Πληρότητα εκατό τοις εκατό

Πληρότητα εκατό τοις εκατό Facebook Twitter
Το πώς κινούνται οι επιλογές μας δικαιώνει την εικασία ότι τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά, την ίδια στιγμή που όλοι μιλούν και γράφουν για τις πολλές κατακλυσμιαίες αλλαγές.
0

Η ΚΙΝΗΣΗ ΕΧΕΙ ΕΠΑΝΕΛΘΕΙ στην πλήρη, πυρετώδη της μορφή. Γεμάτα ή σχεδόν γεμάτα όλα, ο κόσμος μας είναι όπως «πριν από την πανδημία». Η ενεργειακή κρίση, η πραγματική και τερατώδης ακρίβεια, οι δυσοίωνες προβλέψεις δεν αναστέλλουν τη μετακίνηση, τη φυγή, τα μικρά (έστω) ταξίδια. Τα αεροδρόμια της Ευρώπης, με σημάδια ορατής αποδιοργάνωσης από την υπερχείλιση ανθρώπινων ροών προς τον Νότο ή προς άλλες κατευθύνσεις.

Τι σημαίνει αυτό; Είμαστε πια υποχρεωμένοι να συνθηκολογήσουμε με το γεγονός πως δεν φαίνεται να βγαίνει κάποιο «δίδαγμα» από την κρίση. Η ανθρωπότητα παραμένει ακριβώς η ίδια όπως και «πριν» και το λογισμικό μας, όσες βλάβες και αν συμβαίνουν σε κάποια από τα κυκλώματά του, συνεχίζει να διεκδικεί ένα δικαίωμα στο παρόν.

Βασικά, μόνο το παρόν υπάρχει, το μέλλον το χειρίζονται οι δημόσιοι στοχαστές, οι προφήτες των μεγάλων μεταβολών και το μικρό στράτευμα όσων ανά την υφήλιο δίνουν διαλέξεις ή φτιάχνουν βίντεο για την τεχνητή νοημοσύνη, τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις ή τα βιολογικά όρια στον πλανήτη.

Κάπως έτσι όλες οι μελέτες περί βραδύτητας και οι φιλοσοφίες μείωσης της επιτάχυνσης, όλοι οι οδηγοί με μαθήματα συνετής χρήσης των πόρων, δεν φαίνεται να διαπερνούν την κρούστα της πραγματικότητας. Αντιθέτως, οι δυσκολίες και ιδίως η πρόγευση μιας πιο στενόχωρης ζωής (με τον πόλεμο να έχει προστεθεί στο κάδρο) ώθησαν πολλούς να εκμεταλλευτούν ξέφρενα τα όποια περιθώρια.

Το μέλλον, είτε ως υπόσχεση σωτηρίας είτε ως προειδοποίηση απερίγραπτων καταστροφών, δεν μπορεί να μας πει κάτι. Στέκει βουβό, όσο κι αν φλυαρούν τα ντοκιμαντέρ που προειδοποιούν. Φυσικά, τα σχετικά με το μέλλον τα ακούμε ή τα περισυλλέγουμε σε συζητήσεις και βιβλία – εν τέλει όμως όλα αυτά τα μελλοντικά και παράξενα πράγματα είναι σαν να αφορούν ένα τρίτο πρόσωπο.

Καταλαβαίνουμε πόσο τιτάνια θα ήταν η υπόθεση μιας στοιχειώδους οικολογικής μεταστροφής των κοινωνιών μας, ακόμα και μιας ήπιας και δίχως δράματα αλλαγής. Ας το παραδεχτούμε: το να καταναλώνεις φτηνή και άφθονη ενέργεια είναι για μας το ίδιο το νόημα της απόδρασης από τη θλίψη. Κακά τα ψέματα, η επιβράδυνση βιώνεται ως ακίνητη, λιμνάζουσα και στερημένη ζωή. Αντιθέτως, τα μπουκωμένα από μάζες αεροδρόμια γίνονται το σύμβολο της επανόδου στην κανονικότητα, αν και από παντού ακούμε πως τα κάθε λογής μποτιλιαρίσματα είναι δείγμα παρακμής και αναχρονισμού.

Ένας εξαιρετικός ιστορικός και ανθρωπολόγος, ο Φρανσουά Αρτόγκ (Francois Hartog), έχει μιλήσει από χρόνια για τον «παροντισμό». Η εμπειρία του χρόνου που ταιριάζει σε αυτή την εποχή είναι ένα απόλυτο εδώ και τώρα. Το μέλλον, είτε ως υπόσχεση σωτηρίας είτε ως προειδοποίηση απερίγραπτων καταστροφών, δεν μπορεί να μας πει κάτι. Στέκει βουβό, όσο κι αν φλυαρούν τα ντοκιμαντέρ που προειδοποιούν.

Φυσικά τα σχετικά με το μέλλον τα ακούμε ή τα περισυλλέγουμε σε συζητήσεις και βιβλία – εν τέλει όμως όλα αυτά τα μελλοντικά και παράξενα πράγματα είναι σαν να αφορούν ένα τρίτο πρόσωπο. Το πρώτο ενικό πρόσωπο συνεχίζει να ζει σαν να μη συμβαίνουν επείγουσες καταστάσεις, ούτε κλιματικές καταστροφές, ούτε πόλεμος, ούτε μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Και το καλοκαίρι είναι η κατεξοχήν στιγμή των παροντικών ανθρώπων, κάτι που δεν θέλουμε να σκιάζεται και να τρομοκρατείται από τα δυσάρεστα και δυσερμήνευτα γεγονότα.

Αυτό εξηγεί γιατί όλα τα μεγάλα σχέδια, όχι μόνο των ριζοσπαστών αλλά και των μετριοπαθών δυνάμεων, που κι αυτές εξαγγέλλουν πολύ φιλόδοξα πρότζεκτ, μοιάζουν μετέωρα καθώς δύσκολα εισακούονται από το μεγάλο κοινό. Σαν να συνειδητοποιούμε πως αυτό το παρόν δεν υπακούει στις αναγκαιότητες που εφευρίσκουμε για το πώς πρέπει να πορευτούν στο εξής οι κοινωνίες μας. Το πώς κινούνται οι επιλογές μας δικαιώνει την εικασία ότι τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά, την ίδια στιγμή που όλοι μιλούν και γράφουν για τις πολλές κατακλυσμιαίες αλλαγές.

Όπως με την πανδημία, έτσι και με όσα συμβαίνουν τώρα γύρω από τις τιμές της βενζίνης ή τις σοβαρές πιθανότητες ενός φθινοπωρινού ενεργειακού lockdown, μερικά πράγματα δεν περνούν βαθύτερες στοιβάδες παρά μένουν στην επιφάνεια. Οι άνθρωποι φυσικά δυσφορούν διαρκώς. Καμιά φορά αναρωτιέται κανείς αν κάνουν κάτι άλλο από το να δυσαρεστούνται συστηματικά. Αυτή τους ωστόσο η δυσφορία δεν φαίνεται να διαθέτει βάθος, ούτε την ποιότητα μιας επώδυνης και αληθινής αμφισβήτησης.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
CHECK Κρήτη: καμιά δομή-χιλιάδες πρόσφυγες

Ρεπορτάζ / Κρήτη: Kαμiα δομή - χιλιάδες πρόσφυγες

Αντιμέτωπη με ένα πρωτόγνωρο κύμα μεταναστευτικών-προσφυγικών ροών βρίσκεται η Κρήτη. Και ενώ η συχνότητα και ο αριθμός των αφίξεων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν έχει δημιουργήσει καμία οργανωμένη δομή υποδοχής στο νησί για τους ανθρώπους αυτούς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Οπτική Γωνία / Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τόσο πολύ την κυβέρνηση Νετανιάχου;

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίζει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αγνοώντας τις επικρίσεις που δέχεται, καθώς δεν θέλει να διαταράξει τη «στρατηγική σχέση» και τα μεγάλα επιχειρηματικά deals.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους;

Οπτική Γωνία / Η στρατηγική του χάους και το μέλλον της Μέσης Ανατολής

Γιατί η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται αντιμέτωπες με μια επικίνδυνη αποσταθεροποίηση στα σύνορά τους; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, Σωτήρης Ντάλης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
To μίσος για τους άλλους…

Οπτική Γωνία / To μίσος για τους άλλους

Για τους περισσότερους η αλήθεια δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Eίδαν κάπου μια εικόνα που εξυπηρετεί το προσωπικό τους αφήγημα, το οποίο συνήθως προσεγγίζεται με συναισθηματικούς όρους, όπου κυριαρχεί το μίσος, κι αυτό τους αρκεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ