LIVE!

Το ρίσκο των προκριματικών εκλογών και η πραγματικότητα στον ΣΥΡΙΖΑ

Το ρίσκο των προκριματικών εκλογών και η πραγματικότητα στον ΣΥΡΙΖΑ Facebook Twitter
Όσο πιο ανοιχτές είναι οι εσωκομματικές εκλογές τόσο πιο απρόσμενο και λιγότερο κομματικά ελεγχόμενο γίνεται το αποτέλεσμα. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


Η ΕΚΛΟΓΗ ΑΡΧΗΓΟΥ
είναι αναμφισβήτητα ένα κομβικό γεγονός στην εσωτερική ζωή ενός κόμματος. Στην πραγματικότητα, μια τέτοια διαδικασία δεν αφορά αυστηρά και μόνο το κόμμα στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιείται, αλλά υπάρχουν επιδράσεις στο κομματικό σύστημα, ιδίως όταν οι διαδικασίες αφορούν κόμματα που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της διακυβέρνησης. Είναι και ένας βασικός λόγος που σε ορισμένα κομματικά συστήματα υπάρχουν κάποιοι θεσμικοί προσδιορισμοί (ή και περιορισμοί) όσον αφορά το πλαίσιο εκλογής κομματικού επικεφαλής προκειμένου να μη θίγεται η ποιότητα της δημοκρατίας και να μην μπλοκάρεται το σύστημα της διακυβέρνησης.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι εκλογής αρχηγού: την εποχή της ακμής των «μαζικών κομμάτων» ο αρχηγός εκλεγόταν από το συνέδριο του κόμματος ή από ένα κομματικά εκλεγμένο ανώτατο σώμα εκλεκτόρων. Σε μια τέτοια περίπτωση, η εκλογή αρχηγού συνιστά μια κλειστή κομματική διαδικασία που πραγματοποιείται και ολοκληρώνεται στο πλαίσιο της υπάρχουσας ιεραρχημένης και καταστατικά νομιμοποιημένης κομματικής δομής.

Ωστόσο, αφ’ ης στιγμής τα «μαζικά κόμματα» μετασχηματίζονται και γίνονται περισσότερο οργανωτικά, χαλαρά αλλά και προσωποκεντρικά και αρχηγικά, η εκλογή από τη βάση με τη λογική των προκριματικών εκλογών (primaries) τείνει να κερδίζει έδαφος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αρκετές φορές έχει συμπεριφερθεί σαν κακομαθημένο παιδί: αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερό κόμμα, αλλά κυβέρνησε με ακροδεξιούς λαϊκιστές.

Υπάρχουν τρία βασικά μοντέλα εκλογής κομματικού επικεφαλής από τη βάση: σύμφωνα με το πρώτο μοντέλο, η εκλογή γίνεται με συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία αυστηρά και μόνο των εγγεγραμμένων μελών του κόμματος· στην περίπτωση αυτή πρόκειται για την εφαρμογή των λεγόμενων «κλειστών προκριματικών εκλογών» (closed primaries). Ο/Η αρχηγός μπορεί, ωστόσο, να εκλεγεί και από ένα ευρύτερο σώμα εκλεκτόρων που περιλαμβάνει τόσο τα εγγεγραμμένα μέλη όσο και τους «φίλους»/εκλογείς του κόμματος. Στην περίπτωση αυτού του δεύτερου μοντέλου έχουμε να κάνουμε με ένα υβριδικό σύστημα προκριματικών εκλογών (hybrid primaries), στο οποίο επιτρέπεται να μετέχουν και οι ψηφοφόροι που δεν είναι μεν οργανωτικά ενταγμένοι στο κόμμα, κινούνται όμως στο ευρύτερο περιβάλλον του.

Τέλος, σύμφωνα με ένα τρίτο μοντέλο, ο/η αρχηγός μπορεί να εκλέγεται μέσα από ανοιχτού τύπου προκριματικές εκλογές (open primaries), στο πλαίσιο των οποίων όσοι μετέχουν δεν χρειάζεται ευθέως ή εμμέσως να δηλώσουν κάποιοι είδους προσχώρηση ή σύνδεση με το κόμμα στην εκλογή αρχηγού του οποίου μετέχουν, ενώ θα μπορούσε ακόμη και να υπάρχει σύνδεσή τους με κάποιο άλλο κόμμα. Επίσης, είναι προφανές ότι στον πραγματικό κόσμο των εσωκομματικών εκλογών μπορεί να γίνει ένας συνδυασμός διαδικασιών εκλογής αρχηγού, η οποία μπορεί να γίνεται σε περισσότερα στάδια με την εμπλοκή ενός θεσμικού σώματος (π.χ. της κοινοβουλευτικής ομάδας) σε μια αρχική διαδικασία επιλογής υποψηφίων και τα μέλη του κόμματος να έχουν τον τελικό λόγο για την εκλογή αρχηγού.

Όσο πιο ανοιχτές είναι οι εσωκομματικές εκλογές τόσο πιο απρόσμενο και λιγότερο κομματικά ελεγχόμενο γίνεται το αποτέλεσμα. Τα primaries ενέχουν το ρίσκο το κόμμα να αλλάξει χέρια και η κομματική νομενκλατούρα που κρατούσε να ηνία να βρεθεί στο περιθώριο. Το ρίσκο αφορά και τη νεοεκλεγείσα ηγεσία που δεν θα μπορέσει να επιβληθεί αν βρεθεί απέναντι σε εκείνους που κρατούν τα αυθεντικά κομματικά κλειδιά. Όταν θα κλείσουν οι κάλπες των primaries, το πρόσωπο που θα αναδειχθεί αρχηγός θα πρέπει να ασκήσει τον ρόλο του μέσα στην κομματική μηχανή. Αυτοί που τον εξέλεξαν, ιδίως στο πλαίσιο υβριδικών και ανοιχτών προκριματικών εκλογών, αποτελούν ένα πολύ χαλαρό υποστηρικτικό πλαίσιο και αν ο αρχηγός δεν έχει ρίζες στο κόμμα, δεν θα μπορέσει να σταθεί χωρίς τους κομματικούς παράγοντες.

Η περίπτωση εκλογής αρχηγού στον ΣΥΡΙΖΑ είναι χαρακτηριστική. Το ότι εφαρμόστηκε ένα είδος υβριδικών προκριματικών εκλογών με το δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογή αρχηγού να δίνεται σε όλους όσοι μέχρι και πριν μπουν στο παραβάν για να ψηφίσουν μπορούσαν να γραφτούν μέλη διεύρυνε σημαντικά το εκλογικό σώμα, ευνοώντας έναν νεοεμφανισθέντα υποψήφιο έναντι της παλιότερης κομματικής φρουράς.

Ο νέος αρχηγός είναι παραπλανητικό ωστόσο να θεωρεί ότι θα ελέγξει το κόμμα, έχοντας ως έρεισμα αυτούς που τον εξέλεξαν, καθώς το κόμμα στενά, οργανωτικά ελέγχεται από τους κομματικούς ιθύνοντες. Και αυτοί όμως δεν έχουν συμφέρον να αγνοήσουν τη διαδικασία εκλογής αρχηγού από τη βάση, καθώς αυτή η βάση μπορεί να μην ελέγχει το κόμμα οργανωτικά αλλά είναι η εκλογική του δεξαμενή και ο προνομιακός χώρος άντλησης εκλογικής υποστήριξης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αρκετές φορές έχει συμπεριφερθεί σαν κακομαθημένο παιδί: αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερό κόμμα, αλλά κυβέρνησε με ακροδεξιούς λαϊκιστές· προκάλεσε δημοψήφισμα για να αποφασίσει ο λαός, αλλά τελικά και αγνόησε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος (ευτυχώς βέβαια!) και αποφάσισε ο τότε αρχηγός για το τι μέλλει γενέσθαι· άνοιξε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ τη διαδικασία εκλογής αρχηγού, αλλά δεν δέχεται το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας. Κάποιοι στιγμή όμως θα πρέπει να αποφασίσει να κινηθεί με αυστηρό θεσμικό τρόπο. Η συμπεριφορά του, εκτός του ότι έχει κουράσει το εκλογικό σώμα, επηρεάζει το κομματικό σύστημα, ενώ η υπερβολική εστίασή του στα εσωτερικά του ζητήματα δεν μπορεί να γίνεται σε βάρος του κοινοβουλευτικού του ρόλου και της θέσης τους ως κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

LIVE!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM