Στην πρωτεύουσα της Γαλλίας, οικοδόμοι ολοκληρώνουν τη μετατροπή ενός παροπλισμένου υπέργειου πάρκινγκ στη rue Nollet σε 83 επιδοτούμενα διαμερίσματα. Η στόχευση αφορά φοιτητές, οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και μονογονεϊκές οικογένειες, προσφέροντάς τους λύση απέναντι στη χρόνια στεγαστική κρίση της γαλλικής πρωτεύουσας.
Οι αρχιτέκτονες της NZI Architects κλήθηκαν να μετατρέψουν σκοτεινούς, τσιμεντένιους χώρους σε κατοικήσιμους με υψηλή αισθητική. Δημιούργησαν μια εσωτερική αυλή με κήπο και διαμόρφωσαν δύο παράλληλα μπλοκ με προσόψεις γεμάτες παράθυρα, ενώ προχώρησαν σε απορρύπανση υπεδάφους και ενίσχυση της σταθερότητας. Η επικεφαλής αρχιτέκτονας Σάντρα ντε Τζόρτζιο λέει χαρακτηριστικά ότι η μετατροπή ενός πάρκινγκ είναι σαν «αρχιτεκτονική υψηλής ραπτικής». Η εταιρεία της έχει ήδη ολοκληρώσει τέσσερα παρόμοια έργα, χρησιμοποιώντας καινοτόμες λύσεις για σκοτεινούς ή δύσκολους χώρους.
Η μετατροπή εντάσσεται στη στρατηγική της αριστερής δημοτικής αρχής της πρωτεύουσας της Γαλλίας για την αύξηση του ποσοστού κοινωνικών κατοικιών στο Παρίσι στο 40% μέχρι το 2035. Το 30% προορίζεται για πολύ χαμηλά εισοδήματα, το 10% για μεσαία εισοδήματα, ενώ η υπόλοιπη κατασκευή αφορά τη γενική διάθεση κατοικιών. Η δημοτική αρχή χρησιμοποιεί «συμφωνίες προτίμησης», μπλοκάροντας ιδιωτικές αγοραπωλησίες και αγοράζοντας η ίδια τα ακίνητα για κοινωνική χρήση. Περίπου 800 κτίρια έχουν χαρακτηριστεί υποψήφια για απαλλοτρίωση, ένα τρίτο από αυτά γραφεία, με στόχο την προσαρμογή σε κοινωνικές ανάγκες.
Εκτός από τα νέα διαμερίσματα, το Παρίσι απαιτεί από κατασκευαστές σε «υπερ-ελλειμματικές» περιοχές ενσωμάτωση έως 50% κοινωνικής κατοικίας. Ακόμα και ιδιοκτήτες γραφείων που ανακαινίζουν ή χτίζουν νέα έργα πρέπει να εντάσσουν κοινωνικές κατοικίες. Στόχος είναι να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή και να εξασφαλιστεί ότι η πόλη παραμένει προσβάσιμη σε εργαζόμενους όπως δάσκαλοι, πυροσβέστες και νοσηλευτικό προσωπικό.
Ο Ζακ Μποντριέ, κομμουνιστής αντιδήμαρχος αρμόδιος για τη στέγαση, υποστηρίζει ότι χωρίς κρατικές παρεμβάσεις η πόλη θα μετατρεπόταν σε «Παρίσι μόνο για πλούσιους». «Χρειαζόμαστε μια κομμουνιστική πολιτική στέγασης», τονίζει, προσθέτοντας ότι οι πολίτες ψήφισαν με βάση αυτή την ανάγκη για κοινωνική ισορροπία.
Το πρόγραμμα αντιμετωπίζει παρόμοιες προκλήσεις που έχουν μεγάλες πόλεις διεθνώς, όπως η Νέα Υόρκη και η Βαρκελώνη, με την κρίση προσβασιμότητας και την αύξηση των τιμών ενοικίων. Στο Παρίσι, όμως, οι λύσεις είναι πιο ριζοσπαστικές, περιλαμβάνοντας ρυθμίσεις αγοράς, υποχρεωτικές κοινωνικές κατοικίες σε νέα έργα και μακροχρόνια κρατικά δάνεια για χρηματοδότηση.
This is just remarkable social housing
— Philip Oldfield (@SustainableTall) July 2, 2025
Eight apartments built for a total of just €2 million in Paris, with a solid limestone facade. pic.twitter.com/loKpTDB1Z7
Η μετατροπή του πολυκαταστήματος La Samaritaine από την LVMH σε πολυτελή αγορά με 96 κοινωνικές κατοικίες είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι κάτοικοι όπως ο Ζουλιέν πληρώνουν περίπου το μισό της τιμής αγοράς για διαμέρισμα τριών υπνοδωματίων, ενώ ο Κουθούμπ Χαν, πατέρας τριών παιδιών, δηλώνει ότι το πρόγραμμα τον έσωσε από απελπισία: «Δεν θέλω ποτέ να φύγω από εδώ».
Η στρατηγική κοινωνικής στέγασης της Γαλλίας
Η Γαλλία διαθέτει μακρά παράδοση κοινωνικής κατοικίας, ενισχυμένη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με δημόσιους και δημοτικούς φορείς να χτίζουν και να διαχειρίζονται κατοικίες για άτομα με εισοδηματικά κριτήρια. Σήμερα, περίπου το 17% των κατοικιών στη χώρα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, ποσοστό υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (9%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (8%), ξεπερνώντας μόνο τις σκανδιναβικές χώρες. Το Παρίσι ήδη υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο με 26%, ενώ η επιδιωκόμενη αύξηση στο 40% θα ήταν πρωτοφανής για μια πρωτεύουσα αυτού του μεγέθους.
15 social housing apartments in Paris
— Philip Oldfield (@SustainableTall) May 23, 2025
Concrete frame, with a solid stone facade and timber shutters. Looks wonderful, despite a compact and challenging site.
Cost = €2.7m pic.twitter.com/Bf3jPd7JpT
Η στρατηγική δίνει έμφαση στην αρχιτεκτονική ποιότητα, τη βιωσιμότητα και την κοινωνική μίξη. Η διάσπαση κοινωνικών κατοικιών σε όλη την πόλη αποτρέπει τον κοινωνικό αποκλεισμό, με ποσοστά κοινωνικής κατοικίας που κυμαίνονται από 2–7% σε πλούσιες συνοικίες έως 42% σε φτωχότερες. Το Παρίσι χρησιμοποιεί ολοκληρωμένα εργαλεία παρέμβασης, όπως περιορισμούς ενοικίων, κρατικά δάνεια και «συμφωνίες προτίμησης», για να μειώσει τις τιμές ενοικίων και να περιορίσει την αύξηση ακινήτων.
Οι πολιτικές συγκρούσεις είναι έντονες: η αριστερή δημοτική αρχή υπερασπίζεται την ανάγκη των παρεμβάσεων, ενώ η δεξιά τις θεωρεί υπερβολικές και ανασταλτικές για την αγορά. Το δικαίωμα «προαίρεσης» επιτρέπει στο δήμο να αποκτά ιδιωτικά ακίνητα και να τα μετατρέπει σε κοινωνική κατοικία, προκαλώντας αντιδράσεις επενδυτών αλλά προστατεύοντας τη μεσαία τάξη.
Οι κοινωνικές κατοικίες στη Γαλλία και το Παρίσι
Η κοινωνική κατοικία στο Παρίσι ενσωματώνεται πλέον με ποιοτικό σχεδιασμό, περιβαλλοντική βιωσιμότητα και κοινωνική μίξη, αποφεύγοντας την εικόνα των παλιών πολυκατοικιών των δεκαετιών του ’60 και ’70. Οι νέες κατοικίες χρηματοδοτούνται από το κράτος, με μακροχρόνια δάνεια 40–50 ετών, και συνδέονται με στρατηγικές μείωσης χρήσης αυτοκινήτων, δημιουργίας εσωτερικών αυλών και βελτίωσης αστικού τοπίου.
Η επέκταση κοινωνικής κατοικίας προστατεύει την κοινωνική ποικιλία και αποτρέπει τη φυγή των κατοίκων προς τα προάστια. Η Γαλλία δείχνει με αυτόν τον τρόπο ότι η κοινωνική κατοικία δεν είναι μόνο κοινωνική αναγκαιότητα, αλλά και εργαλείο βιώσιμης και ισορροπημένης ανάπτυξης. Οι πολίτες κερδίζουν πρόσβαση σε καλύτερα σχολεία, οικονομικά προσιτές κατοικίες και υψηλότερη ποιότητα ζωής.
Τα έργα κοινωνικής στέγασης συνδέονται με τις δημοτικές πολιτικές, όπως η υποχρεωτική ενσωμάτωση κοινωνικών κατοικιών σε νέες κατασκευές, η απαλλοτρίωση κτιρίων και η διαχείριση κρατικών κονδυλίων. Παρά τις αντιδράσεις επενδυτών, οι υπέρμαχοι τονίζουν ότι η κοινωνική κατοικία είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, της ποικιλίας και της προσβασιμότητας στο Παρίσι, διατηρώντας παράλληλα τον χαρακτήρα της πόλης.
Social housing in Paris
— Philip Oldfield (@SustainableTall) December 28, 2024
Shaded balconies with arches all the way around
80% of apartments have a corner living room
By Antonini + Darmon Architectes pic.twitter.com/4sQKVTfQj2
Η Γαλλία, με την πολιτική αυτή, δημιουργεί ένα μοντέλο που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για άλλες πρωτεύουσες, συνδυάζοντας κρατική στήριξη, παρεμβατικές πολιτικές και κοινωνική δικαιοσύνη, με στόχο να διατηρηθεί η πόλη ζωντανή, βιώσιμη και προσβάσιμη για όλους.
Με πληροφορίες από Financial Tımes
