R.I.P. ίντερνετ

ΕΠΕΞ Έτσι πεθαίνει το ίντερνετ Facebook Twitter
Σύμφωνα με το post, το ίντερνετ πέθανε το 2016. Έκτοτε, είναι «άδειο», «χωρίς ανθρώπους», «στείρο». Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΡΕΝΤΑΡΟΥΝ online. Πρόσφατα το Facebook feed μου γέμισε με μια σειρά από ακατανόητες AI-generated φωτογραφίες που έδειχναν τον Χριστό, αστυνομικούς να κουβαλούν αντίτυπα της Βίβλου και αεροσυνοδούς(;) ασιατικής καταγωγής. Οι εικόνες είχαν εκατοντάδες χιλιάδες likes. Η περιγραφή τους έγραφε: «Γιατί φωτογραφίες σαν κι αυτή δεν τρεντάρουν ποτέ;». Τα –πανομοιότυπα μεταξύ τους– σχόλια έγραφαν «αμήν» και είχαν emojis με σταυρούς, καρδιές και φωτοστέφανα. Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω. Πριν από τρία χρόνια, σε κάποια αραχνιασμένη γωνιά των φόρουμ του διαδικτύου, εμφανίστηκε ένα pοst με τον τίτλο «Dead internet theory: Most of the internet is fake». Ο συντάκτης του κειμένου υποστήριζε ότι το μεγαλύτερο κομμάτι του online περιεχομένου είναι πλέον δημιουργημένο από AI, έτσι που οι χρήστες δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το «ανθρώπινο» απ’ το «ρομποτικό». Σύμφωνα με το post, το ίντερνετ πέθανε το 2016. Έκτοτε, είναι «άδειο», «χωρίς ανθρώπους», «στείρο». Παρά τις πιο συνωμοσιολογικές πτυχές του αρχικού κειμένου –το οποίο ισχυρίζεται ότι η ανάπτυξη του ΑΙ είναι μια προπαγανδιστική πλεκτάνη των ΗΠΑ–, η «θεωρία του νεκρού ίντερνετ» φαίνεται όλο και πιο σωστή μέρα με την ημέρα, τραβώντας την προσοχή αναλυτών και ειδικών.

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει γεμίσει το διαδίκτυο. Ήδη, το 57% του online περιεχομένου είναι φτιαγμένο από ΑΙ, ενώ το 50% της online «κίνησης» προέρχεται από bots.

Οι περισσότεροι σχολιαστές θεωρούν ότι ο θάνατος του ίντερνετ έχει δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο ξεκινά με τη μετάβαση στο «algorithm-based content», όταν ο αλγόριθμος των κοινωνικών δικτύων άρχισε να καθορίζει, σχεδόν εξ ολοκλήρου, το περιεχόμενο που εμφανίζεται στον εκάστοτε χρήστη. Μέσω αυτής της «επανάστασης από τα πάνω», η κύρια λειτουργία του ίντερνετ έπαψε να είναι η σύνδεση ανθρώπων με ανθρώπους και έγινε η «κατανάλωση περιεχομένου».

Παλιότερα, το YouTube μάς έδειχνε κυρίως τα βίντεο των καναλιών στα οποία είχαμε εγγραφεί, ενώ το Facebook και το Instagram μάς έδειχναν τι πόσταραν οι φίλοι μας κι αυτοί που ακολουθούμε. Πλέον, όλα αυτά έχουν αντικατασταθεί από μια σελίδα με «personalized» περιεχόμενο, το οποίο, πολύ συχνά, δεν είναι καθόλου «personalized»∙ είναι απλώς εύπεπτο. Καθόμαστε και βλέπουμε YouTube shorts από άκυρα κανάλια, Instagram reels από άγνωστους δημιουργούς, suggested posts στο Facebook που δεν κατανοούμε. Αυτό δεν είναι περιεχόμενο που έχουμε επιλέξει, μα junk που μας σερβίρεται με βάση τις καταναλωτικές (προ)βλέψεις του αλγορίθμου.

Ταυτόχρονα, η μετάβαση στο «algorithm-based content» σημαίνει πως οι online δημιουργοί αναγκάζονται να σταματήσουν να δημιουργούν περιεχόμενο για το κοινό τους και αρχίζουν να φτιάχνουν περιεχόμενο που ο αλγόριθμος ευνοεί. Δηλαδή πολλά, μικρά, clickable κείμενα ή βίντεο με λέξεις κλειδιά από τα trends της εποχής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι καταλήγουν να «φέρονται σαν bot». Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα bots «φέρονται σαν άνθρωποι»;

Το δεύτερο στάδιο του θανάτου του ίντερνετ έρχεται με τη ραγδαία ανάπτυξη του generative-AI την τελευταία τετραετία. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει γεμίσει το διαδίκτυο. Ήδη, το 57% του online περιεχομένου είναι φτιαγμένο από ΑΙ, ενώ το 50% της online «κίνησης» προέρχεται από bots. Όσο αυτά τα bot φτιάχνονται από ανθρώπους, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι το ίντερνετ είναι ακόμα «ζωντανό». Όμως, όταν αυτά τα bot δημιουργούν δικά τους bots,  τα οποία με τη σειρά τους προγραμματίζουν νέα bots, και ούτω καθεξής – η «έρημος» του ίντερνετ απλώνεται μπροστά μας. 

Συχνότερα, ο σκοπός αυτών των bots είναι το εταιρικό κέρδος. Η αγορά 5.000 προβολών στο YouTube κοστίζει 15 δολάρια. Πώς λειτουργούν αυτές οι προβολές; Κατά κανόνα, προέρχονται από «click farms» στην Ασία, εγκαταστάσεις με εκατοντάδες smartphone, τα οποία βλέπουν ένα βίντεο για 15 δευτερόλεπτα (μια «προβολή») και πάνε στο επόμενο.

Όμως, κάποιες φορές, ο «σκοπός» χάνεται, καθώς κακοπρογραμματισμένα bot μαθαίνουν από κακοπρογραμματισμένα bots κι αρχίζουν να λειτουργούν με απρόβλεπτους τρόπους. Το αποτέλεσμα; Αλλόκοτο, ανεξήγητο περιεχόμενο, όπως οι εικόνες του Χριστού και των αεροσυνοδών που τρένταραν στο Facebook ως «προτεινόμενα» posts.

Πέρα απ’ το εταιρικό κέρδος, ο πιο συνηθισμένος σκοπός των bots που «φέρονται σαν άνθρωποι» είναι η προώθηση συγκεκριμένων ιδεολογιών. Οι πολιτικές συνέπειες αυτής της τάσης είναι σημαντικές. Σύμφωνα με μια έρευνα του περιοδικού «Nature» απ’ το 2018, το 31% των tweets που αναπαράγουν περιεχόμενο «χαμηλής αξιοπιστίας» (όπως κυβερνητική προπαγάνδα και fake news) προέρχονται από bots. Γνωστή είναι και η μαζική χρήση bot απ’ τη Ρωσία μετά το ξεκίνημα του πολέμου στην Ουκρανία. Τον περασμένο Ιανουάριο, μια γερμανική έρευνα βρήκε ότι, μέσα σε έναν μήνα, 50.000 λογαριασμοί bots παρήγαγαν πάνω 1 εκατομμύριο αντι-ουκρανικά posts στα γερμανικά.

Φυσικά, τα bots δραστηριοποιούνται και στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Το 2019 (όταν το generative-AI δεν είχε ακόμα φτάσει τα σημερινά επίπεδα λειτουργίας), μια έρευνα του ΜΙIR ανακάλυψε ότι το 12% των ελληνικών λογαριασμών το Τwitter ήταν bots κι ευθύνονταν για το 57% των συνολικών ενεργειών. Αυτά τα bot προέρχονταν απ’ όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος, αλλά η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ κατείχαν «τη μερίδα του λέοντος». Μάλιστα, κάποιοι τέτοιοι λογαριασμοί είχαν ως ακολούθους τους βουλευτές των δύο κομμάτων. Είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι η δύναμη αυτών των bots έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

Οι επιπτώσεις του «θανάτου του ίντερνετ» είναι πολλές. Ο ρόλος των bots στον έλεγχο του πολιτικού διαλόγου θέτει καίρια ερωτήματα για τη λειτουργία της δημοκρατίας – ερωτήματα που θα επιστρέφουν όλο και εντονότερα, καθώς το ΑΙ γίνεται πιο αληθοφανές και θολώνει τα ψηφιακά όρια μεταξύ του ανθρώπινου και του ρομποτικού.

Ταυτόχρονα, όμως, το ίντερνετ που κυβερνιέται από αλγορίθμους και κατοικείται από bot είναι ένα πιο αδιάφορο, ανιαρό και άχαρο μέρος. Αυτό είναι κάτι που αναγνωρίζει, έστω και υποσυνείδητα, όλο και περισσότερος κόσμος, κι αυτή η εντύπωση εξηγεί γιατί η «θεωρία του νεκρού ίντερνετ» έχει γίνει τόσο δημοφιλής. Δυστυχώς, αυτή η αναγνώριση δεν έχει οδηγήσει σημαντικές ομάδες ανθρώπων στην επιλογή της αποσύνδεσης και της απόσυρσης απ’ το διαδίκτυο∙ απεναντίας, επιμένουμε να σέρνουμε τα κουρασμένα κουφάρια μας ανάμεσα στους εθιστικούς και θεαματικούς πυλώνες αυτής της έρημης χώρας. Έτσι πεθαίνει το ίντερνετ, όχι με «bang!» αλλά με «bots».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Με ποιους τρόπους ο αλγόριθμος διαβάζει τις σκέψεις μας;

Άκου την επιστήμη / Με ποιους τρόπους ο αλγόριθμος διαβάζει τις σκέψεις μας;

Ζούμε στην εποχή της επιστημονικής φαντασίας; Απειλεί η τεχνητή νοημοσύνη την απασχόληση στο άμεσο μέλλον; Και τι σημαίνει σήμερα να είμαστε άνθρωποι σε μια περίοδο που οι μηχανές κάνουν τόσο πολλά; Η καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Λίλιαν Μήτρου, εξηγεί στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ντάγκλας Ράσκοφ: «Ας ξεκολλήσουμε από τις οθόνες και ας συναντηθούμε ξανά εκεί έξω»

Respublika / Onassis Stegi / Ντάγκλας Ράσκοφ: «Ας ξεκολλήσουμε από τις οθόνες και ας συναντηθούμε ξανά εκεί έξω»

Ο «πάπας» της ψηφιακής αντικουλτούρας, του οποίου το έργο λειτούργησε, μεταξύ άλλων, ως πηγή έμπνευσης για το «Respublika» του Λούκας Τβαρκόβσκι που θα δούμε στη Μαλακάσα, σε μια συνέντευξη-ποταμό στη LiFO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Social Media / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ