Οι 5 κορυφαίες ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας Facebook Twitter

Οι 5 κορυφαίες ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας

0

Πρόσωπο που ταυτίζεις αυτομάτως με την όπερα, φωνή χωρίς όριο και αναγνωρίσιμη από τους πάντες, αντοχή υπεράνθρωπη, σταδιοδρομία που δεν διήρκεσε πολύ αλλά σημάδεψε ανεξίτηλα την ιστορία του λυρικού τραγουδιού, ερμηνείες αστραφτερές που έβαλαν σε απόλυτη αρμονία τη φωνή με την υποκριτική, τεχνική που άφηνε άφωνους ειδικούς και δασκάλους, επιδόσεις που δημιούργησαν βασανιστικές συγκρίσεις με όσες τραγουδίστριες κι αν ακολούθησαν.

Η καριέρα της Μαρίας Κάλλας ήταν πολύ μικρή σε διάρκεια, αλλά τεράστια σε ένταση και ερμηνευτικές προκλήσεις. Σαράντα πέντε χρόνια από τον θάνατό της, είναι πολλά εκείνα, πέρα από τη μεγαλειώδη φωνή της, με τα οποία κανείς δεν αναμετρήθηκε. 


Η απόλυτη ντίβα της όπερας λαχταρούσε με πάθος τη σκηνή γιατί μόνο έτσι ένιωθε ζωντανή. Είχε ξεκαθαρίσει μέσα της από νωρίς ότι για να μείνει στην ιστορία ως η κορυφαία του είδους δεν έπρεπε να υποτιμά –όπως συχνά συνέβαινε με συναδέλφους της εποχής– τις υποκριτικές της επιδόσεις.

Κατάλαβε ότι το δράμα έπρεπε να αναβλύζει από τη φωνή, από τη δύναμη που πρόσθετε σε κάθε φράση, τον τρόπο που τοποθετούσε το κορμί της στη σκηνή ή κάρφωνε το βλέμμα της κάπου, την ευαισθησία με την οποία τόνιζε κάθε λέξη. Γι' αυτό και όσο πιο τραγικές ήταν οι ηρωίδες που υποδυόταν, τόσο πιο μεγαλειώδεις υπήρξαν οι ερμηνείες της.

Οι δίσκοι της δεν σταμάτησαν ποτέ να επανεκδίδονται, το κοινό της αποκτά διαρκώς νέο αίμα, ενώ νερό στον μύλο του μύθου της δεν έπαψαν ποτέ να ρίχνουν οι άπειρες άγνωστες λεπτομέρειες της ζωής της.


Σαράντα πέντε χρόνια πέρασαν από την ημέρα που η καρδιά της έπαψε να χτυπά στο διαμέρισμά της στο Παρίσι και σχεδόν πενήντα από τότε που σταμάτησε να θριαμβεύει στα θέατρα του κόσμου. Η ιστορία την έχει καταγράψει ως τη σημαντικότερη λυρική τραγουδίστρια του 20ού αιώνα αλλά κι εκείνη που βιάστηκε να τα κάνει όλα γρήγορα: να γίνει μέσα στα λίγα χρόνια της εντυπωσιακής φωνητικής της ακμής η απόλυτη ντίβα, να αναστήσει όπερες ξεχασμένες και να αφήσει αμέτρητες ηχογραφήσεις (πολλές παράνομες), να φύγει μόλις στα 53 της χρόνια πληγωμένη και μόνη.

Οι δίσκοι της δεν σταμάτησαν ποτέ να επανεκδίδονται, το κοινό της αποκτά διαρκώς νέο αίμα, ενώ νερό στον μύλο του μύθου της δεν έπαψαν ποτέ να ρίχνουν οι άπειρες άγνωστες λεπτομέρειες της ζωής της. Πέντε κορυφαίες ηχογραφήσεις της αποδεικνύουν γιατί δεν θα πάψουμε ποτέ να ψαχουλεύουμε στο φαινόμενο Κάλλας και εξηγούν γιατί σε εκείνη χαρίσαμε απλόχερα τη μεγαλύτερη δόξα που γνώρισε ποτέ λυρική τραγουδίστρια.

1.

«Νόρμα» του Μπελίνι (1954)

Οι 5 κορυφαίες ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας Facebook Twitter
Φωτογραφία από την παράσταση Νόρμα του Μπελίνι στην Επίδαυρο τον Αύγουστο του 1960 σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά - κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη. Στο κέντρο διακρίνεται η Μαρία Κάλλας στο ρόλο της Νόρμα. Φωτο: Ψηφιακό Αρχείο Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Έξι χρόνια μετά την πρώτη απόπειρα να ερμηνεύσει τη «Νόρμα» (1948), η Κάλλας αποφασίζει να ηχογραφήσει τη λατρεμένη της ηρωίδα, εκείνη που μέχρι να κλείσει την καριέρα της πρόλαβε να τραγουδήσει πάνω από 80 φορές και να ηχογραφήσει κάμποσες. Αν και όλα κρίνονται στις λεπτομέρειες, κορυφαία μάλλον παραμένει η παρθενική ηχογράφηση του 1954.

Η σχέση της με τον μαέστρο-μέντορά της Τούλιο Σεραφίν είχε δοκιμαστεί ήδη και η ίδια βρισκόταν σε δαιμονιώδη φόρμα (η φωνητική της υγεία και η συναισθηματική της ισορροπία ήταν, παραδόξως, σε αρμονία).

Και μπορεί η καλύτερή της ηχογράφηση να ήρθε σχετικά νωρίς, ωστόσο η ιέρεια και ερωμένη «Νόρμα» είναι μια εμβληματική ηρωίδα που ταυτίστηκε με την Κάλλας ως το τέλος: είναι ο ρόλος στον οποίο μεσουρανούσε όταν γνώρισε τον Αριστοτέλη Ωνάση, η όπερα με την οποία έκανε ποδαρικό στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης τον Οκτώβριο του 1956 κι αυτή με την οποία κατέβηκε στην Επίδαυρο το 1960 κι ένιωσε πώς είναι να παραληρούν 17.000 άνθρωποι με το που ξεστόμισε τις τελευταίες συλλαβές της άριας «Casta Diva».

 

2.

«Μήδεια» του Κερουμπίνι (1957)

Οι 5 κορυφαίες ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας Facebook Twitter
Φωτογραφία από τη Μήδεια του Τσερουμπίνι που ανέβηκε στην Επίδαυρο κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Επιδαύρου τον Αύγουστο του 1961 σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά - κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη. Η Μαρία Κάλλας στο ρόλο της Μήδειας και δίπλα της ο Τζον Βίκερς στο ρόλο του Ιάσονα. Φωτο: Ψηφιακό Αρχείο Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Το γεγονός ότι η Κάλλας ανέστησε μια ηρωίδα που ουδέποτε θεωρήθηκε επιτυχημένη στην οπερατική της εκδοχή αρκεί για να τη συμπεριλάβει κανείς στις κορυφαίες της στιγμές. Τόσο πριν όσο και μετά την Κάλλας ελάχιστες τραγουδίστριες τόλμησαν να αναμετρηθούν με τη βίαιη φύση της δολοφόνου και την τρομερά απαιτητική ερμηνεία του ρόλου.

Ενώ η Μαρία, που ήξερε πώς να τις κάνει όλες σκόνη, δεν αρκέστηκε στη μία αλλά τόλμησε δύο ολοκληρωμένες ηχογραφήσεις του έργου. Η πρώτη το 1953, ζωντανά από τη Σκάλα του Μιλάνου με μαέστρο τον Λέοναρντ Μπέρνσταϊν, και η δεύτερη τέσσερα χρόνια μετά, με μαέστρο τον Τούλιο Σεραφίν.

Η «Μήδεια» υπήρξε ένας από τους θριάμβους της Κάλλας, είτε την τραγουδούσε στη Σκάλα με μαέστρο τον Λέοναρντ Μπέρνσταϊν είτε στο Μιλάνο, τη Βενετία, τη Ρώμη, το Ντάλας, το Λονδίνο. Το κοινό λύσσαγε να την ακούσει σε αυτόν το ρόλο, υποχρεώνοντάς την να υποκύψει στη serial killer της αρχαιότητας 31 φορές σε εννέα χρόνια. Αυτή, άλλωστε, είναι και η όπερα με την οποία αποχαιρέτησε το ελληνικό κοινό σε έναν ακόμα επιδαύριο θρίαμβο το 1961, σε μια ανεπανάληπτη παραγωγή που σκηνοθέτησε ο Αλέξης Μινωτής και επιμελήθηκε σκηνικά ο Γιάννης Τσαρούχης.

3.

«Κάρμεν» του Μπιζέ (1964)

Οι 5 κορυφαίες ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας Facebook Twitter
Στην ηχογράφηση της Κάρμεν το 1964. Φωτο: Sabine Weiss

Είναι σίγουρο ότι στην απέραντη οπερατική δισκογραφία υπάρχουν και καλύτερες «Κάρμεν». Ωστόσο, είναι τόσο καλά η Κάλλας το 1964, που αποθεώνει σε αυτήν τη στούντιο ηχογράφηση έναν ρόλο ταυτισμένο με το πάθος, τον ερωτισμό, το περιθώριο, την αέναη δίψα για ελευθερία, τη ζωώδη πρόκληση.

Μπορεί στη σκηνή να μην τραγούδησε ποτέ την «Κάρμεν», αλλά στο στούντιο είχε εκλεκτή παρέα: ο Ζορζ Περτρ διηύθυνε και ο περίφημος Σουηδός τενόρος Νικολάι Γκέντα, που τραγουδούσε τον αθώο Δον Χοσέ, παρασυρόταν στον όλεθρο για χάρη της Κάλλας και χάριζε στη δισκογραφία μία από τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας του.

Μην ξεχνάμε πως η πολυπλοκότητα των ηρωίδων ήταν βούτυρο στο ψωμί της Κάλλας και η σεξουαλικά συναρπαστική Κάρμεν την ιντρίγκαρε πολύ. Τέλος πάντων, η Κάλλας είχε και την εμπειρία και τον ηχοχρωματικό πλούτο για να τραγουδά έξοχα –αν και στο τέλος της καριέρας της– την περίφημη άρια «L' amour est un oiseau rebelle» («Η αγάπη είναι ατίθασο πουλί»): «Ο έρωτας είναι παιδί του δρόμου, ποτέ δεν γνώρισε κανένα νόμο. Δεν μ' αγαπάς και σ' αγαπώ, κι αν σ' αγαπώ, φυλάξου!».

4.

«Λουτσία ντι Λαμερμούρ» του Ντονιτσέτι (1955)

Μια συναισθηματικά εύθραυστη γυναίκα, η Λούσι Άστον (Λουτσία), που διχάζεται από τη μακρόχρονη αμοιβαία εχθρότητα μεταξύ δύο οικογενειών. Μια σκηνή τρέλας από τις πιο δραματικές στην όπερα. Μια ιστορία που διδάσκει πώς να πεθαίνει κανείς για το όραμα της ιδανικής αγάπης. Ένας ακόμα έρωτας με τραγικό τέλος. Ό,τι χρειαζόταν η Κάλλας για να επαναφέρει στο προσκήνιο μια επίσης ξεχασμένη ηρωίδα ήταν εκεί.

Την τραγούδησε το 1952 στη Σκάλα του Μιλάνου, αλλά ο απόλυτος θρίαμβος ήταν η βραδιά της 29ης Σεπτεμβρίου 1955 που την ερμήνευσε στο Βερολίνο, με τον Χέρμπερτ φον Κάραγιαν στο πόντιουμ. Την επομένη ο κριτικός του περιοδικού «Opera» γράφει: «Θα τολμούσα να πω ότι δεν πρόκειται ποτέ να τραγουδήσει καλύτερα από σήμερα». Και, δυστυχώς, η μέρα που η Κάλλας δεν μπορούσε να κρύψει την εξασθένηση της φωνής της δεν άργησε.

5.

«Τόσκα» του Πουτσίνι (1953)

Οι 5 κορυφαίες ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας Facebook Twitter
H Maria Callas στην ηχογράφηση της Τόσκα με τον Victor de Sabata, τον Walter Legge, τον Tito Gobbi και τον Giuseppe di Stefano στο Μιλάνο, 1953.

Η Μαρία Κάλλας είναι η κορυφαία Τόσκα της Ιστορίας, και σε αυτό δεν χωρά καμία κουβέντα. Στην πραγματικότητα, η Κάλλας δονούνταν όσο ποτέ τραγουδώντας αυτό το οπερατικό θρίλερ. Σαφέστατα βρήκε το alter ego της σε μια πρωταγωνίστρια, ντίβα της όπερας (όπως κι εκείνη), απολύτως παραδομένη στα δυνατά της ένστικτα, που ερωτευόταν παράφορα και ζήλευε παθολογικά.

Το 1942, στα 19 της μόλις χρόνια, την τραγούδησε πρώτη φορά στην Εθνική Λυρική Σκηνή, αλλά προφανώς η άγουρη φωνή της δεν είχε το μεγαλείο, που απέκτησε λίγο μετά, για να ανταποκριθεί στην παροιμιώδη αγριότητα των καταστάσεων του έργου. Προτιμάμε την πρώτη ηχογράφηση (το 1953, υπό τη διεύθυνση του Βίκτορ ντε Σάμπατα), καθώς η φωνή της εκείνα τα χρόνια έλαμπε σαν διαμάντι. Η αλήθεια είναι πως σε μια επόμενη (το 1964, με μαέστρο τον Κάρλο-Φελίτσε Τσιλάριο), σε ζωντανή ηχογράφηση από το Covent Garden, η ερμηνεία της ήταν εμφανώς πιο δραματική.

Εκείνη την εποχή η ντίβα, μετά από σιωπή δύο ετών, ενέδωσε στις πιέσεις του Τζεφιρέλι κι επέστρεψε στο λατρεμένο της Λονδίνο, γιατί λύσσαγε να αποδείξει ότι δεν είχε ξοφλήσει. Η φωνή, εν τω μεταξύ, είχε αρχίσει λίγο να θαμπώνει. Σε κάθε περίπτωση, καμία οπερατική ηρωίδα δεν θα ζηλέψει, δεν θα εκβιάσει, δεν θα δολοφονήσει, δεν θα αυτοκτονήσει με τον τρόπο της Τόσκα. Και καμία τραγουδίστρια δεν θα αναμετρηθεί με αυτό το πανίσχυρο οπερατικό στερεότυπο με τον τρόπο που το έκανε η Κάλλας. Σαν θύελλα!

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 16.9.2017

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πολυαγαπημένη μου Βίβιαν»: Στο φως η επιστολή που έγραψε ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν στην Βίβιαν Γουέστγουντ λίγο πριν τον θάνατό του

Μουσική / Η επιστολή μεταμέλειας του Μάλκολμ ΜακΛάρεν προς τη Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν τον θάνατό του

Τα αποκαλυπτήρια μιας επιστολής γεμάτης μετάνοια αλλά και πικρία, την οποία έγραψε –αλλά δεν έστειλε ποτέ– ο διαβόητος μάνατζερ των Sex Pistols προς την πρώην σύντροφο και συνοδοιπόρο του.
THE LIFO TEAM
APON: «Δεν είναι θέμα συγκυριών, είναι θέμα αξίας το αν θα ξεχωρίσεις μέσα στο χάος της σημερινής μουσικής»

Μουσική / APON: «Όταν πήγα να δειγματίσω τα πρώτα μου τραγούδια, γελάγανε»

Η πρωτοφανής επιτυχία ενός νεαρού τραγουδοποιού που με το πρώτο άλμπουμ του προκαλεί πανδαιμόνιο στο ραδιόφωνο και στις μουσικές πλατφόρμες, ενώνοντας μουσικά ένα ετερόκλητο κοινό κάθε ηλικίας.
M. HULOT
H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Μουσική / H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Κάθε σετ του είναι μια κατάδυση, μια αργή πτώση σε υποσυνείδητα μοτίβα, σε αχαρτογράφητους ήχους, σε σκοτεινούς διαδρόμους που παραπέμπουν περισσότερο σε τελετουργία παρά σε πάρτι. Ένας από τους σημαντικότερους DJ's της εποχής μας έρχεται στην Αθήνα για ένα βράδι.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Χελμός

Μουσική / Χελμός: 30 στιγμές από το πιο «ψηλό» φεστιβάλ του καλοκαιριού

Στημένο στα 1.700 μέτρα, το 3ο Helmos Mountain Festival υποδέχτηκε μερικά από τα πιο αγαπημένα ονόματα της εγχώριας σκηνής, σε ένα τριήμερο που συνδύασε μουσική, φύση και κορυφές - κυριολεκτικά και μεταφορικά.
LIFO NEWSROOM