Την ώρα που o Ντόναλντ Τραμπ υποδεχόταν τον «καλό του φίλο» με μια καρφίτσα στο πέτο που απεικόνιζε ένα F-35 και το συγκεκριμένο θέμα θα είναι από τα βασικά σημεία της συνομιλίας του Αμερικανού προέδρου και του Τούρκου ομολόγου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δικομματική ομάδα Αμερικανών βουλευτών έστειλε επιστολή.
Η επιστολή απευθύνεται στους υπουργούς Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο και Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, εκφράζοντας την έντονη αντίθεσή της στην πιθανότητα πώλησης F-16 και F-35 στην Τουρκία.
Αναλυτικά η επιστολή προς τον Τραμπ:
"Αγαπητέ Υπουργέ Ρούμπιο και Υπουργέ Χέγκσεθ,
Σας γράφουμε για να εκφράσουμε την έντονη αντίθεσή μας με την πρόσφατη ανακοίνωση ότι η Διοίκηση βρίσκεται σε ενεργές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία σχετικά με "μια μεγάλη συμφωνία F-16" και "συνέχιση των συζητήσεων για τα F-35", την οποία αναμένει να "ολοκληρωθεί θετικά". Η προώθηση μιας τέτοιας πώλησης χωρίς την τήρηση των νομικών απαιτήσεων πιστοποίησης θα παραβίαζε την αμερικανική νομοθεσία, θα θέτανε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και θα επιβάρυνε τις σχέσεις με βασικούς συμμάχους.
Οι κίνδυνοι ασφάλειας από την απόκτηση και τη συνεχιζόμενη κατοχή του ρωσικού συστήματος S-400 από την Τουρκία είναι καλά γνωστοί. Το S-400 αποτελεί άμεση απειλή για τα αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων των F-16 και F-35, καθώς επιτρέπει στις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητη στρατιωτική τεχνολογία των ΗΠΑ αν χρησιμοποιηθεί παράλληλα με αυτά τα αεροσκάφη. Αυτοί οι κίνδυνοι οδήγησαν στην απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 και στις κυρώσεις βάσει του νόμου Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA).
Εκτός από τον CAATSA, το Κογκρέσο ψήφισε το Τμήμα 1245 του νόμου για την Εθνική Άμυνα για το Οικονομικό Έτος 2020 (P.L. 116-92), που επιβάλλει συγκεκριμένους νομικούς περιορισμούς σε οποιαδήποτε μεταβίβαση αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, ο Υπουργός Άμυνας και ο Υπουργός Εξωτερικών μπορούν να άρουν αυτή την απαγόρευση μόνο αν υποβάλουν γραπτή πιστοποίηση στο Κογκρέσο, τουλάχιστον 90 ημέρες νωρίτερα, δηλώνοντας ότι η Τουρκία δεν διαθέτει πλέον το σύστημα S-400 ούτε σχετικό προσωπικό και εξοπλισμό, ότι έχει δεσμευτεί αξιόπιστα να μην αποκτήσει τέτοια συστήματα στο μέλλον και ότι δεν έχει, από τον Ιούλιο του 2019, αποδεχτεί άλλα ρωσικά συστήματα άμυνας που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τις δυνατότητες του F-35.
Σε αντίθεση με την διακριτική εξουσία παρέκκλισης του CAATSA, οι προϋποθέσεις του Τμήματος 1245 είναι υποχρεωτικές. Το Υπουργείο Εξωτερικών πρόσφατα επιβεβαίωσε ότι η θέση των ΗΠΑ σχετικά με τα S-400 της Τουρκίας "δεν έχει αλλάξει" και ότι η Διοίκηση "είναι πλήρως δεσμευμένη στο να τηρεί το αμερικανικό δίκαιο". Ωστόσο, καμία τέτοια πιστοποίηση δεν έχει υποβληθεί στο Κογκρέσο, ούτε η Τουρκία έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να πληροί τις προϋποθέσεις. Οποιαδήποτε πώληση ή μεταβίβαση αεροσκαφών F-35 ή συναφών συστημάτων χωρίς αυτή την πιστοποίηση θα συνιστούσε σαφή παραβίαση της αμερικανικής νομοθεσίας. Επιπλέον, οποιαδήποτε προσπάθεια παράκαμψης αυτών των απαιτήσεων, π.χ. με μεταβίβαση των αεροσκαφών σε μη κυρωμένη τουρκική οντότητα αντί στην κυρωμένη Προεδρία Αμυντικών Βιομηχανιών, θα αντιβαίνει ευθέως στην πρόθεση του Κογκρέσου.
Μια τέτοια κίνηση θα έστελνε επίσης λάθος μήνυμα σε συμμάχους και αντιπάλους. Σημαντικοί εταίροι των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ, έχουν διαρκώς ταχθεί υπέρ των αμερικανικών συμφερόντων ασφάλειας. Η Ελλάδα παίζει κεντρικό ρόλο στην Επιχείρηση Prosperity Guardian, την αποστολή υπό τις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση των απειλών των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Η Κύπρος φιλοξενεί την εγκατάσταση εκπαίδευσης CYCLOPS που υποστηρίζει προσπάθειες κατά της τρομοκρατίας και της κυβερνοασφάλειας. Το Ισραήλ πρόσφατα κατέστρεψε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Αντίθετα, η Τουρκία έχει επανειλημμένα παραβιάσει την κυριαρχία της Ελλάδας, απείλησε πρόσφατα την Κύπρο για την αγορά συστημάτων αεράμυνας και απείλησε ανοιχτά να εισβάλει στο Ισραήλ πέρυσι.
Υπουργέ Ρούμπιο, επαινούμε τις προηγούμενες προσπάθειές σας να αντιμετωπίσετε τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ηγεσία σας στο Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act του 2019 και η συνεπής προσοχή σας στην ενίσχυση των δεσμών με Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των αμερικανικών εταιρικών σχέσεων και στην προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας. Η ανταμοιβή της Άγκυρας με πρόσβαση σε προηγμένα αμερικανικά μαχητικά συστήματα παρά αυτή τη συμπεριφορά θα πρόδιδε αυτές τις εταιρικές σχέσεις και θα ενθάρρυνε την Τουρκία να εντείνει την επιθετικότητά της στην περιοχή, θέτοντας σε κίνδυνο τη σταθερότητα που όλοι εργαζόμαστε για να διατηρήσουμε.
Το Κογκρέσο έχει διαρκώς διατηρήσει διμερείς περιορισμούς στην πρόσβαση της Τουρκίας στο F-35. Οποιαδήποτε κίνηση για αντιστροφή αυτής της πολιτικής χωρίς προηγουμένως να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη πιστοποίηση θα αποτελούσε σαφή παραβίαση του αμερικανικού νόμου, θα υπονόμευε την εξουσία του Κογκρέσου και θα έστελνε μήνυμα σε άλλους ότι η αμερικανική νομοθεσία και οι στρατηγικές αρχές μπορούν να αγνοηθούν.
Κατά συνέπεια, ζητούμε με έμφαση από τη Διοίκηση να σεβαστεί και να τηρήσει το αμερικανικό δίκαιο και αιτούμαστε απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα έως την Τετάρτη, 1 Οκτωβρίου:
Έχει λάβει η Διοίκηση αξιόπιστες διαβεβαιώσεις από την Τουρκία σχετικά με την πλήρη απομάκρυνση του συστήματος S-400 και τη συμμόρφωση με το Τμήμα 1245;
Σκοπεύει η Διοίκηση να υποβάλει πιστοποίηση βάσει του Τμήματος 1245 και, αν ναι, ποια πραγματικά δεδομένα θα στηρίξουν μια τέτοια υποβολή;
Μπορεί η Διοίκηση να επιβεβαιώσει ότι δεν θα προχωρήσει σε καμία πώληση, μεταβίβαση ή συνεργασία που σχετίζεται με τα F-35 με την Τουρκία εκτός και μέχρι να παρασχεθεί η απαιτούμενη πιστοποίηση στο Κογκρέσο;
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας σε αυτό το ζήτημα. Ανυπομονούμε για την απάντησή σας".
