Τρομοκρατία στην κουζίνα: Όταν όλα είναι τοξικά και προκαλούν καρκίνο

Τρομοκρατία στην κουζίνα: Όταν όλα είναι τοξικά και προκαλούν καρκίνο. Facebook Twitter
Eίναι αδιανόητος ο κόπος που απαιτείται για να προστατευτούμε από την ανοησία, την εκμετάλλευση και το ψέμα. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

ΚΑΙ ΛΕΩ, ΑΣ ΠΑΡΩ ένα «καλό» τηγάνι. Μόνο που δεν ήξερα τι συνιστά ένα «καλό» τηγάνι, οπότε λέω, ας ρωτήσω. Ρώτησα. «Μην πάρεις αντικολλητικό, είναι ευκολία, αλλά κάνει το φαγητό καρκίνο, πάρε μαντεμένιο να σου κρατήσει». Μα έχω μαντεμένιο, το θέμα είναι να κάνουμε γρήγορα τη δουλειά μας. «Μην πάρεις, μωρέ, αντικολλητικό, πάρε από ανοξείδωτο ατσάλι, το τεφλόν προκαλεί προβλήματα στο συκώτι και καρκίνο».

Δεν ήθελε πολύ μέχρι η αρχική μου σε Instagram και TikTok να πιάσει αυτές τις ανησυχίες και να τις μεταφράσει σε περιεχόμενο. Τα βίντεο για τον βέβαιο θάνατο που προκαλεί το τεφλόν κατέκλυσαν το scrolling μου. Προκαλεί, λέει, τα πάντα, από πονοκέφαλο μέχρι διαβήτη. Αλλά και αυτά από ανοξείδωτο ατσάλι είναι υποτίθεται επικίνδυνα, αν τα γρατζουνίσεις θα δηλητηριαστείς από χρώμιο και νικέλιο, που προκαλούν από δερματίτιδα μέχρι καρκίνο. Σειρά είχαν οι επιφάνειες κοπής. Όχι πλαστικές, γεμίζει το φαγητό μικροπλαστικά. Όχι ξύλινες, δεν καθαρίζονται ποτέ βαθιά, το κρέας μένει στις εγκοπές και σαπίζει. Kαι φυσικά όχι γυάλινες, καταστρέφουν τη λεπίδα του μαχαιριού και το φαγητό γλιστράει πάνω τους, είναι ακατάλληλες για λαχανικά. Και μετά ήρθαν όλα, μα όλα τ’ άλλα. Τα τάπερ μπορεί να είχαν BPA, μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται στα πλαστικά και μπορεί να επιβαρύνει την υγεία με διάφορους αόριστους τρόπους, κυρίως «απορρυθμίζοντας» τον θυρεοειδή. Τα παλιά γυαλικά των γιαγιάδων μας μπορεί να έχουν μόλυβδο και κάδμιο, ειδικά αν είναι ζωγραφισμένα. Μη συζητήσω για τα βίντεο που έδειχναν ένα ένα τα δημοφιλή καθαριστικά φούρνου και μας ενημέρωναν ότι προκαλούν από τρύπες στο έντερο μέχρι ορμονική αποδιοργάνωση. 

Εντελώς ξαφνικά κι εντελώς τυχαία είχα ανακαλύψει κάτι που δεν ήξερα πώς να μεταφράσω. Απ’ τη μια, έβλεπα περιεχόμενο από content creators που, αφού τρομοκρατούσαν το κοινό τους για όσα θα πάθαινε, του πουλούσαν οδηγούς «καθαρής» κουζίνας, καθαριστικά ασφαλή για τα παιδιά, λίστες με ασφαλή προϊόντα στην Amazon. Aπ’ την άλλη, έβλεπα πιθανά κενά στη νομοθεσία προστασίας του καταναλωτή, ενδεχόμενη εκμετάλλευση της απουσίας μακροχρόνιων ερευνών για την καθημερινή χρήση διάφορων σκευών, μια βιομηχανία κουζινικών που κάθε συμφέρον έχει να κρατήσει το κόστος χαμηλό με ελαχιστοποίηση της ασφάλειας των προϊόντων και παραγωγή με φθηνά και αμφίβολης ασφάλειας υλικά. 

Αυτό που με κλόνισε δεν είχε τελικά καμία σχέση με τα τηγάνια. Είχε σχέση με τη θέση μας απέναντι στην πληροφορία. Γιατί εγώ μπορεί να πω ανέμελα «αν γίνει κάτι, έγινε, προτιμώ το αντικολλητικό και ό,τι χάσω σε υγεία το κερδίζω σε χρόνο», αλλά η ασφάλεια της τροφής, η υγεία του σώματος και της οικογένειας δεν είναι ακριβώς ανέμελο ζήτημα για τους περισσότερους ανθρώπους. 

Σύντομα, οι λίγες ώρες αλληλεπίδρασης με αυτό το περιεχόμενο οδήγησαν σε προτάσεις στο YouTube με θέμα «οι ασφαλέστερες μάρκες τηγανιών στην αγορά», βιβλιοπροτάσεις στο Goodreads με τίτλους όπως «Οδηγός μη τοξικών σκευών και πού να τα βρείτε» και ερωτήσεις στο newsletter του Quora με θέμα «δέκα τοξικοί κίνδυνοι στην κουζίνα σας και πώς να τους αποφύγετε». Πλήρωνα την απόφασή μου να μην πάρω απλώς ένα τηγάνι απ’ το ΙΚΕA και να ξεμπερδέψω σε μία ώρα με αντίτιμο την αποκάλυψη μιας παγκόσμιας υστερίας σχετικά με τα σκεύη, η οποία κατά πάσα πιθανότητα είχε βάση κι εγώ δεν είχα τις γνώσεις για να εξακριβώσω πού τελειώνει η αλήθεια και πού αρχίζει η εκμετάλλευση του φόβου των ανθρώπων. 

Αυτό που με κλόνισε δεν είχε τελικά καμία σχέση με τα τηγάνια. Είχε σχέση με τη θέση μας απέναντι στην πληροφορία. Γιατί εγώ μπορεί να πω ανέμελα «αν γίνει κάτι, έγινε, προτιμώ το αντικολλητικό και ό,τι χάσω σε υγεία το κερδίζω σε χρόνο», αλλά η ασφάλεια της τροφής, η υγεία του σώματος και της οικογένειας δεν είναι ακριβώς ανέμελο ζήτημα για τους περισσότερους ανθρώπους. 

Τέσσερα ζητήματα με προβλημάτισαν. Το πρώτο είναι ότι η κουζίνα είναι ακόμη γυναικείο ζήτημα και όλο αυτό που έβλεπα μού φάνηκε σαν ένα πρόσθετο βάρος που έχει να κουβαλήσει η υπεύθυνη για την προετοιμασία της τροφής όταν κάνει μικρές και μεγάλες επιλογές. Πίσω απ’ τις «προειδοποιήσεις» για το τι να μην αγοραστεί διέκρινα το τρομερά αυξημένο κόστος της σωστής επιλογής και τις τύψεις της μητέρας που καραδοκούσαν κάθε φορά που το βρεφάκι της αρρώσταινε. Ποιος ξέρει αν είναι ιός ή συνέπεια του τεφλόν; 

Το δεύτερο είναι ότι πάρα πολλά βίντεο ξεκινούσαν ως εξής: «Ίσως δεν έχεις κατάθλιψη, ίσως τρως σε τοξικά σκεύη», «ίσως δεν χρειάζεσαι φάρμακα για τον θυρεοειδή, απλώς άλλαξε τα σκεύη σου και θα νιώσεις καλύτερα», «αν φουσκώνεις απ’ το φαγητό συνέχεια, ο λόγος μπορεί να βρίσκεται στην κουζίνα σου». Το περιεχόμενο αυτό, με εκατομμύρια θεάσεις, επηρέαζε τον τρόπο που έβλεπαν την αιτία του προβλήματός τους χιλιάδες άνθρωποι, πολλοί απ’ αυτούς ανήλικοι. Ο πραγματικός κίνδυνος, η εκμετάλλευση, η παραπληροφόρηση και τα αληθινά προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας μπλέκονταν με τρόπο που κλόνιζε την αίσθηση πραγματικότητας των πασχόντων. 

Το τρίτο είναι ακριβώς η αδυναμία του κοινωνικού συνόλου απέναντι στην παραπληροφόρηση. Ειδικά σε τέτοια ζητήματα, ακόμη και σε επίσημους φορείς ν’ αποταθείς για την αλήθεια, πλέον υπάρχει μονίμως πάνω απ’ το κεφάλι σου σαν εκκρεμές ένα «και πού ξέρω εγώ αν ο τάδε οργανισμός δεν εξυπηρετεί συμφέροντα» ή «και πώς ξέρω ότι οι έρευνες που έχουν γίνει είναι πραγματικά επαρκείς;».

Το τέταρτο και μεγαλύτερο είναι η μετάθεση της ευθύνης για την κακοζωία και σε κάτι μικρό και συγκεκριμένο, που λύνεται καταναλωτικά. Μου φαίνεται πολύ πιο χειροπιαστό να πω «φταίει το τηγάνι που ξυπνάω κουρασμένη, είναι γδαρμένο» απ’ το ν’ αντιμετωπίσω μια καθημερινότητα που θέλει πολύωρη εργασία, οικοκυρική ευθύνη, φροντίδα/μετακίνηση/απασχόληση παιδιών και καλλιέργεια φιλικών και ερωτικών σχέσεων. Aν η λύση στο πρόβλημά μου είναι ένα τηγάνι Le Creuset στα 205 ευρώ, τότε το πρόβλημά μου είναι ταξικό και επιλύσιμο. Λύνεται με περισσότερη οικονομία, δουλειά και budgeting. Αν το πρόβλημα είναι ότι απλώς δεν είμαι φτιαγμένη για τόσες ώρες εργασίας σε γραφείο ή σέρβις ή κουζίνα ή εργοτάξιο, ότι δεν είμαι φτιαγμένη για την έλλειψη ύπνου που αποτελεί πλέον προϋπόθεση για να βγει η καθημερινότητα και ότι δεν αντέχω άλλο τη ζωή στην πόλη, τα νέα είναι κακά, καθότι η αλλαγή είναι αργή και δύσκολη. Καλύτερα να φταίει το τηγάνι, κι αν απλώς μπορεί να φταίει, ας υποθέσω ότι φταίει μέχρι ν’ αποδειχθεί ότι δεν φταίει. 

Eίναι αδιανόητος ο κόπος που απαιτείται για να προστατευτούμε από την ανοησία, την εκμετάλλευση και το ψέμα. Το να αγνοεί κανείς συνειδητά ακόμη και αληθινούς κινδύνους φαίνεται να είναι το πιο πρόσφορο μέσο διανοητικής αυτοπροστασίας που διαθέτουμε. Μοιάζει βέβαια με έσχατη λύση. Ή δεχόμαστε ότι πολλά πράγματα δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε αρκετά ώστε να προστατευτούμε απ’ αυτά ή αποδεχόμαστε μια κλυδωνισμένη ύπαρξη που είναι δεκτική σε αλλαγές συμπεριφοράς, εργαλείων και συνηθειών σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες. 

Σε κάθε περίπτωση, σκιαγραφείται πεντακάθαρα η σημασία τής ψυχραιμίας απέναντι στο «νέο». Μα όταν ο χρόνος ξοδεύεται στην καθημερινή επιβίωση, πόσοι μπορούν να δηλώσουν ότι έχουν το προνόμιο να την καλλιεργήσουν; 

ΥΓ.: Για την ιστορία, πήρα ένα αντικολλητικό απ’ το σούπερ μάρκετ. Ελπίζω για το καλύτερο.


 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η σωστή διατροφή δεν θέλει κόπο ούτε στερήσεις, αλλά τρόπο

Υγεία & Σώμα / Η σωστή διατροφή δεν θέλει κόπο ούτε στερήσεις, αλλά τρόπο

Πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή που οι όροι «δίαιτα» και «διατροφή» ήταν συνδεδεμένοι με την έννοια της στέρησης. Σήμερα η σωστή διατροφή χρειάζεται μυαλό, ώστε να αποφεύγουμε τις παγίδες, σωστές επιλογές, αρκετά μικρά υγιεινά σνακ και ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα μας.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Οπτική Γωνία / Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αγνοώντας τις επικρίσεις που δέχεται, καθώς δεν θέλει να διαταράξει τη «στρατηγική σχέση» και τα μεγάλα επιχειρηματικά deals.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
To μίσος για τους άλλους…

Οπτική Γωνία / To μίσος για τους άλλους

Για τους περισσότερους η αλήθεια δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Eίδαν κάπου μια εικόνα που εξυπηρετεί το προσωπικό τους αφήγημα, το οποίο συνήθως προσεγγίζεται με συναισθηματικούς όρους, όπου κυριαρχεί το μίσος, κι αυτό τους αρκεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους;

Οπτική Γωνία / Η στρατηγική του χάους και το μέλλον της Μέσης Ανατολής

Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, Σωτήρης Ντάλης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Χάρβαρντ: Οι τελευταίοι των διεθνών

Οπτική Γωνία / Χάρβαρντ: Οι τελευταίοι των διεθνών

Ο Ισπανός επισκέπτης ερευνητής στο Χάρβαρντ, Αλμπέρτο Λόπεζ Ορτέγκα, γράφει στην El País ότι αυτό που παρακολουθούμε δεν είναι απλώς μια επίθεση στο ίδρυμα ή στους διεθνείς φοιτητές, αλλά μια επίθεση στην ίδια την ιδέα της γνώσης ως παγκόσμιου εγχειρήματος.
THE LIFO TEAM
 Ισραήλ - Ιράν: Μισός αιώνας βίας και αντιπαλότητας 

Οπτική Γωνία / Ισραήλ - Ιράν: Μισός αιώνας βίας και αντιπαλότητας 

Από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 έως την ανταλλαγή πυραύλων το 2025, η αντιπαράθεση Ισραήλ - Ιράν εξελίσσεται σε μια από τις πιο επικίνδυνες και πολυεπίπεδες γεωπολιτικές διαμάχες της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ