ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΥΜΑ ΤΗΣ παραλλαγής Όμικρον έφτασε και είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που περίμενε η κυβέρνηση. Η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων της συγκεκριμένης παραλλαγής προκαλεί μεγάλη ανησυχία για την αντοχή του συστήματος υγείας, καθώς η χώρα μπαίνει στη νέα περιπέτεια με το ΕΣΥ ήδη στα όριά του από την προηγούμενη πίεση της Δέλτα, που εξακολουθεί να υφίσταται. Παρ’ όλα αυτά, ο υπουργός υγείας Θάνος Πλεύρης εμφανίζεται καθησυχαστικός, δηλώνοντας και αισιόδοξος που επικρατεί η παραλλαγή Όμικρον, για την οποία είπε ότι «είναι φοβερά μεταδοτική, αλλά όχι νοσηρή», εκτίμηση την οποία πολλοί επιστήμονες θεωρούν λάθος και παραπλανητική.
Η κυβέρνηση, παρότι γνώριζε τι έρχεται, έπεσε έξω και στην εκτίμηση για τον αριθμό των κρουσμάτων που περίμενε εχθές. Παρότι η Όμικρον σαρώνει πλέον και επίσημα, το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Υγείας παραμένουν απρόθυμα να επιβάλουν πραγματικά αυστηρά μέτρα και έπρεπε να ανακοινωθεί ο αριθμός-ρεκόρ των κρουσμάτων εχθές για να αποφασιστεί η επίσπευση κάποιων ήπιων σχετικά μέτρων μετά από μια μακρά περίοδο αναβλητικότητας. Και αυτά με τον κίνδυνο να αποδειχθούν πολύ λίγα και πολύ αργά, αφού η κυβέρνηση τελευταία τρέχει πίσω από την πανδημία, αντί να προβλέπει και να προλαμβάνει.
Το εθνικό σύστημα υγείας δεν έχει προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει το υψηλότατο κύμα μολύνσεων της Όμικρον που καλπάζει και η κυβέρνηση μέχρι την τελευταία στιγμή δεν ήθελε να επιβάλει σοβαρούς περιορισμούς για να μην πλήξει την οικονομία. Τώρα ποντάρει σε κάποιες πρώτες ενδείξεις για πρόκληση ηπιότερης νόσου, παρότι πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι –ακόμα και αν ισχύσει αυτό τελικά– όταν ο συνολικός αριθμός των μολύνσεων είναι τόσο μεγάλος, ακόμη κι αν η αναλογία όσων νοσήσουν σοβαρά είναι μικρότερη, πάλι οι συνέπειες θα είναι σοβαρές και ο κίνδυνος υψηλός.
Όταν οι ΜΕΘ διαχειρίζονται ήδη περισσότερα περιστατικά από όσα μπορούν για να παρέχουν τη σωστή φροντίδα, ό,τι προστίθεται δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά.
Το εθνικό σύστημα υγείας δεν έχει προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει το υψηλότατο κύμα μολύνσεων της Όμικρον που καλπάζει και η κυβέρνηση μέχρι την τελευταία στιγμή δεν ήθελε να επιβάλει σοβαρούς περιορισμούς για να μην πλήξει την οικονομία.
Αρκετοί επιστήμονες προειδοποίησαν έγκαιρα για αυτό που ερχόταν, αλλά η κυβέρνηση δεν ήθελε να χαλάσει το εορταστικό κλίμα της αγοράς. Υπάρχουν ωστόσο και άλλοι επιστήμονες που δικαιολογούν το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έσπευσε να πάρει μέτρα για να ανακόψει το κύμα της Όμικρον (η οποία δεν το είχε κάνει ούτε με τη Δέλτα), όπως έπραξαν άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πριν από τις γιορτές. Η ελληνική κυβέρνηση πρόταξε το οικονομικό κόστος παρότι, αν χαθεί ο έλεγχος, το κόστος για την οικονομία μπορεί να είναι μεγαλύτερο.
Εχθές σημειώθηκε ο πρωτόγνωρος αριθμός των 21.657 κρουσμάτων, αν και ο καθηγητής Επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιορκίνης (αντικαταστάτης του Σωτήρη Τσιόδρα στην εκπροσώπηση της Επιτροπής) την Κυριακή μιλούσε μεν για δραματική αύξηση, αλλά προέβλεψε 10-12.000 κρούσματα, στα οποία έλεγε ότι «θα φτάσουμε κάποια στιγμή». «Δεν ξέρουμε πότε, αλλά θα συμβεί», δήλωνε, και δύο μέρες μετά τα κρούσματα ήταν ήδη διπλάσια από τις προβλέψεις του. Παρόμοιες ήταν και οι εκτιμήσεις του Μαξίμου. Μάλιστα ο κ. Μαγιορκίνης δήλωνε ότι δεν βλέπουν αύξηση της πίεσης στο ΕΣΥ και υποστήριζε ότι «είμαστε σε φάση αποσυμπίεσης και μείωσης των εισαγωγών». Τη μέρα που έκανε τις δηλώσεις αυτές ο γνωστός επιδημιολόγος και μέλος της Επιτροπής, οι διασωληνωμένοι ήταν 624, ενώ, σύμφωνα με τη μελέτη Τσιόδρα - Λύτρα, με πάνω από 400 διασωληνωμένους χάνουμε ασθενείς που αναμένεται να ζούσαν αν νοσηλεύονταν υπό καλύτερες συνθήκες.
Τι γνωρίζαμε
Η έρευνα για την Όμικρον δεν έχει προσφέρει ακόμα στέρεη γνώση, καθώς το χρονικό διάστημα από την εμφάνισή της μέχρι σήμερα είναι μικρό. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, στις χώρες όπου η νέα παραλλαγή εκδηλώθηκε νωρίτερα από την Ελλάδα, υπάρχουν κάποιες πρώτες ενδείξεις, αλλά και μεγάλη αβεβαιότητα για την ώρα.
Τα δεδομένα που προέκυψαν από τις πρώτες μελέτες κατέδειξαν ότι η παραλλαγή Όμικρον έχει μεγάλη μεταδοτικότητα και εξαπλώνεται ταχύτατα, κάτι που διαπιστώσαμε ήδη από εχθές και στην Ελλάδα. Φαίνεται επίσης ότι η παραλλαγή Όμικρον διαφεύγει σε σημαντικό βαθμό από την ανοσία που υπήρχε μέσω νόσησης από προηγούμενα στελέχη.
Η νέα πρόκληση
Η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη πλέον με το τσουνάμι της Όμικρον πριν προλάβει να αναχαιτίσει το κύμα της Δέλτα, το οποίο θα εξακολουθεί να απασχολεί τα δημόσια νοσοκομεία, σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών, για τουλάχιστον έναν-δύο μήνες ακόμα.
Οι διασωληνωμένοι εχθές ήταν 635, δηλαδή 235 παραπάνω από τον αριθμό που αντέχει να φροντίσει το ΕΣΥ χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα της παροχής φροντίδας υγείας, σύμφωνα με τη μελέτη Τσιόδρα, τα συμπεράσματα της οποίας δεν διέψευσε κανένας κυβερνητικός επί της ουσίας. Ακόμα και αν η Όμικρον προκαλεί λιγότερες νοσηλείες, με τόσο μεγάλη μεταδοτικότητα που έχει, οποιοδήποτε επιπλέον βάρος προστεθεί στο σύστημα της δημόσιας υγείας μπορεί να προκαλέσει κατάρρευση.
Όπως επισημαίνει σε άρθρο του και ο γνωστός –από το Ημερολόγιο του Κορωνοιού– γιατρός Γιώργος Παππάς, η παραλλαγή της Όμικρον θα φέρει και άλλες προκλήσεις, όπως το πλάνο που θα χρειαστεί αν, π.χ., αρρωστήσουν τα 7/10 των υγειονομικών μιας πτέρυγας νοσοκομείου. Και ήπια να είναι, θα χρειαστεί να μείνουν στο σπίτι τους, όπως αναφέρει.
Στις ΗΠΑ, που είναι πιο μπροστά από την Ελλάδα στην πανδημία, οι νοσηλείες COVID αυξήθηκαν μετά την εμφάνιση της Όμικρον και σε αρκετές πολιτείες σημειώνονται ημερήσια κρούσματα-ρεκόρ. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του CNN, δώδεκα πολιτείες είχαν πάνω από 10% αύξηση στις νοσηλείες από COVID-19 την τελευταία εβδομάδα, ενώ οι νοσηλείες παιδιών στη Νέα Υόρκη έχουν τετραπλασιαστεί, ιδίως μεταξύ ανεμβολίαστων ηλικίας 5-11 ετών.
Σύγχυση με την ενημέρωση
Παρά την κούραση και την απόγνωση του κόσμου, η πολιτεία δεν παρέχει πλήρη και διαφανή ενημέρωση στους πολίτες, ώστε να γνωρίζουν τα νέα επιστημονικά δεδομένα, τον σχεδιασμό αντιμετώπισης της κυβέρνησης αλλά και τι πρέπει να κάνουν οι ίδιοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάρα πολλοί δεν είχαν πληροφορηθεί την προηγούμενη εβδομάδα ούτε καν για τα δωρεάν τεστ, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να μείνουν αδιάθετα.
Επιστήμονες που εμφανίζονται στα media, μέλη της Επιτροπής και μη, λένε ο καθένας τις απόψεις του, οι οποίες συχνά διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους και καθώς δεν υπάρχει η μία φωνή, όπως ήταν στην αρχή εκείνη του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, ο κόσμος δεν ξέρει ποιον και τι να πιστέψει. Στην πολυφωνία αυτή προστίθενται και οι φωνές διαφόρων υπουργών, οι οποίες δεν είναι πάντα αξιόπιστες και συνήθως προκαλούν μεγαλύτερη σύγχυση.
Πριν από λίγες μέρες ο κ. Μαγιορκίνης δεν έβλεπε τον λόγο να περιοριστεί η διασκέδαση και η εστίαση, όταν ο κ. Παναγιωτόπουλος έβρισκε εκτός λογικής τη συνέχιση των μεγάλων συναθροίσεων και τη λειτουργία διαφόρων χώρων διασκέδασης ή μέσων μαζικής μεταφοράς με πληρότητα 100%.
Η κριτική της αντιπολίτευσης
Όπως ήταν αναμενόμενο και θεμιτό, καθώς αυτός είναι ο ρόλος της, η αντιπολίτευση άσκησε έντονη κριτική στην κυβέρνηση μόλις ανακοινώθηκε η τεράστια αύξηση κρουσμάτων. Ήταν παράλληλα μία ευκαιρία, με αφορμή τον ανταγωνισμό του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ, να παρουσιάσουν οι δύο αρχηγοί την αντιπολιτευτική τακτική που θα ακολουθήσουν στο εξής για την πανδημία.
Ο Αλέξης Τσίπρας, σε πρώτο ενικό και με οργισμένο ύφος, μέσω της πλατφόρμας του Twitter, έγραψε ότι εκείνος, μόλις ενημερώθηκε την περασμένη Τετάρτη για την αναμενόμενη εξέλιξη των κρουσμάτων, ζήτησε την άμεση εφαρμογή μέτρων και κατηγόρησε τα στελέχη της κυβέρνησης ότι είναι «πολύ λίγοι για την κρισιμότητα των στιγμών».
Με άλλο tweet του ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τον πρωθυπουργό «να επιστρέψει σήμερα κιόλας και να αφήσει τις ανοησίες».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ωστόσο, ξέφυγε εύκολα από αυτήν την κριτική, η οποία παρά τη σκληρή γλώσσα που χρησιμοποιεί δεν στριμώχνει πραγματικά την κυβέρνηση για τα μέτρα που αποφεύγει (στη Γερμανία, π.χ., έκλεισαν τα κλαμπ, ενώ η κυβέρνηση εδώ το απέφυγε κι ας είναι γνωστό ότι επιβαρύνουν), γεγονός που επισήμανε ο κ. Οικονόμου για να δεχθεί και ο ίδιος την επίθεση του ΣΥΡΙΖΑ που τον κατηγόρησε για «δημαγωγία και λαϊκισμό, προκειμένου να κρύψει τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης».
Με διπλασιασμό των κρουσμάτων σε μία μέρα, ο κ.Μητσοτάκης δεν μπορεί να συνεχίζει αμέριμνος τις διακοπές του.
— Αλέξης Τσίπρας - Alexis Tsipras (@atsipras) December 28, 2021
Να επιστρέψει σήμερα κιόλας, να αφήσει τις ανοησίες για μεταχρονολογημένα μέτρα και να λάβει άμεσα τα ουσιαστικά μέτρα που τόσο καιρό ζητάμε και εμείς και οι επιστήμονες.
Την περασμένη Τετάρτη οι επιστήμονες με ενημέρωσαν για την αναμενόμενη εξέλιξη των κρουσμάτων την εβδομάδα των εορτών.
— Αλέξης Τσίπρας - Alexis Tsipras (@atsipras) December 28, 2021
Ζήτησα την άμεση εφαρμογή μέτρων.
Αναρωτιέμαι, στο Μαξίμου δεν ήξεραν;
Ή ήθελαν να είναι ευχάριστοι παρά ωφέλιμοι;
Πολύ λίγοι για την κρισιμότητα των στιγμών.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, με διαφορετικό ύφος, ανέδειξε το ευρωπαϊκό παράδειγμα των χωρών που τα πάνε καλύτερα από την Ελλάδα και κατηγόρησε την κυβέρνηση για παλινωδίες που πλήττουν τη διαχείριση της πανδημίας. Ανέφερε ότι τον τελευταίο μήνα οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για τον περιορισμό της μετάλλαξης Όμικρον, για να αποφύγουν το κλείσιμο της οικονομίας, προσαρμοζόμενες στις εξελίξεις, σε αντίθεση με την ελληνική κυβέρνηση που εξαγγέλλει μέτρα τα οποία ανακαλούνται με απόφαση του ίδιου του πρωθυπουργού. Ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ υποστήριξε επίσης ότι «η μη έγκαιρη αναχαίτιση του νέου κύματος της πανδημίας θα οδηγήσει σε χιλιάδες νέα κρούσματα, εντείνοντας την πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που δεν έχει ενισχυθεί αναλόγως, αλλά και στο εκ των πραγμάτων πάγωμα της οικονομίας».
Η μη έγκαιρη αναχαίτιση του νέου κύματος της πανδημίας θα οδηγήσει σε χιλιάδες νέα κρούσματα, εντείνοντας την πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που δεν έχει ενισχυθεί αναλόγως αλλά και στο εκ των πραγμάτων πάγωμα της οικονομίας.
— Nikos Androulakis (@androulakisnick) December 28, 2021
Η κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα, πάντως, πλήττεται περισσότερο από τις δηλώσεις και τις ενέργειες των ίδιων των μελών της, παρά από την αντιπολίτευση. Αν παρακολουθήσει κανείς όσα δηλώνουν πάλι αυτές τις μέρες ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης και ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, που έχει την «επιτελική» ευθύνη για την πανδημία, θα διαπιστώσει πλήθος αντιφάσεων αλλά και ισχυρισμών που έρχονται σε αντίθεση με τον λόγο πολλών επιστημόνων.
Εκτός από αυτούς τους δύο, αίσθηση έκανε εχθές και η αναφορά του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη σε «σενάριο» που λέει ότι «η συλλογική ανοσία θα χτιστεί μέσα από τη νόσηση ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού». Κάτι σαν απόφαση για ανοσία της αγέλης, δηλαδή, η οποία, αν ισχύει, συνιστά αλλαγή πολιτικής για την οποία δεν ενημερώθηκε κανένας.
