Ο γάιδαρος, το καλό και η «μεγάλη εικόνα»

Ο γάιδαρος, το καλό και η «μεγάλη εικόνα» Facebook Twitter
Το μίσος, ο φθόνος, η πλεονεξία, είναι δικός μας κλήρος. Ο γάιδαρος είναι εκτός Ιστορίας και εντός Παραδείσου, έτσι τουλάχιστον θέλουμε να τον φανταζόμαστε με τα συναισθήματά μας.
0

ΕΝΑΣ ΓΑΪΔΑΡΟΣ ΔΕΜΕΝΟΣ ΣΤΟ αγροτικό αμάξι ενός τοπικού κτηνοτρόφου και αντιδημάρχου, κακοποιημένος, το αίμα του έχει απλωθεί στην άσφαλτο. Γίνεται ένα από τα θέματα των ημερών, γεννάει ένα βαθύτερα χριστιανικό σκίτσο του Χρήστου Παπανίκου μέσα στο κύμα της οργής και της συγκίνησης των θεατών σε αναρίθμητες μεγάλες και μικρότερες οθόνες των ηλεκτρονικών πλατειών.

Στην αργή και γεμάτη εμπόδια πορεία προς την αναγνώριση της αυτοδύναμης σημασίας του ζώου, ο γάιδαρος παραπέμπει σε μια άλλη εκδοχή της καλοσύνης. Δεν είναι βέβαια ο αμνός του Θεού, αλλά έχει κατακτήσει το βάθρο του στη χριστιανική φαντασία. Ζώο παραγωγικό στα αγροτικά νοικοκυριά για χιλιετίες, έχουμε αρχίσει να το βλέπουμε ως δυνάμει κατοικίδιο, ως ζώο συντροφιάς κι αυτό.

Γίνεται έτσι όλο και πιο αφόρητος όχι μόνο ο βασανισμός του, όπως στην προκείμενη περίπτωση, αλλά και αυτή καθαυτή η χρήση του ως «εργάτη» στην οικονομία του νοσταλγικού τουρισμού ή στα φορτώματα και στις μεταφορές των χωριών.

Εμείς, ένα αστικό, κατά τεκμήριο, κοινό, ζητάμε την απελευθέρωση του ζώου από τον κλοιό της χρησιμότητας και της εκμετάλλευσης, την εξύψωσή του στο status του φίλου του ανθρώπου, του υπό προστασία τρυφερού πλάσματος.

Με έναν παράξενο τρόπο, έτσι, αυτοί οι σκληροί καιροί όπου έχει επιστρέψει η «γεωπολιτική» Ιστορία (με πολέμους, κρίσεις, πρωτοφανή προβλήματα) μας βρίσκουν όλο και πιο απροκάλυπτα συναισθηματικούς. Ο γαϊδαράκος της Ζίτσας και οι πληγές του γίνονται, ερήμην του, μια μεταφορά αυτής της μετατόπισης των ευαισθησιών που, με αντιφατικό τρόπο, αναζητούν πλέον μια άλλη συνθήκη ζωής: πιο ήρεμη, πιο συμπονετική, πέρα από τη βία και την απληστία

Με έναν παράξενο τρόπο, έτσι, αυτοί οι σκληροί καιροί όπου έχει επιστρέψει η «γεωπολιτική» Ιστορία (με πολέμους, κρίσεις, πρωτοφανή προβλήματα) μας βρίσκουν όλο και πιο απροκάλυπτα συναισθηματικούς.

Ο γαϊδαράκος της Ζίτσας και οι πληγές του γίνονται, ερήμην του, μια μεταφορά αυτής της μετατόπισης των ευαισθησιών που, με αντιφατικό τρόπο, αναζητούν πλέον μια άλλη συνθήκη ζωής: πιο ήρεμη, πιο συμπονετική, πέρα από τη βία και την απληστία. Και δεν είναι τυχαίο που στο συγκεκριμένο ζώο βλέπουμε την ίδια την ιδέα της καλοκάγαθης αθωότητας που υποφέρει από διάφορες μορφές παλιανθρωπιάς.

Θα πει κανείς πως αυτά τα μικρά ίχνη και οι εκστρατείες συγκίνησης, που συχνά δεν μένουν πιστές στα πραγματικά γεγονότα, αφού ακολουθούν με πείσμα μια καινούργια ηθική και όχι πάντα την αλήθεια των όσων συνέβησαν (τα χυμένα σπλάχνα στο δρόμο δεν ήταν του γαϊδάρου αλλά κάποιου άλλου ζώου), θα πει κανείς πως αυτά τα ίχνη μάς βγάζουν έξω από τα μεγάλα, σοβαρά, πολιτικά και κοινωνικά μας θέματα. Αποπροσανατολισμός. Σύγχυση. Υπερβολές μιας δημοκρατίας των συγκινήσεων και των ρεφλέξ, φτιαγμένης από εφήμερους θυμούς και εξίσου περαστικές δόσεις ανακούφισης.

Επειδή όμως στη μεγάλη εικόνα και στα τεκταινόμενά της δεν βρίσκουμε αθωότητα και καλοσύνη, ψάχνουμε άλλες πηγές. Και το γαϊδουράκι που υποφέρει και ένα τέτοιο μαρτύριο μοιάζει να μας αφορά με ιδιαίτερο τρόπο.

Το μαρτυρικό ή θνήσκον ζώο γίνεται όχημα λύτρωσης από όλους τους απάνθρωπους μηχανισμούς που μας πολιορκούν και συχνά αποτελούμε κι εμείς μέρος τους. Πληγωμένο, χτυπημένο στην άκρη ενός δρόμου, το ζώο μάς κοιτάζει με παράπονο, όχι όμως με μίσος. Το μίσος, ο φθόνος, η πλεονεξία, είναι δικός μας κλήρος. Ο γάιδαρος είναι εκτός Ιστορίας και εντός Παραδείσου, έτσι τουλάχιστον θέλουμε να τον φανταζόμαστε με τα συναισθήματά μας.

Κάθε τόσο θα εμφανίζεται αιφνίδια μια τέτοια ιστορία οδύνης, η φρικίαση, και από την άλλη η χαρά για τη θεραπεία, για τη διάσωση, για την επούλωση των πληγών του ζώου. Δεν είμαστε ακόμα πρόθυμοι ή ικανοί να φανταστούμε μια κοινωνία δίχως σκόπιμο πόνο και βία. Η αθωότητα, λοιπόν, μπορεί να βρίσκεται εκεί έξω, στο ζώο που ξεψυχά και θέλουμε να αναστηθεί για χάρη μας. Όπως ακριβώς ο γαϊδαράκος της ιστορίας μας.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Οπτική Γωνία / Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Χώρες που υποδέχτηκαν σχετικά φιλικά μετανάστες είχαν οφέλη σε οικονομικό επίπεδο. Μια από αυτές είναι η Ισπανία, που τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε θετικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους τρόπους ένταξής τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ