Σαν σήμερα το 1900 πεθαίνει η Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα

Σαν σήμερα το 1900 πεθαίνει η Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα Facebook Twitter
Αυτοπροσωπογραφία της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα
0

Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1821. Ήταν κόρη του Ιωάννη Μπούκουρα που δημιούργησε το πρώτο θέατρο στην Αθήνα και προς τιμή του ονομάστηκε η "πλατεία Θεάτρου". Ως παιδί η Ελένη έδειξε νωρίς την κλίση της στις τέχνες και περισσότερο στη ζωγραφική, μάλιστα ζωγράφιζε τις φίλες της που της πόζαραν στην αυλή του παρθεναγωγείου. Βλέποντας την ανάγκη της να εκφραστεί, ο πατέρας της κάλεσε στο σπίτι τον καθηγητή του Σχολείου των Τεχνών, Ραφαέλο Τσέκκολι για να της παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα.

Νεαρή πια η Ελένη και με τις ευλογίες του πατέρα αλλά και του δασκάλου της, αποφάσισε να πάει για σπουδές στην Ιταλία. Υπήρχε όμως εκείνη την εποχή, ένα απροσπέλαστο εμπόδιο για τις γυναίκες. Απαγορευόταν η φοίτησή τους στις Ακαδημίες Τέχνης, λόγω του γυμνού σώματος των μοντέλων που πόζαραν για τους φοιτητές. Αποφασισμένη να γίνει ζωγράφος με κάθε τίμημα, κατεβάζει μια απίστευτη, όσο και επικίνδυνη ιδέα. Να μεταμφιεστεί σε άνδρα.

Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα συντετριμμένη από το θάνατο των παιδιών της, προχώρησε σε μια αδιανόητη πράξη. Έκαψε τα περισσότερα και καλύτερά της έργα στην αυλή του σπιτιού της. Από εκείνη την ημερα, θα σταματούσε κάθε κοινωνική συναναστροφή.

Η ιδέα της θα δουλέψει και η Ελένη ως Χρυσίνης Μπούκουρης, θα παρακολουθήσει για τέσσερα χρόνια μαθήματα ζωγραφικής στην Νάπολη και τη Ρώμη. Εκεί, ανάμεσα στις ακουαρέλλες και το μπλε του κοβαλτίου, γνώρισε και ερωτεύθηκε τον Ιταλό ζωγράφο και καθηγητή της, Φρανσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα. Μαζί του απέκτησε τρία παιδιά εκτός γάμου. Τον Ιωάννη, τη Σοφία και τον Αλέξανδρο. Η αγάπη και η αφοσίωσή της στον Αλταμούρα, την οδήγησαν να ασπαστεί τον καθολικισμό και να παντρευτεί τελικά τον αγαπημένο της το 1857.

Ο γάμος αυτός ωστόσο δεν θα είχε αίσιο τέλος. Η προδοσία του Αλταμούρα, ήρθε πολύ σύντομα και είχε το πρόσωπο της ζωγράφου και φίλης της Ελένης, Τζέιν Χέυ. Ο σύζυγός της, την εγκατέλειψε κι έφυγε με την ερωμένη του, παίρνοντας μαζί του το μικρότερο γιο τους, Αλέξανδρο. Η Ελένη τότε, μόνη και βαθιά πληγωμένη, επέστρεψε στην Ελλάδα με τα άλλα δύο παιδιά της, τον Ιωάννη και τη Σοφία.

Φτάνοντας στην Αθήνα, εγκαταστάθηκε στην Πλάκα. Ήταν πλέον μια αναγνωρισμένη ζωγράφος και με τις σπουδές της είχε καταφέρει να ενταχθεί γρήγορα στους κόλπους των επιφανών Αθηναίων. Μάλιστα, το 1859 και το 1870 εξελέγη, μαζί με τον Νικηφόρο Λύτρα, μέλος της επιτροπής των Ολυμπίων και μαζί με τους Αλέξανδρο Ραγκαβή, Γεώργιο Μαργαρίτη, Ερνέστο Τσίλλερ και Γεράσιμο Μαυρογιάννη, μέλη της εξεταστικής επιτροπής του Καλλιτεχνικού Τμήματος του Πολυτεχνείου. Από το 1863 άρχισε να παραδίδει μαθήματα με πλούσιες Αθηναίες και φοιτήτριες του Αρσακείου. Ανάμεσά τους θα βρισκόταν και η νεαρή τότε Βασίλισσα Όλγα.

Σαν σήμερα το 1900 πεθαίνει η Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα Facebook Twitter
Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα, Απελπισία

Το 1872 η κόρη της Σοφία, θα αρρωστήσει και αυτό θα καταβάλλει της Ελένη Αλταμούρα. Οι δύο γυναίκες θα χρειαστεί να φύγουν για τις Σπέτσες, ώστε να έχει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στο νησιωτικό κλίμα η Σοφία. Ο Ιωάννης, έχει ήδη φύγει για την Κοπεγχάγη, όπου σπούδαζε στο πλευρό του ζωγράφου Καρλ Φρέντερικ Σόρενσεν μετά από υποτροφία που κέρδισε στη Σχολή Καλών Τεχνών. Η Σοφία δεν θα τα καταφέρει και τελικά θα φύγει από τη ζωή το 1874, σε ηλικία μόλις 20 ετών. Ο Ιωάννης θα επιστρέψει από τη Δανία το 1876 και θα ζήσει για λίγο με τη μητέρα του δίνοντάς της μεγάλη χαρά, ώσπου το 1878, θα πεθάνει κι αυτός από την ίδια ασθένεια.

Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα συντετριμμένη από το θάνατο των παιδιών της, προχώρησε σε μια αδιανόητη πράξη. Έκαψε τα περισσότερα και καλύτερά της έργα στην αυλή του σπιτιού της. Από εκείνη την ημερα, θα σταματούσε κάθε κοινωνική συναναστροφή. Κλείστηκε στον εαυτό της τροφοδοτώντας τα κουτσομπολιά της εποχής στην κλειστή κοινωνία των Σπετσών. Πέθανε σχεδόν άγνωστη στις 19 Μαρτίου 1900 και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Άννας των Σπετσών. Υπήρξε κορυφαία ζωγράφος του 19ου αιώνα.

Η ζωή της έγινε το θέμα του μυθιστορήματος της Ρέας Γαλανάκη: «Ελένη ή ο κανένας», Εκδόσεις Άγρα, 1998 και του θεατρικού έργου: «Ελένη Αλταμούρα» του Κώστα Ασημακόπουλου, Εκδόσεις Δωδώνη, 2005.

Σαν σήμερα το 1900 πεθαίνει η Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα Facebook Twitter
Ιωάννης Αλταμούρας, Έξω από το λιμάνι, 1874. Ελαιογραφία σε χαρτί επικολλημένο σε χαρτόνι. Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος
Σαν σήμερα το 1900 πεθαίνει η Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα Facebook Twitter
Ιωάννης Αλταμούρας , Σκάγκεν
Σαν σήμερα το 1900 πεθαίνει η Ελένη Μπούκουρα - Αλταμούρα Facebook Twitter
Ιωάννης Αλταμούρας, Θαλασσογραφία

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο LIFO.gr το 2015 από την Α. Κολοβού. © LIFO 2015

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ