Αυτοκαταστροφικές δημοκρατίες;

Αυτοκαταστροφικές δημοκρατίες; Facebook Twitter
Αφήνοντας μέρος της κοινωνίας να αποσχιστεί ή να παρακμάσει, δοξάζοντας την επιτυχία αυτών που φεύγουν μπροστά και αποσιωπώντας την οδύνη των άλλων, οι δημοκρατίες χάνουν τη δυνατότητα να εισακουστούν και να πείσουν.
0

ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΠΟΛΛΑ ΜΙΚΡΑ βίντεο από τις μέρες των ταραχών στη Γαλλία, μετά τη δολοφονία του δεκαεφτάχρονου Ναέλ από αστυνομικό, πρόσεξα τις σκηνές του νυχτερινού «αντάρτικου». Οικεία, ως έναν βαθμό, η εικονογραφία. Δέκα-είκοσι σκιές, σμήνος φωτοβολίδων και κροτίδων κατά αστυνομικών τμημάτων, «μπούκα» σε ένα κατάστημα της Nike ή σε ένα μαγαζί με ακριβά ηλεκτρικά σκούτερ, προσπάθειες πυρπόλησης δημαρχείων. Τα λαμπαδιασμένα αυτοκίνητα και οι κάδοι, σχεδόν τυπικό συμπλήρωμα των καταδρομικών χορών απέναντι από τις δυνάμεις καταστολής.

Οι «ταραχές» (les emeutes, όπως τις γράφουν στη Γαλλία) στάθηκαν άλλο ένα επεισόδιο στη σύγκρουση ανάμεσα στον Πρόεδρο Μακρόν και σε ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας που νιώθει απέχθεια για την εξουσία του, τους συμβολισμούς και τις χειρονομίες του.

Σύμβολο ενός αστυνομικού κράτους για τη ριζοσπαστική αριστερά, παράγοντας κοινωνικού χάους για την άκρα δεξιά, η μακρονική εξουσία συναντά πλέον μια κάθετη άρνηση. Είναι μια εξουσία που εξαντλείται στην προσπάθειά της να δείξει ότι μπορεί να συνθέσει τα αντίθετα: τη Δημοκρατική Πολιτεία και τις αναδιαρθρώσεις στην αγορά, τη θεσμική ισορροπία με τον δυναμισμό της πολιτικής βούλησης, τη Γαλλία των εύπορων με αυτή των «ευαίσθητων» προαστίων.

Οι «ταραχές» (les emeutes, όπως τις γράφουν στη Γαλλία) στάθηκαν άλλο ένα επεισόδιο στη σύγκρουση ανάμεσα στον Πρόεδρο Μακρόν και σε ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της γαλλικής κοινωνίας που νιώθει απέχθεια για την εξουσία του, τους συμβολισμούς και τις χειρονομίες του.

Αν όμως ο Μακρόν δυσκολεύεται να ελέγξει τα πράγματα και προσπαθεί να επιβάλει κάποια ηρεμία και να κυβερνήσει (όπως κυβερνά), οι νέοι που πρωταγωνίστησαν στις ταραχές έπεσαν σε μια αυτοκαταστροφική μέθη. Πιο πολύ κι από τις επιθέσεις σε σύμβολα ή τόπους της εξουσίας, το εντυπωσιακό αυτών των ημερών ήταν η καταστροφή σημαντικών υποδομών της καθημερινής ζωής. Νηπιαγωγεία, σχολικές αίθουσες, βιβλιοθήκες, πολιτιστικά κέντρα της γειτονιάς βρέθηκαν στο στόχαστρο. Θα έλεγε κανείς ότι οι συγκεκριμένοι νέοι επιτέθηκαν και σε ό,τι ομορφαίνει ή βελτιώνει τη ζωή, όχι μόνο σε ό,τι την καταπιέζει.

Ο Νίτσε έγραφε πως αναδύονται δύο μορφές μηδενισμού, ο παθητικός και ο ενεργητικός. Ο πρώτος είναι περισσότερο αυτοκαταστροφικός, αντιδρώντας τυφλά σε κάποιες αξίες και αρχές, σπαταλώντας την οργή του σε μια λογική εκδίκησης. Είναι μια αντιδραστική και καθόλου απελευθερωτική αποφόρτιση ενέργειας, το δείγμα μιας σπαραχτικής αδυναμίας, μιας ψυχικής και πολιτικής ένδειας. Ο ενεργητικός μηδενισμός, αντιθέτως, θα σήμαινε μια ικανότητα κατάφασης και δημιουργίας. Θα ήταν διεκδίκηση μιας νέας κοινωνικής συλλογικότητας και όχι φθόνος για πολυτελή εμπορεύματα ή μίσος για τα δημόσια κτίρια.

Τι βλέπουμε στ' αλήθεια τώρα; Ο καταστροφικός οίστρος των ταραξιών φοβίζει και εξοργίζει ένα άλλο μέρος της κοινωνίας που ονειρεύεται ή νοσταλγεί την ήσυχη Γαλλία του χτες. Η εξαγρίωση της «αταξίας» φέρνει μαζί της την αποθηρίωση της τάξης, η ψευτοαναρχία των καμένων κάδων γεννάει την επιθυμία για δικτατορία και διαρκή αστυνομία. Το χάος είναι σύμμαχος της άκρας δεξιάς, όχι προπομπός μιας καλύτερης και πιο δίκαιης ζωής. Ένα ασφυκτικό δίδυμο αρνητικών δυνάμεων απειλεί τη στοιχειώδη δημοκρατική ζωή.

Και αυτό το θέμα δεν αφορά μόνο τη γαλλική σκηνή και τους εκεί μύθους της εξέγερσης και της επανάστασης. Ακόμα και αν τα φαινόμενα δεν εκφράζονται με τα ίδια συμπτώματα, το πρόβλημα της κρατικής και της ιδιωτικής βαναυσότητας, του ρατσισμού αλλά και του μηδενισμού είναι πρόβλημα όλων των σύγχρονων κοινωνιών που θέλουν να λέγονται δημοκρατικές.

Αφήνοντας μέρος της κοινωνίας να αποσχιστεί ή να παρακμάσει, δοξάζοντας την επιτυχία αυτών που φεύγουν μπροστά και αποσιωπώντας την οδύνη των άλλων, οι δημοκρατίες χάνουν τη δυνατότητα να εισακουστούν και να πείσουν. Έχουν γίνει άριστες επικοινωνιακές μηχανές που υπολειτουργούν ηθικά και πολιτικά. Αυτό όμως δεν απομακρύνει τις κρίσεις, ούτε φέρνει κάποια άξια λόγου κοινωνική γαλήνη. Το έργο θα ξαναπαιχτεί με την πρώτη ευκαιρία, με τον επόμενο νεκρό και τον κύκλο των οργισμένων αντιδράσεων.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Πολιτική / Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στη ΔΕΘ θα προσπαθήσει να απαντήσει στους πολίτες που δεν έχουν δει ως τώρα την οικονομική ανάπτυξη που διαφημίζει η κυβέρνηση, παρουσιάζοντας τα μέτρα που θα ανακοινώσει ως απτή απόδειξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Πεθαίνοντας ως δημοσιογράφος στη Γάζα

Ακροβατώντας / Πόσο αξίζει η ζωή ενός Παλαιστίνιου δημοσιογράφου στη Γάζα;

Σίγουρα όχι όσο ενός που προέρχεται από τη Δύση, τουλάχιστον για τον ισραηλινό στρατό. Γιατί ο δυτικός κόσμος σίγουρα θα αντιδρούσε με μεγαλύτερη ένταση αν οι δημοσιογράφοι που έχασαν τη ζωή τους είχαν άλλες εθνικότητες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Εξάρθρωση της «μαφίας της Κρήτης» σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ.

Ρεπορτάζ / Εξάρθρωση της «μαφίας της Κρήτης» σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ.

Διακίνηση ναρκωτικών και όπλων, εκβιασμοί και αμφιλεγόμενες συναλλαγές ακινήτων/φιλέτων της μοναστηριακής περιουσίας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, η δικογραφία που έφερε στη Δικαιοσύνη το κύκλωμα το οποίο δρούσε με επίκεντρο τα Χανιά.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η Ευρώπη από μια νέα οικονομική κρίση;

Οπτική Γωνία / Θ' αντέξει η Ευρώπη την επερχόμενη κρίση στη Γαλλία;

Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε., αντιμετωπίζει πολιτική αστάθεια και το ενδεχόμενο οικονομικού εκτροχιασμού. Γιατί υπάρχει φόβος για ντόμινο στις αγορές; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool Κώστας Μήλας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Κι ύστερα γίναμε ωραία φωτογραφία…» που τη ζωντάνεψε το AI / Ποιος θα ήθελε να δει τους νεκρούς του να «ζωντανεύουν»; / AI, η αθανασία σού πάει πολύ / Ο θάνατος στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης 

Οπτική Γωνία / Ποιος θα ήθελε να δει τους νεκρούς του να «ζωντανεύουν»;

Οι φωτογραφίες νεκρών αγαπημένων μας αποκτούν «ζωή» μέσω εφαρμογών AI. Πώς αλλάζει η Τεχνητή Νοημοσύνη τον τρόπο που βλέπουμε τον θάνατο σήμερα και ποια διλήμματα και φιλοσοφικά ερωτήματα θέτει;
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Οι διακοπές που δεν κάναμε φέτος

Ρεπορτάζ / Οι διακοπές που δεν κάναμε φέτος

Με τους μισθούς καθηλωμένους και τα κόστη των διακοπών να έχουν ξεφύγει, οι μεγάλες καλοκαιρινές εξορμήσεις που συνηθίζαμε μέχρι πρόσφατα, κατέληξαν σε «long weekends» για πολλούς, ενώ για άλλους ούτε καν αυτό δεν είναι πια επιλογή.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βέτο τριών υπουργείων για τη Βασιλίσσης Όλγας – Αμετακίνητος ο Χάρης Δούκας

Αθήνα / Βέτο τριών υπουργείων για τη Βασιλίσσης Όλγας – Αμετακίνητος ο Χάρης Δούκας

Σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης μεταξύ κεντρικής διοίκησης και Δήμου Αθηναίων βρίσκεται πλέον το θέμα της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας, μετά την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να προχωρήσει, κατά πλειοψηφία, στην επαναφορά της κυκλοφορίας οχημάτων και στη μετατροπή της σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η Νέα Δημοκρατία και οι δύο επιστροφές που θέλει

Ρεπορτάζ / Η Νέα Δημοκρατία και οι δύο επιστροφές που θέλει

Κάποιοι ελπίζουν στην επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και άλλοι ζητάνε την επιστροφή του Γρηγόρη Δημητριάδη. Οι πληροφορίες της LiFO επιβεβαιώνουν τις συζητήσεις για την επιστροφή του Δημητριάδη, αλλά στο κόμμα και όχι στο Μαξίμου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μετανάστες, ΜΚΟ και δικαιώματα στο στόχαστρο – η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό

Οπτική Γωνία / Μετανάστες, ΜΚΟ και δικαιώματα στο στόχαστρο – η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό

Η κυβέρνηση σκληραίνει ακόμα περισσότερο την αντιμεταναστευτική της πολιτική, στοχοποιώντας επιπλέον ξανά τις ΜΚΟ, ευτυχώς όμως όχι χωρίς «αντίλογο», παρά την απουσία ικανής αντιπολίτευσης και σε αυτό το πεδίο. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Με απειλούν από τις ΗΠΑ επειδή λέω “Free Palestine”»

Οπτική Γωνία / «Δέχομαι απειλές από τις ΗΠΑ επειδή λέω “Free Palestine”»

Η Ιωάννα Αλυγιζάκη μιλά για το γράμμα που έλαβε στο μαγαζί της στα Χανιά ενώ ο πρώην πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών Μίνος Μωυσής σχολιάζει τις συνέπειες του περιστατικού και περιγράφει την ανησυχία του για τη μισαλλοδοξία στην Ελλάδα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ