκλίνεται στις μνήμες του.
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1940, Ο ταχυδρόμος, Άμαξα ξύλινη με άλογα (ΕLASTOLINE): Ο ταχυδρόμος, ένας μικρός άτλαντας που κουβαλά σχεδόν όλο τον κόσμο, είτε με την τσάντα του είτε με την άμαξά του.
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1930, περίπου, Γερμανικό σχολείο ξύλινο, μαθητές Celluloid: Η τάξη μας. Ο χώρος που επιστρέφει συχνά στη μνήμη, σαν γλυκό κουταλιού νεράντζι. Τα θρανία, η δασκάλα, ο δάσκαλος, οι κιμωλίες, οι ιχνογραφίες, τα ίχνη των συμμαθητών, οι πρώτες φιλίες, οι πρώτοι έρωτες. Σαν μια μαυρόασπρη διάφανη κουρτίνα να σκεπάζει αυτό το τοπίο. Φωτό: Νίκη Αρχοντάκη
Παιχνίδια γεμάτα μνήμες σε μια ξεχωριστή έκθεση στα Χανιά Facebook Twitter
1950: Η πρώτη φάση για τους Εύζωνες του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη. Πρώτα σκάλιζε τους ήρωές του σε ξύλο, κατόπιν τους χύτευε σε καλούπι από γύψο, στη συνέχεια γέμιζε τα καλούπια με μπρούντζο ή μολύβι και τέλος τους ζωγράφιζε με λαμπερά χρώματα, έτσι όπως τους είχε στην καρδιά του.

«O τόπος του κάποτε - Ήρωες στα σκουπίδια»
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Χάληδων 98-102
Διάρκεια έκθεσης: Έως 30 Ιουνίου 2023

Ωράριο λειτουργίας:
Τρ.-Σάβ. 10:00 -14:00 & 18:00-21:00 / Κυρ. 10:00-14:00 (έως 31/4/23)
Δευτ.-Σάβ. 10:00-14:00 & 19:00-22:00 / Κυριακή κλειστά (από 1/5/23) 

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Silvina Der Meguerditchian και ο κόσμος της ανθεκτικής μνήμης

Εικαστικά / Τα «χαλιά μνήμης» της Silvina Der Meguerditchian στην γκαλερί Kalfayan

«Εστιάζω σε μέρη με ταραχώδη ιστορία. Με τα χρόνια, η δουλειά μου με τη μνήμη με έκανε να δίνω μεγάλη προσοχή σε μικρές λεπτομέρειες που συχνά η επίσημη ιστορία παραβλέπει»: Στα έργα της νέας της έκθεσης η διεθνούς φήμης καλλιτέχνις ενσωματώνει φωτογραφίες που έχει τραβήξει η ίδια από πόλεις όπως το Χαλέπι και η Βηρυτός.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ονειρεύονται τα ηλεκτρικά πρόβατα;

Εικαστικά / Τα ερωτήματα του Homo sapiens σε μια έκθεση για την τεχνητή νοημοσύνη

Σε τέσσερα ιστορικά αθηναϊκά κτίρια εικαστικοί και ακαδημαϊκοί επιχειρούν να απαντήσουν στα μεγάλα ερωτήματα της ψηφιακής εποχής για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το μέλλον του σύγχρονου ανθρώπου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση με πρωτότυπα έργα του σημαντικού Γερμανού καλλιτέχνη Thomas Schütte στην Αθήνα 

Εικαστικά / Τραχύτητα και χιούμορ: Μια έκθεση με πρωτότυπα έργα του Thomas Schütte στην Αθήνα 

Μνημειακού τύπου γλυπτά, επιτοίχια κεραμικά, παραμορφωμένα πρόσωπα, λουλούδια και άγγελοι, μια έκρηξη χρωμάτων: Το μικροσύμπαν του σπουδαίου καλλιτέχνη στην γκαλερί Bernier/ Eliades.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Εικαστικά / Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή υποδέχεται την αναδρομική έκθεση ενός διεθνούς φήμης ανένταχτου Έλληνα καλλιτέχνη της διασποράς, γνωστού για το πολύπλευρο και στοχαστικό έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Τα ρεαλιστικά γλυπτά του, που εκφράζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα αλλά και τις αδυναμίες, εξακολουθούν να είναι σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλή και να συγκεντρώνουν πλήθη φιλότεχνων όπου και αν εκτίθενται.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Εικαστικά / Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Μια έκθεση στη Royal Academy of Arts του Λονδίνου φέρνει στο προσκήνιο μετά από έξι αιώνες τη θρυλική καλλιτεχνική «μονομαχία» μεταξύ Ντα Βίντσι και Μικελάντζελο με δυο έργα που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Tependris vs Tependris

Εικαστικά / Tependris vs Tependris

Μια αναδρομική έκθεση με πίνακες και γλυπτά, εικονογραφήσεις και ηχογραφήσεις, έργα του Κωνσταντίνου Κακανιά από το 1996 μέχρι σήμερα, με θεματικές που εκτείνονται από τα βαθιά παιδικά τραύματα μέχρι το χιούμορ που χαρακτηρίζει τον πολυδιάστατο καλλιτέχνη.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΠΕΤΗΣ
Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ