Τα διδάγματα της βρετανικής ιλαροτραγωδίας

Τα διδάγματα της βρετανικής ιλαροτραγωδίας Facebook Twitter
Η επί σειρά ετών θριαμβεύουσα ηγετική ομάδα του Brexit, η ηγεσία των Συντηρητικών δηλαδή μετά το 2016, εγκλωβίστηκε σε έναν ναρκισσιστικό βολονταρισμό.
0

Το αστείο είναι γνωστό: «Αν η άποψή μου δεν συμφωνεί με την πραγματικότητα, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα». Όσα διαδραματίζονται στη Βρετανία το τελευταίο διάστημα θυμίζουν ακριβώς αυτό. Μόνο που δεν την πληρώνει η πραγματικότητα αλλά οι αντιλήψεις που επικράτησαν τη μετά-Brexit περίοδο.

Η όλη προσέγγιση γύρω από το Brexit ήταν εξαρχής υπέρμετρα απλουστευτική. Παίρνουμε πίσω τον έλεγχο από τους «κακούς» Ευρωπαίους και «με Brexit αμέσως καλύτερα». Κλείνουμε τα σύνορα και μειώνονται η ανεργία και η εγκληματικότητα. Πολεμάμε την παγκοσμιοποίηση και διατηρούμε τη «βρετανικότητά» μας. Σταματάμε να δίνουμε 350 εκατ. την εβδομάδα (ένα χονδροειδές ψέμα που είχε γίνει σημαία πριν από το δημοψήφισμα) και με αυτά χτίζουμε νοσοκομεία και υλοποιούμε δημόσια έργα. Μειώνουμε τους φόρους και απογειώνεται η οικονομία μας.

Όλα τα μηνύματα ήταν κατανοητά, ξεκάθαρα, μανιχαϊστικά. Αλλά και απλουστευτικά.

Χωρίς καμία διάθεση να απαξιωθεί μια πλειοψηφική τάση στη βρετανική κοινωνία, που εκφράστηκε σε ένα δημοψήφισμα και δύο βουλευτικές εκλογές, το Brexit, πέρα από σωστό ή λάθος, ήταν κυρίως αυτό: μια απλοϊκή προσέγγιση σε μια εποχή με ιδιαίτερα σύνθετα προβλήματα.

Χωρίς καμία διάθεση να απαξιωθεί μια πλειοψηφική τάση στη βρετανική κοινωνία, που εκφράστηκε σε ένα δημοψήφισμα και δύο βουλευτικές εκλογές, το Brexit, πέρα από σωστό ή λάθος, ήταν κυρίως αυτό: μια απλοϊκή προσέγγιση σε μια εποχή με ιδιαίτερα σύνθετα προβλήματα.

Ως ένα γνήσιο λαϊκιστικό κίνημα, χαρακτηριζόταν από τις κλασικές παθογένειές τους. Είχε βολικούς αντιπάλους (τις ελίτ, ευρωπαϊκές και βρετανικές), κοινωνική βάση (τα στρώματα που αισθάνονταν ότι έχουν μείνει πίσω, ιδίως της παρηκμασμένης βρετανικής επαρχίας), ξεκάθαρες διαιρέσεις.

Τα διδάγματα της βρετανική ιλαροτραγωδίας Facebook Twitter
Η απόπειρα της Λιζ Τρας να εφαρμόσει πολιτικές ασύμβατες με τη συγκυρία οδήγησαν την ίδια στον πολιτικό εξευτελισμό και τη βρετανική οικονομία στο χείλος της καταστροφής. Φωτ.: EPA

Δεν υπήρχε όμως ένα συνεκτικό σχέδιο για το πώς θα υλοποιούνταν ένα τόσο σύνθετο εγχείρημα. Αντιθέτως, η επί σειρά ετών θριαμβεύουσα ηγετική ομάδα του Brexit, η ηγεσία των Συντηρητικών δηλαδή, μετά το 2016, εγκλωβίστηκε σε έναν ναρκισσιστικό βολονταρισμό, ότι αρκούσε το Brexit για να λυθούν τα προβλήματα, αρκούσε το δόγμα του «εθνικού ελέγχου», παραβλέποντας τις όποιες δομικές αδυναμίες, τις οποίες οι κυβερνώντες περισσότερο σχολίαζαν στις τηλεοράσεις και λιγότερο θεράπευαν.

Κάπου εκεί ήρθε η σύγκρουση με την πραγματικότητα.

Λίγους μήνες μετά τον εκλογικό θρίαμβο του Μπόρις Τζόνσον, ενός αμφιλεγόμενου αλλά αναμφίβολα ταλαντούχου πολιτικού, υπερβολικά «χύμα» για το αξίωμά του και εν τέλει αυτοκαταστροφικού, ο πλανήτης μπήκε στη δίνη της πανδημίας. Η ανάγκη για διεθνείς συνεργασίες αυξήθηκε. Τα μέτρα στήριξης πολιτών και επιχειρήσεων, λόγω των lockdowns, έγιναν απαραίτητα, επηρεάζοντας τα δημόσια οικονομικά. Το σχέδιο για δραστικές περικοπές φόρων που θα απογείωναν την ανταγωνιστικότητα της βρετανικής οικονομίας πήγε περίπατο.

Η ενεργειακή-πληθωριστική κρίση που ακολούθησε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία ήρθε να ανατρέψει την ατζέντα αλλά και τις ψευδαισθήσεις των υποστηρικτών του Brexit ότι η επόμενη μέρα θα ήταν περίπατος. Όπως βεβαίως, για όποιον θέλει να είναι δίκαιος, είχαν διαψευστεί και όσοι προέβλεπαν Αρμαγεδώνα στην περίπτωση εξόδου από την Ε.Ε. Ούτε αυτό συνέβη.

Τα λάθη που ακολούθησαν ήταν λάθη διαχείρισης, όχι απότοκο της εξόδου από την Ε.Ε. Σε ένα σύνθετο και δύσκολο διεθνές περιβάλλον, όμως, αυτό που απαιτείται είναι πρωτίστως πραγματισμός και ευελιξία και λιγότερο ιδεοληπτικές εμμονές.

Η απόπειρα της Λιζ Τρας να εφαρμόσει πολιτικές ασύμβατες με τη συγκυρία οδήγησαν την ίδια στον πολιτικό εξευτελισμό και τη βρετανική οικονομία στο χείλος της καταστροφής. Ενώ ο νέος πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, ο οποίος μοιάζει πιο προσγειωμένος, πιο μεθοδικός και πιο «nerd» από τους δύο τελευταίους προκατόχους του, καλείται να διαχειριστεί μια πρωτόγνωρα δύσκολη κατάσταση: ένα κόμμα απαξιωμένο μετά τα όσα έχουν συμβεί και μια οικονομία που δεν έχει αποκτήσει τη δυναμική που ανέμεναν οι υποστηρικτές μετά το Brexit, καθώς πολλοί δείκτες της έχουν επιδεινωθεί. 

Τα διδάγματα της βρετανική ιλαροτραγωδίας Facebook Twitter
Αν ο Ρίσι Σούνακ δεν εκπλήξει τους πάντες, ανατρέποντας έτσι την κατάσταση, οι Τόρις βαδίζουν προς εκλογική ήττα ιστορικών διαστάσεων. Φωτ.: EPA

Το ότι το Συντηρητικό Κόμμα είναι αυτό που καλείται να διαχειριστεί το χάος αποτελεί εν μέρει θεία δίκη. Αυτοί τα έκαναν έτσι, αυτοί πρέπει να τα λουστούν.

Το πολιτικό τους κεφάλαιο, πάντως, μοιάζει εξαντλημένο. Μετά από σχεδόν δεκαπέντε χρόνια δημοσκοπικού προβαδίσματος, σήμερα φαίνεται να απειλούνται με συντριβή. Αν ο Ρίσι Σούνακ δεν εκπλήξει τους πάντες, ανατρέποντας έτσι την κατάσταση, οι Τόρις βαδίζουν προς εκλογική ήττα ιστορικών διαστάσεων. Πρώτον επειδή κούρασαν. Έξι χρόνια η χώρα βρίσκεται σε μόνιμη αστάθεια, κάτι όχι τόσο καλό, ειδικά για ένα συντηρητικό κόμμα που υπόσχεται σταθερότητα. Δεύτερον επειδή οι Εργατικοί, μετά την αλλαγή ηγεσίας, δεν προκαλούν αντισυσπειρώσεις, όπως συνέβαινε την περίοδο του Κόρμπιν. Ο νυν αρχηγός τους, ο Κιρ Στάρμερ, είναι ένας μετριοπαθής κεντρώος πολιτικός, όχι ιδιαίτερα χαρισματικός, αλλά χωρίς «γωνίες», κάτι που καθιστά εύκολο το να ψηφιστεί αν οι πολίτες έχουν αποφασίσει να τιμωρήσουν τους «απέναντι». Και τρίτον επειδή οι Συντηρητικοί κατάφεραν να απογοητεύσουν ταυτόχρονα και τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους τους, που έχουν ενοχληθεί από την αστάθεια που έχουν προκαλέσει, όσο και από τους «καινούργιους» ψηφοφόρους τους, από τα πιο λαϊκά στρώματα της βρετανικής επαρχίας, που είδαν να διαψεύδονται οι υποσχέσεις του Brexit με τις οποίες οι Συντηρητικοί απέσπασαν την ψήφο τους.

Η όλη ιστορία θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά διασκεδαστική, αν δεν αφορούσε εκατομμύρια πολίτες μιας σπουδαίας χώρας σε μια ταραγμένη εποχή αλλά και όλο τον πλανήτη λόγω του μεγάλου ειδικού βάρους της Βρετανίας.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι χρήσιμη, καθώς υπενθυμίζει τουλάχιστον δύο βασικά πολιτικά θέσφατα: πρώτον ότι τα πολιτικά ανέκδοτα είναι επικίνδυνα, διότι καμιά φορά εκλέγονται. Και δεύτερον ότι ο λαϊκισμός μπορεί ενίοτε να θέτει σωστά ερωτήματα, αλλά σπανίως δίνει σωστές απαντήσεις.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ