Έχει ζέστη

HOT Facebook Twitter
Tα «επεισόδια καύσωνα» στην πόλη έχουν πενταπλασιαστεί από την τριακονταετία 1961-1990 στην τριακονταετία 1991-2020. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0



«ΕΚΑΝΕ ΖΕΣΤΗ»
¹. Κολλούσαμε στο κάθισμα και μούσκευαν τα ρούχα και το ερκοντίσιον μούγκριζε, δεν δούλευε καλά, κουνούσαμε ό,τι βρίσκαμε να κάνουμε αέρα και όταν καμιά φορά, ασθμαίνοντας, αγγίζαμε τον τοίχο, εκείνος μάς φαινότανε καλοριφέρ ή μάτι. Ήτανε Μάιος αρχικά, μετά ήταν Ιούνης.

«Αθήνα, είσαι καμίνι»². Η μέση μέγιστη θερμοκρασία στην Αθήνα τον Μάιο του 1919 ήταν 20 βαθμοί Κελσίου. Τον Μάιο του 2008 ήταν 28. Στην Αττική, τόσο το φθινόπωρο του 2023 όσο και ο χειμώνας 2023-2024 ήταν τα θερμότερα των τελευταίων 160 ετών. Την ίδια στιγμή, τα «επεισόδια καύσωνα» στην πόλη έχουν πενταπλασιαστεί από την τριακονταετία 1961-1990 στην τριακονταετία 1991-2020.

«Είμαι messy / Άμα τον πετύχω θα τον γδύσω / έχει ζέστη»³. Η υπερθέρμανση έχει άμεσα θύματα. Όλοι θυμόμαστε τις πυρκαγιές του περσινού καλοκαιριού. Φέτος είχαμε ήδη φωτιές στη Λακωνία, τη Μαγνησία και τη Χίο, οι οποίες, ευτυχώς, περιορίστηκαν νωρίς. Την ίδια στιγμή, πάνω από 100 άνθρωποι έχουν πεθάνει στην Ινδία από τον καύσωνα του Ιουνίου, ενώ τα κρούσματα της θερμοπληξίας φτάνουν τα 25.000. Άλλες περιοχές της Ινδίας αντιμετωπίζουν τυφώνες και πλημμύρες που έχουν ήδη προκαλέσει δεκάδες θανάτους. Συνολικά, το Climate Vulnerable Forum έχει υπολογίσει ότι «πέντε εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, τους λιμούς και τις ασθένειες που προκαλεί η κλιματική αλλαγή»⁴.

Η κλιματική καταστροφή δεν επηρεάζει μια αφηρημένη «ανθρωπότητα» με ίσο και ίδιο τρόπο αλλά περνά μέσα απ’ τους ήδη υπάρχοντες φυλετικούς, έμφυλους και ταξικούς διαχωρισμούς. 

«Κάτι σαραντάρια βαράνε το μέσα μου / Καλοκαίρι στην Πευκών ιδρώνω πάνω στην καρέκλα μου»⁵. Οι θάνατοι που προκαλούνται απ’ την κλιματική κρίση δεν επηρεάζουν τους πάντες ούτε είναι ίσα κατανεμημένοι. Οι φτωχοί των πόλεων –συχνά φυλετικές μειονότητες– βρίσκονται σε θέση αυξημένης ευαλωτότητας λόγω της έλλειψης κλιματισμού, των χειρότερων συνθηκών εργασίας και της περιορισμένης πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας⁶. Οι ιθαγενείς, που σε πολλές χώρες ζούνε ακόμα «από τη γη», βιώνουν την απόλυτη συντριβή του τρόπου ζωής που ξέρανε, ενώ πολλές γυναίκες του παγκόσμιου Νότου που εξαρτώνται απ’ τη γεωργία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της καταστροφής. Έτσι, βλέπουμε πως η κλιματική καταστροφή δεν επηρεάζει μια αφηρημένη «ανθρωπότητα» με ίσο και ίδιο τρόπο αλλά περνά μέσα απ’ τους ήδη υπάρχοντες φυλετικούς, έμφυλους και ταξικούς διαχωρισμούς.

«Ζέστη και υγρασία μόνο / εσύ ξέρεις τη διαδικασία / τα σωστά σημεία / λιώνω»⁷. Μπροστά σ’ αυτή την κρίση –απόρροια των ασταμάτητων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, της αχαλίνωτης «ανάπτυξης» κι ενός κοινωνικού συστήματος που λειτουργεί με βάση το κέρδος– οι κυβερνήσεις και τα κόμματα φαίνεται να στρουθοκαμηλίζουν, ενώ πετάνε ξεροκόμματα ιδεατών «επιχειρηματικών» ή «ατομικών» λύσεων. Τα κράτη της Ευρώπης και της Αμερικής παίζουν ένα θεαματικό παιχνίδι μετάθεσης ευθυνών, καθώς αναγκάζουν τους πολίτες τους να καταναλώνουν πιο «οικολογικά» (απαγορεύοντας ή φορολογώντας τα πλαστικά, επιβάλλοντας υψηλά πρόστιμα για όσους δεν ανακυκλώνουν και «τιμωρώντας» οικονομικά ή διαδικαστικά όσους έχουν παλιά, μη-βιώσιμα αμάξια), ενώ τα ίδια συνεχίζουν να συμμετέχουν στη δραματική αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Στα εγχώρια, βλέπουμε εφοπλιστές, οι οποίοι, ενώ καίνε καθημερινά μεγατόνους πετρελαίου (με σκοπό να μεταφέρουν περισσότερους μεγατόνους πετρελαίου), κρούουν τον κώδωνα της κλιματικής κρίσης και «δεσμεύονται» να «προστατεύσουν» το περιβάλλον. Όσο για την κυβέρνηση ΝΔ, η κλιματική κρίση φαίνεται να είναι είτε τρόπος για να δικαιολογήσει την αποτυχία της στη διαχείριση των πυρκαγιών είτε, όπως είπε ο Μητσοτάκης στο Bloomberg λίγες μέρες μετά τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, «ευκαιρία για να επεκτείνουμε την τουριστική περίοδο». Κατά τ’ άλλα, τίποτα δεν έχει αλλάξει: τα σχέδια για την εξόρυξη υδρογονανθράκων, για παράδειγμα, κρατούν καλά και η πρώτη γεώτρηση της αμερικανικής πετρελαϊκής Exxon Mobil στα δυτικά της Κρήτης σχεδιάζεται για το τέλος της χρονιάς.

Οι ατομικές λύσεις που μας προσφέρονται δεν είναι μόνο ανώφελες, είναι επίσης βαθιά υποκριτικές⁸. Υπάρχει μια πικρή ειρωνεία όταν τα άτομα που πετάνε με ιδιωτικά τζετ, οι εταιρείες που μεταφέρουν πετρέλαιο και τα κράτη που σχεδιάζουν εξορύξεις ασχολούνται με το «μείζον πρόβλημα» της κλιματικής αλλαγής. Το ν’ ακούς τους αρχηγούς κομμάτων, τους υπουργούς ή τους εφοπλιστές να σου μιλούν για την κλιματική αλλαγή είναι λίγο σαν να βλέπεις τον Ρούντολφ Ες να παραδίδει μαθήματα αντιρατσισμού.

«Για δες που νοσταλγήσαμε τις μέρες του κρύου»⁹. Η αλήθεια, που πια έχει ειπωθεί χίλιες φορές, είναι ότι η κλιματική κρίση δεν συνιστά κίνδυνο για τον «πλανήτη». Η Γη έχει περάσει εντονότερες μεταβολές και –ζεστή ή περισσότερο ζεστή– θα συνεχίσει να γυρίζει. Η κλιματική κρίση αφορά τους εκατομμύρια θανάτους που συμβαίνουν κάθε χρονιά, τους δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια που έρχονται. Εξυπακούεται ότι αυτοί οι θάνατοι δεν αφορούν τους ισχυρούς. Ήδη, οι μισοί δισεκατομμυριούχοι της Silicon Valley χτίζουν πολυτελή μπούνκερ στη Νέα Ζηλανδία για το ενδεχόμενο μιας γενικευμένης κλιματικής κατάρρευσης. Ο Μητσοτάκης, ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης, οι εφοπλιστές –ασφαλείς μέσα στις βίλες που διατηρούνται ακριβώς στους 19 βαθμούς Κελσίου, στα αλεξίσφαιρα αυτοκίνητα, στα σουηδικά resorts–, δεν θα ’χουν κανένα πρόβλημα. Οι υπόλοιποι θα χρειαστεί να βρουν τις δικές τους λύσεις, λύσεις που δεν περνάνε μέσα απ’ τα αφεντικά, αλλά δίπλα ή πάνω απ’ αυτά.


2. Ξύλινα Σπαθιά, Αδρεναλίνη.

3. Light, Messy.

4. Guerrero, D. G. (2018) «The limit of capitalist solutions to the climate Crisis», στο The climate crisis: South African and Global Democratic Eco-Socialist Alternatives.

5. Dani Gambino, Σαραντάρια.

6. Pulido, L. (2018) «Racism and the Anthropocene», στο Future Remains: A cabinet of curiosities for the Anthropocene.

7. Foureira, «Temperatura».

8. Η φράση «ατομική λύση» ακούγεται παράταιρη όταν μαθαίνει κανείς ότι 57 μεγάλες εταιρείες ευθύνονται (από μόνες τους) για το 80% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα τα τελευταία 8 χρόνια.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ