Tα μάρμαρα και τα σκουπίδια

Tα μάρμαρα και τα σκουπίδια Facebook Twitter
Πολύ συχνά, επικαλούμαστε τις σταθερές, υπερβατικές αξίες ή τα μεγάλα επιτεύγματα για να κρυφτούμε από τα πρόσφατα έργα μας, από τις συλλογικές μας κακοτεχνίες.
0

ΓΙΑ ΤΟΝ ΨΥΧΙΣΜΟ ΠΟΥ υφάνθηκε για χρόνια στην Ελλάδα, ο πολιτισμός είναι κάτι σαν τις πολιτιστικές στήλες στην εφημερίδα: δευτερεύουσα ύλη, διακοσμητική, κατάλληλη να ντύνει με «ανάσες τέχνης» την ξερή και σκληρή πολιτική και οικονομική ύλη.

Αυτό αντιστοιχεί ακόμα σε μια αντίληψη για τα έργα πολιτισμού που περιλαμβάνει από τα αρχαία μάρμαρα και φτάνει ως διάφορες μορφές του σύγχρονου θεάματος-ακροάματος. Τα πολιτιστικά δρώμενα είναι κι εδώ ιστορίες που χρωματίζουν κάτι που, κατά τεκμήριο, το λογαριάζουμε πιο «σοβαρό».

Αυτή η προσέγγιση στον πολιτισμό πολύ λίγο απέχει από την αναζήτηση πινάκων που δένουν με το χρώμα του καναπέ ή των χαλιών. Γκουγκλάρονται πια αντίστοιχες προτάσεις και άπειροι συνδυασμοί για την προσωπική ικανοποίηση του χρήστη.

Με αυτό τον τρόπο, ο πολιτισμός γίνει ένα σύνολο ενδιαφερόντων και συναισθημάτων που υπερίπτανται πάνω από την πεζή καθημερινότητα και τις διαδρομές της.

Εν τω μεταξύ, σε κάθε γωνιά ξεχειλίζουν οι κάδοι των σκουπιδιών, συνθέτοντας τα δικά τους γλυπτά ασχήμιας και βρόμας. Είναι αυτό εμπειρία ξένη προς τον πολιτισμό; Η συνεχής κακοποίηση των χώρων της ζωής μας είναι αδιάφορη από τη σκοπιά του πολιτισμού;

Τα μάρμαρα που λάμπουν στον ήλιο και τα σκουπίδια που ζέχνουν στη γωνία είναι κομμάτια της ίδιας πραγματικότητας. Το πώς απολαμβάνουμε ένα έργο τέχνης και το πώς χρησιμοποιούμε τα δημόσια αγαθά δεν είναι αυτόνομα μεταξύ τους κεφάλαια.

Τώρα τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, τα κλεμμένα από τον Λόρδο Έλγιν, υπάρχει κάποια ελπίδα να επιστραφούν. Το θέμα έχει εξάψει την περιέργεια, δημοσιογράφοι, πολιτικοί και social media το συζητούν σαν να είναι κι αυτό μέρος της προεκλογικής διαμάχης.

Προφανώς η επιστροφή των μαρμάρων είναι μια συμβολική και ιστορική διεκδίκηση ουσίας. Δεν πρέπει όμως να γίνεται συνώνυμο της μάχης για τον πολιτισμό μας. Η φωταγώγηση του αρχαίου κλέους ή τα μεγάλα θεάματα και οι σκηνές που θαμπώνουν τα μάτια των συγχρόνων δεν μπορεί να γίνονται άλλοθι για άλλες μορφές λήθης και κλοπής.

Υπάρχει, αναμφισβήτητα, ένας πολιτισμός δημόσιων σχέσεων, brand name εξωστρέφειας, διακοσμητικού στολισμού. Ένας πολιτισμός που ελκύει ως γιορτή και επίτευγμα, έκθεμα ή λαμπρή, διαχυτική αλυσίδα events.

Υπάρχει όμως και ένας πολιτισμός ταπεινών εκθεμάτων του ορατού μας κόσμου. Που θα είχε στο επίκεντρο μια πόλη λιγότερο κακοποιημένη από την αδιαφορία, τον βανδαλισμό, την κακή χρήση και την εγκατάλειψη των συλλογικών της υποδομών. Και φυσικά το να μην επικρατήσει ως εναλλακτική στη σιωπή της ερημιάς, ο σάλαγος του υπερτουρισμού.

Τα μάρμαρα που λάμπουν στον ήλιο και τα σκουπίδια που ζέχνουν στη γωνία είναι κομμάτια της ίδιας πραγματικότητας. Το πώς απολαμβάνουμε ένα έργο τέχνης και το πώς χρησιμοποιούμε τα δημόσια αγαθά δεν είναι αυτόνομα μεταξύ τους κεφάλαια. Πολύ συχνά, επικαλούμαστε τις σταθερές, υπερβατικές αξίες ή τα μεγάλα επιτεύγματα για να κρυφτούμε από τα πρόσφατα έργα μας, από τις συλλογικές μας κακοτεχνίες.

Μάλλον χρειάζεται να αλλάξουμε προτεραιότητα και ιεράρχηση. Να μη βλέπουμε πια τον πολιτισμό με τον τρόπο που ένας μπασμένος στα πράγματα πολιτικός συντάκτης κοιτάζει τους συναδέλφους του που ασχολούνται με τα «πολιτιστικά».

Πρέπει να σκοτώσουμε αυτό το αδιάφορο βλέμμα που τακτοποιεί τον κόσμο σε θαύματα και απορρίμματα, στα αναγκαία πράγματα και στα στολίδια ή στα ψυχαγωγικά καρυκεύματα. Να αποστατήσουμε από την ιδέα του πολιτισμού ως τεχνητής αρωματικής ύλης για ένα φαγητό που έχει γίνει άνοστο και ξερό.

Η καθημερινότητα και η χρήση του κοινού, τετριμμένου κόσμου διεκδικούν με τη σειρά της προσοχή. Τα μάρμαρα θα λάμπουν στον ήλιο ή θα αποκατασταθούν, αργά ή γρήγορα, στις προθήκες και στους χώρους του Μουσείου της Ακρόπολης. Το απαιτούν και οι καιροί που επανορθώνουν, έστω με συμβολικές χειρονομίες, τις σκοτεινές σελίδες της αποικιοκρατικής κληρονομάς.

Το ερώτημα είναι αν τα σκουπίδια θα εξακολουθήσουν να είναι η μοίρα μας.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ