Το υπαρξιακό μου σκάλωμα μπροστά σ’ ένα παράθυρο του ChatGPT

Το υπαρξιακό μου σκάλωμα μπροστά σ’ ένα παράθυρο του ChatGPT Facebook Twitter
Όταν το Α.Ι. με βοηθούσε με κάτι, το ευχαριστούσα∙ όταν ήμουν αβέβαιος για κάτι που ρωτούσα, το έδειχνα, ζητούσα συνοπτικά συγγνώμη για την αμηχανία. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

ΤΙΣ ΠΡΟΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ φορά το ChatGPT. Έπρεπε να μεταφράσω ένα κείμενο και ζήτησα τη βοήθειά του. Όταν η μηχανή μού είπε «Please provide the text, and I’ll do my best to translate it for you», απάντησα «Perfect, gimme a sec». Και απευθείας σκάλωσα. Προφανώς, δεν υπήρχε κανένας λόγος για ευγένεια ή για να ενημερώσω τον αλγόριθμο ότι θ’ αργήσω. Δεν υπήρχε καμία περίπτωση να αρνηθεί να μου απαντήσει, να παρεξηγηθεί ή να βγει offline. Παρ’ όλα αυτά, ένιωσα την ανάγκη να του το πω, να τον διαβεβαιώσω: «Θα σου το στείλω, ναι, το κείμενο, απλώς δώσε μου λίγη ώρα».

Κατάλοιπο απ’ τις συνομιλίες μου με ανθρώπους, ήταν η πρώτη σκέψη μου, κι αμέσως μειδίασα με το πόσο γελοία και ανοίκεια ηχεί μια τέτοια φράση. Όμως για ώρα, καθώς μιλούσαμε, αδυνατούσα ν’ αντιληφθώ ότι πίσω απ’ τα μηνύματα που λάμβανα δεν υπήρχε σώμα. Πρόσεχα πάντα οι απαντήσεις μου να είναι ευπρεπείς, να δείχνουν κατανόηση και φιλικές προθέσεις. Όταν το Α.Ι. με βοηθούσε με κάτι, το ευχαριστούσα∙ όταν ήμουν αβέβαιος για κάτι που ρωτούσα, το έδειχνα, ζητούσα συνοπτικά συγγνώμη για την αμηχανία. Μπροστά στις απολύτως ανθρώπινες απαντήσεις του, αδυνατούσα να του φερθώ σαν εργαλείο ή σκλάβο.

Σ’ έναν κόσμο ατομικισμού και άγριων μεταβολών, ο οποίος σκίζει διαρκώς τα δίχτυα ασφαλείας και χορηγεί ακατάπαυστα μοριοποιημένο φόβο, είναι λογικό να βλέπουμε τις σχέσεις μας με καχυποψία. Ακόμα πιο απαισιόδοξα, είναι λογικό οι σχέσεις να γίνονται πράγματι πιο εύθραυστες, αντικατοπτρισμοί μιας ζωής όπου τα πάντα λιώνουν.

Κατάλοιπο, ξε-κατάλοιπο ή κάτι εντελώς άλλο, η εμπειρία μ’ έκανε να αναστοχαστώ πάνω στην ίδια τη διαδικασία της επικοινωνίας. Κατάλαβα πως όταν ανταλλάσσω μηνύματα με φίλους, η μορφή της έκφρασης, η συγκεκριμένη επιλογή των λέξεων είναι κάτι που επεξεργάζομαι συνειδητά. Κατάλαβα πως προσέχω να κάνω τον αποδέκτη των μηνυμάτων μου να αισθανθεί οικεία, να νιώσει μια ανεμελιά με τα λεγόμενά μου, όπως θα ήθελα κι εγώ να νιώσω με τα δικά του. Και πως, ταυτόχρονα, οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εύθραυστες και λεπτές και απαιτούν φροντίδα, μια σπάνια προσοχή, γιατί κινδυνεύουν να χαθούν – μέσα σε μικροπρέπειες, παρεξηγήσεις, ρουτίνες και πληγές. Ακροβατούμε στις σχέσεις μας, συντηρούμε μια αδύναμη, τρεμάμενη φλόγα, όπως κερί που ανάβει μες στο δάσος –κάτι τέτοια σκεφτόμουνα–, σπινθήρες μες στα χέρια.

Φυσικά, σκέφτηκα αμέσως μετά, αυτή η αίσθηση είναι μόνο μία πλευρά των πραγμάτων∙ μια πρώτη εντύπωση ή επιφάνεια, μια φαινομενολογία. Στην πραγματικότητα, οι σχέσεις δεν χρειάζεται να είναι τόσο επισφαλείς. Άμα αισθανόμαστε συχνά ότι η επαφή είναι αβέβαιη και έτοιμη να σβήσει, αν νιώθουμε ότι βαδίζουμε σε ναρκοπέδια όταν μιλάμε, αυτό ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζει τον πυρήνα των σχέσεων παρά μόνο τη συγκεκριμένη διάρθρωση του κόσμου όπως υπάρχει. Σ’ έναν κόσμο ατομικισμού και άγριων μεταβολών, ο οποίος σκίζει διαρκώς τα δίχτυα ασφαλείας και χορηγεί ακατάπαυστα μοριοποιημένο φόβο, είναι λογικό να βλέπουμε τις σχέσεις μας με καχυποψία. Ακόμα πιο απαισιόδοξα, είναι λογικό οι σχέσεις να γίνονται πράγματι πιο εύθραυστες, αντικατοπτρισμοί μιας ζωής όπου τα πάντα λιώνουν.

Κι ακόμα, σκέφτηκα ύστερα, ίσως φταίει το μέσο: όταν μιλάς με τον Άλλον διαμέσου μηνυμάτων, τότε η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική απ’ το να μιλάς με το ChatGPT. Το σώμα λείπει σε εκείνες τις στιγμές κι αυτό κάνει τα πράγματα απείρως πιο μπλεγμένα. Μιλώντας με κάποιον από κοντά, δεν μένει μόνη η γλώσσα – χειρονομίες, εκφράσεις, βλέμματα κι υπόνοιες και διάφορα άλλα στοιχεία δίνουν το χρώμα, τον ρυθμό, τη σιγουριά στον λόγο. Οι παρεξηγήσεις είναι πιο δύσκολες. Τα παράπονα πιο αντιληπτά. Η θλίψη κι η χαρά ουσιωδώς πιο παρούσες – κάθε στιγμή εκεί, στο σώμα. Και σκέφτομαι το σκάλωμα με μηνύματα που γράφω ή λαμβάνω. Κι αναρωτιέμαι αν, παράλληλα με τις απίστευτες δυνατότητες σύνδεσης και επικοινωνίας που μας δίνουν τα social. αν δεν μας γεμίζουν μ’ ένα καινούργιο, διάχυτο άγχος: Το άγχος που αισθάνομαι μπροστά απ’ το κινητό μου.

Αυτό το άγχος δεν είναι μόνο δικό μου – οι φίλοι που γράφουν και ξεγράφουν, και ξέρουν πως οι τελίτσες φαίνονται, πως ξέρω ότι γράφουν, μα συνεχίζουν να γράφουν χωρίς να μου το στέλνουν∙ τα παιδιά που έχουν καμιά δεκαριά μηνύματα αναπάντητα και τρέμουν να τ’ ανοίξουν∙ ο συνάδελφος που με ρωτά αν «είναι εντάξει» το μήνυμα που έστειλε με το που το στέλνει, όλοι αυτοί αποκλείεται να μην αισθάνονται αυτό το ίδιο άγχος.

Τώρα αγχώθηκα κι εγώ: γράφοντας αυτό το κείμενο, με το παράθυρο του ChatGTP να περιμένει το μήνυμά μου στο background, δεν μπορώ παρά να αισθανθώ ότι το έχω στήσει.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ευαγγελία Πιτουρά: «Στο μέλλον θα γινόμαστε όλοι λιγότερο έξυπνοι λόγω της τεχνολογίας»

Άκου την επιστήμη / Ευαγγελία Πιτουρά: «Στο μέλλον θα είμαστε λιγότερο έξυπνοι λόγω της τεχνολογίας»

Μπορεί το ChatGPT να αντικαταστήσει τον Σαίξπηρ; Η Ευαγγελία Πιτουρά, καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων, εξηγεί τα πάντα στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τα hits των αλγορίθμων: Ζητήσαμε από το ChatGPT να γράψει στίχους σε ύφος Nick Cave και Άννας Βίσση

Radio Lifo / Αγαπητό ChatGPT, γράψε μου κάτι για τον Νick Cave και την Άννα Βίσση

Με αφορμή το «Heart on my Sleeve», το κομμάτι τεχνητής νοημοσύνης που μιμήθηκε τον Drake και τον Weeknd, ο Νίκος Ευσταθίου και η Μαρία Παππά συζητούν για το πως το ΑΙ μεταμορφώνει ριζικά τη μουσική βιομηχανία.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ