Αυτοκαταστροφικές δημοκρατίες;

Αυτοκαταστροφικές δημοκρατίες; Facebook Twitter
Αφήνοντας μέρος της κοινωνίας να αποσχιστεί ή να παρακμάσει, δοξάζοντας την επιτυχία αυτών που φεύγουν μπροστά και αποσιωπώντας την οδύνη των άλλων, οι δημοκρατίες χάνουν τη δυνατότητα να εισακουστούν και να πείσουν.
0

ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΠΟΛΛΑ ΜΙΚΡΑ βίντεο από τις μέρες των ταραχών στη Γαλλία, μετά τη δολοφονία του δεκαεφτάχρονου Ναέλ από αστυνομικό, πρόσεξα τις σκηνές του νυχτερινού «αντάρτικου». Οικεία, ως έναν βαθμό, η εικονογραφία. Δέκα-είκοσι σκιές, σμήνος φωτοβολίδων και κροτίδων κατά αστυνομικών τμημάτων, «μπούκα» σε ένα κατάστημα της Nike ή σε ένα μαγαζί με ακριβά ηλεκτρικά σκούτερ, προσπάθειες πυρπόλησης δημαρχείων. Τα λαμπαδιασμένα αυτοκίνητα και οι κάδοι, σχεδόν τυπικό συμπλήρωμα των καταδρομικών χορών απέναντι από τις δυνάμεις καταστολής.

Οι «ταραχές» (les emeutes, όπως τις γράφουν στη Γαλλία) στάθηκαν άλλο ένα επεισόδιο στη σύγκρουση ανάμεσα στον Πρόεδρο Μακρόν και σε ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας που νιώθει απέχθεια για την εξουσία του, τους συμβολισμούς και τις χειρονομίες του.

Σύμβολο ενός αστυνομικού κράτους για τη ριζοσπαστική αριστερά, παράγοντας κοινωνικού χάους για την άκρα δεξιά, η μακρονική εξουσία συναντά πλέον μια κάθετη άρνηση. Είναι μια εξουσία που εξαντλείται στην προσπάθειά της να δείξει ότι μπορεί να συνθέσει τα αντίθετα: τη Δημοκρατική Πολιτεία και τις αναδιαρθρώσεις στην αγορά, τη θεσμική ισορροπία με τον δυναμισμό της πολιτικής βούλησης, τη Γαλλία των εύπορων με αυτή των «ευαίσθητων» προαστίων.

Οι «ταραχές» (les emeutes, όπως τις γράφουν στη Γαλλία) στάθηκαν άλλο ένα επεισόδιο στη σύγκρουση ανάμεσα στον Πρόεδρο Μακρόν και σε ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας που νιώθει απέχθεια για την εξουσία του, τους συμβολισμούς και τις χειρονομίες του.

Αν όμως ο Μακρόν δυσκολεύεται να ελέγξει τα πράγματα και προσπαθεί να επιβάλει κάποια ηρεμία και να κυβερνήσει (όπως κυβερνά), οι νέοι που πρωταγωνίστησαν στις ταραχές έπεσαν σε μια αυτοκαταστροφική μέθη. Πιο πολύ κι από τις επιθέσεις σε σύμβολα ή τόπους της εξουσίας, το εντυπωσιακό αυτών των ημερών ήταν η καταστροφή σημαντικών υποδομών της καθημερινής ζωής. Νηπιαγωγεία, σχολικές αίθουσες, βιβλιοθήκες, πολιτιστικά κέντρα της γειτονιάς βρέθηκαν στο στόχαστρο. Θα έλεγε κανείς ότι οι συγκεκριμένοι νέοι επιτέθηκαν και σε ό,τι ομορφαίνει ή βελτιώνει τη ζωή, όχι μόνο σε ό,τι την καταπιέζει.

Ο Νίτσε έγραφε πως αναδύονται δύο μορφές μηδενισμού, ο παθητικός και ο ενεργητικός. Ο πρώτος είναι περισσότερο αυτοκαταστροφικός, αντιδρώντας τυφλά σε κάποιες αξίες και αρχές, σπαταλώντας την οργή του σε μια λογική εκδίκησης. Είναι μια αντιδραστική και καθόλου απελευθερωτική αποφόρτιση ενέργειας, το δείγμα μιας σπαραχτικής αδυναμίας, μιας ψυχικής και πολιτικής ένδειας. Ο ενεργητικός μηδενισμός, αντιθέτως, θα σήμαινε μια ικανότητα κατάφασης και δημιουργίας. Θα ήταν διεκδίκηση μιας νέας κοινωνικής συλλογικότητας και όχι φθόνος για πολυτελή εμπορεύματα ή μίσος για τα δημόσια κτίρια.

Τι βλέπουμε στ' αλήθεια τώρα; Ο καταστροφικός οίστρος των ταραξιών φοβίζει και εξοργίζει ένα άλλο μέρος της κοινωνίας που ονειρεύεται ή νοσταλγεί την ήσυχη Γαλλία του χτες. Η εξαγρίωση της «αταξίας» φέρνει μαζί της την αποθηρίωση της τάξης, η ψευτοαναρχία των καμένων κάδων γεννάει την επιθυμία για δικτατορία και διαρκή αστυνομία. Το χάος είναι σύμμαχος της άκρας δεξιάς, όχι προπομπός μιας καλύτερης και πιο δίκαιης ζωής. Ένα ασφυκτικό δίδυμο αρνητικών δυνάμεων απειλεί τη στοιχειώδη δημοκρατική ζωή.

Και αυτό το θέμα δεν αφορά μόνο τη γαλλική σκηνή και τους εκεί μύθους της εξέγερσης και της επανάστασης. Ακόμα και αν τα φαινόμενα δεν εκφράζονται με τα ίδια συμπτώματα, το πρόβλημα της κρατικής και της ιδιωτικής βαναυσότητας, του ρατσισμού αλλά και του μηδενισμού είναι πρόβλημα όλων των σύγχρονων κοινωνιών που θέλουν να λέγονται δημοκρατικές.

Αφήνοντας μέρος της κοινωνίας να αποσχιστεί ή να παρακμάσει, δοξάζοντας την επιτυχία αυτών που φεύγουν μπροστά και αποσιωπώντας την οδύνη των άλλων, οι δημοκρατίες χάνουν τη δυνατότητα να εισακουστούν και να πείσουν. Έχουν γίνει άριστες επικοινωνιακές μηχανές που υπολειτουργούν ηθικά και πολιτικά. Αυτό όμως δεν απομακρύνει τις κρίσεις, ούτε φέρνει κάποια άξια λόγου κοινωνική γαλήνη. Το έργο θα ξαναπαιχτεί με την πρώτη ευκαιρία, με τον επόμενο νεκρό και τον κύκλο των οργισμένων αντιδράσεων.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Social Media / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ