Έννοιες και όροι του Κορνήλιου Καστοριάδη

Έννοιες και όροι του Κορνήλιου Καστοριάδη Facebook Twitter
Εικονογράφηση: Ατελιέ LIFO
0

Επιλογή αποσπασμάτων: Τίνα Μανδηλαρά

Το βιβλίο με τις έννοιες του Κορνήλιου Καστοριάδη δεν είναι ένα βιβλίο για τους λίγους. Αφορά τον κάθε δημοκράτη πολίτη, στοχαστή, φοιτητή, άνθρωπο που θέλει να μάθει γιατί η δημοκρατία και συνακόλουθα κι η ίδια η σκέψη του Καστοριάδη θεμελιώθηκαν πρωτίστως σε έννοιες. Η έκδοση θα μπορούσε συνακόλουθα να λειτουργήσει τόσο ως "οδικός χάρτης" στη φιλοσοφία του όσο και ως εισαγωγικός τρόπος στο μεγάλο ταξίδι στην σκέψη του. Όπως επισημαίνει και ο συγγραφέας του βιβλίου Γιώργος Πολίτης ο οποίος συνεργάστηκε για τη σύνταξη του με τις υποψήφιες διδακτορικές φοιτήτριες "κρίθηκε σκόπιμο και περισσότερο 'αντικειμενικό' να αναζητηθούν οι πιο ξεκάθαρες εξηγητικές προσπάθειες του Καστοριάδη και η έκθεση των όρων και των εννοιών να συνοδεύεται από αυτές και όχι από την εκδοχή των μελετητών. Ασφαλώς, ούτε αυτή η λύση διασφαλίζει την πλήρη απουσία του αντικειμενικού στοιχείου, αφού τόσο η ίδια η επιλογή των όρων όσο και των παραθεμάτων που τους εξηγούν είναι στο βάθος υποκειμενική, Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση βρίσκεται πιο κοντά στην αυθεντική πρόθεση του ίδιου του συγγραφέα".

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

Αυτοθέσμιση

"...η αυτοθέσμιση είναι μια δυναμική που δεν σταματά, ο,τι δεν επιδιώκει μια 'τέλεια κοινωνία' (έκφραση χωρίς νόημα) αλλά μαι κοινωνία όσο γίνεται πιο ελεύθερη και δίκαιη. Σε αυτή τη δυναμική αναφέρομαι όταν μιλώ για το πρόταγμα μιας αυτόνομης κοινωνίας, πρόταγμα το οποίο, αν ευοδωθεί, πρέπει να εγκαθιδρύσει μαι δημοκρατική κοινωνία'

Η άνοδος της ασημαντότητας ο.π., σ. 267

"....η αυτοθέσμιση δεν συνίσταται σε μια συγκεκριμένη και τελειωτική πολιτική μορφή η οποία διαμορφώνεται μια για πάντα [...] Η αυτοθέσμιση δεν είναι μια κατάσταση, είναι μια διαδικασία που εκφράζεται σαν δραστηριότητα μεταβολής των "βασικών", "καταστατικών", "συνταγματικών" νόμων (της πολιτείας δηλαδή) και άλλων θεσμών, όχι όλων συλλήβδην και ταυτοχρόνως, αλλά σταδιακά, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις".

Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα ο.π., σσ. 27-28

Θεσμίζουσα κοινωνία
"Ως θεσμίζουσα, όπως και ως θεσμισμένη, η κοινωνία είναι εγγενώς ιστορία-δηλαδή αυτό-αλλοίωση. Η θεσμισμένη κοινωνία δεν αντιτάσσεται στη θεσμίζουσα κοινωνία όπως ένα νεκρό προιόν σε μαι δραστηριότητα που το έκανε να υπάρξει"

Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας ο.π., σ. 514

Σκέπτομαι

"Σκέπτομαι: διαυγάζω, όχι "θεωρητικοποιώ". Η θεωρία είναι μόνο πάντοτε χασματική και αποσπασματική στιγμή της διαύγασης, "θεωρία" βέβαιη για τον εαυτό της δεν υπάρχει πουθενά-ούτε στα μαθηματικά. [..] Αλλά λογική και θεωρητικοποίηση, χωρίς να είναι απλά "όργανα", αποκτούν νόημα μόνο όταν βυθίζονται σε μια δραστηριότητα διαύγασης που τις ξεπερνά και που δεν θα μπορούσε να υποτάσσεται απλώς στα κριτήρια τους. Αλλά επίσης: ποιώ/πράττω (κάτι που, θα πρέπει να το υπενθυμίσουμε, δεν σημαίνει "μεταβαίνω στο ενεργεία") και ποιώ/πράττω μαζί με έναν άλλον"

Τα Σταυροδρόμια του λαβυρίνθου, ο.π, σσ 126-127

 

 

________

Η πρόσφατη συλλογική έκδοση "Έννοιες και Όροι του Κορνήλιου Καστοριάδη" αφιερωμένη αποκλειστικά στην ορολογία στο έργο του φιλοσόφου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος σε εκλογή Γιώργου Πολίτη, Καλλιόπης Κατσιφαρέα και Μαρίας Κλη.

 

0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM