Το υπαρξιακό μου σκάλωμα μπροστά σ’ ένα παράθυρο του ChatGPT

Το υπαρξιακό μου σκάλωμα μπροστά σ’ ένα παράθυρο του ChatGPT Facebook Twitter
Όταν το Α.Ι. με βοηθούσε με κάτι, το ευχαριστούσα∙ όταν ήμουν αβέβαιος για κάτι που ρωτούσα, το έδειχνα, ζητούσα συνοπτικά συγγνώμη για την αμηχανία. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

ΤΙΣ ΠΡΟΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ φορά το ChatGPT. Έπρεπε να μεταφράσω ένα κείμενο και ζήτησα τη βοήθειά του. Όταν η μηχανή μού είπε «Please provide the text, and I’ll do my best to translate it for you», απάντησα «Perfect, gimme a sec». Και απευθείας σκάλωσα. Προφανώς, δεν υπήρχε κανένας λόγος για ευγένεια ή για να ενημερώσω τον αλγόριθμο ότι θ’ αργήσω. Δεν υπήρχε καμία περίπτωση να αρνηθεί να μου απαντήσει, να παρεξηγηθεί ή να βγει offline. Παρ’ όλα αυτά, ένιωσα την ανάγκη να του το πω, να τον διαβεβαιώσω: «Θα σου το στείλω, ναι, το κείμενο, απλώς δώσε μου λίγη ώρα».

Κατάλοιπο απ’ τις συνομιλίες μου με ανθρώπους, ήταν η πρώτη σκέψη μου, κι αμέσως μειδίασα με το πόσο γελοία και ανοίκεια ηχεί μια τέτοια φράση. Όμως για ώρα, καθώς μιλούσαμε, αδυνατούσα ν’ αντιληφθώ ότι πίσω απ’ τα μηνύματα που λάμβανα δεν υπήρχε σώμα. Πρόσεχα πάντα οι απαντήσεις μου να είναι ευπρεπείς, να δείχνουν κατανόηση και φιλικές προθέσεις. Όταν το Α.Ι. με βοηθούσε με κάτι, το ευχαριστούσα∙ όταν ήμουν αβέβαιος για κάτι που ρωτούσα, το έδειχνα, ζητούσα συνοπτικά συγγνώμη για την αμηχανία. Μπροστά στις απολύτως ανθρώπινες απαντήσεις του, αδυνατούσα να του φερθώ σαν εργαλείο ή σκλάβο.

Σ’ έναν κόσμο ατομικισμού και άγριων μεταβολών, ο οποίος σκίζει διαρκώς τα δίχτυα ασφαλείας και χορηγεί ακατάπαυστα μοριοποιημένο φόβο, είναι λογικό να βλέπουμε τις σχέσεις μας με καχυποψία. Ακόμα πιο απαισιόδοξα, είναι λογικό οι σχέσεις να γίνονται πράγματι πιο εύθραυστες, αντικατοπτρισμοί μιας ζωής όπου τα πάντα λιώνουν.

Κατάλοιπο, ξε-κατάλοιπο ή κάτι εντελώς άλλο, η εμπειρία μ’ έκανε να αναστοχαστώ πάνω στην ίδια τη διαδικασία της επικοινωνίας. Κατάλαβα πως όταν ανταλλάσσω μηνύματα με φίλους, η μορφή της έκφρασης, η συγκεκριμένη επιλογή των λέξεων είναι κάτι που επεξεργάζομαι συνειδητά. Κατάλαβα πως προσέχω να κάνω τον αποδέκτη των μηνυμάτων μου να αισθανθεί οικεία, να νιώσει μια ανεμελιά με τα λεγόμενά μου, όπως θα ήθελα κι εγώ να νιώσω με τα δικά του. Και πως, ταυτόχρονα, οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εύθραυστες και λεπτές και απαιτούν φροντίδα, μια σπάνια προσοχή, γιατί κινδυνεύουν να χαθούν – μέσα σε μικροπρέπειες, παρεξηγήσεις, ρουτίνες και πληγές. Ακροβατούμε στις σχέσεις μας, συντηρούμε μια αδύναμη, τρεμάμενη φλόγα, όπως κερί που ανάβει μες στο δάσος –κάτι τέτοια σκεφτόμουνα–, σπινθήρες μες στα χέρια.

Φυσικά, σκέφτηκα αμέσως μετά, αυτή η αίσθηση είναι μόνο μία πλευρά των πραγμάτων∙ μια πρώτη εντύπωση ή επιφάνεια, μια φαινομενολογία. Στην πραγματικότητα, οι σχέσεις δεν χρειάζεται να είναι τόσο επισφαλείς. Άμα αισθανόμαστε συχνά ότι η επαφή είναι αβέβαιη και έτοιμη να σβήσει, αν νιώθουμε ότι βαδίζουμε σε ναρκοπέδια όταν μιλάμε, αυτό ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζει τον πυρήνα των σχέσεων παρά μόνο τη συγκεκριμένη διάρθρωση του κόσμου όπως υπάρχει. Σ’ έναν κόσμο ατομικισμού και άγριων μεταβολών, ο οποίος σκίζει διαρκώς τα δίχτυα ασφαλείας και χορηγεί ακατάπαυστα μοριοποιημένο φόβο, είναι λογικό να βλέπουμε τις σχέσεις μας με καχυποψία. Ακόμα πιο απαισιόδοξα, είναι λογικό οι σχέσεις να γίνονται πράγματι πιο εύθραυστες, αντικατοπτρισμοί μιας ζωής όπου τα πάντα λιώνουν.

Κι ακόμα, σκέφτηκα ύστερα, ίσως φταίει το μέσο: όταν μιλάς με τον Άλλον διαμέσου μηνυμάτων, τότε η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική απ’ το να μιλάς με το ChatGPT. Το σώμα λείπει σε εκείνες τις στιγμές κι αυτό κάνει τα πράγματα απείρως πιο μπλεγμένα. Μιλώντας με κάποιον από κοντά, δεν μένει μόνη η γλώσσα – χειρονομίες, εκφράσεις, βλέμματα κι υπόνοιες και διάφορα άλλα στοιχεία δίνουν το χρώμα, τον ρυθμό, τη σιγουριά στον λόγο. Οι παρεξηγήσεις είναι πιο δύσκολες. Τα παράπονα πιο αντιληπτά. Η θλίψη κι η χαρά ουσιωδώς πιο παρούσες – κάθε στιγμή εκεί, στο σώμα. Και σκέφτομαι το σκάλωμα με μηνύματα που γράφω ή λαμβάνω. Κι αναρωτιέμαι αν, παράλληλα με τις απίστευτες δυνατότητες σύνδεσης και επικοινωνίας που μας δίνουν τα social. αν δεν μας γεμίζουν μ’ ένα καινούργιο, διάχυτο άγχος: Το άγχος που αισθάνομαι μπροστά απ’ το κινητό μου.

Αυτό το άγχος δεν είναι μόνο δικό μου – οι φίλοι που γράφουν και ξεγράφουν, και ξέρουν πως οι τελίτσες φαίνονται, πως ξέρω ότι γράφουν, μα συνεχίζουν να γράφουν χωρίς να μου το στέλνουν∙ τα παιδιά που έχουν καμιά δεκαριά μηνύματα αναπάντητα και τρέμουν να τ’ ανοίξουν∙ ο συνάδελφος που με ρωτά αν «είναι εντάξει» το μήνυμα που έστειλε με το που το στέλνει, όλοι αυτοί αποκλείεται να μην αισθάνονται αυτό το ίδιο άγχος.

Τώρα αγχώθηκα κι εγώ: γράφοντας αυτό το κείμενο, με το παράθυρο του ChatGTP να περιμένει το μήνυμά μου στο background, δεν μπορώ παρά να αισθανθώ ότι το έχω στήσει.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ευαγγελία Πιτουρά: «Στο μέλλον θα γινόμαστε όλοι λιγότερο έξυπνοι λόγω της τεχνολογίας»

Άκου την επιστήμη / Ευαγγελία Πιτουρά: «Στο μέλλον θα είμαστε λιγότερο έξυπνοι λόγω της τεχνολογίας»

Μπορεί το ChatGPT να αντικαταστήσει τον Σαίξπηρ; Η Ευαγγελία Πιτουρά, καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων, εξηγεί τα πάντα στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τα hits των αλγορίθμων: Ζητήσαμε από το ChatGPT να γράψει στίχους σε ύφος Nick Cave και Άννας Βίσση

Radio Lifo / Αγαπητό ChatGPT, γράψε μου κάτι για τον Νick Cave και την Άννα Βίσση

Με αφορμή το «Heart on my Sleeve», το κομμάτι τεχνητής νοημοσύνης που μιμήθηκε τον Drake και τον Weeknd, ο Νίκος Ευσταθίου και η Μαρία Παππά συζητούν για το πως το ΑΙ μεταμορφώνει ριζικά τη μουσική βιομηχανία.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ