R.I.P. ίντερνετ

ΕΠΕΞ Έτσι πεθαίνει το ίντερνετ Facebook Twitter
Σύμφωνα με το post, το ίντερνετ πέθανε το 2016. Έκτοτε, είναι «άδειο», «χωρίς ανθρώπους», «στείρο». Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΡΕΝΤΑΡΟΥΝ online. Πρόσφατα το Facebook feed μου γέμισε με μια σειρά από ακατανόητες AI-generated φωτογραφίες που έδειχναν τον Χριστό, αστυνομικούς να κουβαλούν αντίτυπα της Βίβλου και αεροσυνοδούς(;) ασιατικής καταγωγής. Οι εικόνες είχαν εκατοντάδες χιλιάδες likes. Η περιγραφή τους έγραφε: «Γιατί φωτογραφίες σαν κι αυτή δεν τρεντάρουν ποτέ;». Τα –πανομοιότυπα μεταξύ τους– σχόλια έγραφαν «αμήν» και είχαν emojis με σταυρούς, καρδιές και φωτοστέφανα. Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω. Πριν από τρία χρόνια, σε κάποια αραχνιασμένη γωνιά των φόρουμ του διαδικτύου, εμφανίστηκε ένα pοst με τον τίτλο «Dead internet theory: Most of the internet is fake». Ο συντάκτης του κειμένου υποστήριζε ότι το μεγαλύτερο κομμάτι του online περιεχομένου είναι πλέον δημιουργημένο από AI, έτσι που οι χρήστες δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το «ανθρώπινο» απ’ το «ρομποτικό». Σύμφωνα με το post, το ίντερνετ πέθανε το 2016. Έκτοτε, είναι «άδειο», «χωρίς ανθρώπους», «στείρο». Παρά τις πιο συνωμοσιολογικές πτυχές του αρχικού κειμένου –το οποίο ισχυρίζεται ότι η ανάπτυξη του ΑΙ είναι μια προπαγανδιστική πλεκτάνη των ΗΠΑ–, η «θεωρία του νεκρού ίντερνετ» φαίνεται όλο και πιο σωστή μέρα με την ημέρα, τραβώντας την προσοχή αναλυτών και ειδικών.

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει γεμίσει το διαδίκτυο. Ήδη, το 57% του online περιεχομένου είναι φτιαγμένο από ΑΙ, ενώ το 50% της online «κίνησης» προέρχεται από bots.

Οι περισσότεροι σχολιαστές θεωρούν ότι ο θάνατος του ίντερνετ έχει δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο ξεκινά με τη μετάβαση στο «algorithm-based content», όταν ο αλγόριθμος των κοινωνικών δικτύων άρχισε να καθορίζει, σχεδόν εξ ολοκλήρου, το περιεχόμενο που εμφανίζεται στον εκάστοτε χρήστη. Μέσω αυτής της «επανάστασης από τα πάνω», η κύρια λειτουργία του ίντερνετ έπαψε να είναι η σύνδεση ανθρώπων με ανθρώπους και έγινε η «κατανάλωση περιεχομένου».

Παλιότερα, το YouTube μάς έδειχνε κυρίως τα βίντεο των καναλιών στα οποία είχαμε εγγραφεί, ενώ το Facebook και το Instagram μάς έδειχναν τι πόσταραν οι φίλοι μας κι αυτοί που ακολουθούμε. Πλέον, όλα αυτά έχουν αντικατασταθεί από μια σελίδα με «personalized» περιεχόμενο, το οποίο, πολύ συχνά, δεν είναι καθόλου «personalized»∙ είναι απλώς εύπεπτο. Καθόμαστε και βλέπουμε YouTube shorts από άκυρα κανάλια, Instagram reels από άγνωστους δημιουργούς, suggested posts στο Facebook που δεν κατανοούμε. Αυτό δεν είναι περιεχόμενο που έχουμε επιλέξει, μα junk που μας σερβίρεται με βάση τις καταναλωτικές (προ)βλέψεις του αλγορίθμου.

Ταυτόχρονα, η μετάβαση στο «algorithm-based content» σημαίνει πως οι online δημιουργοί αναγκάζονται να σταματήσουν να δημιουργούν περιεχόμενο για το κοινό τους και αρχίζουν να φτιάχνουν περιεχόμενο που ο αλγόριθμος ευνοεί. Δηλαδή πολλά, μικρά, clickable κείμενα ή βίντεο με λέξεις κλειδιά από τα trends της εποχής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι καταλήγουν να «φέρονται σαν bot». Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα bots «φέρονται σαν άνθρωποι»;

Το δεύτερο στάδιο του θανάτου του ίντερνετ έρχεται με τη ραγδαία ανάπτυξη του generative-AI την τελευταία τετραετία. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει γεμίσει το διαδίκτυο. Ήδη, το 57% του online περιεχομένου είναι φτιαγμένο από ΑΙ, ενώ το 50% της online «κίνησης» προέρχεται από bots. Όσο αυτά τα bot φτιάχνονται από ανθρώπους, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι το ίντερνετ είναι ακόμα «ζωντανό». Όμως, όταν αυτά τα bot δημιουργούν δικά τους bots,  τα οποία με τη σειρά τους προγραμματίζουν νέα bots, και ούτω καθεξής – η «έρημος» του ίντερνετ απλώνεται μπροστά μας. 

Συχνότερα, ο σκοπός αυτών των bots είναι το εταιρικό κέρδος. Η αγορά 5.000 προβολών στο YouTube κοστίζει 15 δολάρια. Πώς λειτουργούν αυτές οι προβολές; Κατά κανόνα, προέρχονται από «click farms» στην Ασία, εγκαταστάσεις με εκατοντάδες smartphone, τα οποία βλέπουν ένα βίντεο για 15 δευτερόλεπτα (μια «προβολή») και πάνε στο επόμενο.

Όμως, κάποιες φορές, ο «σκοπός» χάνεται, καθώς κακοπρογραμματισμένα bot μαθαίνουν από κακοπρογραμματισμένα bots κι αρχίζουν να λειτουργούν με απρόβλεπτους τρόπους. Το αποτέλεσμα; Αλλόκοτο, ανεξήγητο περιεχόμενο, όπως οι εικόνες του Χριστού και των αεροσυνοδών που τρένταραν στο Facebook ως «προτεινόμενα» posts.

Πέρα απ’ το εταιρικό κέρδος, ο πιο συνηθισμένος σκοπός των bots που «φέρονται σαν άνθρωποι» είναι η προώθηση συγκεκριμένων ιδεολογιών. Οι πολιτικές συνέπειες αυτής της τάσης είναι σημαντικές. Σύμφωνα με μια έρευνα του περιοδικού «Nature» απ’ το 2018, το 31% των tweets που αναπαράγουν περιεχόμενο «χαμηλής αξιοπιστίας» (όπως κυβερνητική προπαγάνδα και fake news) προέρχονται από bots. Γνωστή είναι και η μαζική χρήση bot απ’ τη Ρωσία μετά το ξεκίνημα του πολέμου στην Ουκρανία. Τον περασμένο Ιανουάριο, μια γερμανική έρευνα βρήκε ότι, μέσα σε έναν μήνα, 50.000 λογαριασμοί bots παρήγαγαν πάνω 1 εκατομμύριο αντι-ουκρανικά posts στα γερμανικά.

Φυσικά, τα bots δραστηριοποιούνται και στην εγχώρια πολιτική σκηνή. Το 2019 (όταν το generative-AI δεν είχε ακόμα φτάσει τα σημερινά επίπεδα λειτουργίας), μια έρευνα του ΜΙIR ανακάλυψε ότι το 12% των ελληνικών λογαριασμών το Τwitter ήταν bots κι ευθύνονταν για το 57% των συνολικών ενεργειών. Αυτά τα bot προέρχονταν απ’ όλες τις πλευρές του πολιτικού φάσματος, αλλά η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ κατείχαν «τη μερίδα του λέοντος». Μάλιστα, κάποιοι τέτοιοι λογαριασμοί είχαν ως ακολούθους τους βουλευτές των δύο κομμάτων. Είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι η δύναμη αυτών των bots έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.

Οι επιπτώσεις του «θανάτου του ίντερνετ» είναι πολλές. Ο ρόλος των bots στον έλεγχο του πολιτικού διαλόγου θέτει καίρια ερωτήματα για τη λειτουργία της δημοκρατίας – ερωτήματα που θα επιστρέφουν όλο και εντονότερα, καθώς το ΑΙ γίνεται πιο αληθοφανές και θολώνει τα ψηφιακά όρια μεταξύ του ανθρώπινου και του ρομποτικού.

Ταυτόχρονα, όμως, το ίντερνετ που κυβερνιέται από αλγορίθμους και κατοικείται από bot είναι ένα πιο αδιάφορο, ανιαρό και άχαρο μέρος. Αυτό είναι κάτι που αναγνωρίζει, έστω και υποσυνείδητα, όλο και περισσότερος κόσμος, κι αυτή η εντύπωση εξηγεί γιατί η «θεωρία του νεκρού ίντερνετ» έχει γίνει τόσο δημοφιλής. Δυστυχώς, αυτή η αναγνώριση δεν έχει οδηγήσει σημαντικές ομάδες ανθρώπων στην επιλογή της αποσύνδεσης και της απόσυρσης απ’ το διαδίκτυο∙ απεναντίας, επιμένουμε να σέρνουμε τα κουρασμένα κουφάρια μας ανάμεσα στους εθιστικούς και θεαματικούς πυλώνες αυτής της έρημης χώρας. Έτσι πεθαίνει το ίντερνετ, όχι με «bang!» αλλά με «bots».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Με ποιους τρόπους ο αλγόριθμος διαβάζει τις σκέψεις μας;

Άκου την επιστήμη / Με ποιους τρόπους ο αλγόριθμος διαβάζει τις σκέψεις μας;

Ζούμε στην εποχή της επιστημονικής φαντασίας; Απειλεί η τεχνητή νοημοσύνη την απασχόληση στο άμεσο μέλλον; Και τι σημαίνει σήμερα να είμαστε άνθρωποι σε μια περίοδο που οι μηχανές κάνουν τόσο πολλά; Η καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Λίλιαν Μήτρου, εξηγεί στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ντάγκλας Ράσκοφ: «Ας ξεκολλήσουμε από τις οθόνες και ας συναντηθούμε ξανά εκεί έξω»

Respublika / Onassis Stegi / Ντάγκλας Ράσκοφ: «Ας ξεκολλήσουμε από τις οθόνες και ας συναντηθούμε ξανά εκεί έξω»

Ο «πάπας» της ψηφιακής αντικουλτούρας, του οποίου το έργο λειτούργησε, μεταξύ άλλων, ως πηγή έμπνευσης για το «Respublika» του Λούκας Τβαρκόβσκι που θα δούμε στη Μαλακάσα, σε μια συνέντευξη-ποταμό στη LiFO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ