Η βρετανική περιδίνηση και ο κίνδυνος

Η βρετανική περιδίνηση και ο κίνδυνος Facebook Twitter
Η κρίση στη Βρετανία δεν είναι η «ιταλοποίηση» του πολιτικού της συστήματος. Είναι περισσότερο το αποτέλεσμα μιας πορείας όπου το ιδιωτικό και το μερικό συμφέρον έγιναν πολύ πιο ισχυρά από εκείνα τα στοιχεία που ένωναν το βρετανικό έθνος.
0

Πολλές χώρες δεν είναι απλές κρατικές και εδαφικές υποστάσεις γιατί από παλιά έπαιξαν ρόλο στη φαντασία των άλλων λαών, όπως και στη διεθνή πραγματικότητα. Η Μεγάλη Βρετανία ήταν το μεγάλο commercial nation, η εμπορική κοινωνία που οργανώθηκε ως παγκόσμια αυτοκρατορία, ενώ θεωρήθηκε κοιτίδα της εκλεπτυσμένης κοινοβουλευτικής παράδοσης.

Το «βρετανικό μοντέλο» ήταν σταθερή αναφορά ενός κόσμου που σε άλλα μέρη της γης ζήλευε τις ισορροπίες ανάμεσα σε μοντέρνους, αστικούς θεσμούς και παραδοσιακά ήθη. Η παραδοσιακή βρετανικότητα είχε συνδεθεί έτσι με ένα παράξενο μείγμα κίνησης και ακινησίας, όπου ο καπιταλιστικός δυναμισμός συνυπήρχε με τελετουργικά τα οποία σέβονταν ακόμα τους αργούς χρόνους και τα δώρα της εμπειρίας.

Αυτή η εικόνα της Βρετανίας απέχει φυσικά πολύ από το έθνος των τελευταίων δεκαετιών. Η αυτοκρατορία, η αποκλειστική λευκή ταυτότητα, ο καπιταλιστικός δυναμισμός και η τέχνη των ισορροπιών έχουν εξασθενίσει ή αποτελούν πια αναμνήσεις που δέχονται σαρωτικές επιθέσεις.

Στη θέση του έθνους των ισορροπιών έχει αναδυθεί το έθνος των μεγάλων ταξικών χασμάτων και της πολυδιάσπασης των κοινοτήτων. Οι νεότερες ταυτότητες των Βρετανών δεν συντονίζονται με τις κληρονομημένες ταυτότητες της μεσαίας τάξης ή εκείνου που υπήρξε η παραδοσιακή βρετανική εργατική τάξη.

Στη βρετανική παράδοση που δεν έχει πεθάνει –γιατί πολλά έχουν ξοφλήσει και δικαίως– παραμένει η ακλόνητη πίστη στην πολιτική ελευθερία και η απέχθεια για τον ολοκληρωτισμό.

Ο μεταμοντέρνος «υβριδισμός» έχει υπονομεύσει από καιρό την αίσθηση μιας κοινής πολιτικής μοίρας. Και έπειτα, ήρθε το χάσμα μεταξύ των οπαδών του Brexit και των αντιπάλων της βρετανικής απόσχισης. Και πάνω στο τραύμα του Brexit και των κρίσεων που σφραγίζουν αυτή την εποχή βλέπουμε κάτι πιο σοβαρό από τα παθήματα ενός κόμματος ή τις παραιτήσεις των πρωθυπουργών: η Βρετανία έγινε, από σύμβολο προβλέψιμης τάξης, σύμβολο χάους και «μπάχαλου» (mess).

Αυτή η πραγματική και συμβολική έκπτωση της αξίας της Βρετανίας έχει φυσικά πολλούς κινδύνους. Ιδίως όταν συνδυάζεται με την ένταση της ενεργειακής φτώχειας και την καθίζηση της αγοραστικής δύναμης των πολλών, η «θεσμική» αναταραχή επιβεβαιώνει την ιδέα μιας παρακμής. Ο κίνδυνος τώρα είναι η αξιοποίηση αυτών των εξελίξεων από δυνάμεις και συμφέροντα που επιδιώκουν να ταυτίσουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία με το χάος και τη διάλυση.

Λένε: ορίστε η πραγματική εικόνα του αγγλοσαξονικού πολιτισμού, το χάος, η γελοιότητα, η αδυναμία! Ήδη αυτό είναι το μήνυμα που θέλουν να περάσουν άνθρωποι της ρωσικής κυβερνητικής μηχανής, όπως ο Μεντβέντεφ, με χαιρέκακα tweets και δηλώσεις τους.

Το ανησυχητικό είναι πως τα φαινόμενα παρακμής και αποσύνθεσης είναι πραγματικά και όχι επινοημένα από τους εχθρούς της Βρετανίας. Παρά τις κρίσεις της όμως και το σημερινό «κάζο», η Βρετανία (όπως και οι άλλες χώρες της Δύσης που βρίσκονται στο στόχαστρο) διαθέτει τις διανοητικές, κοινωνικές και οικονομικές δυνατότητες για να ξεπεράσει το χάος.

Στη βρετανική παράδοση που δεν έχει πεθάνει –γιατί πολλά έχουν ξοφλήσει και δικαίως– παραμένει η ακλόνητη πίστη στην πολιτική ελευθερία και η απέχθεια για τον ολοκληρωτισμό. Αυτό το στοιχείο φαίνεται ευτυχώς να ενώνει πάντα ανθρώπους από τους Τόρις και τους Εργατικούς, παρά τις ιδεολογικές μεταλλάξεις των τελευταίων χρόνων προς τον εθνικιστικό λαϊκισμό (των Συντηρητικών) και προς τον ριζοσπαστικό «ταυτοτισμό» (στους Εργατικούς και στη νέα αριστερά).

Η κρίση στη Βρετανία δεν είναι η «ιταλοποίηση» του πολιτικού της συστήματος. Είναι περισσότερο το αποτέλεσμα μιας πορείας όπου το ιδιωτικό και το μερικό συμφέρον έγιναν πολύ πιο ισχυρά από εκείνα τα στοιχεία που ένωναν το βρετανικό έθνος.

Οι προσωπικές στρατηγικές στο ηγετικό προσωπικό των κομμάτων υπήρχαν πάντα. Αυτό που είναι καινούργιο είναι ο συνδυασμός του ανενδοίαστου οπορτουνισμού των προσώπων με την κρίση του κράτους και των θεσμών. Και εδώ είναι που η Βρετανία πρέπει να βρει εναλλακτικές λύσεις για να αποφύγει την αποσταθεροποίηση την οποία εύχεται ο Βλαντιμίρ Πούτιν και όσοι βλέπουν στη Βρετανία το φάντασμα της κακιάς μητριάς Δύσης.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ