Ο Δικαστής Ντρεντ, ο Γουόλτερ Γουάιτ και το «σύνδρομο Τόνι Σοπράνο» ανάμεσα στους θαυμαστές του Τραμπ

Ο Δικαστής Ντρεντ, ο Γουόλτερ Γουάιτ και το «σύνδρομο Τόνι Σοπράνο» ανάμεσα στους θαυμαστές του Τραμπ Facebook Twitter
Οι οπαδοί του Τραμπ αντιμετωπίζουν τον αληθινό Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει την εξουσία για το δικό του όφελος, ως έναν Τραμπ της μυθοπλασίας, του οποίου τα ελαττώματα υπηρετούν έναν ανιδιοτελή σκοπό.
0

ΣΧΕΔΟΝ ΣΕ ΚΑΘΕ ανάλυση για τον διάσημο ήρωα των κόμικς Δικαστή Ντρεντ που έχει γραφτεί ποτέ, υπάρχει τουλάχιστον μία εντελώς προφανής στιγμή όπου ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει ότι ο Ντρεντ είναι ένας στυγνός φασίστας, και όχι κάποιος που πρέπει να θαυμάζουμε.

Κάτι τέτοιο μπορεί να φαίνεται λίγο υπερβολικό ή βαρύ στον μέσο αναγνώστη, όταν όμως ο νυν πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο παρερμηνεύει τον χαρακτήρα ως απολύτως ηρωικό, μπορεί να αντιληφθεί κανείς γιατί ένας τέτοιος χαρακτηρισμός δεν είναι και τόσο βαρύς τελικά.  

Λίγο πριν ο πρώην Ρεπουμπλικανός βουλευτής Ματ Γκατζ ανακοινώσει ότι αποσύρει τελικά την υποψηφιότητά του για τη θέση του Γενικού Εισαγγελέα στη νέα κυβέρνηση Τραμπ, ο Ίλον Μασκ είχε γράψει στο X ότι ο Γκατζ είναι ο «Δικαστής Ντρεντ που χρειάζεται η Αμερική για να καθαρίσει ένα διεφθαρμένο σύστημα και να βάλει στη φυλακή τους κακούς».

Γενικά μιλώντας, το πρότυπο κάποιου για την απονομή δικαιοσύνης δεν μπορεί να είναι ένας φασίστας που εφευρέθηκε εν μέρει για να καταδείξει τη διαφορά μεταξύ της ατιμωρησίας της ελίτ και της βαρβαρότητας που αντιμετωπίζουν οι απλοί πολίτες. (Αν η μηδενική ανοχή του Ντρεντ στην παράβαση του νόμου εφαρμοζόταν ομοίως και σε πάμπλουτους παραβάτες όπως ο Μασκ, σίγουρα η φιγούρα του αμείλικτου Δικαστή θα ήταν λιγότερο ελκυστική για τον ίδιο).

Καθώς ο Τραμπ αναδιαμορφώνει το έθνος κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του, πολλοί από τους υποστηρικτές του έχουν την τάση να αντιστρέφουν το νόημα διάφορων ιστοριών σύγχρονης μυθοπλασίας, συμπάσχοντας με τους κακούς ή τους αντιήρωες σε τέτοιο βαθμό που χάνεται εντελώς το μήνυμα τους, ακόμη και όταν οι συγγραφείς το κάνουν όσο το δυνατόν πιο σαφές.

Ο πολιτισμικός αναλφαβητισμός του Μασκ όχι μόνο δεν προκαλεί σοκ, αλλά φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης που συνδέεται με την άνοδο του Ντόναλντ Τραμπ. Οι αφηγήσεις που προορίζονται να αναδείξουν τους κινδύνους του φασισμού, της παθολογικής σκληρότητας ή του υπερφίαλου εγωισμού καταλήγουν να παρερμηνεύονται από εκείνους που βρίσκουν τον φασισμό ελκυστικό ή αντιμετωπίζουν τη σκληρότητα και τον εγωισμό ως αρετές. Άλλο να θεωρείς ότι ο Νταρθ Βέιντερ του Star Wars είναι ένας φοβερός χαρακτήρας και άλλο να θεωρείς πρότυπο έναν ψυχοπαθή παιδοκτόνο όπως ο Νταρθ Βέιντερ.

Τα μηνύματα στις ιστορίες του Ντρεντ αγγίζουν τα όρια του διδακτισμού, αλλά προϋποθέτουν επίσης ότι ο αναγνώστης έχει τουλάχιστον μια σιωπηρή δυσανεξία προς τον φασισμό. Ένας από τους συνδημιουργούς του κόμικ, ο Πατ Μιλς, έχει πει ότι το πρότυπό του για τον Ντρεντ και τους άλλους δικαστές ήταν οι καλόγεροι στο ενοριακό του σχολείο, οι οποίοι υπέβαλλαν τα παιδιά σε σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση.

Οι ιστορίες διαδραματίζονται σε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου διάφορες «μεγα-πόλεις», που περιβάλλονται από μια ραδιενεργό έρημο, κυβερνώνται από δρακόντειους δικαστές. Το δικαστικό αυτό σύστημα, το οποίο δημιουργήθηκε αρχικά ως απάντηση στην αχαλίνωτη εγκληματικότητα στους δρόμους, εξουσιοδοτεί τους εκπροσώπους του νόμου δικάζουν, να  καταδικάζουν και να εκτελούν με συνοπτικές διαδικασίες αυτούς που θεωρούν ότι έχουν παραβεί το νόμο.

Καθώς ο Τραμπ αναδιαμορφώνει το έθνος κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του, πολλοί από τους υποστηρικτές του έχουν την τάση να αντιστρέφουν το νόημα διάφορων ιστοριών σύγχρονης μυθοπλασίας, συμπάσχοντας με τους κακούς ή τους αντιήρωες σε τέτοιο βαθμό που χάνεται εντελώς το μήνυμα τους, ακόμη και όταν οι συγγραφείς το κάνουν όσο το δυνατόν πιο σαφές. Θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυτή την τάση «σύνδρομο Τόνι Σοπράνο». Ένας αναποφάσιστος ψηφοφόρος είχε πει πριν από τις εκλογές σε ένα focus group των New York Times ότι ο Τραμπ είναι «ο αντιήρωας, ο Σοπράνο ή ο πρωταγωνιστής του Breaking Bad, ο τύπος που μπορεί να κάνει κακά πράγματα, αλλά τα κάνει για λογαριασμό των ανθρώπων που εκπροσωπεί».

Το Sopranos είναι από κάθε άποψη αν όχι η σπουδαιότερη, σίγουρα μια από τις σπουδαιότερες τηλεοπτικές σειρές όλων των εποχών, εστιάζοντας στις καθημερινές δυσκολίες ενός αφεντικού της μαφίας που προσπαθεί να ισορροπήσει την ασταθή ψυχική του υγεία με τη διατήρηση του γάμου του και την ανατροφή των παιδιών του.

Όμως ο Τόνι είναι επίσης ένας δολοφόνος, του οποίου η απληστία και η φιλοδοξία βλάπτουν τους ανθρώπους που ισχυρίζεται ότι αγαπάει. Δεν αποτελεί ηθικό υπόδειγμα, ούτε και έχει σκοπό να γίνει – ο εγωισμός του δεν βοηθάει κανέναν άλλον και είναι καταστροφικός για όλους γύρω του. Το ίδιο ισχύει και για τον Γουόλτερ Γουάιτ, τον πρωταγωνιστή του Breaking Bad, ο οποίος σε ένα σημείο της σειράς κοιτάζει κυριολεκτικά την κάμερα και λέει για τα εγκλήματά του: «Το έκανα για μένα».

Ο Τραμπ δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρος στο ότι τα κάνει όλα για τον εαυτό του, επιδιώκοντας την εξουσία για να πλουτίσει ο ίδιος και οι συνεργάτες του, μακριά από νομικούς κινδύνους. Αλλά οι οπαδοί του Τόνι ή του Γουόλτερ, ζώντας επικουρικά μέσα από την ισχύ και τη σκληρότητα του αντικειμένου του θαυμασμού τους, αντιστρέφουν τις ηθικές συνέπειες των ιστοριών αυτών των χαρακτήρων, έτσι ώστε ο εγωισμός και η κακία να φαίνονται αξιέπαινα χαρακτηριστικά. Με τον ίδιο τρόπο, οι οπαδοί του Τραμπ αντιμετωπίζουν τον αληθινό Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει την εξουσία για το δικό του όφελος, ως έναν Τραμπ της μυθοπλασίας, του οποίου τα ελαττώματα υπηρετούν έναν ανιδιοτελή σκοπό.

Ο Τόνι και ο Γουόλτερ είναι επίσης πρότυπα για έναν ορισμένο τύπο άνδρα που βιώνει έναν ορισμένο τύπο κρίσης μέσης ηλικίας, επειδή, παρά τη γήρανση του σώματός τους και το ξεθώριασμα της εμφάνισής τους, αυτοί οι χαρακτήρες μπορούν ακόμη να διαμορφώνουν τον κόσμο γύρω τους με μια φαινομενικά απεριόριστη ικανότητα να υπομένουν ή να εξασκούν τη βία. Θέλουν να λένε στον εαυτό τους ότι υπερασπίζονται κάτι –το σπίτι και την οικογένεια– αλλά στην πραγματικότητα χρειάζονται απλά μια δικαιολογία για να βλάψουν κάποιον άλλον, ακόμη και αν χρειαστεί να την εφεύρουν.

Η κατάρρευση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα της τελευταίας δεκαετίας. Το ίδιο όμως ισχύει και με αυτόν τον ηθικό εκφυλισμό, που υποκινείται από την ανάγκη να δικαιολογηθεί ιδεολογικά η θέση ενός διεφθαρμένου αυταρχικού ηγέτη στην ισχυρότερη κυβέρνηση του κόσμου. Αυτό που μοιάζει με έλλειμμα παιδείας μπορεί να είναι κάτι πολύ χειρότερο: μια επιβεβαίωση των υποκείμενων αξιών της δυστοπικής φιλολογίας που αναπόφευκτα οδηγεί στην ίδια τη δυστοπία.

Με στοιχεία από The Atlantic

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ