Το παζλ της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ

Το παζλ της ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ Facebook Twitter
Όπως όλα δείχνουν, το πρόσωπο του νέου αρχηγού δεν θα επιλύσει το ζήτημα της έλλειψης ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ.
0


ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ταραγμένες βουλευτικές εκλογές του 1993, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε δηλώσει πως σε περίπτωση ήττας από τον Ανδρέα Παπανδρέου θα παραιτούνταν από την ηγεσία του κόμματος. Η ήττα της ΝΔ ήταν εν τέλει βαριά, καθώς οι εκλογικές δυνάμεις της υποχώρησαν σχεδόν κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το ΠΑΣΟΚ, που κέρδισε τις εκλογές, αύξησε τα ποσοστά του εντυπωσιακά (+8,3%).

Έτσι, ο Ανδρέας Παπανδρέου επανήλθε θριαμβευτικά στη κομματική σκηνή, έχοντας αθωωθεί από το Ειδικό Δικαστήριο και πετυχαίνοντας να επανασυσπειρώσει το ΠΑΣΟΚ που τα προηγούμενα χρόνια βρέθηκε στη δίνη μιας βαθιάς κρίσης κυρίως λόγω του σκανδάλου Κοσκωτά. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με την παραίτησή του άνοιξε τον δρόμο στους καραμανλικούς και έστρωσε άθελά του το χαλί για την επάνοδο του Αντώνη Σαμαρά στη ΝΔ. Αρκετά χρόνια μετά θα ομολογούσε ότι πολιτικά ήταν λάθος η παραίτησή του από την ηγεσία του κόμματος μετά την εκλογική ήττα του 1993.

Οι εκλογικές ήττες των κομμάτων συνοδεύονται συχνά από παραιτήσεις των αρχηγών τους, που ανοίγουν τον δρόμο για την ανανέωση της κομματικής μηχανής και την εκτόνωση των εσωκομματικών αντιδράσεων, ενώ επιπλέον χαράσσουν προοπτικές ενίσχυσης της εκλογικής τους υποστήριξης. Συνήθως αυτό συμβαίνει σε κόμματα που έχουν εκλογικοτροπική νοοτροπία και διαμορφώνουν το προφίλ τους ανάλογα με τα πολιτικά γούστα της μεγάλης μάζας των μετακινούμενων εκλογέων, την υποστήριξη των οποίων επιδιώκουν, αφήνοντας στην άκρη ιδεολογικούς προσανατολισμούς και πολιτικές περιχαρακώσεις.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις για τεσσεράμισι χρόνια δεν σημαίνει ότι κατοχύρωσε μια θέση μεταξύ των κομμάτων της διακυβέρνησης.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια περιγραφή αφορά πρωτίστως τα κυβερνητικά κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία, αλλά όχι ιδιαίτερα μικρότερους ή εναλλακτικούς κομματικούς σχηματισμούς, οι διακυμάνσεις στην εκλογική δύναμη των οποίων δεν κινητοποιούν απαραίτητα εσωκομματικές διεργασίες για την αλλαγή ηγεσίας. Π.χ. στη Γερμανία οι Πράσινοι έχουν δύο επικεφαλής σε επίπεδο κεντρικού κόμματος, η θητεία των οποίων είναι προσδιορισμένη και δεν αλλάζει επειδή το κόμμα μπορεί να εμφανίζει διακυμάνσεις στην εκλογική του δυναμική. Σε ό,τι αφορά τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς, τα πλέον επιτυχημένα είναι εκείνα οι ηγεσίες των οποίων θεωρούνται «χαρισματικές» και οι επικεφαλής τους προβάλλουν ως περφόρμερ σε αντίθεση με τα αυστηρά δογματικά πρότυπα αριστερών ηγετών προηγούμενων εποχών (L. March, 2008).

Η συζήτηση σε ακαδημαϊκό επίπεδο για το αν όντως υφίσταται μια ιδιαίτερη μορφή κομματικής ηγεσίας στο πλαίσιο της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν έχει οδηγήσει ακόμα σε κάποια οριστικά συμπεράσματα. Ωστόσο είναι σαφές ότι και στην κομματική οικογένεια της ριζοσπαστικής αριστεράς η διεκδίκηση αξιωμάτων και η ψηφοθηρία αποτελούν βασικές πολιτικές επιδιώξεις της ηγεσίας της.

Υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να ειδωθεί η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ως αποτέλεσμα της βαθιάς υποχώρησης των εκλογικών ποσοστών του κόμματος και της τρίτης κατά σειρά ήττας του από τη ΝΔ σε επίπεδο βουλευτικών εκλογών. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί, παρ’ όλα αυτά, να διαθέτει σχεδόν 4πλάσια εκλογική δύναμη από αυτή που λάμβανε τη δεκαετία του 2000.

Μπορεί να εκτοξεύτηκε εκλογικά μεσούσης της οικονομικής κρίσης, πλέον όμως οι παράγοντες του ευρύτερου πλαισίου είναι εντελώς διαφορετικοί και θα ήταν εκτός πραγματικότητας να αναμένει κανείς πως ένα κόμμα που απογειώθηκε εκλογικά στη διάρκεια της κρίσης, έχοντας μια ρητορική και μια πρακτική καλουπωμένη στη συγκυρία εκείνης της εποχής, να συνεχίζει να συντηρείται στα ίδια πάνω-κάτω εκλογικά ποσοστά και μετά το πέρας της κρίσης.

Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις για τεσσεράμισι χρόνια δεν σημαίνει ότι κατοχύρωσε μια θέση μεταξύ των κομμάτων της διακυβέρνησης. Εξάλλου, η επιλογή του να αλλάξει τον εκλογικό νόμο υιοθετώντας ένα σύστημα απλής αναλογικής, εκτός από το να δυσκολέψει τη ΝΔ να σχηματίσει κυβέρνηση, στόχο είχε να δημιουργήσει συνθήκες μιας κυβέρνησης συνεργασίας με τον ίδιο επικεφαλής, που ήταν και ο μοναδικός τρόπος ο ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει/επανέλθει στο τιμόνι της διακυβέρνησης.

Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του κόμματος είναι σίγουρο ότι έβαλε τον ΣΥΡΙΖΑ σε περιπέτειες. Η όλη διαδικασία εκλογής αρχηγού ανέδειξε καταρχάς την εσωτερική του πολυδιάσπαση, ένα χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό από την πολυτασικότητα και καταδεικνύει τα βαθιά εσωκομματικά ρήγματα που υπάρχουν. Ανέδειξε επίσης την οργανωτική ευαλωτότητα σε κομματικά αφιλτράριστους υποψήφιους, όπως η περίπτωση Κασσελάκη.

Η επικράτησή του στις εκλογές για τη νέα ηγεσία του κόμματος ήταν το αποτέλεσμα της έλλειψης οργανωτικού αρμού και της ύπαρξης ενός κόμματος χωρίς συνοχή, ενός είδους κόμματος-κομμάτων, τη συνοχή του οποίου το προηγούμενο διάστημα εξασφάλιζε η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, το πρόσωπο του οποίου εκούσες-άκουσες συμφωνούσαν όλες οι τάσεις ότι ήταν ο συγκολλητικός ιστός του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο νέος αρχηγός και η εσωκομματική πολεμική στο πρόσωπό του μπορεί να φέρει πιο κοντά τις εσωκομματικές τάσεις, εξορθολογίζοντας τις επιδιώξεις τους στην προοπτική συντήρησης ενός ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ. Όπως όλα δείχνουν, το πρόσωπο του νέου αρχηγού δεν θα επιλύσει το ζήτημα της έλλειψης ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ. Εξάλλου, και παρά την ολοκλήρωση των εσωκομματικών εκλογών, το παζλ της αρχηγίας δεν έχει ακόμη συναρμολογηθεί κι αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει έως ότου βρεθούν εκείνα τα κομμάτια του που είναι κομβικά για την επανασύνθεση του γρίφου της ηγεσίας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ