Διαβάζοντας(;) τον Μαρξ να υπερασπίζεται το έγκλημα

Διαβάζοντας(;) τον Μαρξ να υπερασπίζεται το έγκλημα Facebook Twitter
Αν ζούσε ακόμη ο Μαρξ, θα συμπλήρωνε την Αθλιότητα της φιλοσοφίας με την Αθλιότητα της νεοφιλελεύθερης δημοσιογραφίας. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ διάβασα άρθρο με τίτλο «Γιατί ο Μαρξ είχε αδυναμία στους εγκληματίες». Εκεί ο συντάκτης του παρέθετε ένα γνωστό απόσπασμα από τον Μαρξ: «Ο φιλόσοφος παράγει ιδέες, ο ποιητής ποιήματα, ο πάστορας κηρύγματα, ο εγκληματίας παράγει εγκλήματα. Ο εγκληματίας δεν παράγει μόνο εγκλήματα αλλά και το ποινικό δίκαιο, και τον καθηγητή που το διδάσκει, και το αναπόφευκτο σύγγραμμα που ρίχνει ο καθηγητής στην αγορά εν είδει εμπορεύματος. Έτσι πολλαπλασιάζεται ο εθνικός πλούτος. Πέραν τούτου, το εθνικό έγκλημα παράγει την αστυνομία και την ποινική δικονομία, δικαστές, δήμιους, ενόρκους… Και μόνο τα βασανιστήρια έγιναν αφορμή για τις ευφυέστερες μηχανικές εφευρέσεις».

Απ’ αυτό το απόσπασμα το νεοφιλελεύθερο «ξεφτέρι» μας συμπεραίνει πως ο Μαρξ ήταν υπέρ των εγκληματιών. Δεν φτάνει που είναι ο γεννήτορας του ολοκληρωτισμού, υποστηρίζει και τους εγκληματίες! Γι’ αυτό και ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα, που δεν «πρόλαβε» να κάνει δικτατορία, πέρασε μια τόσο «χαλαρή» νομοθεσία κατά των «εγκληματιών». Όλα εδώ αποκαλύπτονται.

Διαβάζουμε συχνά πως ο Μαρξ έγραφε πως «η ιστορία την πρώτη φορά επαναλαμβάνεται ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα». Ποιος άλλος εκτός από τον Μαρξ, κατά τις αναφορές ανθρώπων που δεν τον έχουν διαβάσει ποτέ, μπορούσε να πει μια τόσο μεγάλη ανοησία;

Φυσικά, ακόμα και η πιο επιφανειακή ανάγνωση αυτού του κειμένου δείχνει πως εδώ ο Μαρξ δείχνει την εμπορευματοποίηση στις καπιταλιστικές κοινωνίες φαινομένων εκ πρώτης όψεως άσχετων μεταξύ τους. Ο Μαρξ, με το γνωστό, διαδεδομένο για την εποχή του χεγκελιανό ύφος, καταδεικνύει το πώς λειτουργεί ο μηχανισμός καταμερισμού της εργασίας στις καπιταλιστικές κοινωνίες.

Επί της ουσίας, όμως, και πέρα από το ύφος, ο Μαρξ εξηγεί γιατί οι νόμοι της αγοράς είναι ατελείς από γεννησιμιού τους και κατά κανέναν τρόπο δεν οδηγούν αυτόματα στην τελειότητα. Και πώς θα πείσουμε γι’ αυτή την αντίληψη περί τέλειου κόσμου, την οποία ακόμη από τον 18ο αιώνα περιγελούσε ο Βολταίρος στον Καντίντ του, αν δεν τοποθετήσουμε και τον Μαρξ με το κεφάλι κάτω και τα πόδια ψηλά; Όλα θυσία στον βωμό της ιδεοληψίας πως αυτός ο κόσμος που ζούμε είναι τέλειος.

Βέβαια, η άγνοια του νεοφιλελεύθερου μάς αποκαλύπτεται και από το ότι αυτός υποστηρίζει πως αυτό είναι απόσπασμα από το Εγκώμιο του εγκλήματος, ξεχωριστό δήθεν έργο του Μαρξ. Τέτοιο έργο δεν υπάρχει. Αυτό το απόσπασμα υπήρχε όντως σε σημειώσεις του Μαρξ, ποτέ σε ξεχωριστό έργο. Απλώς, κάποια στιγμή αυτές οι σημειώσεις ενσωματώθηκαν, μετά τον θάνατό του, στις «Θεωρίες της υπεραξίας» ως ο τέταρτος τόμος του Κεφαλαίου.

Μήπως τελειώσαμε εδώ με τις ανοησίες που γράφονται για τον Μαρξ; Φυσικά και όχι. Διαβάζουμε συχνά πως ο Μαρξ έγραφε πως «η ιστορία την πρώτη φορά επαναλαμβάνεται ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα». Ποιος άλλος εκτός από τον Μαρξ, κατά τις αναφορές ανθρώπων που δεν τον έχουν διαβάσει ποτέ, μπορούσε να πει μια τόσο μεγάλη ανοησία; Ακούς, «η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά»;

Ιδού τι πραγματικά είχε γράψει: «Ο Χέγκελ κάνει κάπου την παρατήρηση ότι όλα τα μεγάλα κοσμοϊστορικά γεγονότα παρουσιάζονται σαν να λέμε δυο φορές. Ξέχασε όμως να προσθέσει: τη μία φορά ως τραγωδία και την άλλη ως φάρσα» (18η Μπριμέρ). Καμία σχέση με επαναλήψεις της «πρώτης φοράς». Αμ’ το άλλο; Με τη βία που είναι μαμή της Ιστορίας; Να τος ο ένοχος για τους ολοκληρωτισμούς του 20ού αιώνα. Να ποιος πρώτη φορά είπε ότι «με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί». Μετά το επανέλαβε ως φάρσα ο Γκάτσος και το μελοποίησε ένας άλλος αριστερός οπαδός της βίας, όπως ο Χατζιδάκις.

Τι πραγματικά έγραψε ο Μαρξ όμως; Εξετάζοντας τις διαδικασίες της λεγόμενης πρωταρχικής συσσώρευσης του κεφαλαίου, έγραφε πως «η βία είναι η μαμή κάθε παλιάς κοινωνίας που κυοφορεί μια καινούργια. Η ίδια αποτελεί οικονομική δύναμη». Και λίγο παραπάνω τόνιζε πως είναι «οι μέθοδοι πρωταρχικής συσσώρευσης που χρησιμοποιούν την κρατική εξουσία, τη συγκεντρωμένη και οργανωμένη βία της κοινωνίας, για να επιταχύνουν σαν σε θερμοκήπιο τη διαδικασία μετατροπής του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής σε κεφαλαιοκρατικό» (24ο κεφάλαιο του Πρώτου Τόμου του «Κεφαλαίου»). Καμία σχέση με τη βία που δήθεν πρέπει να ασκήσει το προλεταριάτο για να καταλάβει την εξουσία.

Βεβαίως, είναι εύλογο να γράφονται τέτοιες ανοησίες από ανθρώπους που έμαθαν τον Μαρξ από δεύτερο χέρι, είτε από τα εγχειρίδια μαρξισμού-λενινισμού της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, είτε από τους πρώην κομμουνιστές και στη συνέχεια θεωρητικούς της χούντας, τον Θεοφύλακτο Παπακωνσταντίνου και τον Γεώργιο Γεωργαλά. Είναι τυχαίο που πολλοί απ’ αυτούς τους «ερμηνευτές» του είναι πρώην «σκέτοι σταλινικοί» και νυν «νεοφιλελεύθεροι σταλινικοί»;

Επίσης, πόση χολή δεν έχει χυθεί για τη θέση του Μαρξ πως «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού («Εισαγωγή» στο νεανικό του έργο Κριτική της φιλοσοφίας του κράτους και δικαίου του Χέγκελ). Φυσικά, κανείς τους δεν «παρατηρεί» πως λίγο πιο πάνω ο Μαρξ έγραφε πως «η θρησκευτική καχεξία είναι, κατά ένα μέρος, η έκφραση της πραγματικής καχεξίας και, κατά ένα άλλο, διαμαρτυρία ενάντια στην πραγματική καχεξία. Η θρησκεία είναι ο στεναγμός του καταπιεσμένου». Η θρησκεία είναι και αντίδραση στην καταπίεση; Τι λέμε τώρα; Τέτοια ανοίκεια πράγματα έχει γράψει αυτός ο άθεος;  

Τι να πει κανείς. Όσο πιο μεγάλος είναι ένας στοχαστής τόσο πιο μεγάλες «πατάτες» γράφονται γι’ αυτόν. Πάντως, αν ζούσε ακόμη ο Μαρξ, θα συμπλήρωνε την Αθλιότητα της φιλοσοφίας με την Αθλιότητα της νεοφιλελεύθερης δημοσιογραφίας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Οπτική Γωνία / Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Χώρες που υποδέχτηκαν σχετικά φιλικά μετανάστες είχαν οφέλη σε οικονομικό επίπεδο. Μια από αυτές είναι η Ισπανία, που τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε θετικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους τρόπους ένταξής τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ