Δεν έχουμε όρεξη να είμαστε γενναίες

Δεν έχουμε όρεξη να είμαστε γενναίες Facebook Twitter
Είναι βαθιά εμπεδωμένη η ιδέα ότι ένα κορίτσι οφείλει να αυτοπροστατεύεται διαρκώς. Φωτογραφία: Cindy Sherman Untitled Film Still #58 1980
0



ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ, σεξουαλικής κακοποίησης ή προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας που συζητιούνται τον τελευταίο καιρό αφήνουν να φανεί μία όψη της ζωής των νέων γυναικών υπερβολικά οικεία στις ίδιες και στις οικογένειές τους. Μέσα απ’ τη χαραμάδα που ανοίγουν οι καταγγελίες βλέπουμε μια καθημερινότητα χωρίς ανεμελιά, μια ζωή στην οποία πρέπει να πασχίσεις να διεκδικήσεις λίγο χώρο, μέρες που φοβάσαι ή αισθάνεσαι άσχημα απλώς επειδή περπάτησες στον δρόμο.

Όμως, κάτι φαίνεται να αλλάζει. Από το «προκαλούσε, φορούσε κοντό σορτς» φαίνεται πως επιτέλους έχουμε περάσει σε μια λιγότερο υποτιμητική προσέγγιση των νεαρών γυναικών που καταγγέλλουν αυτούς που τις ακολουθούν, τις χουφτώνουν, τις χρησιμοποιούν σαν αντικείμενα ικανοποίησης. Μέσα στον τρόμο που αισθάνομαι για όλους αυτούς που πρόθυμα θα σε ακολουθήσουν στην είσοδο της πολυκατοικίας και θα ικανοποιηθούν πάνω στα ρούχα σου, χαίρομαι που πλέον η κοινωνία το συζητά ως κάτι απεχθές, ως ένα πρόβλημα που χρήζει λύσεων και παρεμβάσεων.

Βέβαια, πάλι δεν λείπουν αυτοί που δήθεν πέφτουν απ’ τα σύννεφα ή αυτοί που πρόθυμα θα υποστηρίξουν ότι η διακινδύνευση ή η τρομοκράτηση γυναικών δεν είναι, δήθεν, άδικη πράξη αλλά πρέπει να περιμένουμε κάποια πράξη βιασμού (τετελεσμένη ή σε απόπειρα) για να αρχίσουμε να συζητάμε. Ας μην ξεχνιόμαστε: πριν από περίπου έναν χρόνο, σε πάνελ τηλεοπτικής εκπομπής, εκλεκτές τηλεπερσόνες είχαν γελάσει και απορρίψει ως νεανική τρέλα περιστατικό μες στη βιβλιοθήκη του ΑΠΘ, όπου ένας φοιτητής κακοποίησε φοιτήτρια.

Μια γυναίκα μαθαίνει από μικρή να τσεκάρει πρόσωπα και να αξιολογεί την επικινδυνότητα καταστάσεων. Το κάνουμε αυτόματα, μηχανικά, μιμούμενες άλλες γυναίκες, ή από καθαρό ένστικτο αυτοπροστασίας. Αυτό σημαίνει να είσαι γυναίκα, μεταξύ άλλων, να είσαι σε εγρήγορση στο ασανσέρ ή στο γραφείο αργά τη νύχτα.

Φυσικά, όσες είμαστε γυναίκες ξέρουμε ότι όλα αυτά τα πράγματα (η κακοποίηση, ο εξευτελισμός, ο έλεγχος του σώματός μας ή αυτή η αίσθηση ενοχής και ήττας που σε κατακλύζει όταν το σώμα δεν πράττει σύμφωνα με το προσδοκώμενο) είναι πιθανές πτυχές της καθημερινότητάς μας που μπορούν να ξεδιπλωθούν οποτεδήποτε.

Απ’ όταν γεννιόμαστε μας προειδοποιούν αναφορικά με τους πολλούς κινδύνους που υπάρχουν στο να είσαι γυναίκα. Η αναζήτηση ηδονών από γυναίκες ακόμα αντιμετωπίζεται ως κάτι χυδαίο και σιχαμένο (αν είναι «μεγάλες»), ως κάτι ακραία επικίνδυνο (αν είναι «μικρές»). Το γεγονός ότι όλοι έχουν κινητά και μπορούν να αποθηκεύσουν τα «πειστήρια» του πόσο ασυγκράτητη είσαι κάνει ακόμα δυσκολότερη τη ζωή των νέων κοριτσιών. 

Από τα φοιτητικά μας χρόνια μαθαίνουμε να προσέχουμε όταν μπαίνουμε σε πολυκατοικίες, ταξί ή ασανσέρ. Σχεδόν όλες έχουμε να διηγηθούμε μια ιστορία όπου κάποιος μας πλησίασε στο σινεμά στα σκοτεινά ή φορές που αισθανθήκαμε απειλή μες στο ταξί, το σούπερ-μάρκετ ή το λεωφορείο. Μια γυναίκα μαθαίνει από μικρή να τσεκάρει πρόσωπα και να αξιολογεί την επικινδυνότητα καταστάσεων. Το κάνουμε αυτόματα, μηχανικά, μιμούμενες άλλες γυναίκες, ή από καθαρό ένστικτο αυτοπροστασίας. Αυτό σημαίνει να είσαι γυναίκα, μεταξύ άλλων, να είσαι σε εγρήγορση στο ασανσέρ ή στο γραφείο αργά τη νύχτα. Ξέρουμε να κοιτάμε πίσω μας, να προσέχουμε μην τυχόν και μας ακολουθούν, να ελέγχουμε ποιος μας πλησιάζει. Μαθαίνουμε να αποφεύγουμε τα σκοτεινά σημεία, να έχουμε έτοιμα τα κλειδιά ή το κινητό, να κάνουμε στα ψέματα ότι μιλάμε ή ότι μπαίνουμε κάπου. 

Στη μέτρια, κατά τα άλλα, ταινία Promising young woman νομίζω ότι τίθεται ακριβώς αυτό το θέμα. Ένα κορίτσι που θα παρτάρει μέχρι αηδίας είναι το τσουλάκι που «τα ’θελε», αυτή που φταίει όταν οι άγνωστοι ικανοποιούνται γύρω της, ενώ ένας νέος άντρας που θα περιέλθει στην ίδια ακριβώς κατάσταση περνάει απλώς στη σφαίρα του θρύλου στην αντροπαρέα και γυρίζει ανανεωμένος στην εργασία του ως ευυπόληπτο μέλος της κοινωνίας τη Δευτέρα. 

Είναι βαθιά εμπεδωμένη η ιδέα ότι ένα κορίτσι οφείλει να αυτοπροστατεύεται διαρκώς. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί όπου τα σώματα εκτίθενται στο βλέμμα και στο πιθανό άγγιγμα των άλλων οι γυναίκες νιώθουν περισσότερο ευάλωτες. Από το κακοποιητικό κοίταγμα στις πισίνες και τις παραλίες μέχρι τα αγγίγματα από προπονητές, μέχρι το ελεύθερο κάμπινγκ και τη γυμναστική στον δημόσιο χώρο, όλα αυτά δείχνουν τον προφανή συσχετισμό δυνάμεων.

Όμως δεν έχουμε καμία όρεξη να είμαστε γενναίες ούτε διψάμε να αδικήσουμε στη θέση όσων μας αδικούν, να αναπτύξουμε κι εμείς αυτή την ειδική αίσθηση υπεροχής που προφανώς ενδυναμώνει κάποιους άντρες όταν με αυτοπεποίθηση καταλαμβάνουν σχεδόν όλο το πεζοδρόμιο πριν τριφτούν πάνω μας, προσπερνώντας, ή όταν απλώνουν τα πόδια τους στις θέσεις του μετρό, αγγίζονται διακριτικά ή απροκάλυπτα και κοιτάζουν διερευνητικά το σώμα μας. Θέλουμε απλώς να νιώθουμε ασφαλείς.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όχι όλοι οι άντρες; Σίγουρα πάντως όχι μόνο οι συνήθεις ύποπτοι  

Δημήτρης Πολιτάκης / Όχι όλοι οι άντρες; Σίγουρα πάντως όχι μόνο οι συνήθεις ύποπτοι  

Η απειλητική εικόνα του νεαρού στην εξώπορτα κλόνισε στερεότυπα και εφησυχασμούς, από την άλλη όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι προωθεί την γυναικεία υπόθεση η ιδέα ότι σε κάθε γωνιά και ανά πάσα στιγμή καιροφυλακτεί η σεξουαλική επίθεση. 
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Οπτική Γωνία /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Σουφλέ ζυμαρικών, σκαλοπίνια αλά κρεμ, κρέπες σπανάκι στον φούρνο

Οπτική Γωνία / Γαρίδες κοκτέιλ, σκαλοπίνια αλά κρεμ: Τι τρώγαμε αλήθεια στα ’80ς;

Τα ελληνικά βιβλία συνταγών του παρελθόντος σχεδόν δυσφήμιζαν το φαγητό: μπόμπες, βρασμένα αυγά κομμένα στη μέση, σφολιάτες που ξεχείλιζαν τυριά. Πολλές φορές νομίζω πως ξεχνάμε πώς έμοιαζε η «καλή μαγειρική» τη δεκαετία του ’80.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΡΙΒΟΛΗ
Δύσκολο να είσαι δημοσιογράφος στις ΗΠΑ

Ακροβατώντας / Δύσκολο πια να είσαι δημοσιογράφος στις ΗΠΑ

Η διακυβέρνηση Τραμπ αποκτά όλο και περισσότερο χαρακτηριστικά ολοκληρωτικού καθεστώτος, κι αυτό δεν αφορά μόνο τα μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους, αλλά επεκτείνεται στη δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα πανεπιστήμια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Τι περιμένει ο Μητσοτάκης από τη Μελόνι και τι φοβάται από τον Μερτς;

Οπτική Γωνία / Τι περιμένει ο Μητσοτάκης από τη Μελόνι και τι φοβάται από τον Μερτς;

Ενώ η παραπομπή ή μη του Κώστα Αχ. Καραμανλή παραμένει αγκάθι για την κυβέρνηση, η σχέση του ελληνικού δημοσίου με την Hellenic Train επανεξετάζεται, και ο πρωθυπουργός προβληματίζεται για τις συνέπειες από την αυστηροποίηση της γερμανικής μεταναστευτικής πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Παρά τα σκαμπανεβάσματα, η Ελλάδα βοήθησε την Αλβανία»

Σαλί Μπερίσα / «Παρά τα σκαμπανεβάσματα, η Ελλάδα βοήθησε την Αλβανία»

Ο πρώην Πρόεδρος της Αλβανίας και νυν ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης μιλά στη LiFO για τις ελληνοαλβανικές σχέσεις, τη συμφωνία για την ΑΟΖ που δεν ευοδώθηκε και ασκεί δριμεία κριτική στον Έντι Ράμα.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί οι Έλληνες δεν κάνουν παιδιά;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν κάνουν παιδιά οι Έλληνες;

Υπάρχουν λύσεις για το δημογραφικό μας πρόβλημα; Μετατρεπόμαστε σταδιακά σε μία χώρα γερόντων; Ποιες πολιτικές απαιτούνται στο ασφαλιστικό; Μιλά στη LiFO o ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά, Πλάτων Τήνιος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ειδήσεις που περνούν στα ψιλά και είναι πιο σημαντικές από το μαλλί ενός υπουργού

Οπτική Γωνία / Ειδήσεις που περνούν στα ψιλά και είναι πιο σημαντικές από το μαλλί ενός υπουργού

Η σύγχρονη ακροδεξιά από τη μία κλείνει το μάτι στην πιο παραδοσιακή, αδιάφορη για θέματα υγείας και περιβάλλοντος, κουλτούρα, ενώ από την άλλη, ορισμένοι εκπρόσωποί της, όπως ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, δείχνουν ευαισθησία απέναντι στους κινδύνους του τεχνολογικού καπιταλισμού.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Το δικαίωμα στην απομόνωση

Ιλεκτρίσιτυ / Ας αφήσουμε τους ιθαγενείς στην ησυχία τους

Οι φυλές ιθαγενών που ζουν αποκομμένες από τον ανθρώπινο πολιτισμό χαίρουν νομικής προστασίας, καθώς η επαφή τους με τα οργανωμένη κράτη ενέχει καταστροφικές συνέπειες για τις κοινότητές τους.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ