Κάθε πότε «θυμώνει» ο ήλιος; Η Όλγα Μαλανδράκη, που μόλις βραβεύθηκε από τη NASA, εξηγεί

Κάθε πότε «θυμώνει» ο ήλιος - Η βραβευμένη από την NASA ερευνήτρια Όλγα Μαλανδράκη μιλάει στη LiFO Facebook Twitter
O ήλιος μας είναι ένα αστέρι που θυμώνει και ηρεμεί κάθε περίπου 11 χρόνια. Φωτ.: NASA
0

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ο Διαστημικός Καιρός; Μπορούν οι ηλιακές καταιγίδες να επηρεάσουν τον πλανήτη μας; Κάθε πότε «θυμώνει» ο ήλιος και γιατί;

Η δρ. Όλγα Μαλανδράκη, Ελληνίδα ερευνήτρια Φυσικής Διαστήματος, ειδικός στον διαστημικό καιρό, επικεφαλής της Επιχειρησιακής Μονάδας Διαστημικού Καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), που προμηθεύει μοναδικές σε διεθνές επίπεδο προβλέψεις Διαστημικού Καιρού, μίλησε στη LiFO με αφορμή την πρόσφατη βράβευση της από την NASA και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στα μυστήρια του ήλιου.

Η Όλγα Μαλανδράκη έλαβε πρόσφατα από τη NASA το Group Achievement Award για την έρευνα την οποία διεξάγει σχετικά με τα μυστήρια του ήλιου. Το NASA Group Achievement Award είναι ένα βραβείο που απονέμεται σε ομάδες κυβερνητικού ή μη κυβερνητικού προσωπικού ως αναγνώριση των ομαδικών επιτευγμάτων που συμβάλλουν στην αποστολή της NASA. 

«H βράβευση από την NASA αποτελεί μια αναγνώριση ανακαλύψεων κοντά στον ήλιο που ήταν μη αναμενόμενες και του υψηλού επιπέδου επιστημονικής ανάλυσης των δεδομένων από το διαστημόπλοιο Parker Solar Probe, που για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας κυριολεκτικά "ακουμπάει" τον ήλιο» σημειώνει αρχικά.

O ήλιος μας είναι ένα αστέρι που θυμώνει και ηρεμεί κάθε περίπου 11 χρόνια. Κάνει ισχυρές καταιγίδες, όπως ηλιακές εκλάμψεις. Επίσης, δισεκατομμύρια τόνων θερμού υλικού εκτοξεύονται στο διάστημα και όταν κατευθύνονται προς τη Γη μας, προσπίπτουν στο μαγνητικό μας πεδίο, το τραντάζουν, το διαταράσσουν και προκαλούν μια γεωμαγνητική καταιγίδα.

Τονίζει παράλληλα τη συνέργεια με την αδελφή αποστολή Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, με παρόμοια επιστημονική στοχοθεσία. «Το Parker Solar Probe κάνει διαρκώς μια τροχιά όπως μια "θηλιά" γύρω από τον ήλιο. Κάθε φορά που κάνει άλλη μία τέτοια, η θηλιά πηγαίνει πιο κοντά και έτσι το Parker, χωρίς να πέφτει πάνω στον ήλιο, θα φτάσει σε απόσταση ίση με 9 ακτίνες του αστεριού μας, το πιο κοντινό του περιήλιο. Είμαστε προς το 19ο περιήλιο και θα επακολουθήσουν αρκετά ακόμη, συνεπώς η ανάλυση των νέων αυτών δεδομένων είναι μια διαρκής πρόκληση και στοίχημα, αν θέλετε, για το άμεσο μέλλον» εξηγεί.

NASA' s Parker Solar Probe Touches The Sun For The First Time

Τι είναι η πρόβλεψη του Διαστημικού Καιρού

Στη συνέχεια η Όλγα Μαλανδράκη αναλύει για τους μη μυημένους στα μυστήρια του διαστήματος τι είναι η πρόβλεψη του Διαστημικού Καιρού.

«O ήλιος μας είναι ένα αστέρι που θυμώνει και ηρεμεί κάθε περίπου 11 χρόνια. Κάνει ισχυρές καταιγίδες, όπως ηλιακές εκλάμψεις. Επίσης, δισεκατομμύρια τόνων θερμού υλικού εκτοξεύονται στο διάστημα και όταν κατευθύνονται προς τη Γη μας, προσπίπτουν στο μαγνητικό μας πεδίο, το τραντάζουν, το διαταράσσουν και προκαλούν μια γεωμαγνητική καταιγίδα», αναφέρει η ερευνήτρια.

Συγκεκριμένα για τη συχνότητα των ηλιακών καταιγίδων επαναλαμβάνει πως με βάση την εμπειρία από την ανάλυση ηλιακών δεδομένων «ο ήλιος μας έχει έναν ενδεκαετή κύκλο δραστηριότητας πηγαίνοντας από μεγαλύτερη σε μικρή εκρηκτική δραστηριότητα». Ωστόσο, όπως διευκρινίζει, «δεν γνωρίζουμε ακριβώς με τι συχνότητα λαμβάνουν χώρα οι ηλιακές καταιγίδες».

Όπως εξηγεί, εκτοξεύονται ενεργειακά σωματίδια, τα οποία μπορεί να τρέχουν ακόμη και με την ταχύτητα του φωτός και «όλα αυτά τα εκρηκτικά φαινόμενα έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δυσμενείς συνθήκες στον διαστημικό χώρο που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα».

Συγκεκριμένα αυτά τα φαινόμενα, όπως ανέφερε η Όλγα Μαλανδράκη, μπορούν:

• να επηρεάσουν τις ραδιοτηλεπικοινωνίες,
• να προκαλέσουν διακοπή στη λειτουργία δορυφόρων,
• να δημιουργήσουν προβλήματα στην πλοήγηση αεροπλάνων,
• να προκαλέσουν βλάβες σε μονάδες ηλεκτρικού ρεύματος,
• να είναι μοιραία για πλήρωμα αστροναυτών στη Σελήνη και τον πλανήτη Άρη.

Κάθε πότε «θυμώνει» ο ήλιος - Η βραβευμένη από την NASA ερευνήτρια Όλγα Μαλανδράκη μιλάει στη LiFO Facebook Twitter
Η δρ. Όλγα Μαλανδράκη. Φωτ.: Facebook

«Συνεπώς οι ηλιακές καταιγίδες δεν είναι θανατηφόρες για εμάς τους ανθρώπους πάνω στον πλανήτη, διότι προστατευόμαστε από την ασπίδα του μαγνητικού πεδίου της Γης μας, αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε ποικίλες κοινωνικές και οικονομικές απώλειες και επιπτώσεις στην κοινωνία μας που βασίζεται τόσο πολύ στην τεχνολογία», επισημαίνει.

Ένας τρόπος αντιμετώπισης για όλα αυτά είναι η πρόγνωση αυτών των εκρηκτικών ηλιακών καταιγίδων και των επιπτώσεών τους, που περιλαμβάνει η πρόβλεψη του Διαστημικού Καιρού. «Στο Αστεροσκοπείο Αθηνών έχω τη χαρά να είμαι επικεφαλής της Επιχειρησιακής Μονάδας HESPERIA “Διαστημικού Καιρού”, η οποία παρέχει μοναδικές σε διεθνές επίπεδο προγνώσεις και προϊόντα Διαστημικού Καιρού, σε όλο το κόσμο», τονίζει. 

«Πρωτόνια μπορούν να φτάσουν μέχρι ύψη που πετούν τα αεροπλάνα»

Στη συνέχεια η δρ. Όλγα Μαλανδράκη αναλύει ποια εργαλεία χρησιμοποιούνται για το έργο της ομάδας της και πώς λειτουργούν.

«Δεν είμαστε αστρονόμοι της “νύχτας”, να κάνουμε παρατηρήσεις με τηλεσκόπια. Τα δεδομένα που αναλύουμε είναι κυρίως επιτόπιες μετρήσεις μέσα στο ηλιακό σύστημα από διαστημόπλοια. Το καινούργιο είναι ότι το διαστημόπλοιο πηγαίνει εκεί μεταφέροντας επάνω του ένα ολόκληρο εργαστήριο και καταγράφει πληθυσμούς ενεργειακών σωματιδίων, πλάσματος, μαγνητικού πεδίου κ.λπ. Έτσι πήγε και το Parker κοντά στον ήλιο και παίρνουμε από εκεί τα δεδομένα», δήλωσε στη LiFO.

Επίσης, όπως ενημερώνει, «έχουμε δημιουργήσει εργαλεία πρόγνωσης Διαστημικού Καιρού, τα οποία κάθε λεπτό σε πραγματικό χρόνο παράγουν πρόγνωση για πιθανό χαλάζι πρωτονίων που μπορεί να καταφθάσει στον διαστημικό χώρο στην τροχιά της Γης, αλλά και για πολύ γρήγορα πρωτόνια που μπορούν να διαπεράσουν μερικώς το μαγνητικό πεδίο και να φτάσουν μέχρι ύψη που πετούν τα αεροπλάνα».

Πόσα γνωρίζει η ανθρωπότητα για τον ήλιο και τι ακόμα μπορεί να μας κρύβει;

«Από την αρχή της διαστημικής εποχής περίπου τη δεκαετία του 1960, με μετρήσεις από διαστημόπλοια που μεταφέρουν πειράματα με κάμερες και που παίρνουν επιτόπιες μετρήσεις, έχουμε κατανοήσει σε μεγάλο βαθμό τον ήλιο και τη δραστηριότητά του», απαντάει αρχικά η δρ. Μαλανδράκη.

Σημειώνει δε την αποστολή Ulysses (Οδυσσέας), που εξερεύνησε την περιοχή πάνω από τους πόλους του ήλιου και χαρτογράφησε την τρισδιάστατη Ηλιόσφαιρα για πρώτη φορά, από το 1993 μέχρι το 2009.

The Ulysses Legacy: Observing the Sun for 17 years

«Ωστόσο, παραμένουν άλυτα μυστήρια όπως το παράδοξο της αύξησης της θερμοκρασίας καθώς βγαίνουμε προς τα έξω από την επιφάνεια του ήλιου. Με τα πρωτοποριακά διαστημόπλοια Parker Solar Probe και Solar Orbiter που για πρώτη φορά παρέχουν μετρήσεις πολύ κοντά στον ήλιο, προσβλέπουμε να χαρτογραφήσουμε τον ήλιο, τις φυσικές διεργασίες και τις ηλιακές καταιγίδες με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια από παλαιότερα, δεδομένου ότι βλέπουμε τα φαινόμενα εν τη γενέσει τους, χωρίς παραμορφώσεις λόγω της μεγάλης απόστασης μέχρι να διαδοθούν μέχρι τη Γη», αναφέρει. 

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο και η μεταφορά στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης

Στο τέλος της συζήτησής μας, η δρ. Όλγα Μαλανδράκη «προσγειώνεται» στην ελληνική πραγματικότητα. Με αφορμή τις κινητοποιήσεις των συλλόγων εργαζομένων και ερευνητών του Εθνικού Αστεροσκοπείου σχετικά με τη δρομολογημένη από πλευράς κυβέρνησης μεταφορά της εποπτείας του Εθνικού Αστεροσκοπείου στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας απαντάει:  

«Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι μια κοιτίδα έρευνας σε πολλές θεματικές περιοχές, όπως η αστρονομία, η φυσική του διαστήματος, η κοσμολογία, η μετεωρολογία, η σεισμολογία κ.λπ. Συνεπώς, είναι απολύτως αναγκαίο να διασφαλιστεί η συνέχιση του ερευνητικού έργου υψηλού επιπέδου που πραγματοποιούμε στο Αστεροσκοπείο. Θεωρώ ότι οι πρωτοβουλίες που πάρθηκαν για την εξασφάλιση του ερευνητικού έργου, δηλαδή η ισχύς του Νόμου για την Έρευνα και η διασύνδεση με τη ΓΓΕΚ, τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, ως αναφορά για το ερευνητικό έργο, είναι προς την σωστή κατεύθυνση».

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ