Ξανά για τη βία των ανηλίκων

Ξανά για τη βία των ανηλίκων Facebook Twitter
Ίσως πρέπει να μιλήσουμε για πολλαπλές μορφές βαναυσότητας – η οποία είναι κάτι πιο ευρύ από τη βία- που αναμφισβήτητα επεκτείνονται. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΑΥΤΕΣ έχουν την τραγωδία στον Λίβανο και φυσικά πολύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, όμως, φαίνεται πως έχει ριζώσει στη δημοσιότητα και η «βία μεταξύ ανηλίκων», με τον φακό στραμμένο σε καθημερινά επεισόδια, στον ξυλοδαρμό μιας δεκατετράχρονης, σε ξεκαθαρίσματα λογαριασμών και ομαδικά πεσίματα σε πλατείες και δρόμους. Ξέροντας φυσικά πώς λειτουργεί η πατέντα των σχετικών ρεπορτάζ και το στυλ αυτής ειδικά της θεματολογίας, μπαίνουμε στον πειρασμό να «προσπεράσουμε».

Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι εδώ έχουμε ακόμα έναν ηθικό πανικό που ψάχνει νοσηρότητες για να τραφεί ένα έμφοβο και ζαλισμένο κοινό ενηλίκων και γερόντων. Κάπως έτσι το θέμα διευθετείται σαν εκ του πονηρού υπερβολή που υπηρετεί τη συντηρητική ατζέντα (ατζέντα που τη χρειάζεται και η κυβέρνηση για να αντισταθμίσει κάποιες απώλειες εκ δεξιών). Κάποιοι επιπλέον αναζητούν στατιστικά στοιχεία και συγκριτικά δεδομένα για να οδηγηθούν στο συμπέρασμα πως απλώς σήμερα καταγράφονται καλύτερα τα κρούσματα ή πως έχουν αυξηθεί οι αστυνομικές παρεμβάσεις και όχι τα περιστατικά (αυτή είναι και η δήλωση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη).

Η συνολική έκταση της βαναυσότητας δεν είναι άσχετη με κοινωνικά προβλήματα ή παθολογίες ανταγωνιστικών μικρόκοσμων. Γι’ αυτό και αν δεν επανεισάγουμε κοινωνικά συναισθήματα στους αντίποδες του ψυχρού ατομικισμού, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε βήμα πέρα από τον φαύλο κύκλο τιμωρητικού λαϊκισμού και δημαγωγικής υπερπροστασίας.

Τι μπορούμε να σκεφτούμε για το φαινόμενο, πέρα από τους καθησυχαστικούς ή συναγερμικούς τόνους; Νομίζω πως είναι αδύνατο να καταλάβει κανείς το τι συμβαίνει αν έχει κατά νου είτε να τρομάξει τον κόσμο είτε να τακτοποιήσει τα επώδυνα ερωτήματα με μια υψηλή κοινωνιολογική διάγνωση. Είναι αλήθεια πως ο «συντηρητικός» πολίτης καταφεύγει στην εικόνα του μπάχαλου και της αστυνομίας και πως η σκέψη του κατακλύζεται από αυτό το δίπολο αταξίας και τάξης, ένα ζεύγος που το προβάλλει διαρκώς στον καθρέφτη των φόβων του. Διακρίνω όμως και στην άλλη πλευρά (στην ευρύτερη αριστερή και ριζοσπαστική γνώμη) σχήματα που σηκώνουν πολλά ερωτήματα.

Επειδή, για παράδειγμα, η ρητορική περί ασφάλειας και παραβατικότητας έχει κατοχυρωθεί περισσότερο στα δεξιά, κάποιος αισθάνεται την ανάγκη να αρνηθεί και την πραγματικότητα ή την έκταση του φαινομένου. Ίσως όμως πρέπει να μιλήσουμε για πολλαπλές μορφές βαναυσότητας –η οποία είναι κάτι πιο ευρύ από τη βία– που αναμφισβήτητα επεκτείνονται. Αυτές δεν είναι απαραίτητα οι πιο κραυγαλέες εκδοχές καβγά, χτυπημάτων, συγκρούσεων, σαν αυτές που απασχολούν τη δημοσιότητα. Έχει περισσότερο νόημα να μας απασχολήσει  η σκληρή αδιαφορία, η κυνική αποστασιοποίηση και ιδίως ένας συναισθηματικός αναλφαβητισμός που μετατρέπει κάποια παιδιά (πολλά, λίγα;) σε «καθάρματα».

Δεν πρόκειται, φυσικά, για κάποια άμεση και ευθύγραμμη φασιστικοποίηση των ατόμων. Παρ' όλα αυτά, το κατεξοχήν γνώρισμα αυτής της διάχυτης βαναυσότητας είναι οι φαντασιώσεις δύναμης. Μια γενιά (και όλοι μας πλέον) καλείται να συνηθίσει στην ιδέα ότι η καλή και ωραία ζωή ανήκει σε όποιον είναι δυνατός, πλούσιος, γεμάτος ενέργεια, ικανός να προκαλεί φόβο ή έναν «σεβασμό» μέσω του φόβου. Στην αιχμή της βαναυσότητας βρίσκεται έτσι ο ανταγωνισμός για τα gadgets, για τα «κτήματα» και τις επικράτειες. Η κατοχή αντικειμένων και άλλων προσώπων επιρροής ή υποτέλειας.

Η δύναμη εδώ είναι αδιαχώριστη από τη μνησίκακη αντίδραση του ταπεινωμένου και φοβισμένου «ιδιοκτήτη». Μικροϊδιοκτήτες των γυναικών τους ή των γκάτζετ, φύλακες μιας επικράτειας και έμπρακτοι, αξιολύπητοι μηδενιστές. Περιφρόνηση για τη μόρφωση, για την αγάπη που μπορεί να τους κάνει ευάλωτους, για οτιδήποτε τελικά θολώνει κάπως τα σύνορα ενός εμπόλεμου αρσενικού ή μιας μιμητικά πανικόβλητης κοπέλας που θέλει να γίνει κι αυτή συμμέτοχος σε ασκήσεις καταδυνάστευσης και κυριαρχίας.

Προφανώς, η συνολική έκταση της βαναυσότητας δεν είναι άσχετη με κοινωνικά προβλήματα ή παθολογίες ανταγωνιστικών μικρόκοσμων. Γι’ αυτό και αν δεν επανεισάγουμε κοινωνικά συναισθήματα στους αντίποδες του ψυχρού ατομικισμού, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε βήμα πέρα από τον φαύλο κύκλο τιμωρητικού λαϊκισμού και δημαγωγικής υπερπροστασίας. Το βασικό: να σταματήσουμε πια να αποθεώνουμε τις αξίες της δύναμης και της επιβολής – συχνά μέσα από μια ρητορική υπεροχής και κατανίκησης του άλλου, του πιο ανάξιου ή «άχρηστου». Αυτό, όμως, είναι και το πιο δύσκολο γιατί έχει ανάγκη μια διαφορετική κοινωνική και πρακτική φαντασία. Από καιρό, πάντως, δεν αρκεί ο θυμωμένος σχολιασμός της μίας ή άλλης κτηνωδίας των δελτίων.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί έχει αυξηθεί η βία ανάμεσα στους νέους;

Θέματα / Γιατί έχει αυξηθεί η βία ανάμεσα στους νέους;

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), Άρτεμις Τσίτσικα μιλά στη LiFO για τη νεανική παραβατικότητα, το διαδίκτυο και τις πληγές των παιδιών-θυμάτων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ