Ο γάιδαρος, το καλό και η «μεγάλη εικόνα»

Ο γάιδαρος, το καλό και η «μεγάλη εικόνα» Facebook Twitter
Το μίσος, ο φθόνος, η πλεονεξία, είναι δικός μας κλήρος. Ο γάιδαρος είναι εκτός Ιστορίας και εντός Παραδείσου, έτσι τουλάχιστον θέλουμε να τον φανταζόμαστε με τα συναισθήματά μας.
0

ΕΝΑΣ ΓΑΪΔΑΡΟΣ ΔΕΜΕΝΟΣ ΣΤΟ αγροτικό αμάξι ενός τοπικού κτηνοτρόφου και αντιδημάρχου, κακοποιημένος, το αίμα του έχει απλωθεί στην άσφαλτο. Γίνεται ένα από τα θέματα των ημερών, γεννάει ένα βαθύτερα χριστιανικό σκίτσο του Χρήστου Παπανίκου μέσα στο κύμα της οργής και της συγκίνησης των θεατών σε αναρίθμητες μεγάλες και μικρότερες οθόνες των ηλεκτρονικών πλατειών.

Στην αργή και γεμάτη εμπόδια πορεία προς την αναγνώριση της αυτοδύναμης σημασίας του ζώου, ο γάιδαρος παραπέμπει σε μια άλλη εκδοχή της καλοσύνης. Δεν είναι βέβαια ο αμνός του Θεού, αλλά έχει κατακτήσει το βάθρο του στη χριστιανική φαντασία. Ζώο παραγωγικό στα αγροτικά νοικοκυριά για χιλιετίες, έχουμε αρχίσει να το βλέπουμε ως δυνάμει κατοικίδιο, ως ζώο συντροφιάς κι αυτό.

Γίνεται έτσι όλο και πιο αφόρητος όχι μόνο ο βασανισμός του, όπως στην προκείμενη περίπτωση, αλλά και αυτή καθαυτή η χρήση του ως «εργάτη» στην οικονομία του νοσταλγικού τουρισμού ή στα φορτώματα και στις μεταφορές των χωριών.

Εμείς, ένα αστικό, κατά τεκμήριο, κοινό, ζητάμε την απελευθέρωση του ζώου από τον κλοιό της χρησιμότητας και της εκμετάλλευσης, την εξύψωσή του στο status του φίλου του ανθρώπου, του υπό προστασία τρυφερού πλάσματος.

Με έναν παράξενο τρόπο, έτσι, αυτοί οι σκληροί καιροί όπου έχει επιστρέψει η «γεωπολιτική» Ιστορία (με πολέμους, κρίσεις, πρωτοφανή προβλήματα) μας βρίσκουν όλο και πιο απροκάλυπτα συναισθηματικούς. Ο γαϊδαράκος της Ζίτσας και οι πληγές του γίνονται, ερήμην του, μια μεταφορά αυτής της μετατόπισης των ευαισθησιών που, με αντιφατικό τρόπο, αναζητούν πλέον μια άλλη συνθήκη ζωής: πιο ήρεμη, πιο συμπονετική, πέρα από τη βία και την απληστία

Με έναν παράξενο τρόπο, έτσι, αυτοί οι σκληροί καιροί όπου έχει επιστρέψει η «γεωπολιτική» Ιστορία (με πολέμους, κρίσεις, πρωτοφανή προβλήματα) μας βρίσκουν όλο και πιο απροκάλυπτα συναισθηματικούς.

Ο γαϊδαράκος της Ζίτσας και οι πληγές του γίνονται, ερήμην του, μια μεταφορά αυτής της μετατόπισης των ευαισθησιών που, με αντιφατικό τρόπο, αναζητούν πλέον μια άλλη συνθήκη ζωής: πιο ήρεμη, πιο συμπονετική, πέρα από τη βία και την απληστία. Και δεν είναι τυχαίο που στο συγκεκριμένο ζώο βλέπουμε την ίδια την ιδέα της καλοκάγαθης αθωότητας που υποφέρει από διάφορες μορφές παλιανθρωπιάς.

Θα πει κανείς πως αυτά τα μικρά ίχνη και οι εκστρατείες συγκίνησης, που συχνά δεν μένουν πιστές στα πραγματικά γεγονότα, αφού ακολουθούν με πείσμα μια καινούργια ηθική και όχι πάντα την αλήθεια των όσων συνέβησαν (τα χυμένα σπλάχνα στο δρόμο δεν ήταν του γαϊδάρου αλλά κάποιου άλλου ζώου), θα πει κανείς πως αυτά τα ίχνη μάς βγάζουν έξω από τα μεγάλα, σοβαρά, πολιτικά και κοινωνικά μας θέματα. Αποπροσανατολισμός. Σύγχυση. Υπερβολές μιας δημοκρατίας των συγκινήσεων και των ρεφλέξ, φτιαγμένης από εφήμερους θυμούς και εξίσου περαστικές δόσεις ανακούφισης.

Επειδή όμως στη μεγάλη εικόνα και στα τεκταινόμενά της δεν βρίσκουμε αθωότητα και καλοσύνη, ψάχνουμε άλλες πηγές. Και το γαϊδουράκι που υποφέρει και ένα τέτοιο μαρτύριο μοιάζει να μας αφορά με ιδιαίτερο τρόπο.

Το μαρτυρικό ή θνήσκον ζώο γίνεται όχημα λύτρωσης από όλους τους απάνθρωπους μηχανισμούς που μας πολιορκούν και συχνά αποτελούμε κι εμείς μέρος τους. Πληγωμένο, χτυπημένο στην άκρη ενός δρόμου, το ζώο μάς κοιτάζει με παράπονο, όχι όμως με μίσος. Το μίσος, ο φθόνος, η πλεονεξία, είναι δικός μας κλήρος. Ο γάιδαρος είναι εκτός Ιστορίας και εντός Παραδείσου, έτσι τουλάχιστον θέλουμε να τον φανταζόμαστε με τα συναισθήματά μας.

Κάθε τόσο θα εμφανίζεται αιφνίδια μια τέτοια ιστορία οδύνης, η φρικίαση, και από την άλλη η χαρά για τη θεραπεία, για τη διάσωση, για την επούλωση των πληγών του ζώου. Δεν είμαστε ακόμα πρόθυμοι ή ικανοί να φανταστούμε μια κοινωνία δίχως σκόπιμο πόνο και βία. Η αθωότητα, λοιπόν, μπορεί να βρίσκεται εκεί έξω, στο ζώο που ξεψυχά και θέλουμε να αναστηθεί για χάρη μας. Όπως ακριβώς ο γαϊδαράκος της ιστορίας μας.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
ΕΠΕΞ Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Πήραν τη θάλασσα στα χέρια τους, πριν να είναι πολύ αργά και την χάσουν. Το «Αμοργόραμα» δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά στοίχημα ζωής – και πρότυπο για την αλιεία όλης της χώρας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Ρεπορτάζ / Μετρό-φούρνος: Ως πότε θα λιώνουμε και υπογείως;

Είκοσι τρένα που εκτελούν δρομολόγια στην μπλε και την κόκκινη γραμμή δεν έχουν κλιματισμό, ενώ το air condition στους παλιούς συρμούς της πράσινης γραμμής θυμίζει λοταρία: ποτέ δεν ξέρεις αν θα πετύχεις δροσιά ή ζέστη.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Dr. Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι ένα μέλλον όπου τη ζωή των παιδιών μας δεν θα την ορίζει το γεγονός ότι υποφέρουν αλλά ότι ευημερούν»

Οπτική Γωνία / Zeina Jallad: «Ονειρεύομαι έναν ουρανό χωρίς πυραύλους και drones»

Η διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Παλαιστινιακής Γης και καθηγήτρια στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού μιλά στη LiFO για την αποτυχία του διεθνούς δικαίου και το «sumud» ως καθημερινή εξέγερση απέναντι στην εξόντωση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Ρεπορτάζ / Ποιοι θα πληρώσουν τις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ

Η κυβέρνηση ομολόγησε την αποτυχία της στην αντιμετώπιση του πελατειακού κράτους, οι κανονικοί αγρότες όμως, που δεν συμμετείχαν στις απάτες, είναι αυτοί που κυρίως θα πληρώσουν το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ