Στέλιος Κόης, αρχιτέκτονας: «Η κατοικία, ειδικά τώρα, επανεκτιμάται ως το δοχείο της προσωπικής ζωής» Facebook Twitter
Το χρήμα αλλοίωσε και επηρέασε δραματικά τη δόμηση στην Ελλάδα, σε συνδυασμό, φυσικά, με το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων που έχουν οικονομική άνεση. Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που έχουν χρήματα και ταυτόχρονα ένα πολύ ωραίο σπίτι. Δεν αρκεί ένας καλός αρχιτέκτονας. Ο Ζενέτος δεν ήταν μόνος, είχε πίσω του και έναν Φιξ. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Στέλιος Κόης, αρχιτέκτονας: «Η κατοικία, ειδικά τώρα, επανεκτιμάται ως το δοχείο της προσωπικής ζωής»

3

Γεννήθηκα στους πρόποδες του Aγίου Όρους και συγκεκριμένα στην Ουρανούπολη Χαλκιδικής. Το σπίτι μας είναι χτισμένο δίπλα στη θάλασσα. Ένας ξεχωριστός και αμόλυντος τόπος με φυσικό κάλλος, όπου συνυπήρχε το πνευματικό με το κοσμικό στοιχείο. Μεγαλώνοντας στο περιβάλλον της αθωνικής πολιτείας, μυήθηκα στην ασκητική ζωή, γνώρισα τη βυζαντινή τέχνη και αυτό ήταν κάτι που επηρέασε αργότερα τη δουλειά μου. Η σχέση μου με το φως, τους ήχους και τις εικόνες διαμορφώθηκε από τον μοναστηριακό τρόπο ζωής. Ο πατέρας μου είχε αμπέλια στο Άγιο Όρος. Η μητέρα μου, οικιακά. Μάλιστα, το Κόης είναι το επίθετο της μητέρας μου, γιατί, λίγους μήνες πριν γεννηθώ, πέθανε ο παππούς μου, Στέλιος, και όλοι έλεγαν ότι φυσιογνωμικά του έμοιαζα υπερβολικά. Κάπως έτσι απέκτησα το ονοματεπώνυμο του.


• Ήμουν ένα ιδιαίτερο και μοναχικό παιδί. Δεν μου άρεσε ο θόρυβος και το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά. Οι γονείς μου δεν μπορούσαν εύκολα να διαχειριστούν αυτή την κατάσταση, εν αντιθέσει με την αδερφή μου που ήταν πιο κοινωνική. Οι επαγγελματικές υποχρεώσεις του πατέρα μου ήταν πολυάριθμες. Τον θυμάμαι διαρκώς σε κίνηση, να τακτοποιεί εκκρεμότητες και να λύνει προβλήματα. Παράλληλα, η μητέρα μου δεν κατανοούσε ότι τα ενδιαφέροντά μου ήταν διαφορετικά και ότι με γοήτευε το να μένω μόνος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι γονείς μου να μην είναι τόσο παρόντες. Στα δικά τους ερωτήματα δεν είχα τις απαντήσεις που ήθελαν. Έτσι, μου πρόσφεραν αυτό που με χαροποιούσε περισσότερο, την αποχή τους.


• Από τα παιδικά μου χρόνια διατηρώ πολύ έντονα στη μνήμη μου τη γειτόνισσά μας, την κυρία Φανή. Την είχα σαν γιαγιά μου, διότι αυτή η γυναίκα σχεδόν με μεγάλωσε. Πήγαινα στο σπίτι της το πρωί και έφευγα αργά το βράδυ, πολλές φορές ακόμα και κοιμισμένος στην αγκαλιά του πατέρα μου. Μαζί της ανακάλυψα το σύμπαν της αγιογραφίας. Περνούσαμε ώρες ατελείωτες με χρώματα, ζωγραφιές, μπογιές, σχεδιάζοντας διάφορες δημιουργίες. Σεβόταν απεριόριστα τον χώρο μου, τις επιθυμίες μου, είχε άπειρη υπομονή και πρόσφερε αγάπη σε όλους. Δυστυχώς, σκοτώθηκε με έναν πολύ περίεργο τρόπο. Το ασθενοφόρο που τη μετέφερε στο νοσοκομείο μια καλοκαιρινή μέρα για μια τυπική επέμβαση συγκρούστηκε με διερχόμενο όχημα. Ο μόνος που επέζησε από το τροχαίο ήταν ο γιος της.

Με ενοχλεί το «έλα μωρέ», η αγένεια και η αδιαφορία για το κοινό καλό. Επιλέγουμε τη βολή μας και το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της πόλης είναι εντελώς αντιπροσωπευτικό αυτής της αντίληψης. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που δημιουργούν τις πόλεις και όχι το αντίθετο.


• Σχολείο πήγα στη Θεσσαλονίκη. Στην αρχή ήταν δύσκολα. Εκεί απέκτησα περισσότερους φίλους και είχα στραφεί ήδη στη ζωγραφική. Από μικρός, στα βαρετά χρονικά διαστήματα του καλοκαιριού, ζωγράφιζα πάνω στα βότσαλα και μετά καθόμουν στο πεζοδρόμιο και τα πουλούσα. Με γοήτευε η ζωγραφική και νομίζω ότι είχα ένα έμφυτο ταλέντο γι' αυτήν. Είχα καταλάβει από νωρίς ότι υπάρχει ένας συναρπαστικός κόσμος κάπου αλλού και επιδίωκα να τον ανακαλύψω. Σε αυτό συντέλεσε το ότι ήρθα γρήγορα σε επαφή με τη γνώση, αφού είτε στο σπίτι μας είτε στης κυρίας Φανής, υπήρχε πρόσβαση σε πολλά βιβλία. Ήμουν σίγουρος ότι κάποια στιγμή θα έφευγα.


• Κάποτε διάβασα μια συνέντευξη του Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε στην οποία έλεγε ότι η αρχιτεκτονική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και ότι οι αρχιτέκτονες είναι σαν μικροί θεοί. Πήγα στη Ρώμη και σπούδασα αρχιτεκτονική στο Università degli studi di Roma. Ένα φοιτητικό αρχιτεκτονικό βραβείο μού έδωσε την ευκαιρία να βρεθώ στην Οζάκα της Ιαπωνίας. Εκεί μελέτησα την ιαπωνική αρχιτεκτονική, η οποία βασίζεται στην ισορροπία φυσικών υλικών και φωτός. Μετά επέστρεψα στην Αθήνα, συνέχισα τις σπουδές μου στο ΕΜΠ και ύστερα από διάφορες συνεργασίες ίδρυσα το δικό μου γραφείο.

Στέλιος Κόης, αρχιτέκτονας: «Η κατοικία, ειδικά τώρα, επανεκτιμάται ως το δοχείο της προσωπικής ζωής» Facebook Twitter
Ως χαρακτήρας, ποτέ δεν λάτρεψα τα χρήματα. Αν δεν ήταν η κοινωνία κατ' αυτόν τον τρόπο δομημένη, είμαι σίγουρος ότι θα προτιμούσα να μην αμείβομαι. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO


• Η αρχιτεκτονική για μένα είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μου. Είναι η ζωή μου, τα πάντα. Σχεδιάζω στο σπίτι, στα αεροπλάνα ή στο γραφείο. Για μένα είναι μια τέχνη εξελισσόμενη, που δεν χωρά ορισμούς. Οι ιδέες μου είναι ένα σύνολο ερεθισμάτων και αποτέλεσμα της παρατήρησης. Μου αρέσει να επικεντρώνω την προσοχή μου στους ανθρώπους, στις κινήσεις τους ή στα χαρακτηριστικά τους. Στην αρχιτεκτονική μού αρέσει ότι έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο. Διότι η αρχιτεκτονική χωρίς τον άνθρωπο και την εμπειρία είναι γλυπτική. Με ελκύει η ποικιλομορφία και οι αντιθέσεις, απεχθάνομαι την επανάληψη και στηρίζομαι στο τρίπτυχο: ατμοσφαιρική συναίσθηση, υλική πραγματικότητα και χρόνος.


• Παράλληλα, πιστεύω ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να εξυπηρετεί τον άνθρωπο και να τον κάνει ευτυχισμένο. Να δημιουργεί την ποιότητα της ζωής του. Ως αρχιτέκτονας προτιμώ τους ειλικρινείς πελάτες, γι' αυτό επιλέγω εκείνους με τους οποίους θα συνεργαστώ. Υπάρχουν πολλοί καλοί αρχιτέκτονες στην Ελλάδα, αλλά όχι το ίδιο καλοί πελάτες. Δυστυχώς, απουσιάζει το όραμα. Εξηγείς το αυτονόητο και δεν είναι κατανοητό. Μπορούν ακόμα και να σε χλευάσουν ή να σε υποτιμήσουν, κάτι που αναπόφευκτα σου δημιουργεί οργή και θυμό. Γι' αυτό αρκετοί με έχουν χαρακτηρίσει εγωκεντρικό, αλαζόνα ή σνομπ.

• Θαυμάζω τους αρχιτέκτονες που μένουν πιστοί στα ιδεώδη τους. Ξεχωρίζω τον Άρη Κωνσταντινίδη, τον Τάκη Ζενέτο, τον Νίκο Βαλσαμάκη και από ξένους τους Peter Zumthor και Ταντάο Άντο. Το έργο του Τάκη Ζενέτου χαρακτηρίζεται από τη λειτουργικότητα της οργάνωσης, την καθαρότητα της μορφής και τη σαφήνεια της κατασκευής. Είναι ο άνθρωπος που κοίταξε το μέλλον και κατασκεύασε το στρογγυλό σχολείο με ένα ρηξικέλευθο σχέδιο και μια πρωτοποριακή αναφορά στην εξέλιξη της τεχνολογίας. Όσον αφορά το ΕΜΣΤ, νομίζω ότι θα τρίζουν τα κόκαλά του με την καρατόμηση του κτιρίου. Είναι τεράστια ντροπή και αποδεικνύει την έλλειψη γνώσης και παιδείας. Η λύση που επέλεξαν για το ΕΜΣΤ έχει επικίνδυνες επιρροές από το αρχιτεκτονικό έργο του Κάρλο Σκάρπα. Στον Άρη Κωνσταντινίδη εκτιμούσα πολύ που το έργο του ήταν επικεντρωμένο στη δημιουργία μιας σύγχρονης αρχιτεκτονικής που να πηγάζει από τις ανάγκες του τόπου του, την ένταξη στο περιβάλλον και τη λειτουργικότητα των χώρων. Σε μια άλλη εποχή και σε μια άλλη χώρα θα είχε πάρει το βραβείο Pritzker.

• Η πανδημία του κορωνοϊού έχει αδειάσει την πόλη. Είναι κάτι πρωτόγνωρο που κανείς μας δεν έχει ζήσει, τουλάχιστον σε αυτόν τον βαθμό. Οφείλω να σας πω ότι την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου με ευχαριστεί όταν κυριαρχεί η ερημιά στην Αθήνα. Αντιθέτως, τώρα με γεμίζει μόνο θλίψη. Άλλωστε, επειδή ζω στο κέντρο, έχω συνηθίσει τους έντονους ρυθμούς μιας πόλης που δεν κοιμάται ποτέ. Πάντα όλο και κάτι είναι ανοιχτό, κάποιοι περιδιαβαίνουν στους δρόμους ή παρέες τριγυρνούν γελώντας. Ωστόσο, η υποχρεωτική ερήμωση αλλά και το πέπλο ενός σεμνότυφου φόβου που έχει απλωθεί πάνω της μου δημιουργεί μια ανατριχίλα.


Από την άλλη, κοιτώντας τη Βενετία στην τωρινή της κατάσταση, δεν σας κρύβω ότι νιώθω μια ανακούφιση. Τα καραβάνια των τουριστών έχουν σταματήσει. Είδαμε για πρώτη φορά ίσως εδώ πάνω από εξήντα χρόνια τα νερά στα πολυάριθμα κανάλια της όχι μόνο να έχουν καθαρίσει αλλά και να έχουν αποκτήσει πάλι το κρυστάλλινο χρώμα τους.


Αυτή η εικόνα της ανάκτησης του κτισμένου τοπίου δεν με στενοχωρεί. Ίσα-ίσα, μου προκαλεί μια ανακούφιση που τόσο πολύς κόσμος έχει αποχωρήσει και εκούσια δίνεται στη φύση μια ευκαιρία.


Η κατοικία είναι το κύτταρο της πόλης. Η επανεξέταση της κατοικίας και του τι σημαίνει για εμάς οδηγεί στην επανεξέταση και στον επαναπροσδιορισμό ολόκληρου του συστήματος, της πολυκύτταρης δομής της πόλης και της σχέσης των κατοίκων της με αυτήν. Αυτές οι παραδοχές σίγουρα γεννούν άλλες ερωτήσεις. Πόσο πολύ είναι το πάρα πολύ; Πόσους μπορεί να αντέξει αυτή η πόλη; Αλλά και ποιο είναι το ιδεατό μέτρο μεταξύ του άδειου και του ασφυκτικά γεμάτου;


Είναι γεγονός ότι η απομόνωση αδειάζει την πόλη ή, για να ακριβολογούμε, ερημώνει τους κοινόχρηστους χώρους και γεμίζει τους ιδιωτικούς. Η κατοικία αυτή την εποχή επαναπροσδιορίζεται και επανεκτιμάται ως το δοχείο της προσωπικής ζωής και σκέψης μας.

Για τους περισσότερους από εμάς και ιδιαίτερα για τους κατοίκους των μεγαλύτερων πόλεων το σύνηθες είναι το σπίτι μας να βρίσκεται μέσα σε μια πολυκατοικία. Ο εκάστοτε κάτοικος ζει απομονωμένος στη δική του πανομοιότυπη κάψουλα από τούβλα και μπετόν, με αυτήν να έχει ορισμένη θέση στην κτιριακή δομή. Πείτε με ονειροπόλο, όμως σκέφτομαι καμιά φορά πως αυτή η κάψουλα, κάτω από ορισμένες συνθήκες, μπορεί να αποτελέσει το κουκούλι μιας προσωπικής μεταμόρφωσης και εξέλιξης.

• Το χρήμα αλλοίωσε και επηρέασε δραματικά τη δόμηση στην Ελλάδα, σε συνδυασμό, φυσικά, με το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ανθρώπων που έχουν οικονομική άνεση. Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που έχουν χρήματα και ταυτόχρονα ένα πολύ ωραίο σπίτι. Δεν αρκεί ένας καλός αρχιτέκτονας. Ο Ζενέτος δεν ήταν μόνος, είχε πίσω του και έναν Φιξ.

Στέλιος Κόης, αρχιτέκτονας: «Η κατοικία, ειδικά τώρα, επανεκτιμάται ως το δοχείο της προσωπικής ζωής» Facebook Twitter
Ζούμε σε μια επιφανειακή εποχή. Λείπει το βάθος των πραγμάτων και η συνοχή. Στην καθημερινότητα, στις ανθρώπινες σχέσεις, όλα έχουν γίνει εύκολα. Αν τα ξύσεις λίγο, αντικρίζεις ότι από κάτω δεν υπάρχει τίποτα. Μια εφήμερη λάμψη κι ύστερα το κενό. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO


• Η Αθήνα έχει τον δικό της χαρακτήρα. Είναι μια ιδιαίτερη πόλη. Δεν υπάρχει όμορφο και άσχημο. Είναι καθαρά υποκειμενικό. Ποιος ορίζει το τέλειο; Μια ωραία φωτογραφία δεν είναι απαραιτήτως η ρετουσαρισμένη. Η Αθήνα διαθέτει μαγεία. Έχει το στοιχείο του αιφνιδιασμού και της έκπληξης. Αγαπώ την κινητικότητα και το ιστορικό της υπόβαθρο. Μένω στην Πλάκα, την οποία λατρεύω. Παλιότερα κατοικούσα στο Κολωνάκι, αλλά επέλεξα να φύγω λόγω μιας διαρκούς γκρίνιας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Όλοι παραπονιόντουσαν για τα πάντα. Επίσης, μου αρέσει πολύ η πλατεία Αγίας Ειρήνης, ο Λόφος του Φιλοπάππου, ενώ η Πνύκα μού προσφέρει προσωπικές στιγμές διαφυγής και αποσυμπίεσης.

• Με ενοχλεί το «έλα μωρέ», η αγένεια και η αδιαφορία για το κοινό καλό. Επιλέγουμε τη βολή μας και το αρχιτεκτονικό αποτύπωμα της πόλης είναι εντελώς αντιπροσωπευτικό αυτής της αντίληψης. Οι άνθρωποι είναι αυτοί που δημιουργούν τις πόλεις και όχι το αντίθετο. Επίσης, με εκνευρίζει η ημιμάθεια. Και ως κοινωνία μας αρέσει να λέμε ότι γνωρίζουμε τα πάντα. Είναι εθνικό μας χαρακτηριστικό ο «ξερολισμός». Όπως και η ανωμαλία να προσπαθούν να σου επιβάλουν αυτό που εκείνοι κρίνουν ως σωστό. Στη δουλειά μου το αντιμετωπίζω αυτό πολύ συχνά. Υπάρχουν πελάτες που ζητούν όχι να τους φτιάξεις ένα ωραίο σπίτι αλλά και να τους πεις απλώς πόσο ωραία είναι η ιδέα τους.


• Θεωρώ ότι από την κρίση δεν μάθαμε τίποτα. Σε περιοχές του κέντρου ενοικιάζονται χώροι και διαμερίσματα σε τιμές που ισοδυναμούν με έξι μισθούς, κι αυτό επειδή κάποιοι θέλουν μέσω αυτών των ενοικίων να ζουν εύρωστα για το υπόλοιπο της ζωής τους. Άρα, είναι προφανές ότι δεν έχουν κατανοήσει τίποτε απ' όσα περάσαμε. Ξεχνάμε πολύ γρήγορα ως λαός και δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας.


• Ζούμε σε μια επιφανειακή εποχή. Λείπει το βάθος των πραγμάτων και η συνοχή. Στην καθημερινότητα, στις ανθρώπινες σχέσεις, όλα έχουν γίνει εύκολα. Αν τα ξύσεις λίγο, αντικρίζεις ότι από κάτω δεν υπάρχει τίποτα. Μια εφήμερη λάμψη κι ύστερα το κενό. Σήμερα οι άνθρωποι δυσκολεύονται να ακούσουν τον εαυτό τους και να συνομιλήσουν με το εγώ τους. Κι αυτό συμβαίνει επειδή δεν μπορούν να τον ανεχτούν. Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται να μεγαλοποιούμε τα πάντα. Έχω επιλέξει να μην έχω λογαριασμούς στα social media και δεν με ενδιαφέρει αυτού του είδους η προβολή ή η επικοινωνία.

• Η Μπιενάλε ήταν ένα τεράστιο και δύσκολο κεφάλαιο της ζωής μου. Υπέγραψα μαζί με τον Αλεσάντρο Γκάλο την καλλιτεχνική διεύθυνση και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του περιπτέρου της Βενετίας στην 58η Μπιενάλε. Συνολικά οκτώ καλλιτέχνες συνεργάστηκαν για να προσφέρουν το εξαιρετικό αποτέλεσμα. Οι Σιντιβάλ Φίλα, Φάμπιο Βιάλε, Φερζάν Οζπετέκ, Μίρκο Μπόρσε, Λορέντζο Ντάντε Φερό και η κολεκτίβα Plastique Fantastique. Ανάμεσά τους και ο συνθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Γιώργος Κουμεντάκης, ο οποίος είχε δημιουργήσει ένα ηχητικό σύμπαν που θύμιζε θαλάσσιο ρεύμα με βυζαντινές και δυτικότροπες αναφορές.

Έστησα όλον τον χώρο ως ένα ενιαίο έργο τέχνης με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί κάποιος να το βλέπει εξωτερικά ως θεατής, αλλά όταν εισέρχεται στο εσωτερικό του να γίνεται μέρος αυτού του έργου. Είχα οραματιστεί κάτι συγκεκριμένο για τη Βενετία. Όμως ταλαιπωρήθηκα πολύ γιατί δεν ήξερα πώς παίζονται τα πολιτικά παιχνίδια. Πέρασα άσχημες στιγμές. Υπήρξαν νύχτες που δεν κοιμήθηκα. Οι ιδέες σου δεν αρκούσαν. Γινόσουν έρμαιο του ιταλικού κατεστημένου. Αισθάνθηκα σαν να βιάζουν ένα παιδί μου κι εγώ να μην μπορώ να το σώσω επειδή είχα δεμένα τα χέρια μου. Είναι λυπηρό, αλλά η Μπιενάλε αποδείχτηκε ένα μεγάλο σούπερ - μάρκετ με πολιτικό μανδύα.


• Ως χαρακτήρας, ποτέ δεν λάτρεψα τα χρήματα. Αν δεν ήταν η κοινωνία κατ' αυτόν τον τρόπο δομημένη, είμαι σίγουρος ότι θα προτιμούσα να μην αμείβομαι. Ως προσωπικότητα, αντιπαθώ τη μιζέρια, την υποκρισία, τη μοιρολατρία και τον πολιτικαντισμό. Προτιμώ, όπως έλεγε ο Χατζιδάκις, να συνομιλώ με αυτούς που επιθυμώ. Ποτέ δεν με ενδιέφερε να αρέσω σε όλους. Αντιθέτως, η δουλειά μου, επειδή απευθύνεται στο κοινό, θέλω να έχει αποδοχή, γιατί, διαφορετικά, δεν θα επιτύχει τον σκοπό της.

Στέλιος Κόης, αρχιτέκτονας: «Η κατοικία, ειδικά τώρα, επανεκτιμάται ως το δοχείο της προσωπικής ζωής» Facebook Twitter
Δεν με φοβίζει τίποτα. Μετανιώνω για εκείνες τις απαντήσεις που δεν έδωσα σε άτομα που με πρόσβαλαν. Για τις στιγμές που επέστρεψα σπίτι μου και είπα «γιατί, ρε ηλίθιε;» και αφορούσε άτομα που για μένα ήταν ένα απόλυτο τίποτα. Όμως, καμιά φορά η σιωπή είναι πιο δυνατή από την κραυγή. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO


• Στο Άγιο Όρος ανακαλύπτεις τον εαυτό σου. Η τελευταία φορά που το επισκέφθηκα ήταν μαζί με έναν Ιταλό φίλο μου πριν από τέσσερα χρόνια. Νομίζω ότι σε αυτό το μέρος είναι καλό να πηγαίνεις με παρέα. Για τις συζητήσεις που κάνεις αλλά και επειδή κατανοείς τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο άλλος αυτόν τον τόπο ‒που για μένα είναι τρομερά οικείος‒ και τη σημασία της πίστης. Στο παρελθόν έχω ζήσει σε κελί αλλά και σε σκήτη με τρεις μοναχούς, τους οποίους έδιωξαν επειδή δεν υμνούσαν τον Πατριάρχη. Για μένα ήταν κάτι θλιβερό αυτό επειδή αποδομήθηκε εντός μου όλος ο θεσμός της Εκκλησίας. Ωστόσο, πιστεύω στον Θεό και σε αυτό που διδάσκει ο χριστιανισμός για την αγάπη και το καλό.


• Στη ζωή μου στάθηκα τυχερός. Έχω ταξιδέψει ήδη από πολύ μικρή ηλικία σε πολλά μέρη του κόσμου. Πολλές φορές ταξιδεύω και μόνος. Έχω γνωρίσει άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων και πρόσωπα απ' όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Εκτιμώ πολύ την ευγένεια της ψυχής, το μεγαλείο της προσφοράς και την ανιδιοτελή αγάπη. Η φιλία για μένα είναι ερωτικής φύσεως. Περιέχει όλα τα συστατικά μιας σχέσης, χωρίς το σεξ. Έχω πιστούς φίλους. Όταν, όμως, διαπιστώσω ότι μπορεί κάποιες βάσεις και στάνταρ να αλλοιωθούν, τότε απομακρύνομαι. Σπάω κάθε δεσμό. Στη ζωή μου το έχω κάνει δύο φορές αυτό και έγινε με γενναίο τρόπο. Όταν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, απογοητεύομαι. Συνειδητοποιείς ότι αυτό που είχες στο μυαλό σου γι' αυτούς τους ανθρώπους δεν ισχύει.

• Δεν με φοβίζει τίποτα. Μετανιώνω για εκείνες τις απαντήσεις που δεν έδωσα σε άτομα που με πρόσβαλαν. Για τις στιγμές που επέστρεψα σπίτι μου και είπα «γιατί, ρε ηλίθιε;»και αφορούσε άτομα που για μένα ήταν ένα απόλυτο τίποτα. Όμως, καμιά φορά η σιωπή είναι πιο δυνατή από την κραυγή. Την ευτυχία ακόμα την ψάχνω. Τα συναισθήματά μου δεν τα εκφράζω εύκολα. Ακολουθώ πολύ το ένστικτό μου. Θεωρώ ότι ο έρωτας είναι σαν το πέταγμα της σαΐτας. Όσο εύκολα απογειώνεται, τόσο απότομα προσγειώνεται στο έδαφος. Πάντως, έχω ερωτευτεί παράφορα κι έχω πονέσει στον ίδιο βαθμό. Αλλά, ευτυχώς, λίγες φορές.

• Με γοητεύει η έξαψη της δημιουργίας και η ηδονή που εμπεριέχεται σ' αυτήν. Λίγο πριν από την ηλικία των σαράντα ετών πέρασα μια κρίση προσωπικής νοηματοδότησης. Μια εσωτερική αναζήτηση με ερωτήματα μελλοντικής ανασφάλειας και συναισθηματικής φόρτισης. Όμως την ξεπέρασα. Πήρα κάποιες αποφάσεις, αλλά χωρίς να έχω βρει όλες τις απαντήσεις. Είμαι ένα άτομο που βαριέται πολύ εύκολα. Δημιουργώ πολλές διαφορετικές ρουτίνες. Επομένως, το να κάνω οικογένεια δεν θα είναι στη τυπική μορφή που όλοι γνωρίζουμε. Ωστόσο, θα με ενδιέφερε να αποκτήσω παιδιά, όχι απαραιτήτως δικά μου αλλά και υιοθετημένα. Κι αυτό γιατί θα ήθελα να μεταδώσω σε ένα παιδί όλα τα θετικά χαρακτηριστικά που διαθέτω. Δεν με αφορούν τα παιδιά ως φυσική συνέχεια αλλά ως ένα πεδίο ελεύθερης ανατροφής. Ουσιαστικά, μέσω μιας πηγής πολλαπλών ερεθισμάτων να μπορεί αναπτύξει γνώσεις και δεξιότητες ώστε να καθορίσει τον δικό του τρόπο ζωής και σκέψης.


• Κάνω ψυχοθεραπεία πολλά χρόνια. Με έχει βοηθήσει πολύ. Συνέβαλε καθοριστικά στο να διορθώσω τη σχέση μου με τους γονείς μου και να καταλάβω τον τρόπο που με αγαπούν. Προφανώς, δεν ήταν αυτός που επιθυμούσα, αλλά στο πέρασμα του χρόνου έμαθα να τον δέχομαι. Φυσικά, είναι πολλά εκείνα που δεν έχω καταφέρει ακόμα να επιλύσω, για παράδειγμα το ενοχικό σύνδρομο που με κατατρέχει από παιδί. Θυμάμαι ότι επέστρεφα στο σπίτι χτυπημένος και η μητέρα μου πάντα αναρωτιόταν τι μπορεί να είχα κάνει, ποτέ τι μου έκαναν. Αυτό ήταν κάτι που στην ενήλικη ζωή μου με ακολούθησε, καθώς πολλές φορές πίστευα ότι η αιτία ήμουν εγώ, όχι οι άλλοι. Σταδιακά απελευθερώθηκα, αλλά όχι ολοκληρωτικά. Σημαντικό στη ζωή θεωρώ την αγάπη σε όλες τις εκφάνσεις της. Να δίνεις ολόψυχα. Να προσφέρεις χωρίς ανταλλάγματα. Αυτή είναι η κυτταρική δύναμη της ανθρώπινης ύπαρξης. Να εκτιμάμε τους άλλους γι' αυτό που πραγματικά είναι και όχι γι' αυτό που θέλουμε εμείς να είναι.

Λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου 33, Αθήνα, www.koisarchitecture.com[email protected]

 

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

 

Design
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Στη μετά-κορωνοϊού εποχή, ο designer Ρομπέρτο Παλόμπα λέει πως θα αλλάξουν οι ζωές, οι πόλεις και τα σπίτια μας

Design / Στη μετά-κορωνοϊού εποχή, ο designer Ρομπέρτο Παλόμπα λέει πως θα αλλάξουν οι ζωές, οι πόλεις και τα σπίτια μας

Pandemic Architecture: Πώς το design και η αρχιτεκτονική μπορούν να συνεισφέρουν σε ένα ασφαλέστερο, στα πλαίσια της πανδημίας, μέλλον για την ανθρωπότητα, τις πόλεις, την οικονομία και τις κοινότητες
Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας: «Η Αθήνα συγκαταλέγεται στις πιο άσχημες πόλεις σε όλον τον κόσμο»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας: «Η Αθήνα συγκαταλέγεται στις πιο άσχημες πόλεις σε όλον τον κόσμο»

Αρχιτέκτων, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ. Γεννήθηκε και ζει στο Κολωνάκι. Θεωρεί ότι η μεγαλύτερη φυσιογνωμία της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής σκέψης κατά τον 20ό αιώνα ήταν ο Λε Κορμπιζιέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του

Αρχιτεκτονική / Frank Gehry: Ο πιο διάσημος αρχιτέκτονας στον κόσμο αρνείται να πάρει σύνταξη στα 91 του

Ακμαίος και καυστικός, ενώ διανύει τη δέκατη δεκαετία της ζωής του, ο Φρανκ Γκέρι παραχώρησε μια μεγάλη συνέντευξη στο περιοδικό New York, μιλώντας για την αρχιτεκτονική και το ρόλο του στο παρόν, το παρελθόν και το μέλλον της.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η χρυσή σχεδιάστρια που μάγεψε το Χόλιγουντ

Design / Συνεργάτις του Ντε Κίρικο. Κολλητή του Νουρέγιεφ. Επίσκεψη στο απίθανο σπίτι της εικαστικού Lisa Sotilis

Η Τζούλη Αγοράκη επισκέπτεται το σπίτι της εικαστικού Lisa Sotilis, που ήταν στενή φίλη του Ιόλα, συνεργάτιδα του Ντε Κίρικο και κολλητή φίλη του Νουρέγιεφ. Και εντυπωσιάζεται με την κινηματογραφική της ζωή.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Kyr Lakis: Ένα νέο αθηναϊκό brand αναβιώνει την τέχνη των ηπειρώτικων σταμπωτών

Design / Kyr Lakis: Ένα νέο αθηναϊκό brand αναβιώνει την τέχνη των ηπειρώτικων σταμπωτών

Ένα νέο concept store εμφανίστηκε στα Εξάρχεια από τη γλύπτρια Αντιγόνη MacLellan και τον designer Χαρίλαο Κουρτίνο Πάλλα, το Αphilo, που συγκεντρώνει τη δουλειά πολλών ντόπιων artisans. Εκεί βρίσκουμε και τα χρηστικά αντικείμενα του brand τους, Kyr Lakis, που αξιοποιεί τα σχέδια από ξυλόγλυπτες μήτρες οι οποίες άντεξαν στον χρόνο, όπως μια γοργόνα που μετρά εκατό χρόνια ζωής.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Mέσα στο boho διαμέρισμα της σχεδιάστριας Σήλιας Δραγούνη

Design / Mέσα στο boho διαμέρισμα της σχεδιάστριας Σήλιας Δραγούνη

Ένα σταντ με ρούχα δίπλα στην τραπεζαρία, μια σανίδα του skate στη μέση του καθιστικού, το πιο ιδιαίτερο πλακάκι που έχει μπει ποτέ σε τζάκι. Το διαμέρισμα της σχεδιάστριας στην Κηφισιά είναι μποέμ και boho, σαν την ίδια.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Έλενα Ναβροζίδου: Νομίζω πως η πολιτική τους ορθότητα είναι μια εισβολή ασκήμιας

Design / Έλενα Ναβροζίδου: «Λογοκρίθηκαν πολλές από τις εικόνες μου, γιατί φαινόταν λίγο στήθος»

Η ξεχωριστή εικαστική καλλιτέχνις και δημιουργός της θρυλικής Λουντμίλα, της ηρωίδας κόμικς που ζούσε σουρεαλιστικές ερωτικές ιστορίες στο «Παρά Πέντε» και στη «Βαβέλ», μας ανοίγει το ειδωλολατρικό, πληθωρικό σπίτι της και μας δείχνει τη δική της Παραμυθία.
M. HULOT
Deplot Architects: Προσδίδοντας υπεραξία με την αρχιτεκτονική σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες

Design / Deplot Architects: Προσδίδοντας υπεραξία με την αρχιτεκτονική σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες

Η αυθεντικότητα είναι ο πυρήνας της κουλτούρας των Deplot. Δημιουργώντας αξία μέσα από το design σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες, διατηρούν τις ρίζες τους στην αυθεντική αισθητική και κουλτούρα της Μεσογείου, ενσωματώνοντας σύγχρονα στοιχεία που παραμένουν πιστά στην αυθεντική ουσία της περιοχής.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αντώνης Βαβαγιάννης: Ο κομίστας πίσω από τα «Κουραφέλκυθρα», που δεν είναι καν λέξη

Οι Αθηναίοι / Κουραφέλκυθρος: «Αν δεν σε μισήσουν οι φασίστες, τι κάνεις σε αυτήν τη ζωή;»

Ο Αντώνης Βαβαγιάννης, ο κομίστας πίσω από τα «Κουραφέλκυθρα», που κάποτε τα είχαν απορρίψει όλα τα έντυπα ενώ τώρα έγιναν ταινία στο Cinobo, λαμβάνει για τα πολιτικά του σκίτσα μηνύματα σύμφωνα με τα οποία κάθε εβδομάδα τα παίρνει από άλλο κόμμα.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Γιατί η Ες Ντέβλιν είναι μια από τις διασημότερες σκηνογράφους του κόσμου;

Design / Γιατί η Ες Ντέβλιν είναι μια από τις διασημότερες σκηνογράφους του κόσμου;

Από τις συναυλίες της Μπιγιονσέ, του Weeknd, της Αντέλ της Μάιλι Σάιρους και των U2, το σετ του Super Bowl, τις επιδείξεις του Yves Saint Laurent και της Louis Vuitton, μέχρι τα σκηνικά της όπερας και των σύγχρονων θεατρικών παραστάσεων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι γυναίκες αγοράζουν όλο και περισσότερα αυτοκίνητα. Γιατί το design τους παραμένει τόσο macho;

Τech & Science / Αφού οι γυναίκες αγοράζουν όλο και περισσότερα αυτοκίνητα, γιατί το design τους παραμένει τόσο macho;

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ίσως σταθούν η αφορμή για να διορθωθεί αυτό το λάθος: όσα αποκαλύπτονται για την εμμονή στον ανδρικό σχεδιασμό απο τα Οργανισμό Οικονομικού Συντονισμού και Ανάπτυξης
NEWSROOM
Flux Office: Πώς σχεδιάστηκε το κτίριο της Φρυνίχου

Design / Flux Office: Πώς σχεδιάστηκε το κτίριο της Φρυνίχου για το Αρχείο Καβάφη

H Εύα Μανιδάκη και ο Θανάσης Δεμίρης, που ανέλαβαν την ανακαίνιση, την αρχιτεκτονική μελέτη και την επιμέλεια του χώρου όπου φιλοξενείται το Αρχείο, καθώς και της Οικίας Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, μας ξεναγούν στην οδό Φρυνίχου και μας περιγράφουν τη διαδικασία πίσω από το δύσκολο εγχείρημα της δημιουργίας ενός χώρου που θα φιλοξενεί το καβαφικό σύμπαν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένα σπίτι σαν φιλικό κρεμμύδι και ένας δωδεκάμετρος μπουφές που μιλάει

Design / Ένα σπίτι σαν φιλικό κρεμμύδι και ένας δωδεκάμετρος μπουφές που μιλάει

Το σπίτι της Κατερίνας Τερζοπούλου είναι σαν να το βρέχει το κύμα. Η Κατερίνα έχει καθρέφτη πάνω στην τζαμαρία γιατί θεωρεί ότι αν κοιτάς πρώτα τη θάλασσα και μετά τον εαυτό σου δείχνεις καλύτερη.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ

σχόλια

3 σχόλια
Τη διαδοχή της εικόνας ενός παιδιού που μάτωσε τα γόνατα του,διαδέχτηκε η εικόνα ενός χτυπημένου παιδιού κι εκεί συνδέθηκε ένα κομμάτι δικό μου, φέρνοντας συγκίνησηκι ένα χαμόγελο , αναλογιζόμενος την αρμονική και σύντονη φωνή του παραπόνου του παιδιού, στα ήρεμα χείλη του ενήλικα.Η απόσταση μεταξύ των δύο εικόνων και αιτιατών γεγονότων,είναι μεγάλη, μα η απόσταση μέχρι την ανοιχτή αγκαλιά είναικαι παραμένει ίδια, ίση και ψυχικά αναγκαία.Το κουκούλι συνεχίζει να ‘’χτίζεται΄΄ δημιουργικά αργά, σταθεράκαι βέβαια, ευοίωνα. Οι προβληματισμοί αυτοί , νιώθω ότι είναι επίκαιροι μα και διαχρονικά ενταγμένοι ,στις χαραμάδες των ονείρωνμας και πλέκουν την α-σταθερή ζωή μας. Η χαρά που ένιωσα διαβάζοντας αυτή τη συνέντευξη , μετουσιώθηκε σεφως και γαλήνη και οφείλω τουλάχιστον να μοιραστώ και να επικοινωνήσω τοσυναίσθημα σε έναν κόσμο που τόσο πολύ το απενεργοποιεί στην έκφραση του.Φίλιππος
Ευχαριστώ τον σημαντικό αρχιτέκτονα της γενιάς μου Στέλιο Κόη για την κατάθεση σκέψεων και συναισθημάτων.Οι σκέψεις του με βοήθησαν να ερμηνεύσω πολλές προσωπικές μου καταστάσεις που εως τώρα δεν είχα καταφέρει (σε επαγγελματικό & προσωπικό επίπεδο) - είμαι επίσης (μάχιμος) αρχιτέκτονας.Διαπίστωσα τέλος ότι η αρχιτεκτονική του είναι ανάλογη του τρόπου σκέψης του: (διαυγής, ειλικρινής, δομημένη).Τίποτα δεν είναι τυχαίο τελικά..