Γιατί η βία έλκει τα νέα παιδιά;

Γιατί οι νέοι στρέφονται στη βία; Facebook Twitter
Η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας απαιτεί την κατανόηση ότι κάθε νέο άτομο είναι μοναδικό και ότι οι προσεγγίσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές του ανάγκες. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Τι κρύβεται πίσω από τις παραβατικές συμπεριφορές; Και ποιο θα λέγαμε ότι είναι το προφίλ των νέων που έλκονται σήμερα από τη βία;
Οι παραβατικές συμπεριφορές μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, και η ανάλυσή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και ψυχολογικό περίγυρο. Όσον αφορά τους κοινωνικούς παράγοντες, μπορούμε να πούμε ότι αν οι άνθρωποι νιώθουν πως απορρίπτονται ή αποκλείονται από την κοινωνία, μπορεί να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά για να αναζητήσουν αναγνώριση. Επίσης, η οικονομική ανισότητα αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που ωθεί τους ανθρώπους σε παραβατικές συμπεριφορές.

Ψυχολογικοί παράγοντες όπως η ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελούν για κάποιους ανθρώπους την κινητήριο δύναμη για να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά, στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν επιβεβαίωση. Τέλος, έχουμε τους πολιτισμικούς παράγοντες, όπως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αποτελούν ισχυρό παράγοντα στις αναπτυγμένες κοινωνίες επειδή όλοι έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτά και τα οποία ασκούν ασυνείδητα σημαντική επιρροή στους ανθρώπους.

Οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οικονομική, εκπαιδευτική ή κοινωνική τους πορεία, καθώς και όσοι αισθάνονται αποκλεισμένοι, μπορεί να αναζητούν έκφραση και αναγνώριση μέσω της παραβατικότητας.

Συχνά, ορισμένα κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα παρουσιάζονται από τα μέσα ενημέρωσης με τρόπο που μπορεί να ενθαρρύνει παραβατικές συμπεριφορές ή να αποτελέσουν πρότυπο το οποίο κάποιοι θα θελήσουν να μιμηθούν. Όσον αφορά το προφίλ των νέων που έλκονται από τη βία, αυτό είναι πολυποίκιλο και εξαρτάται από διαφορετικούς παράγοντες. Οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οικονομική, εκπαιδευτική ή κοινωνική τους πορεία, καθώς και όσοι αισθάνονται αποκλεισμένοι, μπορεί να αναζητούν έκφραση και αναγνώριση μέσω της παραβατικότητας.

portrait
Αντιγόνη Γινοπούλου, 
ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος

— Ποιοι παράγοντες ευνοούν την ακραία βία και τα σοκαριστικά περιστατικά που σημειώνονται καθημερινά μεταξύ ανηλίκων;
Η ακραία βία μεταξύ ανηλίκων συνήθως οφείλεται σε πολύπλοκους και αλληλεπιδραστικούς παράγοντες. Ένας από τους παράγοντες που ευνοούν αυτού του είδους τις συμπεριφορές είναι το μη υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή τους, όπως και τα οικογενειακά πρότυπα. Επίσης, τα παιδιά που υπέστησαν κακοποίηση ή βία μέσα στην οικογένεια ενδέχεται να αντιδρούν με περισσότερη επιθετικότητα και παραβατική συμπεριφορά.

Η αίσθηση περιθωριοποίησης από την κοινωνία μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά να αναζητήσουν επιβεβαίωση μέσω της βίας αρχικά στις σχέσεις με τους συνομήλικους ώστε να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους και στη συνέχεια στις σχέσεις τους με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας. Τα αρνητικά-βίαια πρότυπα στον χώρο του σχολείου ωθούν κάποιους εφήβους στη μίμηση, ώστε να νιώσουν σημαντικοί και αποδεκτοί από συγκεκριμένες ομάδες. Επίσης πρότυπα που δημιουργούν τα ΜΜΕ σε συνδυασμό με το νεαρό της ηλικίας ωθούν κάποιους νέους σε ακραίες παραβατικές συμπεριφορές.

Τα παιδιά που δεν αναπτύσσουν κατάλληλες κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες μπορεί να εκδηλώνουν εκφοβιστικές συμπεριφορές ως μέσο επικοινωνίας. Τέλος, η έλλειψη ορίων από την οικογένεια όπως και τα οικογενειακά πρότυπα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να ωθήσουν τους νέους σε ακραία βία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κατανόηση και η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων απαιτεί συνεργασία από πλευράς οικογενειών, εκπαιδευτικών, ειδικών ψυχικής υγείας και κοινωνίας συνολικά.

— Ποια είναι η πιο ανησυχητική μορφή παραβατικότητας;
Μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, τις κοινωνικές, πολιτισμικές και ψυχολογικές συνθήκες. Οι παραβατικές συμπεριφορές εμφανίζονται νωρίς και δεν θα πρέπει να τις κρίνουμε με τα κριτήριά μας ως ενηλίκων, αλλά να μπούμε στη θέση των παιδιών και να προσπαθήσουμε να νιώσουμε τα δικά τους συναισθήματα. Στις μικρές ηλικίες ανησυχητική μορφή παραβατικής συμπεριφοράς είναι η επαναλαμβανόμενη χειροδικία και ο εκβιασμός άλλων παιδιών για να δώσουν  παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα που τους ανήκουν.

Αυτές οι μορφές συμπεριφοράς εκδηλώνονται στον σχολικό χώρο. Καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά η παραβατικότητα εκδηλώνεται και εκτός σχολείου. Μπορούμε να πούμε ότι στους νέους και στην ενήλικη ζωή ανησυχητική μορφή παραβατικότητας είναι οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, οι ληστείες, οι απαγωγές, τα βασανιστήρια. Όλες οι παραπάνω συμπεριφορές εκφράζουν μια σοβαρή αντικοινωνική συμπεριφορά που δύσκολα αλλάζει.

— Ποιος ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου;
Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου είναι κρίσιμος για την ανάπτυξη και την ευημερία των παιδιών και των νέων. Και οι δύο αυτοί θεσμοί επηρεάζουν σημαντικά τη συμπεριφορά και την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των ατόμων. Η οικογένεια αποτελεί την πρώτη μικρή αλλά βασική κοινωνία του παιδιού, μέσα στην οποία αναπτύσσεται και μαθαίνει τις βασικές αρχές.

Αποτελεί τον πρώτο και βασικό πυρήνα που μεταδίδει στο παιδί αρχές και αξίες, οφείλει να παρέχει συναισθηματική υποστήριξη, διδάσκει τους πρώτους κανόνες κοινωνικοποίησης και παρέχει τα βασικά αγαθά για τη διαβίωση του παιδιού. Όσον αφορά το σχολείο, προάγει την κοινωνική αλληλεπίδραση, τη συνεργασία χωρίς την παρουσία της οικογένειας, παρέχει εκπαίδευση και γνώσεις, δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να δημιουργήσουν φιλίες και κοινωνικές σχέσεις, βοηθά στον εντοπισμό και την ανάπτυξη των ταλέντων και των ενδιαφερόντων των μαθητών.

Τόσο ο ρόλος της οικογένειας όσο και του σχολείου είναι εξίσου σημαντικός στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ο ένας θεσμός συμπληρώνει αρμονικά τον άλλον, τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος. Οι σχέσεις και ο συντονισμός μεταξύ οικογένειας και σχολείου είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη συνολική ανάπτυξη των παιδιών. Η συνεργασία αυτών των δύο θεσμών μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος που προωθεί την εκπαίδευση, την κοινωνική ενσωμάτωση και την ψυχοκοινωνική ευημερία των νέων.

— Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας;
Η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας απαιτεί την κατανόηση ότι κάθε νέο άτομο είναι μοναδικό και ότι οι προσεγγίσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές του ανάγκες. Απαιτείται μια προσέγγιση που συνδυάζει την ενίσχυση των ατόμων, την εκπαίδευση, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη και την πρόληψη. Επιπλέον, η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών, γονέων, ειδικών και της κοινωνίας είναι το κλειδί για την επιτυχή αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας και τη δημιουργία ενός κοινωνικού πλαισίου που ενθαρρύνει την υγιή ανάπτυξη και την ευημερία των νέων.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Explainer: Από τι υλικό είναι φτιαγμένο ένα παιδί που βιάζει άλλα παιδιά;

Εxplainer / Explainer: Από τι υλικό είναι φτιαγμένο ένα παιδί που βιάζει άλλα παιδιά;

Τι μπορεί να οδηγήσει έναν ανήλικο σε πραγματικές θηριωδίες, που αντιμετωπίζονται ως «πλάκα» ή φάση που «στράβωσε»; Οι παράγοντες και μερικές απαντήσεις -σε ενοχλητικά ερωτήματα- από τον Βαγγέλη Κοσμάτο, ψυχολόγο - Υπεύθυνο Επιστημονικού Έργου Συμμαχίας των Φύλων (Gender Alliance Initiative)
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ