Πληρότητα εκατό τοις εκατό

Πληρότητα εκατό τοις εκατό Facebook Twitter
Το πώς κινούνται οι επιλογές μας δικαιώνει την εικασία ότι τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά, την ίδια στιγμή που όλοι μιλούν και γράφουν για τις πολλές κατακλυσμιαίες αλλαγές.
0

Η ΚΙΝΗΣΗ ΕΧΕΙ ΕΠΑΝΕΛΘΕΙ στην πλήρη, πυρετώδη της μορφή. Γεμάτα ή σχεδόν γεμάτα όλα, ο κόσμος μας είναι όπως «πριν από την πανδημία». Η ενεργειακή κρίση, η πραγματική και τερατώδης ακρίβεια, οι δυσοίωνες προβλέψεις δεν αναστέλλουν τη μετακίνηση, τη φυγή, τα μικρά (έστω) ταξίδια. Τα αεροδρόμια της Ευρώπης, με σημάδια ορατής αποδιοργάνωσης από την υπερχείλιση ανθρώπινων ροών προς τον Νότο ή προς άλλες κατευθύνσεις.

Τι σημαίνει αυτό; Είμαστε πια υποχρεωμένοι να συνθηκολογήσουμε με το γεγονός πως δεν φαίνεται να βγαίνει κάποιο «δίδαγμα» από την κρίση. Η ανθρωπότητα παραμένει ακριβώς η ίδια όπως και «πριν» και το λογισμικό μας, όσες βλάβες και αν συμβαίνουν σε κάποια από τα κυκλώματά του, συνεχίζει να διεκδικεί ένα δικαίωμα στο παρόν.

Βασικά, μόνο το παρόν υπάρχει, το μέλλον το χειρίζονται οι δημόσιοι στοχαστές, οι προφήτες των μεγάλων μεταβολών και το μικρό στράτευμα όσων ανά την υφήλιο δίνουν διαλέξεις ή φτιάχνουν βίντεο για την τεχνητή νοημοσύνη, τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις ή τα βιολογικά όρια στον πλανήτη.

Κάπως έτσι όλες οι μελέτες περί βραδύτητας και οι φιλοσοφίες μείωσης της επιτάχυνσης, όλοι οι οδηγοί με μαθήματα συνετής χρήσης των πόρων, δεν φαίνεται να διαπερνούν την κρούστα της πραγματικότητας. Αντιθέτως, οι δυσκολίες και ιδίως η πρόγευση μιας πιο στενόχωρης ζωής (με τον πόλεμο να έχει προστεθεί στο κάδρο) ώθησαν πολλούς να εκμεταλλευτούν ξέφρενα τα όποια περιθώρια.

Το μέλλον, είτε ως υπόσχεση σωτηρίας είτε ως προειδοποίηση απερίγραπτων καταστροφών, δεν μπορεί να μας πει κάτι. Στέκει βουβό, όσο κι αν φλυαρούν τα ντοκιμαντέρ που προειδοποιούν. Φυσικά, τα σχετικά με το μέλλον τα ακούμε ή τα περισυλλέγουμε σε συζητήσεις και βιβλία – εν τέλει όμως όλα αυτά τα μελλοντικά και παράξενα πράγματα είναι σαν να αφορούν ένα τρίτο πρόσωπο.

Καταλαβαίνουμε πόσο τιτάνια θα ήταν η υπόθεση μιας στοιχειώδους οικολογικής μεταστροφής των κοινωνιών μας, ακόμα και μιας ήπιας και δίχως δράματα αλλαγής. Ας το παραδεχτούμε: το να καταναλώνεις φτηνή και άφθονη ενέργεια είναι για μας το ίδιο το νόημα της απόδρασης από τη θλίψη. Κακά τα ψέματα, η επιβράδυνση βιώνεται ως ακίνητη, λιμνάζουσα και στερημένη ζωή. Αντιθέτως, τα μπουκωμένα από μάζες αεροδρόμια γίνονται το σύμβολο της επανόδου στην κανονικότητα, αν και από παντού ακούμε πως τα κάθε λογής μποτιλιαρίσματα είναι δείγμα παρακμής και αναχρονισμού.

Ένας εξαιρετικός ιστορικός και ανθρωπολόγος, ο Φρανσουά Αρτόγκ (Francois Hartog), έχει μιλήσει από χρόνια για τον «παροντισμό». Η εμπειρία του χρόνου που ταιριάζει σε αυτή την εποχή είναι ένα απόλυτο εδώ και τώρα. Το μέλλον, είτε ως υπόσχεση σωτηρίας είτε ως προειδοποίηση απερίγραπτων καταστροφών, δεν μπορεί να μας πει κάτι. Στέκει βουβό, όσο κι αν φλυαρούν τα ντοκιμαντέρ που προειδοποιούν.

Φυσικά τα σχετικά με το μέλλον τα ακούμε ή τα περισυλλέγουμε σε συζητήσεις και βιβλία – εν τέλει όμως όλα αυτά τα μελλοντικά και παράξενα πράγματα είναι σαν να αφορούν ένα τρίτο πρόσωπο. Το πρώτο ενικό πρόσωπο συνεχίζει να ζει σαν να μη συμβαίνουν επείγουσες καταστάσεις, ούτε κλιματικές καταστροφές, ούτε πόλεμος, ούτε μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Και το καλοκαίρι είναι η κατεξοχήν στιγμή των παροντικών ανθρώπων, κάτι που δεν θέλουμε να σκιάζεται και να τρομοκρατείται από τα δυσάρεστα και δυσερμήνευτα γεγονότα.

Αυτό εξηγεί γιατί όλα τα μεγάλα σχέδια, όχι μόνο των ριζοσπαστών αλλά και των μετριοπαθών δυνάμεων, που κι αυτές εξαγγέλλουν πολύ φιλόδοξα πρότζεκτ, μοιάζουν μετέωρα καθώς δύσκολα εισακούονται από το μεγάλο κοινό. Σαν να συνειδητοποιούμε πως αυτό το παρόν δεν υπακούει στις αναγκαιότητες που εφευρίσκουμε για το πώς πρέπει να πορευτούν στο εξής οι κοινωνίες μας. Το πώς κινούνται οι επιλογές μας δικαιώνει την εικασία ότι τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά, την ίδια στιγμή που όλοι μιλούν και γράφουν για τις πολλές κατακλυσμιαίες αλλαγές.

Όπως με την πανδημία, έτσι και με όσα συμβαίνουν τώρα γύρω από τις τιμές της βενζίνης ή τις σοβαρές πιθανότητες ενός φθινοπωρινού ενεργειακού lockdown, μερικά πράγματα δεν περνούν βαθύτερες στοιβάδες παρά μένουν στην επιφάνεια. Οι άνθρωποι φυσικά δυσφορούν διαρκώς. Καμιά φορά αναρωτιέται κανείς αν κάνουν κάτι άλλο από το να δυσαρεστούνται συστηματικά. Αυτή τους ωστόσο η δυσφορία δεν φαίνεται να διαθέτει βάθος, ούτε την ποιότητα μιας επώδυνης και αληθινής αμφισβήτησης.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ