Τρομοκρατία στην κουζίνα: Όταν όλα είναι τοξικά και προκαλούν καρκίνο

Τρομοκρατία στην κουζίνα: Όταν όλα είναι τοξικά και προκαλούν καρκίνο. Facebook Twitter
Eίναι αδιανόητος ο κόπος που απαιτείται για να προστατευτούμε από την ανοησία, την εκμετάλλευση και το ψέμα. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

ΚΑΙ ΛΕΩ, ΑΣ ΠΑΡΩ ένα «καλό» τηγάνι. Μόνο που δεν ήξερα τι συνιστά ένα «καλό» τηγάνι, οπότε λέω, ας ρωτήσω. Ρώτησα. «Μην πάρεις αντικολλητικό, είναι ευκολία, αλλά κάνει το φαγητό καρκίνο, πάρε μαντεμένιο να σου κρατήσει». Μα έχω μαντεμένιο, το θέμα είναι να κάνουμε γρήγορα τη δουλειά μας. «Μην πάρεις, μωρέ, αντικολλητικό, πάρε από ανοξείδωτο ατσάλι, το τεφλόν προκαλεί προβλήματα στο συκώτι και καρκίνο».

Δεν ήθελε πολύ μέχρι η αρχική μου σε Instagram και TikTok να πιάσει αυτές τις ανησυχίες και να τις μεταφράσει σε περιεχόμενο. Τα βίντεο για τον βέβαιο θάνατο που προκαλεί το τεφλόν κατέκλυσαν το scrolling μου. Προκαλεί, λέει, τα πάντα, από πονοκέφαλο μέχρι διαβήτη. Αλλά και αυτά από ανοξείδωτο ατσάλι είναι υποτίθεται επικίνδυνα, αν τα γρατζουνίσεις θα δηλητηριαστείς από χρώμιο και νικέλιο, που προκαλούν από δερματίτιδα μέχρι καρκίνο. Σειρά είχαν οι επιφάνειες κοπής. Όχι πλαστικές, γεμίζει το φαγητό μικροπλαστικά. Όχι ξύλινες, δεν καθαρίζονται ποτέ βαθιά, το κρέας μένει στις εγκοπές και σαπίζει. Kαι φυσικά όχι γυάλινες, καταστρέφουν τη λεπίδα του μαχαιριού και το φαγητό γλιστράει πάνω τους, είναι ακατάλληλες για λαχανικά. Και μετά ήρθαν όλα, μα όλα τ’ άλλα. Τα τάπερ μπορεί να είχαν BPA, μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται στα πλαστικά και μπορεί να επιβαρύνει την υγεία με διάφορους αόριστους τρόπους, κυρίως «απορρυθμίζοντας» τον θυρεοειδή. Τα παλιά γυαλικά των γιαγιάδων μας μπορεί να έχουν μόλυβδο και κάδμιο, ειδικά αν είναι ζωγραφισμένα. Μη συζητήσω για τα βίντεο που έδειχναν ένα ένα τα δημοφιλή καθαριστικά φούρνου και μας ενημέρωναν ότι προκαλούν από τρύπες στο έντερο μέχρι ορμονική αποδιοργάνωση. 

Εντελώς ξαφνικά κι εντελώς τυχαία είχα ανακαλύψει κάτι που δεν ήξερα πώς να μεταφράσω. Απ’ τη μια, έβλεπα περιεχόμενο από content creators που, αφού τρομοκρατούσαν το κοινό τους για όσα θα πάθαινε, του πουλούσαν οδηγούς «καθαρής» κουζίνας, καθαριστικά ασφαλή για τα παιδιά, λίστες με ασφαλή προϊόντα στην Amazon. Aπ’ την άλλη, έβλεπα πιθανά κενά στη νομοθεσία προστασίας του καταναλωτή, ενδεχόμενη εκμετάλλευση της απουσίας μακροχρόνιων ερευνών για την καθημερινή χρήση διάφορων σκευών, μια βιομηχανία κουζινικών που κάθε συμφέρον έχει να κρατήσει το κόστος χαμηλό με ελαχιστοποίηση της ασφάλειας των προϊόντων και παραγωγή με φθηνά και αμφίβολης ασφάλειας υλικά. 

Αυτό που με κλόνισε δεν είχε τελικά καμία σχέση με τα τηγάνια. Είχε σχέση με τη θέση μας απέναντι στην πληροφορία. Γιατί εγώ μπορεί να πω ανέμελα «αν γίνει κάτι, έγινε, προτιμώ το αντικολλητικό και ό,τι χάσω σε υγεία το κερδίζω σε χρόνο», αλλά η ασφάλεια της τροφής, η υγεία του σώματος και της οικογένειας δεν είναι ακριβώς ανέμελο ζήτημα για τους περισσότερους ανθρώπους. 

Σύντομα, οι λίγες ώρες αλληλεπίδρασης με αυτό το περιεχόμενο οδήγησαν σε προτάσεις στο YouTube με θέμα «οι ασφαλέστερες μάρκες τηγανιών στην αγορά», βιβλιοπροτάσεις στο Goodreads με τίτλους όπως «Οδηγός μη τοξικών σκευών και πού να τα βρείτε» και ερωτήσεις στο newsletter του Quora με θέμα «δέκα τοξικοί κίνδυνοι στην κουζίνα σας και πώς να τους αποφύγετε». Πλήρωνα την απόφασή μου να μην πάρω απλώς ένα τηγάνι απ’ το ΙΚΕA και να ξεμπερδέψω σε μία ώρα με αντίτιμο την αποκάλυψη μιας παγκόσμιας υστερίας σχετικά με τα σκεύη, η οποία κατά πάσα πιθανότητα είχε βάση κι εγώ δεν είχα τις γνώσεις για να εξακριβώσω πού τελειώνει η αλήθεια και πού αρχίζει η εκμετάλλευση του φόβου των ανθρώπων. 

Αυτό που με κλόνισε δεν είχε τελικά καμία σχέση με τα τηγάνια. Είχε σχέση με τη θέση μας απέναντι στην πληροφορία. Γιατί εγώ μπορεί να πω ανέμελα «αν γίνει κάτι, έγινε, προτιμώ το αντικολλητικό και ό,τι χάσω σε υγεία το κερδίζω σε χρόνο», αλλά η ασφάλεια της τροφής, η υγεία του σώματος και της οικογένειας δεν είναι ακριβώς ανέμελο ζήτημα για τους περισσότερους ανθρώπους. 

Τέσσερα ζητήματα με προβλημάτισαν. Το πρώτο είναι ότι η κουζίνα είναι ακόμη γυναικείο ζήτημα και όλο αυτό που έβλεπα μού φάνηκε σαν ένα πρόσθετο βάρος που έχει να κουβαλήσει η υπεύθυνη για την προετοιμασία της τροφής όταν κάνει μικρές και μεγάλες επιλογές. Πίσω απ’ τις «προειδοποιήσεις» για το τι να μην αγοραστεί διέκρινα το τρομερά αυξημένο κόστος της σωστής επιλογής και τις τύψεις της μητέρας που καραδοκούσαν κάθε φορά που το βρεφάκι της αρρώσταινε. Ποιος ξέρει αν είναι ιός ή συνέπεια του τεφλόν; 

Το δεύτερο είναι ότι πάρα πολλά βίντεο ξεκινούσαν ως εξής: «Ίσως δεν έχεις κατάθλιψη, ίσως τρως σε τοξικά σκεύη», «ίσως δεν χρειάζεσαι φάρμακα για τον θυρεοειδή, απλώς άλλαξε τα σκεύη σου και θα νιώσεις καλύτερα», «αν φουσκώνεις απ’ το φαγητό συνέχεια, ο λόγος μπορεί να βρίσκεται στην κουζίνα σου». Το περιεχόμενο αυτό, με εκατομμύρια θεάσεις, επηρέαζε τον τρόπο που έβλεπαν την αιτία του προβλήματός τους χιλιάδες άνθρωποι, πολλοί απ’ αυτούς ανήλικοι. Ο πραγματικός κίνδυνος, η εκμετάλλευση, η παραπληροφόρηση και τα αληθινά προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας μπλέκονταν με τρόπο που κλόνιζε την αίσθηση πραγματικότητας των πασχόντων. 

Το τρίτο είναι ακριβώς η αδυναμία του κοινωνικού συνόλου απέναντι στην παραπληροφόρηση. Ειδικά σε τέτοια ζητήματα, ακόμη και σε επίσημους φορείς ν’ αποταθείς για την αλήθεια, πλέον υπάρχει μονίμως πάνω απ’ το κεφάλι σου σαν εκκρεμές ένα «και πού ξέρω εγώ αν ο τάδε οργανισμός δεν εξυπηρετεί συμφέροντα» ή «και πώς ξέρω ότι οι έρευνες που έχουν γίνει είναι πραγματικά επαρκείς;».

Το τέταρτο και μεγαλύτερο είναι η μετάθεση της ευθύνης για την κακοζωία και σε κάτι μικρό και συγκεκριμένο, που λύνεται καταναλωτικά. Μου φαίνεται πολύ πιο χειροπιαστό να πω «φταίει το τηγάνι που ξυπνάω κουρασμένη, είναι γδαρμένο» απ’ το ν’ αντιμετωπίσω μια καθημερινότητα που θέλει πολύωρη εργασία, οικοκυρική ευθύνη, φροντίδα/μετακίνηση/απασχόληση παιδιών και καλλιέργεια φιλικών και ερωτικών σχέσεων. Aν η λύση στο πρόβλημά μου είναι ένα τηγάνι Le Creuset στα 205 ευρώ, τότε το πρόβλημά μου είναι ταξικό και επιλύσιμο. Λύνεται με περισσότερη οικονομία, δουλειά και budgeting. Αν το πρόβλημα είναι ότι απλώς δεν είμαι φτιαγμένη για τόσες ώρες εργασίας σε γραφείο ή σέρβις ή κουζίνα ή εργοτάξιο, ότι δεν είμαι φτιαγμένη για την έλλειψη ύπνου που αποτελεί πλέον προϋπόθεση για να βγει η καθημερινότητα και ότι δεν αντέχω άλλο τη ζωή στην πόλη, τα νέα είναι κακά, καθότι η αλλαγή είναι αργή και δύσκολη. Καλύτερα να φταίει το τηγάνι, κι αν απλώς μπορεί να φταίει, ας υποθέσω ότι φταίει μέχρι ν’ αποδειχθεί ότι δεν φταίει. 

Eίναι αδιανόητος ο κόπος που απαιτείται για να προστατευτούμε από την ανοησία, την εκμετάλλευση και το ψέμα. Το να αγνοεί κανείς συνειδητά ακόμη και αληθινούς κινδύνους φαίνεται να είναι το πιο πρόσφορο μέσο διανοητικής αυτοπροστασίας που διαθέτουμε. Μοιάζει βέβαια με έσχατη λύση. Ή δεχόμαστε ότι πολλά πράγματα δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε αρκετά ώστε να προστατευτούμε απ’ αυτά ή αποδεχόμαστε μια κλυδωνισμένη ύπαρξη που είναι δεκτική σε αλλαγές συμπεριφοράς, εργαλείων και συνηθειών σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες. 

Σε κάθε περίπτωση, σκιαγραφείται πεντακάθαρα η σημασία τής ψυχραιμίας απέναντι στο «νέο». Μα όταν ο χρόνος ξοδεύεται στην καθημερινή επιβίωση, πόσοι μπορούν να δηλώσουν ότι έχουν το προνόμιο να την καλλιεργήσουν; 

ΥΓ.: Για την ιστορία, πήρα ένα αντικολλητικό απ’ το σούπερ μάρκετ. Ελπίζω για το καλύτερο.


 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η σωστή διατροφή δεν θέλει κόπο ούτε στερήσεις, αλλά τρόπο

Υγεία & Σώμα / Η σωστή διατροφή δεν θέλει κόπο ούτε στερήσεις, αλλά τρόπο

Πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή που οι όροι «δίαιτα» και «διατροφή» ήταν συνδεδεμένοι με την έννοια της στέρησης. Σήμερα η σωστή διατροφή χρειάζεται μυαλό, ώστε να αποφεύγουμε τις παγίδες, σωστές επιλογές, αρκετά μικρά υγιεινά σνακ και ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα κομμένο και ραμμένο στα μέτρα μας.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ