Δολοφόνος στην εποχή του Instagram

Δολοφόνος στην εποχή του Instagram Facebook Twitter
Σκηνοθέτησε με τον καλύτερο τρόπο τη ζωή του με τη γυναίκα του ως ένα ρομαντικό παραμύθι έρωτα, με αμέτρητες φωτογραφίες ψηφιακής ευτυχίας, την οποία εύκολα και με λαιμαργία κατανάλωσαν τα παραδοσιακά και σύγχρονα μέσα, ταυτιζόμενα με τον πόνο του.
0

ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΑ ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ προσέλκυσε εύλογα όλο το ενδιαφέρον της ειδησεογραφίας τις τελευταίες εβδομάδες. Η ίδια η εγκληματική πράξη αλλά και εξέλιξη της αποκάλυψης του πραγματικού ενόχου μοιάζει βγαλμένη από τον κόσμο της αστυνομικής μυθοπλασίας (από Άγκαθα Κρίστι μέχρι CSI), γεγονός που συνέβαλε τόσο στη διογκωμένη περιέργεια της κοινής γνώμης όσο και στην τάση του δημοσιογραφικού λόγου για δραματοποίηση και υπερβολή. Η δημόσια συζήτηση κινείται κυρίως γύρω από το ζήτημα της «γυναικοκτονίας» και το κατά πόσο το έγκλημα αυτό είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα πολλών παραπλήσιων εγκλημάτων που διαπράχθηκαν πρόσφατα εναντίον γυναικών. Επίσης, ένα μέρος της δημόσιας συζήτησης ασχολείται με το κατά πόσο τα μέσα ενημέρωσης προσεγγίζουν με την απαραίτητη ψυχραιμία και δεοντολογική επάρκεια μια σύνθετη υπόθεση. Και τα δύο ζητήματα είναι εξόχως ενδιαφέροντα, αλλά αποτελούν λίγο-πολύ συνέχεια παλιών συζητήσεων, είτε στο πλαίσιο της φεμινιστικής διεκδίκησης για περισσότερη ορατότητα στην ενδοοικογενειακή βία είτε σε αυτό της διερεύνησης των στερεοτύπων στα οποία η δημοσιογραφία συχνά καταφεύγει για να καταγράψει και να κατανοήσει ακραία έκνομες συμπεριφορές.

Αυτό που μέχρι σήμερα έχει τύχει λιγότερης προσοχής είναι ότι ο καθ’ ομολογία συζυγοκτόνος κατάφερε να κεντρίσει το πανελλήνιο ενδιαφέρον όχι μόνο λόγω της φύσης της εγκληματικής του πράξης ή των στόχων της, όχι μόνο λόγω της συγκάλυψής της αλλά και γιατί οργάνωσε τα πάντα γύρω από τα φώτα της σύγχρονης δημοσιότητας, με αρκετή γνώση, είναι η αλήθεια, της λογικής και των τεχνικών της. Θα λέγαμε ότι επιτέλεσε το πρώτο «ινσταγκραμικό έγκλημα» στην Ελλάδα. Αξιοποίησε όλα τα μέσα, social media, τηλεόραση και σκανδαλοθηρικό Τύπο, για να φιλοτεχνήσει μια υποτίθεται ιδανική έγγαμη ζωή που καταστράφηκε ξαφνικά από κάποιους μοχθηρούς, ξένους εγκληματίες. Σκηνοθέτησε με τον καλύτερο τρόπο τη ζωή του με τη γυναίκα του ως ένα ρομαντικό παραμύθι έρωτα, με αμέτρητες φωτογραφίες ψηφιακής ευτυχίας, την οποία εύκολα και με λαιμαργία κατανάλωσαν τα παραδοσιακά και σύγχρονα μέσα, ταυτιζόμενα με τον πόνο του. Επίσης, εφηύρε μια φανταστική ιστορία για τους υποτιθέμενους δράστες, που μπορούσε να φανεί ιδιαίτερα πειστική στην αστυνομία και ακόμα περισσότερο στις κλασικές προσλαμβάνουσες της εγχώριας δημοσιογραφίας, που θέλει πίσω από κάθε στυγερό έγκλημα στην Ελλάδα να κρύβεται το πρόβλημα της μετανάστευσης.

Ο «πιλότος», ο «πρίγκιπας» του νησιού, ο μετέπειτα γυναικοκτόνος, προσπάθησε να ενεργοποιήσει και να αξιοποιήσει όλα αυτά τα στερεότυπα και πριν και μετά το έγκλημα, ως καλός γνώστης και χειριστής τους. Είναι ίσως η πρώτη φορά που ένας δολοφόνος στην Ελλάδα «παίζει» τόσο αρμονικά με τις συμβάσεις των media και προσπαθεί να τις εκμεταλλευτεί στο έπακρο.

Τα στερεότυπα, οι σύγχρονες μυθολογίες με τις οποίες κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας, δεν είναι άσχετα με την κοινωνική πραγματικότητα, δεν είναι εν συνόλω μυθεύματα. Είναι υπεργενικεύσεις πραγματικών περιστατικών που παράγουν απλοποιήσεις για σύνθετα φαινόμενα και σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγούν σε μισαλλοδοξία. Ο «πιλότος», ο «πρίγκιπας» του νησιού, ο μετέπειτα γυναικοκτόνος, προσπάθησε να ενεργοποιήσει και να αξιοποιήσει όλα αυτά τα στερεότυπα και πριν και μετά το έγκλημα, ως καλός γνώστης και χειριστής τους. Είναι ίσως η πρώτη φορά που ένας δολοφόνος στην Ελλάδα «παίζει» τόσο αρμονικά με τις συμβάσεις των media και προσπαθεί να τις εκμεταλλευτεί στο έπακρο.

Στο παρελθόν σημειώθηκαν εξίσου συγκλονιστικά εγκλήματα που είχαν προσελκύσει τα αδηφάγα φώτα της δημοσιότητας. Για να μείνουμε μόνο στα μεταπολιτευτικά χρόνια, μπορούμε εύκολα να ανακαλέσουμε αρκετά παραδείγματα όπου ο δράστης γίνεται αντικείμενο ξεχωριστής δημοσιότητας:

• Το έγκλημα του Παναγιώτη Φραντζή το 1987, που δολοφόνησε τη γυναίκα του από ζήλια. Το τεμαχισμένο σώμα της έγινε αποτρόπαιο πρωτοσέλιδο.

• Το 1993, το έγκλημα του «παιδοκτόνου» και μετέπειτα αυτόχειρα από το bullying των φυλακών, Μανώλη Δουρή. Μια υπόθεση στην οποία παραμένει ανεξιχνίαστο εάν ο πρωταγωνιστής «προσποιήθηκε» μπροστά στις κάμερες την ενοχή ή την αθωότητά του.

• Την ίδια χρονιά η σύλληψη των σατανιστών της Παλλήνης, η οποία πρόσφερε στα νεοσύστατα τότε κανάλια της ιδιωτικής τηλεόρασης μια ιδανική ιστορία θρίλερ, για να ανακαλύψουν τα «σατανικά» αίτια της δολοφονίας δύο γυναικών και να κατανοήσουν το πώς οι τρεις πρωταγωνιστές κατάφερναν να στρατολογούν νέους της μεσαίας τάξης. Ο θαυμασμός που προέκυψε και για τους τρεις, με ερωτικά γράμματα που έφταναν στη φυλακή, είναι γνωστός.

• Η περιπετειώδης ομηρία τεσσάρων ενοίκων μιας πολυκατοικίας το 1998 από τον δραπέτη Σορίν Ματέι, που, μετά από πολύωρη διαπραγμάτευση σε ζωντανή τηλεοπτική σύνδεση με τον Νίκο Ευαγγελάτο στον ΣΚΑΪ, οδήγησε στην εσφαλμένη επέμβαση της αστυνομίας και στη δολοφονία μιας ενοίκου. Ο Ματέι έγινε σύνθημα αντιεξουσιαστών.

Δολοφόνος στην εποχή του Instagram Facebook Twitter
H δολοφονία της Καρολάιν Κράουτς γίνεται από κάποιον ο οποίος ζει, αισθάνεται και εγκληματεί σε σχέση με τον μιντιακό κόσμο, που επενδύει στα στερεότυπά του, τα οποία ρέπουν στον ρατσισμό ή αναζητούν καθαγιασμένες εικόνες τριώροφων σπιτιών, υπέρλαμπρων γάμων και εξωτικών καταδύσεων στο κενό.

Θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλες περιπτώσεις ο κατάλογος ειδεχθών εγκλημάτων (από την περίπτωση Σεχίδη μέχρι την πρόσφατη ιστορία της δολοφονικής αντιζηλίας με το βιτριόλι), στα οποία τα μέσα επικοινωνίας δεν βρίσκουν απλώς την ευκαιρία για το «καθημερινό πολεμικό ανακοινωθέν τους», που αφορά τον προσδιορισμό καλού-κακού, αλλά μια αφορμή για να γνωρίσουν αυτό που ξεπερνά τη φαντασία ή μιμείται τις πιο νοσηρές εφευρέσεις της. Αν εξαιρέσουμε την ιδιαίτερη περίπτωση Ματέι, σε καμία άλλη οι δράστες δεν απευθύνονται με την πράξη τους στα media.

Αντίθετα, η δολοφονία της Καρολάιν Κράουτς γίνεται από κάποιον ο οποίος ζει, αισθάνεται και εγκληματεί σε σχέση με τον μιντιακό κόσμο, που επενδύει στα στερεότυπά του, τα οποία ρέπουν στον ρατσισμό ή αναζητούν καθαγιασμένες εικόνες τριώροφων σπιτιών, υπέρλαμπρων γάμων και εξωτικών καταδύσεων στο κενό. Οι προηγούμενες εποχές όπου τα media εισέβαλλαν με βία στην ιδιωτική ζωή των πρωταγωνιστών ενός εγκλήματος, ψάχνοντας για σκανδαλιστικές ή ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, φαντάζουν κάπως μακρινές. Το έγκλημα των Γλυκών Νερών μάς κάνει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα πράγματα έχουν περιπλεχθεί πολύ περισσότερο. Οι σύγχρονοι δράστες εγκλημάτων, ανομιών, ακόμα και τρομοκρατίας σκηνοθετούν πολύ συχνά μόνοι τους τη θεαματικότητά τους, πριν παρέμβει ο δημοσιογραφικός ή άλλος μυθιστορηματικός οίστρος. Άλλωστε η δράση τους ίσως να μπορεί να γίνει κατανοητή περισσότερο μέσα από αυτόν τον παθολογικό ναρκισσισμό υπερέκθεσης μιας «ρετουσαρισμένης» πληρότητας. Ίσως, τελικά, ο δράστης να σκότωσε τον αθώο σκύλο του σπιτιού, όχι μόνο για να αποπροσανατολίσει την αστυνομική έρευνα αλλά και για να κατεδαφίσει πλήρως το ψευδεπίγραφο σκηνικό της ζωής του.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

femicide

Οπτική Γωνία / Γιατί αρνούμαστε να μιλήσουμε ανοιχτά για τις γυναικοκτονίες;

Η δολοφονία της νεαρής Καρολάιν από τον σύζυγό της στα Γλυκά Νερά αποτελεί μια τυπική περίπτωση γυναικοκτονίας. Υπό αυτή την έννοια, το παρόν άρθρο, σε μια άλλη κοινωνία, κανονικά θα ήταν περιττό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Γλυκά Νερά: Γιατί χρειάστηκαν 37 ημέρες για να «σπάσει» ο συζυγοκτόνος παρά τα κενά στην ιστορία του; Τι απαντούν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ

Ελλάδα / Γλυκά Νερά: Γιατί χρειάστηκαν 37 ημέρες για να «σπάσει» ο συζυγοκτόνος παρά τα κενά στην ιστορία του; Τι απαντούν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ

«Προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε στοιχεία ότι δεν συνέβη η ληστεία, παράλληλα συγκεντρώναμε και αυτά που αποδείκνυαν την ενοχή του»
THE LIFO TEAM
snail road

Τι διαβάζουμε σήμερα / Γυναικοκτονία: ονοματίζουμε το φαινόμενο για να το αντιμετωπίσουμε καλύτερα

Σήμερα: Το «Πέρασμα των Σαλιγκαριών» • • • γυναικοκτονία: ονοματίζουμε το φαινόμενο για να το αντιμετωπίσουμε καλύτερα ∙ ∙ ∙ γαλλικές περιφερειακές εκλογές • • • ο Ρήγκαν για τη μετανάστευση • • • ψεκασμένοι και μη • • • όπερα Γκαρνιέ • • • το ρητό της εβδομάδας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Κοινωνική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ