Το παζλ της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ

Το παζλ της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ Facebook Twitter
Όπως όλα δείχνουν, το πρόσωπο του νέου αρχηγού δεν θα επιλύσει το ζήτημα της έλλειψης ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ.
0


ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ταραγμένες βουλευτικές εκλογές του 1993, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε δηλώσει πως σε περίπτωση ήττας από τον Ανδρέα Παπανδρέου θα παραιτούνταν από την ηγεσία του κόμματος. Η ήττα της ΝΔ ήταν εν τέλει βαριά, καθώς οι εκλογικές δυνάμεις της υποχώρησαν σχεδόν κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το ΠΑΣΟΚ, που κέρδισε τις εκλογές, αύξησε τα ποσοστά του εντυπωσιακά (+8,3%).

Έτσι, ο Ανδρέας Παπανδρέου επανήλθε θριαμβευτικά στη κομματική σκηνή, έχοντας αθωωθεί από το Ειδικό Δικαστήριο και πετυχαίνοντας να επανασυσπειρώσει το ΠΑΣΟΚ που τα προηγούμενα χρόνια βρέθηκε στη δίνη μιας βαθιάς κρίσης κυρίως λόγω του σκανδάλου Κοσκωτά. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με την παραίτησή του άνοιξε τον δρόμο στους καραμανλικούς και έστρωσε άθελά του το χαλί για την επάνοδο του Αντώνη Σαμαρά στη ΝΔ. Αρκετά χρόνια μετά θα ομολογούσε ότι πολιτικά ήταν λάθος η παραίτησή του από την ηγεσία του κόμματος μετά την εκλογική ήττα του 1993.

Οι εκλογικές ήττες των κομμάτων συνοδεύονται συχνά από παραιτήσεις των αρχηγών τους, που ανοίγουν τον δρόμο για την ανανέωση της κομματικής μηχανής και την εκτόνωση των εσωκομματικών αντιδράσεων, ενώ επιπλέον χαράσσουν προοπτικές ενίσχυσης της εκλογικής τους υποστήριξης. Συνήθως αυτό συμβαίνει σε κόμματα που έχουν εκλογικοτροπική νοοτροπία και διαμορφώνουν το προφίλ τους ανάλογα με τα πολιτικά γούστα της μεγάλης μάζας των μετακινούμενων εκλογέων, την υποστήριξη των οποίων επιδιώκουν, αφήνοντας στην άκρη ιδεολογικούς προσανατολισμούς και πολιτικές περιχαρακώσεις.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις για τεσσεράμισι χρόνια δεν σημαίνει ότι κατοχύρωσε μια θέση μεταξύ των κομμάτων της διακυβέρνησης.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια περιγραφή αφορά πρωτίστως τα κυβερνητικά κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία, αλλά όχι ιδιαίτερα μικρότερους ή εναλλακτικούς κομματικούς σχηματισμούς, οι διακυμάνσεις στην εκλογική δύναμη των οποίων δεν κινητοποιούν απαραίτητα εσωκομματικές διεργασίες για την αλλαγή ηγεσίας. Π.χ. στη Γερμανία οι Πράσινοι έχουν δύο επικεφαλής σε επίπεδο κεντρικού κόμματος, η θητεία των οποίων είναι προσδιορισμένη και δεν αλλάζει επειδή το κόμμα μπορεί να εμφανίζει διακυμάνσεις στην εκλογική του δυναμική. Σε ό,τι αφορά τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς, τα πλέον επιτυχημένα είναι εκείνα οι ηγεσίες των οποίων θεωρούνται «χαρισματικές» και οι επικεφαλής τους προβάλλουν ως περφόρμερ σε αντίθεση με τα αυστηρά δογματικά πρότυπα αριστερών ηγετών προηγούμενων εποχών (L. March, 2008).

Η συζήτηση σε ακαδημαϊκό επίπεδο για το αν όντως υφίσταται μια ιδιαίτερη μορφή κομματικής ηγεσίας στο πλαίσιο της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν έχει οδηγήσει ακόμα σε κάποια οριστικά συμπεράσματα. Ωστόσο είναι σαφές ότι και στην κομματική οικογένεια της ριζοσπαστικής αριστεράς η διεκδίκηση αξιωμάτων και η ψηφοθηρία αποτελούν βασικές πολιτικές επιδιώξεις της ηγεσίας της.

Υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να ειδωθεί η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ως αποτέλεσμα της βαθιάς υποχώρησης των εκλογικών ποσοστών του κόμματος και της τρίτης κατά σειρά ήττας του από τη ΝΔ σε επίπεδο βουλευτικών εκλογών. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί, παρ’ όλα αυτά, να διαθέτει σχεδόν 4πλάσια εκλογική δύναμη από αυτή που λάμβανε τη δεκαετία του 2000.

Μπορεί να εκτοξεύτηκε εκλογικά μεσούσης της οικονομικής κρίσης, πλέον όμως οι παράγοντες του ευρύτερου πλαισίου είναι εντελώς διαφορετικοί και θα ήταν εκτός πραγματικότητας να αναμένει κανείς πως ένα κόμμα που απογειώθηκε εκλογικά στη διάρκεια της κρίσης, έχοντας μια ρητορική και μια πρακτική καλουπωμένη στη συγκυρία εκείνης της εποχής, να συνεχίζει να συντηρείται στα ίδια πάνω-κάτω εκλογικά ποσοστά και μετά το πέρας της κρίσης.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις για τεσσεράμισι χρόνια δεν σημαίνει ότι κατοχύρωσε μια θέση μεταξύ των κομμάτων της διακυβέρνησης. Εξάλλου, η επιλογή του να αλλάξει τον εκλογικό νόμο υιοθετώντας ένα σύστημα απλής αναλογικής, εκτός από το να δυσκολέψει τη ΝΔ να σχηματίσει κυβέρνηση, στόχο είχε να δημιουργήσει συνθήκες μιας κυβέρνησης συνεργασίας με τον ίδιο επικεφαλής, που ήταν και ο μοναδικός τρόπος ο ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει/επανέλθει στο τιμόνι της διακυβέρνησης.

Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του κόμματος είναι σίγουρο ότι έβαλε τον ΣΥΡΙΖΑ σε περιπέτειες. Η όλη διαδικασία εκλογής αρχηγού ανέδειξε καταρχάς την εσωτερική του πολυδιάσπαση, ένα χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό από την πολυτασικότητα και καταδεικνύει τα βαθιά εσωκομματικά ρήγματα που υπάρχουν. Ανέδειξε επίσης την οργανωτική ευαλωτότητα σε κομματικά αφιλτράριστους υποψήφιους, όπως η περίπτωση Κασσελάκη.

Η επικράτησή του στις εκλογές για τη νέα ηγεσία του κόμματος ήταν το αποτέλεσμα της έλλειψης οργανωτικού αρμού και της ύπαρξης ενός κόμματος χωρίς συνοχή, ενός είδους κόμματος-κομμάτων, τη συνοχή του οποίου το προηγούμενο διάστημα εξασφάλιζε η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, το πρόσωπο του οποίου εκούσες-άκουσες συμφωνούσαν όλες οι τάσεις ότι ήταν ο συγκολλητικός ιστός του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο νέος αρχηγός και η εσωκομματική πολεμική στο πρόσωπό του μπορεί να φέρει πιο κοντά τις εσωκομματικές τάσεις, εξορθολογίζοντας τις επιδιώξεις τους στην προοπτική συντήρησης ενός ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ. Όπως όλα δείχνουν, το πρόσωπο του νέου αρχηγού δεν θα επιλύσει το ζήτημα της έλλειψης ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, και παρά την ολοκλήρωση των εσωκομματικών εκλογών, το παζλ της αρχηγίας δεν έχει ακόμη συναρμολογηθεί κι αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει έως ότου βρεθούν εκείνα τα κομμάτια του που είναι κομβικά για την επανασύνθεση του γρίφου της ηγεσίας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ